Η σημασία της Γεωργίας για τους Θεσσαλούς επαγγελματίες και η διαχείριση του νερού - (Φάνης Γέμτος - Κώστας Γκούμας)*

 

Πριν λίγες μέρες το ΣτΕ έβγαλε δύο αποφάσεις σχετικά με τα έργα αξιοποίησης των νερών του Θεσσαλικού Αχελώου. Η μια ακύρωσε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την αδειοδότηση του ΥΗΕ της Μεσοχώρας  που   υπέγραψε  ο κ. Φάμελλος, Υπουργός Περιβάλλοντος της προηγούμενης κυβέρνησης, με την αιτιολογία ότι δεν προσαρμόστηκε στα ΣΔΥ και το Χωροταξικό της Θεσσαλίας.  Δεν γνωρίζουμε αν έγιναν σκόπιμα, αλλά σε κάθε περίπτωση δείχνουν την αδυναμία της Διοίκησης να παρακολουθήσει τις αλλαγές   και να προσαρμόσει αντίστοιχα τις εκκρεμούσες αδειοδοτήσεις έργων.

Η δεύτερη απόφαση ακύρωσε προσφυγή  της Περιφέρειας Θεσσαλίας και άλλων φορέων  για τα ΣΔΥ, που το 2017 αναθεωρήθηκαν από τον κ Φάμελλο, όταν υποχρέωσε τους μελετητές να μην συμπεριλάβουν τα έργα του Άνω Αχελώου, στην σχετική μελέτη τους για την κάλυψη των υδατικών ελλειμάτων της Θεσσαλίας.

Οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ προκάλεσαν αίσθηση στα ΜΜΕ, ενώ ήδη σε τηλεδιάσκεψη Περιφερειάρχη και Υπουργών (8-12-20), επιβεβαιώθηκε η κυβερνητική βούληση ότι το έργο της Μεσοχώρας θα προχωρήσει.

Φυσικά παραμένει σε εκκρεμότητα η περάτωση του ταμιευτήρα της Συκιάς (επί του Άνω Αχελώου) και η σήραγγα μεταφοράς νερού στο Θεσσαλικό κάμπο, όπως επίσης η εκτέλεση και άλλων έργων ταμίευσης νερού στους ορεινούς όγκους της Θεσσαλίας. Έργα που θα εξασφάλιζαν φθηνή και καθαρή ενέργεια, θα  εξασφάλιζαν νερό για ύδρευση και άρδευση,  θα ήταν αποθήκες νερού για περιόδους ξηρασίας και παράλληλα θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν αποθήκευση ενέργειας με αντλησοταμίευση (που ισορροπεί  τη παραγωγή ενέργειας από αέρα και ήλιο). Για μας τους Θεσσαλούς θα έσωζε τη γεωργία, την οικονομία μας  αλλά  και τις πεδιάδες της Θεσσαλίας από μια τεράστια οικολογική καταστροφή από την είσοδο θαλασσινού νερού στους υπόγειους υδροφορείς που πλέον βρίσκονται κάτω από το επίπεδο της θάλασσας.

Η προσπάθεια διαχείρισης και επίλυσης του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας ξεκινάει από πολύ παλιά.

Ήδη από τη δεκαετία του 1950 έγινε το φράγμα και η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα  που εξασφαλίζει παραγωγή ενέργειας και καλύπτει ανάγκες ύδρευσης της Καρδίτσας, ενώ αρδεύονται χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών της περιοχής, αλλά και γειτονικών Νομών. 

Αργότερα έγινε και το φράγμα - ταμιευτήρας του Σμοκόβου. Ήδη όμως από την δεκαετία του 1970 στραφήκαμε στην άντληση νερού από τους υπογείους υδροφορείς,  που έγινε ανεξέλεγκτη μέχρι σήμερα απειλώντας με εξάντληση και ρύπανση (είσοδο θαλασσινού νερού).

Την ίδια περίοδο μια ισχυρή (αρχικά τουλάχιστον) ομάδα αυτοδιοικητικών, επιστημόνων και άλλων φορέων (ΓΕΩΤΕΕ, ΤΕΕ κ.α), με επικεφαλής Δημάρχους και Νομάρχες, κράτησαν τη σημαία ψηλά και διεκδίκησαν την επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των υδάτων και την ολοκλήρωση των έργων Αχελώου.

Φωτισμένοι πολιτικοί και Υπουργοί (όπως ο συντοπίτης Γ. Σουφλιάς), ξεκίνησαν τα έργα Άνω Αχελώου, τα προχώρησαν και τα έφτασαν  σχεδόν μέχρι την ολοκλήρωση τους (ΥΗΕ Μεσοχώρας), ή σε μεγάλο τμήμα τους (60% του φράγματος Συκιάς  και της σήραγγας μεταφοράς του νερού).

Τα τελευταία χρόνια όμως φαίνεται ότι για το θέμα αγωνίζονται μόνο λίγοι φορείς και μια μικρή ομάδα ας πούμε ρομαντικών, που συνεχίζουν και  το κρατάνε ψηλά στις διεκδικήσεις.

Μας κάνει όμως μεγάλη εντύπωση η έλλειψη ενδιαφέροντας από φορείς της Θεσσαλίας όπως Εμπορικοί Σύλλογοι, Επιμελητήρια, Επαγγελματικοί σύλλογοι, ακόμα  και από επιστημονικούς φορείς που στο παρελθόν είχαν δώσει από κοινού πολλούς αγώνες. 

Έχουν συνειδητοποιήσει όλοι αυτοί τους κινδύνους της οικονομίας μας και της βιωσιμότητας των μελών τους ;

Η Θεσσαλία αρδεύει σήμερα 2,5 εκατομμύρια στρέμματα από τα οποία το 80% αρδεύεται από νερό αντλούμενο από τους υπόγειους υδροφορείς, οι οποίοι, σύμφωνα με τα ΣΔΥ του κ. Φάμελλου έχουν ήδη έλλειμμα 3 δις κ.μ νερού.

Το κόστος άρδευσης φτάνει τα 100 €/στρέμμα και ήδη πολλοί αγρότες εγκαταλείπουν το πότισμα.  Σημειώνουμε ότι  μια αρδευόμενη καλλιέργεια (βαμβάκι, καλαμπόκι, μηδική) έχει κύκλο εργασιών 200 + €/στρέμμα το χρόνο έναντι 60-80 €/στρέμμα για τις ξηρικές καλλιέργειες.

Δεν αναφερόμαστε στον κύκλο εργασιών των οπωροκηπευτικών που φτάνουν και ξεπερνούν τα 1000 €/στρέμμα. Εάν, από τις υψηλού κόστους άρδευσης περιοχές αφαιρεθούν 1.000.000 στρέμματα και από ποτιστικές καλλιέργειες  πάνε σε ξηρικές, τότε θα χαθούν από την αγορά της Θεσσαλίας 150.000.000 € το χρόνο, που φυσικά θα μειώσουν τον κύκλο εργασιών όλων των Θεσσαλών επαγγελματιών.

Αν αντίθετα εξασφαλιστεί φθηνό και καλής ποιότητας νερό,  θα μπορούσε η Θεσσαλία να μεταφέρει 1.000.000 στρέμματα  σε καλλιέργειες οπωροκηπευτικών, αύξηση της κτηνοτροφίας, που όλα μαζί  θα αύξαναν το κύκλο εργασιών κατά περισσότερο από 1 δις €, χρήματα που φυσικά θα πήγαιναν όλο στο κύκλο εργασιών των επαγγελματιών της περιοχής.

Μήπως θα έπρεπε όλοι να συστρατευτούν  με όσους άρχοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης  δεν έχουν κομματικά γυαλιά, ώστε να γίνει μια Πανθεσσαλική κινητοποίηση, που καμία κυβέρνηση και αξιωματική ή άλλη αντιπολίτευση θα μπορεί να την αγνοεί ;

Είναι σημαντικότερο ζήτημα οι ώρες θα ανοίγουν τα καταστήματα από την αύξηση του τζίρου τους ;

Πρέπει να γίνει σε όλους συνείδηση ότι η εγκατάλειψη της προσπάθειας επίλυσης  του προβλήματος διαχείρισης των υδάτων της Περιφέρειας είναι έγκλημα σε βάρος των επόμενων γενεών Θεσσαλών.

Το πρόβλημα – όπως όλα δείχνουν - θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια καθώς η κλιματική αλλαγή θα προκαλεί (ήδη συμβαίνει) φαινόμενα έντονων βροχοπτώσεων, πλημύρες και διάβρωση εδαφών, όπως έγινε πρόσφατα με τον Ιανό.

Το νερό δυσκολότερα θα συγκρατείται από το έδαφος, δεν θα εμπλουτίζονται επαρκώς οι υπόγειοι υδροφορείς, ενώ τις περιόδους ξηρασίας και  καύσωνα, εάν δεν ολοκληρώσουμε τα απαιτούμενα έργα «υδατικής ασφάλειας»,   η έλλειψη νερού θα καταστεί μείζον πρόβλημα για την Θεσσαλία και την οικονομία της.

Οι καιροί ου μενετοί !

* Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

* Γκούμας Κώστας, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

 Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Τα «ξεχασμένα» Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων και οι ευθύνες της Πολιτείας

 

Χθεσινή είδηση στα ΜΜΕ : «Η Περιφέρεια Θεσσαλίας εκσυγχρονίζει το αρδευτικό δίκτυο των ΤΟΕΒ της ΠΕ Τρικάλων».

Παρόμοια δημοσιεύματα στα ΜΜΕ της Θεσσαλίας, επαναλαμβάνονται συχνά τα τελευταία χρόνια και για άλλους Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων  (ΤΟΕΒ) της Θεσσαλίας (με χρηματοδότηση της Περιφέρειας) ή και για μεμονωμένους Δήμους. Αφορούν κυρίως την υπογειοποίηση  επιφανειακών αρδευτικών δικτύων, τον εκσυγχρονισμό αντλητικών συγκροτημάτων γεωτρήσεων ή ακόμη και για την αντικατάστασή τους.

Χρήσιμη, αναγκαία και προς την σωστή κατεύθυνση η προσπάθεια αυτή της Περιφέρειας Θεσσαλίας. Όλα αυτά τα έργα - μετά από 20 ή 30 χρόνια που λειτουργούν - χρειάζονται αντικατάσταση ή/και εκσυγχρονισμό και οι φορείς τους, συνήθως, δεν έχουν αυτή την οικονομική δυνατότητα.

Συνεπώς η πρωτοβουλία αυτή της Περιφέρειας, αφενός ενισχύει τους θεσσαλούς αγρότες που δυσκολεύονται να αντιμετωπίζουν το υψηλό κόστος άρδευσης (άντληση νερού από μεγάλο βάθος), αφετέρου  συνεισφέρει ουσιαστικά στην εξοικονόμηση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας. Ένα υδατικό διαμέρισμα (ΥΔ), το οποίο εδώ και πολλά χρόνια, έχει  ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο και σοβαρό οικολογικό πρόβλημα από τις υπεραντλήσεις των υπόγειων υδροφορέων (και μάλιστα από τα μη ανανεώσιμα αποθέματα).

Οι προσπάθειες αυτές (αρδευτικά δίκτυα, εκσυγχρονισμός συστημάτων άρδευσης και εξοικονόμησης νερού, κ.α), που δεν γίνονται μόνο από την Περιφέρεια, αλλά και από Δήμους ή και ιδιώτες καλλιεργητές, συμβάλλουν στην υλοποίηση ενός από τους στόχους, που προβλέπονται από το εγκεκριμένο (2014, 2017) Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΣΔΥΘ), δηλαδή την μείωση της κατανάλωσης («ζήτηση») νερού στον τομέα της άρδευσης (και όχι μόνο).

Φαίνεται δηλαδή ότι για την επίτευξη του στόχου αυτού οι εμπλεκόμενοι χρήστες και φορείς διαχείρισης νερού στο ΥΔ Θεσσαλίας, αν και όχι στον απαιτούμενο βαθμό και χωρίς τον κατάλληλο συντονισμό, εργάζονται σταδιακά προς την κατεύθυνση αυτή.

Ταυτόχρονα, με τον τρόπο αυτό μειώνονται καθημερινά και τα περιθώρια «σπέκουλας» για όλους εκείνους οι οποίοι, διαχρονικά, επικεντρώνονται μονομερώς στο θέμα των αυξημένων καταναλώσεων στις αρδεύσεις και  το χρησιμοποιούν ως άλλοθι για να αποκρύψουν τις ευθύνες τους και για να δικαιολογήσουν την αδράνεια τους σε ότι αφορά την υλοποίηση των πολλών «μέτρων, δράσεων και έργων» που προβλέπονται στα ΣΔΥΘ (του 2014 και του 2017).

Μέτρα, δράσεις και έργα, που σαν στόχους έχουν την μείωση της «ζήτησης» νερού, την αύξηση της «προσφοράς» με την κατασκευή νέων έργων ταμίευσης νερού,  την μείωση των υδατικών ελλειμάτων της Θεσσαλίας, την οικολογική αποκατάσταση των υπόγειων  υδροφορέων και συνολικά την εξασφάλιση της «καλής κατάστασης» των υδατικών οικοσυστημάτων της.

Διαπιστώνουμε δηλαδή, ότι ενώ Περιφέρεια, Δήμοι, χρήστες και φορείς διαχείρισης νερού προσπαθούν – έστω και μεμονωμένα – να πετύχουν τον έναν (μείωση της ζήτησης) από τους κύριους στόχους των ΣΔΥ, η Πολιτεία (δια των αρμόδιων Υπουργείων της) εδώ και πολλά χρόνια αδυνατεί να κάνει κάποια - έστω και δειλά - βήματα προς την κατεύθυνση του δεύτερου στόχου (αύξηση της προσφοράς).

Με βάση τα παραπάνω και εφόσον η Θεσσαλία δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει τα νερά του Αχελώου (αφού τα έργα «καρκινοβατούν») , κάτι που κατά κοινή ομολογία αποτελεί την πιο οικονομική και χρονικά πλησιέστερη λύση, το ερώτημα που ανακύπτει είναι, πώς άραγε θα επιτευχθεί ο άλλος μεγάλος στόχος που περιέχεται στο Σχέδιο Διαχείρισης, δηλαδή η αύξηση της «προσφοράς» ;

Αναφερόμαστε ουσιαστικά στην υλοποίηση νέων έργων ταμίευσης στη λεκάνη Απορροής Ποταμού (ΛΑΠ) Πηνειού (όπως π.χ. της Σκοπιάς στον Ενιπέα Φαρσάλων, του Μουζακίου, της Πύλης, της Ελασσόνας, κ.ο.κ.) που προβλέπονται και έχουν εξαγγελθεί προ πολλού (και μάλιστα ως «πανάκεια» από τον τότε αν. υπουργό κ. Σ. Φάμελλο), χωρίς όμως, τέσσερα χρόνια τώρα να έχει σημειωθεί πρόοδος στο θέμα αυτό.

Η επίτευξη του στόχου αυτού αποτελεί πρακτικά (λόγω του μεγέθους των έργων) αποκλειστική υποχρέωση του κεντρικού τομέα της Διοίκησης και της εκάστοτε Κυβέρνησης. Όσο περνάνε τα χρόνια χωρίς να προστίθενται νέα έργα ταμίευσης, το «όραμα» της εξισορρόπησης του υδατικού ισοζυγίου στη ΛΑΠ Πηνειού (έστω και με τις αμφισβητούμενες παραδοχές που περιέχονται στο Σχέδιο Διαχείρισης) απομακρύνεται όλο και πιο πολύ, ενώ τα συσσωρευμένα υδατικά ελλείμματα (κυρίως υπόγεια) διογκώνονται χρόνο με τον χρόνο.

Επιπλέον, η απουσία ενός ολοκληρωμένου εφαρμοστικού πλάνου υλοποίησης έργων και μέτρων που (προβλέπονται στο ΣΔΥΘ), καθιστά το πρόβλημα δυσεπίλυτο.

Τέλος, ας μην ξεχνάμε και το θεσμικό πλαίσιο Διαχείρισης Υδάτων, που χρειάζεται επειγόντως σημαντικές παρεμβάσεις (π.χ. δημιουργία Ενιαίου Φορέα Διαχείρισης Υδάτων κατά Υδατικό Διαμέρισμα με τη συμμετοχή των χρηστών), έτσι ώστε να δώσει πνοή και κατάλληλα εργαλεία στο αναποτελεσματικό σύστημα διοίκησης των υδάτων.

Εδώ ακριβώς κρίνεται και η συνέπεια των Κυβερνήσεων στους στόχους που θέτουν οι ίδιοι (με σύμφωνη γνώμη των τοπικών φορέων).

Εδώ κρίνεται και η πολυσυζητημένη ευαισθησία όσων «ορκίζονται» κάθε μέρα στο περιβάλλον και την οικολογική ισορροπία, χωρίς όμως να διαθέτουν την παρρησία να εγκαταλείψουν τις εμμονές τους και να αποβάλλουν τις ιδεοληπτικές τους παρωπίδες.

Αυτά τελικά αποτελούν και το μέτρο της ικανότητας να διοικήσουν, της ειλικρίνειας των υποσχέσεών τους και της πολιτικής του αξιοπιστίας.

Κώστας Γκούμας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Μαθήματα που θα έπρεπε να πάρουμε από τις καταστροφές του "ΙΑΝΟΥ" - του Φάνη Γέμτου*

Ημιτελές φράγμα Ληθαίου

Στα προηγούμενα τέσσερα σημειώματα αναφέρθηκα στα προβλήματα που δημιουργήθηκαν στις περιοχές Καρδίτσας, Φαρσάλων, Αλμυρού κλπ. από τον "Ιανό". 

Στο διάστημα αυτό εμφανίστηκαν διάφορα δημοσιεύματα για τις ευθύνες που υπάρχουν. Από τη μεριά των προσκείμενων στην Κυβέρνηση η κύρια αιτία είναι οι «πρωτοφανείς» καιρικές συνθήκες, από τη μεριά της αντιπολίτευσης προφανώς φταίνε οι κυβερνώντες. Μια ιστορία επίρριψης ευθυνών εκατέρωθεν που έχουμε ζήσει πολλές φορές τα τελευταία χρόνια.

Ακούστηκε : το πρόβλημα της έντασης των καιρικών φαινομένων, ότι τα πρόχειρα φράγματα που είχαν κατασκευαστεί το καλοκαίρι για να συγκρατήσουν το νερό και να βοηθήσουν στην άρδευση των χωραφιών δεν είχαν αφαιρεθεί εκτός από δύο, ότι το Δασαρχείο δεν έδινε άδεια να κοπούν δασικά δέντρα για να καθαριστούν τα ρέματα (αυτό που είδα με τα μάτια μου είναι ότι η κοίτη του Γαβριά ήταν γεμάτη δέντρα που προφανώς δεν επέτρεπαν την εύκολη απορροή του νερού- η φωτογραφία με την όμορφη βλάστηση είναι ο Γαβριάς), ότι δεν καθαρίστηκαν τα ρέματα στα πεδινά (αρμοδιότητας Περιφέρειας, ΤΟΕΒ) και ορεινά (αρμοδιότητας Δασαρχείου).

Ο κ. Αλεξάκος, πρώην νομάρχης και δήμαρχος Καρδίτσας, μηχανικός και υπάλληλος Δημόσιας Υπηρεσίας αναφέρθηκε στο τι έπρεπε να γίνει που προφανώς γνωρίζει καλά. Αναφέρθηκε όμως και στην έλλειψη υπαλλήλων που γνωρίζουν τα θέματα. Ο ένας συνταξιοδοτήθηκε και ο άλλος παροπλίστηκε γιατί δεν ήταν προσκείμενος στους κυβερνώντες. Αυτό είναι ένα από τα τραγικά χαρακτηριστικά της Δημοσίας Διοίκησης να παροπλίζονται ικανοί υπάλληλοι που δεν είναι «δικοί» μας. Χαρακτηριστικό του κομματικού πελατειακού συστήματος που μας κυβερνά.
Αλλά όλη η Διοίκηση έχει μόνο δύο υπαλλήλους γνώστες του θέματος; Νεότεροι δεν υπάρχουν; Όταν συνταξιοδοτείται ένας ικανός υπάλληλος δεν μένει τίποτα από πίσω του; Η Νομαρχιακή Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρθηκε στα σχέδια αντιμετώπισης πλημμυρών που εκπονήθηκαν το 2017 και από τότε η Περιφέρεια δεν εφάρμοσε τις προτάσεις. Φυσικά ούτε λόγος για το ότι επί 4,5 χρόνια δεν προχώρησε καμία μελέτη ή έργο για ταμιευτήρες νερού που θα προστάτευαν τις περιοχές από τις πλημμύρες, θα αποθήκευαν νερό για αρδεύσεις, θα παρήγαγαν υδροηλεκτρική ενέργεια και θα αποτελούσαν απόθεμα νερού για ξηρές περιόδους που αναμένουμε να έχουμε με την κλιματική αλλαγή.

Ήταν μόνο θέμα Περιφέρειας η προώθηση των μελετών έργων που προβλέπονταν και στα ΣΔΥ (Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων) του 2014 και στο σχέδιο Φάμελλου του 2017 ;

Το ερώτημα βέβαια απευθύνεται και στις προηγούμενες Κυβερνήσεις (της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ) των τελευταίων πολλών ετών που δεν φρόντισαν να δρομολογήσουν έργα ταμίευσης υδάτων τόσο απαραίτητα για τη θωράκιση της Θεσσαλίας από πλημμύρες, ξηρασίες, καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων από υπεραντλήσεις για ύδρευση και άρδευση, καταστροφή της ποιότητας των υπογείων υδροφορέων που κάνουν τα Φάρσαλα να μην έχουν πόσιμο νερό.

Η σημερινή εικόνα δείχνει έργα ημιτελή για δεκαετίες (Ληθαίος από το 2007, Αγιονέρι από το 2006, Μεσοχώρα - έτοιμη εδώ και 19 χρόνια με απώλεια ενέργειας αξίας 30.000.000 ευρώ / χρόνο, Συκιά - ημιτελής εδώ και 11 χρόνια). Κακοσυντηρημένα δίκτυα ανοικτών αγωγών με τεράστιες απώλειες νερού. Γεωτρήσεις των ΤΟΕΒ χωρίς κλειστά δίκτυα μεταφοράς νερού όπως υπόσχονταν όταν έκαναν το Πρόγραμμα Ανάπτυξης Υπογείων Υδάτων (ΠΑΥΘ) στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και σήμερα λειτουργούν αντλίες με μεγάλες παροχές που όταν το νερό περισσεύει το αφήνουν να τρέχει (χάνεται) στα κανάλια. Να μη μιλήσω για πρόγραμμα προστασίας των επικλινών εδαφών από τη διάβρωση που δεν υπάρχει εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.

Το Υπουργείο Γεωργίας πιστεύει (και χρηματοδοτεί μελέτες για να το στηρίζουν) ότι τα προγράμματα νιτρορρύπανσης, βιολογικής γεωργίας μέχρι και οι εξισωτικές αποζημιώσεις προστατεύουν τα εδάφη από τη διάβρωση! Όλα αυτά όταν ξεσπά η κάθε κρίση και καταστροφή αποδίδονται από το πολιτικό προσωπικό στα αντίπαλα πολιτικά σχήματα και φυσικά στους ξένους που εποφθαλμιούν τη χώρα μας και μας φορτώνουν με μνημόνια.

Τι πρέπει να κάνουμε για να αποφύγουμε τα προβλήματα στο μέλλον; Να τελειώσουμε πρώτα ό,τι ημιτελές υπάρχει άμεσα. Είναι βέβαιο ότι κάθε ημιτελές έργο όταν περατωθεί θα παράγει πλούτο για να γίνουν και τα επόμενα. Η συνεχής έναρξη έργων (με κόψιμο κορδέλας) που αφήνονται ημιτελή βολεύει προσωρινά το πελατειακό σύστημα αλλά βλάπτει ουσιαστικά τη χώρα και όλους μας. Πίστευα ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας και ο Περιφερειάρχης της Θεσσαλίας συνεπικουρούμενοι από την αντιπολίτευση θα όριζαν μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων να αξιολογήσει τι έγινε και γιατί είχαμε αυτές τις καταστροφές. Να καταλογίσει τις ευθύνες όπου πρέπει και κυρίως να εξηγήσει αντικειμενικά τι έπρεπε να έχει γίνει. Αμέσως μετά, με τα πορίσματα των ειδικών να καταστρώσουμε ένα μακροχρόνιο σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων.
Τα έργα είναι γενικά γνωστά τόσο από τα ΣΔΥ όσο και από τα σχέδια αντιμετώπισης των φυσικών καταστροφών. Θα πρέπει τα έργα να ιεραρχηθούν, να ωριμάσουν (να γίνουν μελέτες κ.λπ.) ώστε κάθε φορά που βρίσκονται χρήματα να προωθούνται.

Έτσι θα δεσμευτούν οι σημερινοί αλλά και οι μελλοντικοί διαχειριζόμενοι τις τύχες της χώρας και της περιοχής και στα επόμενα λίγα χρόνια θα έχουμε μια διαφορετική Θεσσαλία και Ελλάδα. Καθώς γίνεται μια συζήτηση για την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης (ένα από τα σημαντικά θέματα της Επιτροπής Πισσαρίδη) μήπως πρέπει να βρεθεί τρόπος να μην μπορεί κάθε πολίτης ή ομάδα πολιτών ξοδεύοντας 2-3.000 ευρώ να καθυστερεί έργα και επενδύσεις για πολλά χρόνια; Που πάνε φυσικά και τη χώρα χρόνια πίσω.

Όνειρα φθινοπωρινής νύχτας ; Μάλλον.

* Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Πηγή : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Κινητικότητα από φορείς και Κυβέρνηση για την Μεσοχώρα

 

Χάρτης με τα έργα του Άνω Αχελώου

Πυρετώδεις οι διεργασίες γύρω από τα εκκρεμή ζητήματα του Αχελώου. Μετά από τον πρώτο αιφνιδιασμό για τις εξελίξεις στο θέμα του ΥΗΕ Μεσοχώρας, με πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Κώστα Αγοραστού έχει προγραμματισθεί  τηλεδιάσκεψη με αρμόδιους Υπουργούς αύριο Τρίτη (8/12).   

Όλα συγκλίνουν πως έχει ωριμάσει η στιγμή που τα ζητήματα του Αχελώου θα ξεκαθαρίσουν οριστικά, και η προωθητική δύναμη που έχει η πολιτική βούληση μιας Κυβέρνησης (ελπίζουμε της σημερινής), να αποτελέσει τον καταλύτη προκειμένου όλα τα έργα του Άνω Αχελώου να μπουν σε πορεία υλοποίησης και λειτουργίας. 

Μόνο έτσι, η απογοήτευση που σήμερα βαραίνει όλους τους καλοπροαίρετους συμπολίτες μας για τις ατυχείς ή "σκόπιμες" εξελίξεις, θα μεταφερθεί οριστικά στην πλευρά όσων υποστηρίζουν την βάρβαρη "κατεδάφιση" των έργων και των ολίγων αμετανόητων ή "αφελών" που τους ακολουθούν. 

Σχετικές με την κινητικότητα που παρατηρείται για το θέμα της Μεσοχώρας και γενικά των έργων του Αχελώου, είναι και οι ανακοινώσεις ορισμένων φορέων της Θεσσαλίας :

H Τοποθέτηση του κ. Αθ. Νασιακόπουλου, Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας (ΠΕΔ), Δημάρχου Κιλελέρ  εδώ

H Τοποθέτηση του κ. Γιάννη Καλλέ, Προέδρου της Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών (ΕΘΕΜ) εδώ

​Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

«Του Κίτσου η μάνα κάθονταν…» - Πως ξεκίνησε και που κόλλησε το έργο της Μεσοχώρας στον Αχελώο

Γενική άποψη φράγματος Μεσοχώρας - Λήψη με drone

Με τον παραπάνω ευρηματικό τίτλο, ο "Ζ", έμπειρος συντάκτης της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, περιγράφει με απλό, κατανοητό και γλαφυρό  τρόπο το πρώτο μέρος  της περιπέτειας του ΥΗΕ της Μεσοχώρας (από τα μέσα της δεκαετίας '70 έως τα τέλη της δεκαετίας '90).

Με τον τίτλο "Μεσοχώρα ...είκοσι έτη μετά", συνεχίζει την εξιστόρηση του δεύτερου μέρους (δεκαετία 2000 μέχρι και την σημερινή εμπλοκή του στο ΣτΕ), όταν τα δύο επιμέρους έργα (ΥΗΣ Γλύστρας και φράγμα Μεσοχώρας) έχουν ουσιαστικά ολοκληρωθεί αλλά παραμένουν "παγωμένα" και δεν λειτουργούν.  

Μέσα από τις γραμμές του δημοσιεύματος, φωτίζονται οι δυσκολίες, τα εμπόδια, οι παραλείψεις της Διοίκησης, οι  νομικές εμπλοκές του με το ΣτΕ, αλλά και τα επιχειρηματικά συμφέροντα, που όλα μαζί είχαν σαν αποτέλεσμα μια παγκόσμια πρωτοτυπία : Την καθυστέρηση επί 20 ολόκληρα χρόνια της λειτουργίας ενός ολοκληρωμένου και ιδιαίτερα πολύτιμου για την ΔΕΗ έργου, που είναι ταυτόχρονα χρήσιμο και παραγωγικό για την Θεσσαλία και την εθνική μας οικονομία. 

Διαβάστε παρακάτω μικρά αποσπάσματα των δύο αυτοτελών κειμένων :

Υδροηλεκτρικός Σταθμός Γλύστρας - Μεσοχώρας

«Του Κίτσου η μάνα κάθονταν…»

Με τον θόρυβο που προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, με την οποία ακυρώνεται η περιβαλλοντική αδειοδότηση του υδροηλεκτρικού έργου Μεσοχώρας που είχε εγκριθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση το 2017, προκύπτει το εύλογο ερώτημα : τι συμβαίνει τέλος πάντων με το έργο αυτό και γιατί συγκεντρώνει τόσες πολλές ετερόκλητες αντιδράσεις, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται λίγα μόνο βήματα πριν τη λειτουργία του ;

Μια σύντομη ιστορική αναδρομή, με τη βοήθεια των ειδικών στο θέμα Θεσσαλών, του γεωπόνου Κώστα Γκούμα και του μηχανικού Τάσου Μπαρμπούτη, οι οποίοι παρακολουθούν την υπόθεση επί δεκαετίες μαζί με τους θεσσαλικούς φορείς, μπορεί να φωτίσει κάποιες βασικές πλευρές του θέματος και, στο μέτρο των δυνατοτήτων, να εξηγηθεί πώς και γιατί βρέθηκε σε αδιέξοδο αυτό το πολύ σημαντικό έργο πάνω στον ποταμό Αχελώο. Αδιέξοδο για μία ακόμα φορά. Συνέβη τόσες φορές που θυμίζει έντονα τους στίχους του δημοτικού τραγουδιού: «Του Κίτσου η μάνα κάθονταν στην άκρια στο ποτάμι... Με το ποτάμι μάλωνε και το πετροβολούσε... Ποτάμι μ’ για λιγόστεψε, ποτάμι μ’ γύρνα πίσω, για να περάσω αντίπερα...».

Περίπου 3,5 δισ. κυβικών μέτρων. Ο ΥΗ Σταθμός Κρεμαστών αποτέλεσε καθοριστικής σημασίας έργο για κάλυψη των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας, όχι μόνο στις πόλεις και τα χωριά, αλλά και στη βιομηχανία. Κατά έναν τρόπο αυτά τα νερά της ορεινής Θεσσαλίας δημιούργησαν τις προϋποθέσεις, ώστε να εγκατασταθεί την περίοδο εκείνη στη Βοιωτία η σπουδαία, αλλά ιδιαίτερα ενεργοβόρα, μονάδα αξιοποίησης του βωξίτη, η «ΠΕΣΙΝΕ», που κατέστησε τη χώρα έναν από τους πιο σημαντικούς παραγωγούς αλουμινίου, δημιουργώντας χιλιάδες θέσεις απασχόλησης σε διαδοχικές γενεές. 

ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΡΕΥΜΑ

Όπως θυμίζουν συμπυκνωμένα οι δύο προαναφερθέντες διαχειριστές του site ‘’ypethe.gr’’ (Υδάτινοι Πόροι και Περιβάλλον Θεσσαλίας), όπου υπάρχει πλήρες και λεπτομερές ιστορικό του έργου, κατά τις δεκαετίες 1960 - 70, λοιπόν, η ΔΕΗ είχε ολοκληρώσει επιτυχώς αρκετές βασικές ενεργειακές υποδομές της χώρας, λιγνιτικές μονάδες και μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα.

Στην Αιτωλοακαρνανία, επί του ποταμού Αχελώου, είχε ήδη τεθεί σε λειτουργία το υδροηλεκτρικό έργο Κρεμαστών, το μεγαλύτερο της χώρας, με την ομώνυμη τεχνητή λίμνη να συγκεντρώνει πρακτικά όλα τα νερά του Άνω Αχελώου και των παραποτάμων του (Αγραφιώτης, Ταυρωπός, κ.λπ.), δηλαδή τα νερά της ορεινής Δυτικής Θεσσαλίας κυρίως, αλλά και μέρος εκείνων της Ηπείρου, δίνοντας τη δυνατότητα ενεργειακής αξιοποίησης ενός τεράστιου συγκεντρωμένου όγκου νερού. Ζ

Το πλήρες κείμενο εδώ 

Κατάντη άποψη φράγματος Μεσοχώρας - Λήψη με drone

"Μεσοχώρα ...είκοσι έτη μετά"

«Λιγότερα επεισόδια εμπνεύστηκε ο πολυγραφότατος Αλέξανδρος Δουμάς στο μυθιστόρημα ‘’Vingtansaprès’’, από τις περιπέτειες που πέρασε και συνεχίζει να περνάει το έργο της Μεσοχώρας ‘’Μετά είκοσι έτη’’.
Στα χρόνια λοιπόν που ακολούθησαν, η ΔΕΗ συνέχισε την προσπάθειά της για νέα αδειοδότηση του έργου, έχοντας μάλιστα επιτύχει μέσω της Βουλής (Ν. 3066/2002) την έγκριση ιδιαίτερα υψηλών τιμών αποζημίωσης, που ικανοποιούσαν απόλυτα τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων της Μεσοχώρας. Επίσης, και πάλι μέσω Βουλής, αποφασίσθηκε νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση (Ν. 3481/2006). Όμως όλα αυτά δεν ήταν αρκετά.
Ο σκληρός πόλεμος κατά της Μεσοχώρας συνεχίστηκε, με αιτήσεις για διακοπή εργασιών και με αλλεπάλληλες προσφυγές στο ΣτΕ, οι οποίες όλως περιέργως, κυρίως λόγω έλλειψης αποφασιστικής πολιτικής βούλησης από τις κυβερνήσεις, συναντούσαν θετική αποδοχή από τους ανώτατους δικαστές. Απούσα ήταν η κοινωνική ευαισθησία και ο σεβασμός στα δαπανηθέντα κονδύλια, καθώς πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ ήδη είχαν επενδυθεί έως το 2001 στο έργο της Μεσοχώρας.
ΝΕΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ
Σήμερα, ‘’Twenty Years After’’, το σίριαλ συνεχίζεται και με πιο χαρακτηριστική επιλογή την πλήρη απαγόρευση του λιγνίτη, προέκυψε τελικά ο ουσιαστικός ακρωτηριασμός της ηλεκτροπαραγωγού ΔΕΗ. Παράλληλα δημιουργήθηκε στον ενεργειακό τομέα ένα νέο τοπίο με βασικούς παίκτες μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Κατά τη δεκαετία του 2010, μέσα σε συνθήκες πολιτικής και οικονομικής αστάθειας, τα πράγματα συνέχισαν να κινούνται στην ίδια κατεύθυνση.
Οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι είχαν πλέον παγιοποιήσει την παρουσία τους στον ενεργειακό χώρο. Ένας μάλιστα από αυτούς εδώ και χρόνια, χωρίς κανένα πρόβλημα, κατασκεύασε και λειτουργεί ένα ιδιωτικό υδροηλεκτρικό έργο επί του Αχελώου, νότια της Συκιάς, την ίδια ώρα που τα έργα της ΔΕΗ έμπαιναν «στον πάγο» και η μεγάλη αυτή δημόσια επιχείρηση βρισκόταν στα όρια της χρεωκοπίας. Το 2015 επικράτησε στις εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ, σημαντικό μέρος στελεχών του οποίου ζητούσαν πλέον δημοσίως την κατεδάφιση της Μεσοχώρας, παρότι ήταν απολύτως σαφές ότι αυτό απειλούσε ευθέως την ευστάθεια της επιχείρησης, την οποία υποτίθεται ότι η «κυβερνώσα αριστερά» υπερασπίζονταν.» Ζ

Το πλήρες κείμενο εδώ 

Πηγή : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Δείτε σχετικό video για το Φράγμα Μεσοχώρας 

Δείτε σχετικό video για τον ΥΗΣ Γλύστρας 

Δείτε εδώ περισσότερα για τα ΥΗΕ Άνω Αχελώου 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

ΤΟ «ΛΑΧΑΝΙΚΟ» ΓΛΥΚΟ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙ…!!!! – Του Σταμάτη Σεκλιζιώτη*

 

ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Μια πολύ ενδιαφέρουσα καλλιέργεια στην κατηγορία των «φρέσκων και μεταποιημένων λαχανικών» αλλά και με διαδεδομένη παρουσία στους εδώδιμους κήπους και στους λαχανόκηπους...Πλούσιο σε βιταμίνες Β1-Β9, άμυλο, υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, φωσφόρο κάλιο και μαγνήσιο, σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, αντιμετωπίζει αναιμία και χοληστερίνη. Μπορεί να απολαμβάνεται με πολλούς τρόπους, είτε φρέσκο, μαγειρεμένο, είτε διατηρημένο στην ψύξη ή κονσερβοποιημένο, ή ακόμα και αλεσμένο (γλυκό καλαμποκάλευρο..). Ένα πράγμα είναι σίγουρο - αν δεν έχετε γευτεί ποτέ μια ρόκα καλαμποκιού γλυκιά και ζουμερή (καλύτερα με βούτυρο...), τότε χάνετε..!!

Το γλυκό καλαμπόκι δεν είναι παρά ένα κοινό καλαμπόκι όπως τα υπόλοιπα με την μόνη διαφορά ότι «εξελικτικά» το έχει «τροποποιήσει» η ίδια η φύση και πρόκειται για καλαμπόκι με περισσότερη περιεκτικότητα σε σάκχαρα και πρωτεΐνες. Πριν αυτή την εξέλιξη το καλαμπόκι αυτό ήταν πολύ πιο πλούσιο σε άμυλο και λιγότερο «γλυκό»…!! 

Πρωτοκαλλιεργήθηκε συστηματικά σε πολλές χώρες του κόσμου αλλά κυρίως στην Αμερικανική Ήπειρο όπου και η πατρίδα του καλαμποκιού (περίπου το έτος 1700 στην Pennsylvania). Η πρώτη εμπορική ποικιλία καλλιεργήθηκε το 1779.

Περισσότερα εδώ

 

* Από πρόσφατη ανάρτηση του κ. Σταμάτη Σεκλιζιώτη στο facebook

Ο Σταμάτης Σεκλιζιώτης είναι Γεωπόνος (ΑΠΘ), Αρχιτέκτονας Τοπίου και πρώην Β’ Ακόλουθος Γεωργικών υποθέσεων Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ. Έχει τιμηθεί δυο φορές (2002, 2009) με τα Βραβεία Αριστείας για το Αγροτικό Ρεπορτάζ (Honorary Awards «Excellence in Reporting») του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ, με πλούσια αρθρογραφία στα ΜΜΕ και συχνή παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για θέματα αγροτικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά κ.α

Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα του Εδάφους 2020

 

 

Εισαγωγικό σημείωμα

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα του Εδάφους.

Το φετινό θέμα είναι : "Keep soil alive, protect soil biodiversity" - "Διατηρείστε το έδαφος ζωντανό, προστατεύσετε τη βιοποικιλότητα". 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι παρά τα όσα βλέπουμε το έδαφος είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Μέσα του ζουν δισεκατομμύρια  οργανισμών (κατώτερων και ανώτερων) που εξασφαλίζουν τις λειτουργίες, το κάνουν βάση της παραγωγής των φυτών και των ζώων και στηρίζουν τη ίδια τη ζωή μας. Η διατήρηση της ζωής και της αρμονικής συμβίωσης όλων των οργανισμών του εδάφους  είναι κρίσιμη για διατήρηση της υγείας του. Επομένως η ορθή διαχείρισή του είναι απαραίτητη για να διατηρηθεί η υγεία ή η ποιότητά του.

Το έδαφος είναι ένα οικοσύστημα το οποίο πρέπει να το διαχειριστούμε για να παρέχει θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη των φυτών, να απορροφά και να συγκρατεί βρόχινο νερό για χρήση σε περιόδους ξηρασίας, να φιλτράρει και να ρυθμίζει την έξοδο ρύπων από τα χωράφια μας, χρησιμεύει ως σταθερή βάση για γεωργικές δραστηριότητες και παρέχει βιότοπο για να αναπτυχθούν τα μικρόβια εδάφους για να διατηρήσει το οικοσύστημα ομαλή λειτουργία.

Το υγιές έδαφος μας δίνει καθαρό αέρα και νερό, καλλιέργειες και δάση, παραγωγικούς βοσκότοπους, ποικίλα άγρια ​​ζώα και όμορφα τοπία. 

Το κάνει εκτελώντας πέντε βασικές λειτουργίες :

• Ρύθμιση του νερού - Το έδαφος βοηθά στη διαχείριση του νερού της βροχής, του χιονιού και άρδευσης. Νερό και διαλυμένες ουσίες ρέουν πάνω από τη γη ή/και μέσα από το έδαφος.

• Διατήρηση της ζωής των φυτών και των ζώων - Η ποικιλομορφία και η παραγωγικότητα των έμβιων εξαρτώνται από το έδαφος.

• Φιλτράρισμα και αποθήκευση πιθανών ρύπων - Τα ορυκτά και τα μικρόβια στο έδαφος είναι υπεύθυνα για το φιλτράρισμα, την αποθήκευση, την αποικοδόμηση, την ακινητοποίηση και την αποτοξίνωση οργανικών και ανόργανων υλικών, συμπεριλαμβανομένων βιομηχανικών και δημοτικών υποπροϊόντων και ατμοσφαιρικών αποθέσεων.

• Πολύτιμα θρεπτικά συστατικά - Ο άνθρακας, το άζωτο, ο φώσφορος και πολλά άλλα θρεπτικά συστατικά αποθηκεύονται, μετασχηματίζονται και ανακυκλώνονται στο έδαφος.

• Φυσική σταθερότητα και υποστήριξη - Η δομή του εδάφους παρέχει ένα μέσο για τις ρίζες των φυτών. Τα εδάφη παρέχουν επίσης υποστήριξη για ανθρώπινες δομές και προστασία για αρχαιολογικούς θησαυρούς.

Το ιστολόγιο μας για να τιμήσει τη Παγκόσμια Ημέρα του Εδάφους, αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα σχετικό αφιέρωμα με μια σειρά άρθρων που αναφέρονται στα χαρακτηριστικά του εδάφους  και στη διαχείρισή του :

Potential desertification risk map of Greece 

(compiled by the Greek National Committee for Combating Desertification)

Η Ερημοποίηση των εδαφών

Του Δημήτρη Πατέρα, Καθηγητή Π.Θ.

Η παραγωγή τροφίμων και η ποιότητα των τροφίμων εξαρτώνται κυρίως από τη δυνατότητα του οικοσυστήματος να υποστηρίξει οποιοδήποτε σύστημα παραγωγής που έχει δημιουργηθεί σε οποιαδήποτε περιοχή τoυ κόσμου.

Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και οι πιθανές επιπτώσεις της στα οικολογικά συστήματα και στα συστήματα παραγωγής τροφίμων φαίνεται να βρίσκονται στο επίκεντρο του μεγάλου ενδιαφέροντος για τη βιωσιμότητα της γεωργίας. Η διάβρωση του εδάφους, η κλιματική αλλαγή, η όξινη βροχή και η ερημοποίηση είναι οι κύριες μορφές περιβαλλοντικής υποβάθμισης που θα μπορούσαν τελικά να απειλήσουν τη μακροπρόθεσμη επάρκεια των συστημάτων παραγωγής τροφίμων. Σύμφωνα με την UNCCD^*1, το άρθρο 1, "ερημοποίηση" σημαίνει υποβάθμιση της γης σε ξηρές, ημίξηρες και ξηρές ύφυγρες περιοχές που προκύπτει από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των κλιματολογικών αλλαγών και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων.

Περισσότερα εδώ

Επίκαιρες απλές τεχνικές που κρατούν το έδαφος ζωντανό και γόνιμο

Του Δρ Λεωνίδα Τούλιου, Διευθυντή Ερευνών, Διευθυντή του Ινστιτούτου Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών Λάρισας, του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ.

Το φετινό σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας Εδάφους (5 Δεκεμβρίου) είναι «keep soil alive,  protect soil biodiversity» δηλαδή φυλάξτε το έδαφος ζωντανό και γόνιμο.

Όλοι ξέρουμε ότι το έδαφος είναι ένας ζωντανός οργανισμός με χλωρίδα, πανίδα, κόκκους ύλης διαφόρων διαστάσεων, αέρα, νερό, ανόργανες και οργανικές ουσίες, και η διατήρηση της γονιμότητάς του είναι θέμα ζωής και θανάτου αφού από αυτό εξαρτάται η διατροφή μας δηλαδή η ζωή μας. Η ισορροπημένη αναλογία των στοιχείων του είναι η βάση της γονιμότητάς του, ώστε αυτό να παράγει καρπούς με αποδεκτές οργανοληπτικές και διατροφικές ιδιότητες. 

Σήμερα το έδαφος δέχεται άπειρες αρνητικές επιδράσεις που μειώνουν τη γονιμότητά του, καταστρέφουν τις λειτουργίες του ή και ολοκληρωτικά το αφαιρούν από την ενεργό χρήση του. Τα πρώτα μπορούν να διορθωθούν με μικρό ή μεγάλο κόστος. 

Περισσότερα εδώ

Συμβολή της Γεωργίας Συντηρήσεως στην υγεία του εδάφους.

Του Φάνη Γέμτου, Ομότιμου Καθηγητή του Π.Θ.

Ο όρος υγεία του εδάφους ή διαφορετικά ποιότητα του εδάφους ορίζεται ως το έδαφος που ως ζωντανός οργανισμός υποστηρίζει τώρα και στο μέλλον συνεχώς τη ζωή των φυτών, των ζώων και των ανθρώπων. Η διατήρηση της υγείας του εδάφους έχει την έννοια της διατήρησης αυτής της ικανότητας στο μέλλον για να καλύψει τις ανάγκες των επόμενων γενεών, χαρακτηριστικό της βιώσιμης ή αειφορικής διαχείρισης.  Το έδαφος  και κυρίως το έμβιο τμήμα του πρέπει να λειτουργεί για να κάνει όλες τις δράσεις που το έδαφος αναμένεται να κάνει για να στηρίξει τη ζωή μας. 

Η εκτίμηση της υγείας του εδάφους γίνεται με μετρήσεις που μας δίνουν κάποιους δείκτες. Οι δείκτες υγείας είναι μετρήσιμες ιδιότητες του εδάφους ή των φυτών που παρέχουν ενδείξεις για το πόσο καλά μπορεί να λειτουργήσει το έδαφος. Οι δείκτες μπορεί να είναι φυσικές, χημικές και βιολογικές ιδιότητες, διεργασίες ή χαρακτηριστικά των εδαφών. Μπορούν επίσης να είναι μορφολογικά ή οπτικά χαρακτηριστικά των φυτών.

Περισσότερα εδώ 

Ο Χούμος του εδάφους

Του Νίκου Χουλιαρά, ομότιμου Καθηγητή Π.Θ

Ένα άριστο αγρονομικά έδαφος χαρακτηρίζεται από πλούσια περιεκτικότητα σε οργανικές ύλες, ο δε ρόλος της οργανικής ουσίας είναι αναμφισβήτητα τεράστιας σημασίας αλλά δεν θα εκτεθεί γενικότερα εδώ.

Η οργανική ουσία του εδάφους  στο φυσικό περιβάλλον, έχει προέλευση κυρίως από  την ανακύκλωση της βλάστησης.  Η ενσωμάτωση της οργανικής ουσίας στο έδαφος υπό φυσικές συνθήκες είναι διαδικασία εδαφογενετική, συνεπώς μακροχρόνια και με μακροπρόθεσμο ρόλο. Η ενσωμάτωση αυτή λειτουργεί ευνοϊκά στη γονιμότητα του εδάφους, όταν οι μηχανικές, κλιματικές και βιολογικές (κυρίως μικροβιακές) συνθήκες δρουν ανεμπόδιστα, ώσπου η πλήρης ενσωμάτωση  των οργανικών υλικών, διαμορφώνει μια οργανομεταλλική σύσταση στο έδαφος, με αποτέλεσμα  να παράγεται ένας πολύπλοκος πληθυσμός οργανικών συστατικών που συνθέτει τον χούμο του εδάφους.

Περισσότερα εδώ  

                           

 Έδαφος : πράγματι terra incognita ;

 Του Ζήση Αργυρόπουλου, Χημικού/Περιβαλλοντολόγου

Γιορτάζοντας την ημέρα του Εδάφους ( 5 Δεκεμβρίου), βλέπουμε πάντα αρκετές και σημαντικές αναλύσεις για την αναγκαιότητα της προστασίας του ευαίσθητου οικοσυστήματός του. Όλοι γνωρίζουμε ότι το Οικοσύστημα είναι ένα δυναμικό σύμπλεγμα κοινοτήτων φυτών, ζώων και μικροοργανισμών καθώς και στοιχείων του αβιοτικού περιβάλλοντος, που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους λειτουργικά. Υπάρχουν πολλοί αριθμοί που δηλώνουν το πόσο σημαντικό είναι για την επιβίωση των ειδών και κυρίως του ανθρώπου, που αυτάρεσκα τοποθετεί τον εαυτό του στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, καθώς δεν έχει τίποτε πάνω απ’ αυτόν στην πυραμίδα που να τον κάνει να φοβάται και ενίοτε να τον  ...φρενάρει!

-Το 80%, σχεδόν, των χερσαίων ειδών, περνούν μέρος ή ολόκληρο το βιολογικό τους κύκλο στο έδαφος.

-τα εδάφη φιλοξενούν το 25% της βιοποικιλότητας του πλανήτη(βακτήρια, μύκητες, νηματώδη, πρωτόζωα, ακάρεα, αραχνίδια, γεωσκώληκες, τερμίτες, μικρά θηλαστικά, πουλιά, ερπετά), σε ένα σύμπλεγμα ειδών και λειτουργιών, που κυριολεκτικά αποθεώνει την έννοια της συνεργασίας των μελών του οικοσυστήματος.

-σε ένα γραμμάριο εδάφους περιέχεται 1 δις βακτηρίων, ενώ στην ίδια ποσότητα υγιούς εδάφους μπορούμε να συναντήσουμε μέχρι 10⁴ είδη βιοποικιλότητας. Απ’ αυτά έχει περιγραφεί μόνο το 5% και μπορεί να καλλιεργηθεί – απομονωθεί(εργαστηριακά) μόνο το 3%! Άρα, έδαφος· αυτό το άγνωστο, κάτι περίπου σαν τις ανεξερεύνητες ικανότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου και της δύναμης που συνιστά η Πληροφορία, κυρίως σε θέματα συνεργασίας των ειδών, σε όφελος πρωτίστως του φυσικού περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση του ανθρώπου.

Περισσότερα εδώ