Πριν λίγες μέρες το ΣτΕ
έβγαλε δύο αποφάσεις σχετικά με τα έργα αξιοποίησης των νερών του Θεσσαλικού
Αχελώου. Η μια ακύρωσε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την αδειοδότηση
του ΥΗΕ της Μεσοχώρας που υπέγραψε
ο κ. Φάμελλος, Υπουργός Περιβάλλοντος της προηγούμενης κυβέρνησης, με την
αιτιολογία ότι δεν προσαρμόστηκε στα ΣΔΥ και το Χωροταξικό της Θεσσαλίας. Δεν γνωρίζουμε αν έγιναν σκόπιμα, αλλά σε
κάθε περίπτωση δείχνουν την αδυναμία της Διοίκησης να παρακολουθήσει τις
αλλαγές και να προσαρμόσει αντίστοιχα τις
εκκρεμούσες αδειοδοτήσεις έργων.
Η δεύτερη απόφαση ακύρωσε
προσφυγή της Περιφέρειας Θεσσαλίας και
άλλων φορέων για τα ΣΔΥ, που το 2017
αναθεωρήθηκαν από τον κ Φάμελλο, όταν υποχρέωσε τους μελετητές να μην
συμπεριλάβουν τα έργα του Άνω Αχελώου, στην σχετική μελέτη τους για την κάλυψη
των υδατικών ελλειμάτων της Θεσσαλίας.
Οι δύο αποφάσεις του ΣτΕ
προκάλεσαν αίσθηση στα ΜΜΕ, ενώ ήδη σε τηλεδιάσκεψη Περιφερειάρχη και Υπουργών (8-12-20),
επιβεβαιώθηκε η κυβερνητική βούληση ότι το έργο της Μεσοχώρας θα προχωρήσει.
Φυσικά παραμένει σε
εκκρεμότητα η περάτωση του ταμιευτήρα της Συκιάς (επί του Άνω Αχελώου) και η σήραγγα
μεταφοράς νερού στο Θεσσαλικό κάμπο, όπως επίσης η εκτέλεση και άλλων έργων
ταμίευσης νερού στους ορεινούς όγκους της Θεσσαλίας. Έργα που θα εξασφάλιζαν
φθηνή και καθαρή ενέργεια, θα εξασφάλιζαν
νερό για ύδρευση και άρδευση, θα ήταν αποθήκες
νερού για περιόδους ξηρασίας και παράλληλα θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν
αποθήκευση ενέργειας με αντλησοταμίευση (που ισορροπεί τη παραγωγή ενέργειας από αέρα και ήλιο). Για
μας τους Θεσσαλούς θα έσωζε τη γεωργία, την οικονομία μας αλλά
και τις πεδιάδες της Θεσσαλίας από μια τεράστια οικολογική καταστροφή
από την είσοδο θαλασσινού νερού στους υπόγειους υδροφορείς που πλέον βρίσκονται
κάτω από το επίπεδο της θάλασσας.
Η προσπάθεια διαχείρισης και
επίλυσης του υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας ξεκινάει από πολύ παλιά.
Ήδη από τη δεκαετία του 1950
έγινε το φράγμα και η τεχνητή λίμνη Πλαστήρα
που εξασφαλίζει παραγωγή ενέργειας και καλύπτει ανάγκες ύδρευσης της
Καρδίτσας, ενώ αρδεύονται χιλιάδες στρέμματα καλλιεργειών της περιοχής, αλλά
και γειτονικών Νομών.
Αργότερα έγινε και το φράγμα
- ταμιευτήρας του Σμοκόβου. Ήδη όμως από την δεκαετία του 1970 στραφήκαμε στην
άντληση νερού από τους υπογείους υδροφορείς,
που έγινε ανεξέλεγκτη μέχρι σήμερα απειλώντας με εξάντληση και ρύπανση
(είσοδο θαλασσινού νερού).
Την ίδια περίοδο μια ισχυρή
(αρχικά τουλάχιστον) ομάδα αυτοδιοικητικών, επιστημόνων και άλλων φορέων (ΓΕΩΤΕΕ,
ΤΕΕ κ.α), με επικεφαλής Δημάρχους και Νομάρχες, κράτησαν τη σημαία ψηλά και
διεκδίκησαν την επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης των υδάτων και την
ολοκλήρωση των έργων Αχελώου.
Φωτισμένοι πολιτικοί και Υπουργοί
(όπως ο συντοπίτης Γ. Σουφλιάς), ξεκίνησαν τα έργα Άνω Αχελώου, τα προχώρησαν και
τα έφτασαν σχεδόν μέχρι την ολοκλήρωση τους
(ΥΗΕ Μεσοχώρας), ή σε μεγάλο τμήμα τους (60% του φράγματος Συκιάς και της σήραγγας μεταφοράς του νερού).
Τα τελευταία χρόνια όμως
φαίνεται ότι για το θέμα αγωνίζονται μόνο λίγοι φορείς και μια μικρή ομάδα ας
πούμε ρομαντικών, που συνεχίζουν και το κρατάνε
ψηλά στις διεκδικήσεις.
Μας κάνει όμως μεγάλη εντύπωση
η έλλειψη ενδιαφέροντας από φορείς της Θεσσαλίας όπως Εμπορικοί Σύλλογοι,
Επιμελητήρια, Επαγγελματικοί σύλλογοι, ακόμα
και από επιστημονικούς φορείς που στο παρελθόν είχαν δώσει από κοινού
πολλούς αγώνες.
Έχουν συνειδητοποιήσει όλοι
αυτοί τους κινδύνους της οικονομίας μας και της βιωσιμότητας των μελών τους ;
Η Θεσσαλία αρδεύει σήμερα 2,5
εκατομμύρια στρέμματα από τα οποία το 80% αρδεύεται από νερό αντλούμενο από τους
υπόγειους υδροφορείς, οι οποίοι, σύμφωνα με τα ΣΔΥ του κ. Φάμελλου έχουν ήδη έλλειμμα
3 δις κ.μ νερού.
Το κόστος άρδευσης φτάνει τα
100 €/στρέμμα και ήδη πολλοί αγρότες εγκαταλείπουν το πότισμα. Σημειώνουμε ότι μια αρδευόμενη καλλιέργεια (βαμβάκι,
καλαμπόκι, μηδική) έχει κύκλο εργασιών 200 + €/στρέμμα το χρόνο έναντι 60-80
€/στρέμμα για τις ξηρικές καλλιέργειες.
Δεν αναφερόμαστε στον κύκλο
εργασιών των οπωροκηπευτικών που φτάνουν και ξεπερνούν τα 1000 €/στρέμμα. Εάν,
από τις υψηλού κόστους άρδευσης περιοχές αφαιρεθούν 1.000.000 στρέμματα και από
ποτιστικές καλλιέργειες πάνε σε ξηρικές,
τότε θα χαθούν από την αγορά της Θεσσαλίας 150.000.000 € το χρόνο, που φυσικά
θα μειώσουν τον κύκλο εργασιών όλων των Θεσσαλών επαγγελματιών.
Μήπως θα έπρεπε όλοι να
συστρατευτούν με όσους άρχοντες της
τοπικής αυτοδιοίκησης δεν έχουν
κομματικά γυαλιά, ώστε να γίνει μια Πανθεσσαλική κινητοποίηση, που καμία
κυβέρνηση και αξιωματική ή άλλη αντιπολίτευση θα μπορεί να την αγνοεί ;
Είναι σημαντικότερο ζήτημα οι
ώρες θα ανοίγουν τα καταστήματα από την αύξηση του τζίρου τους ;
Πρέπει να γίνει σε όλους
συνείδηση ότι η εγκατάλειψη της προσπάθειας επίλυσης του προβλήματος διαχείρισης των υδάτων της
Περιφέρειας είναι έγκλημα σε βάρος των επόμενων γενεών Θεσσαλών.
Το πρόβλημα – όπως όλα
δείχνουν - θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια καθώς η κλιματική αλλαγή θα προκαλεί
(ήδη συμβαίνει) φαινόμενα έντονων βροχοπτώσεων, πλημύρες και διάβρωση εδαφών,
όπως έγινε πρόσφατα με τον Ιανό.
Το νερό δυσκολότερα θα
συγκρατείται από το έδαφος, δεν θα εμπλουτίζονται επαρκώς οι υπόγειοι
υδροφορείς, ενώ τις περιόδους ξηρασίας και
καύσωνα, εάν δεν ολοκληρώσουμε τα απαιτούμενα έργα «υδατικής ασφάλειας»,
η έλλειψη νερού θα καταστεί μείζον
πρόβλημα για την Θεσσαλία και την οικονομία της.
Οι καιροί ου μενετοί !
*
Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
*
Γκούμας Κώστας, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ
Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :
- Από την σελίδα μας στο fb
- Από την ομάδα μας στο fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας για το blog ή/ και τις αναρτήσεις εδώ :