Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον: Παγιδευμένοι και αμήχανοι αναζητούν διέξοδο

Το τελευταίο διάστημα υπήρξαν σημαντικά γεγονότα (ενεργειακή κρίση και στην συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία, έκρηξη ακρίβειας, προβλήματα στον αγροτικό τομέα κλπ.), τα οποία σε μεγάλο βαθμό επηρεάζουν την οικονομία της Θεσσαλίας και κυρίως τον αγροδιατροφικό τομέα.

Όπως ήταν φυσικό, οι εξελίξεις αυτές έφεραν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος το θέμα των υδάτων και, κατ’ επέκταση, την συζήτηση για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της περιοχής μας από τον Αχελώο και τις προοπτικές ολοκλήρωσης των εγκαταλειμμένων έργων στα βουνά των Αγράφων.

Τα πολιτικά επιτελεία, κυβέρνησης και κομμάτων, έπιασαν αμέσως δουλειά. Όχι φυσικά για την ουσία του προβλήματος αλλά (κυρίως) για την επικοινωνιακή του διάσταση και την διαχείριση του (πιθανού) πολιτικού κόστους από τις εύλογες αντιδράσεις φορέων και πολιτών.

Η κυβέρνηση, από το πρώτο διάστημα της θητείας της, έθεσε την υπόθεση έργων Αχελώου σε πολύ χαμηλή προτεραιότητα.

Η εκτίμηση μας είναι ότι αυτό αντανακλούσε κυρίως στην λανθασμένη εντύπωση που είχε για το θέμα αυτό ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, σε συνδυασμό με την επιδίωξη του να καλλιεργήσει ένα φιλοπεριβαλλοντικό προφίλ (δες επικοινωνιακή φιέστα με δεκάδες «οικολογικές» οργανώσεις, σχετικές δηλώσεις κλπ. Οκτώβριος 2019), θεωρώντας ότι η αποστασιοποίηση του από την «εκτροπή Αχελώου» εξυπηρετεί τον στόχο αυτό. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του στην ΔΕΘ όπου μίλησε για μία «πονεμένη ιστορία» και «συνταγματικές δυσκολίες», δίνοντας παράλληλα το στίγμα του και στους αρμόδιους υπουργούς.

Την ίδια περίοδο, ο ενεργειακός σχεδιασμός της κυβέρνησης και η προσπάθεια να «αφήσει» χώρο για επενδύσεις με βάση τα «εθνικά μας καύσιμα» (δες πρόσφατη δήλωση κυβερνητικού εκπροσώπου), δηλαδή αιολικά και φωτοβολταϊκά, έθεσε εκτός του κυβερνητικού σχεδιασμού την πιο σημαντική ΑΠΕ, την υδροηλεκτρική ενέργεια (όπως ακριβώς έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΕΣΕΚ του 2018). Οι επιλογές αυτές είχαν σαν αποτέλεσμα την έλλειψη ενδιαφέροντος για παραγωγή ΥΗ ενέργειας από το εγκαταλειμμένο φράγμα/ταμιευτήρα Συκιάς επί του Αχελώου.

Επίσης καθόλου αμελητέα επίδραση δεν είχαν και οι πιέσεις από την Αιτωλοακαρνανία, όπου οι φορείς και οι πολιτικοί εκπρόσωποι της πιέζουν την κυβέρνηση να μην αγγίξει το θέμα των έργων Αχελώου, προσδοκώντας μέσω αυτής της πίεσης, όπως προκύπτει και από δημοσιεύματα παραγόντων της ΝΔ στο Αγρίνιο, να υπάρξουν σημαντικά αντισταθμιστικά οφέλη για την (αδικημένη υποτίθεται) περιοχή τους.

Προφανώς, αυτή η οφθαλμοφανής έλλειψη διάθεσης του Κυριάκου Μητσοτάκη να εξετάσει σοβαρά την τύχη των έργων Αχελώου και να δώσει την απαιτούμενη διέξοδο (ιδιαίτερα μετά από την πολυετή απραξία της προηγούμενης κυβέρνησης), σχετίζεται και με την απουσία αντιπολιτευτικής πίεσης από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα του κοινοβουλίου στο θέμα αυτό.

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν ο Πρωθυπουργός να μην ορίσει ούτε καν έναν (απαραίτητο) συντονιστή σε ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα, στο οποίο εμπλέκονται αρκετά Υπουργεία, και να μην απαιτήσει από τους υπουργούς του την άμεση άρση των εμποδίων που έντεχνα είχε παρεμβάλει η κυβέρνηση Τσίπρα (αλλαγή χωροταξικού σχεδιασμού, αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων που ακύρωσε την προβλεπόμενη ενίσχυση της λεκάνης Πηνειού με νερά από τον Αχελώου, απένταξη του ΥΗ έργου Συκιάς από τον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό). Και φυσικά ούτε λόγος για αναζήτηση ενεργειακού εταίρου (παλαιότερα ήταν η ΔΕΗ), ο οποίος σε συντονισμό με τον κύριο (ιδιοκτήτη) του έργου, δηλαδή το Υπουργείο υποδομών, θα ολοκλήρωνε τον αναγκαίο επανασχεδιασμό του ταμιευτήρα Συκιάς με βάση τα νέα δεδομένα και τις αποφάσεις του ΣτΕ (μικρότερος όγκος νερού για μεταφορά, υποβιβασμός στάθμης της λίμνης για προστασία της μονής στο Μυρόφυλλο, κ.α.).

Συνοπτικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η ΝΔ παγιδεύτηκαν από την ψευδαίσθηση ότι τα εγκαταλειμμένα επί 12 χρόνια έργα Αχελώου θα μπορούσαν εσαεί να μένουν εκεί πάνω στα βουνά χωρίς πολλαπλές συνέπειες. Δεν αξιολογήσαν ούτε καν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον «μπαζωμένο» και «πληγωμένο» ποταμό από την ύπαρξη των προφραγμάτων και του εκχειλιστή από σκυρόδεμα, έργα που έχουν διακόψει την ροή του ποταμού, με ανυπολόγιστες συνέπειες στο οικοσύστημα. Αγνόησαν επίσης τις επίμονες υποδείξεις των φορέων της Θεσσαλίας και τις εκθέσεις πραγματογνωμόνων για τους κινδύνους καταστροφών από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα.

Τώρα που άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να υπάρξουν πρωτοβουλίες υπέρβασης της επικίνδυνης κατάστασης, αναζητούν διέξοδο, κυρίως επικοινωνιακή, πιθανά με νέες ανακοινώσεις για την επανεκκίνηση των έργων. Όμως, δυστυχώς, τα τρία αυτά χαμένα χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ δεν πρόκειται να γυρίσουν πίσω…

Και φυσικά, για την μη τήρηση των προεκλογικών τους υποσχέσεων, θα αναζητήσουν και πάλι κάποια λογικοφανή δικαιολογία, αναγκαία άλλωστε λόγω και των επερχόμενων εκλογών.

Σε ότι αφορά στο ΣΥΡΙΖΑ, οι θέσεις του «εναντίον της εκτροπής Αχελώου» είναι γνωστές. Όμως, από τις επαφές μας με μέλη και φίλους του κόμματος αυτού στη Θεσσαλία, διαπιστώσαμε ότι ελάχιστοι – πιθανότατα μόνο η ηγεσία τους – έχουν συνειδητοποιήσει την κατάσταση στην οποία οδηγηθήκαμε.

Ως γνωστόν, η κυβέρνηση Αλ. Τσίπρα πολιτεύτηκε με γνώμονα ότι τα έργα εκτροπής Αχελώου είναι «παράνομα» και αποδόμησε συστηματικά όλες τις παραμέτρους της σκοπιμότητάς του (αρδευτικό, ενεργειακό, περιβαλλοντικό, κάλυψη ελλειμμάτων κλπ.). Η θέση τους ήταν ότι το ζήτημα αυτό έχει τελειώσει, χωρίς όμως να ασχοληθούν, ως όφειλαν, με την προοπτική των εγκαταλειμμένων έργων και τις δραματικές επιπτώσεις που επιφέρει η απόφαση τους αυτή.

Με απλά λόγια ενήργησαν συνειδητά για να «εξοντώσουν» ένα ενοχλητικό για τις ιδεοληψίες τους τεχνικό έργο, δημιούργησαν όμως ένα «κουφάρι» το οποίο αρνούνται να το θάψουν !

Και όταν τίθεται το ερώτημα τι θα γίνει με τον «άταφο νεκρό», δηλαδή τα ημιτελή έργα, με αοριστίες και υπεκφυγές, πετάνε την μπάλα στην εξέδρα.

Ενδεικτικά : Πριν λίγες ημέρες βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ από την Αιτωλοακαρνανία, υπέβαλε επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή θεωρώντας «προσβλητική»….την εμμονή της κυβέρνησης να «νεκραναστήσει» το «περιβαλλοντοκτόνο» έργο.

Αντί όμως να απαιτήσει από τον αρμόδιο υπουργό Υποδομών την άμεση κατεδάφιση του, περιορίζεται στο «ερώτημα» (;) εάν ο υπουργός «θα αποφασίσει επιτέλους…υπέρ της βιώσιμης…διαχείρισης των υδατικών πόρων της περιοχής» (!!!).

Άλλος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος από το 2019 και μετά τάσσεται κατά των έργων Αχελώου, αντιπαρέρχεται το επίδικο πολιτικό ζήτημα σχετικά με την τύχη των ημιτελών εγκαταλειμμένων έργων και τοποθετείται αόριστα «υπέρ της τήρησης της νομιμότητας» (!). Αναρωτήθηκε μάλιστα «για ποιόν Αχελώο μιλάνε» αφού δεν έγινε η αναθεώρηση του σχεδίου διαχείρισης ! (το άλλοθι…).

[Σημείωση : Ο ίδιος βουλευτής, πριν λίγα χρόνια, ως πολιτικό στέλεχος άλλου κόμματος, εξαπατώντας προφανώς τον θεσσαλικό λαό, είχε δημόσια ταχθεί ανεπιφύλακτα υπέρ των έργων εκτροπής Αχελώου ! ]

Συνοπτικά, στον ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν αιχμάλωτοι των ιδεοληψιών που κυριάρχησαν στο χώρο αυτό τα προηγούμενα χρόνια και στους φανατισμούς του παρελθόντος.

Βεβαίως, όταν έγιναν κόμμα εξουσίας, αναγκάστηκαν να διαχειριστούν με τα πραγματικά δεδομένα κάποιες δύσκολες αποφάσεις, όπως πχ. συνέβη με το ΥΗ έργο Μεσοχώρας για το οποίο (έως το 2017) ζητούσαν μαχητικά την κατεδάφισή του !

Τελικά, υποχρεώθηκαν σε αναδίπλωση, το αδειοδότησαν και τώρα τάσσονται υπέρ της ολοκλήρωσής και λειτουργίας του (παρά το γεγονός ότι το ΣτΕ παραμένει αρνητικό έως και σήμερα στο θέμα αυτό).

Δεν θα κάνουμε προβλέψεις πως θα τοποθετηθούν τελικά στο αντίστοιχο ζήτημα του (ΥΗ) ταμιευτήρα Συκιάς, της σήραγγας εκτροπής και της μεταφοράς υδάτων στη λεκάνη Πηνειού, έργα εναντίον των οποίων, έως και σήμερα, διαρρηγνύουν με πάθος τα ιμάτιά τους !

Ούτε γνωρίζουμε για πόσο ακόμη βασικά κεντρικά στελέχη του κόμματος θα παριστάνουν τον ανήξερο για τις δραματικές επιπτώσεις στο εξελισσόμενο οικολογικό έγκλημα αλλά και τους κινδύνους καταστροφών στην περιοχή των έργων Αχελώου, ένα θέμα για το οποίο αρνούνται να μιλήσουν καθαρά στα μέλη και τους φίλους του κόμματος, ειδικά στη Θεσσαλία.

Για ένα πράγμα όμως είμαστε βέβαιοι.

Η στασιμότητα σχετικά με τα έργα Αχελώου βολεύει πάρα πολύ την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Η θέση τους να μην επανεκκινήσουν τα έργα «καλμάρει» όλους όσοι, με βάση τις ιδεοληψίες τους, τα θεωρούν «κόκκινη γραμμή». Από την άλλη μεριά, το να μην κατεδαφίζονται τα «παράνομα» έργα, τους παρέχει μία ασφάλεια απέναντι στην εύλογη αγανάκτηση που θα εκφράσει η μεγάλη πλειοψηφία του λαού (αν ταχθούν υπέρ της κατεδάφισης), η οποία αντιλαμβάνεται την τεράστια σημασία των έργων αυτών.

Εξάλλου πολλά θα κριθούν από το εάν (και πότε) θα αναλάβουν ξανά κυβερνητικές ευθύνες (όπως συνέβη με την Μεσοχώρα, που από την «κατεδάφιση» φθάσαμε το 2017 στην αδειοδότηση….)

Τέλος, η ψευδαίσθηση ότι το «βήμα» τους στην υπόθεση αυτή μπορεί να παραμένει εσαεί «μετέωρο», τους επιτρέπει να αναβάλλουν (για την ώρα) την λήψη δύσκολων αποφάσεων.

Και στο θέμα αυτό, αντικειμενικά, η ΝΔ κάνει ότι μπορεί να τους εξυπηρετήσει…

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb