Ο Ασπροπόταμος και το υδροηλεκτρικό έργο Μεσοχώρας Τρικάλων - (Αθ. Ντάσκα)*

 

 

1.        Ο Ασπροπόταμος

1.1    Η περιοχή

Ο Ασπροπόταμος ή Άνω Αχελώος ή Ανατολικά Τζουμέρκα είναι μία από τις περισσότερο προνομιούχες περιοχές της Χώρας με πολλές δυνατότητες ανάπτυξης ιδιαίτερα για ορεινό τουρισμό, θερινό και χειμερινό, τώρα που ο θαλάσσιος με ευθύνη, αλλά δικαιολογημένη λόγω της μεγάλης ακτογραμμής και των νησιών, της Πολιτείας αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, έχει πλέον εγγίξει τα όριά του.

Η υπόψη περιοχή περιλαμβάνει μία δεκάδα κύριων οικισμών όλων πάνω από 800μ. υψόμετρο, αναπτυσσόμενων σε μία έκταση 700 περίπου τετραγωνικών χιλιομέτρων με ορεινούς βοσκότοπους, δάση, εξαιρετικές φυσικές ομορφιές και πάρα πολλά νερά καθόσον το μέσο ύψος βροχοχιονοπτώσεων ξεπερνά τα 1800 χλστ./έτος (σε κάποια περιοχή 2.500 (!), για σύγκριση με την Αθήνα 400) και εκτάσεις κατάλληλες για ορεινές αρδευόμενες καλλιέργειες όπως τα οπωροφόρα (μηλιές, καστανιές, καρυδιές, κερασιές), τα χορτοδοτικά, σε συνδυασμό με την κτηνοτροφία – ποιμενική και οικόσιτη – και τα κηπευτικά.

Επιπλέον μετά την κατασκευή του εθνικού δρόμου Άρτας – Τρικάλων έγιναν και οι αναγκαίες οδικές προσβάσεις.

Στην οδική εξυπηρέτηση θα συμβάλλει και η ενδεχόμενη κατασκευή της παλαιότερα προταθείσας Αθαμςάνια Οδού.

Η περιοχή όμως αυτή παρά τη φυσιογνωμία της, ως μία ελληνική Ελβετία, έχει κατά τα τελευταία χρόνια εντελώς ερημώσει όπως δείχνουν οι σχετικές απογραφές πληθυσμού το 1991 και το 2021 από 30.000 σε περίπου 500 ήτοι 98%! με ανθρώπινη παρουσία μόνο Ιούλιο-Αύγουστο από τουρίστες και συνδεόμενους συναισθηματικά με τον τόπο καταγωγής τους.

Εξυπακούεται βεβαίως ότι η εγκατάλειψη της περιοχής για 10 μήνες το χρόνο έχει δυσάρεστες συνέπειες στις υποδομές, τα δίκτυα (ηλεκτρισμού, ύδρευσης κλπ.) και ακόμα στις οικοδομές, δημόσιες, δημοτικές και ακόμα ιδιωτικές.

Προκύπτει λοιπόν εθνική ανάγκη τόσο η Πολιτεία όσο και η ιδιωτική πρωτοβουλία να στραφούν και προς την ανάπτυξη της ορεινής εγκαταλειμμένης Ελλάδας, εφόσον βέβαια υπάρχουν οι δυνατότητες, ΄ως η περίπτωσή μας. 

1.2    Η πρότασή μας

Ο υπογράφων, με βάση τα γνωστικά αντικείμενα και την πείρα του μελέτησε προ 30ετίας τα στοιχεία της περιοχής ήτοι βροχοχιονοπτώσεις που φτάνουν 1,2 δις μ3/χρόνο (700 x 1,8), μήκος ποταμού (60 χλμ.), κλίσεις (1-3%), μέση παροχή (30μ3/sec), αδυναμία μεγάλου ταμιευτήρα λόγω ανάγλυφου, χειμαρρώδους μορφής και υπερβολικής στερεοπαροχής και με αφορμή το μελετώμενο τότε μεγάλο υδροηλεκτρικό της Μεσοχώρας είχε προβεί σε μία, κατά την άποψή του, πιο ήπια, οικολογικότερη και πολύ φθηνότερη επέμβαση για την ενεργειακή αξιοποίηση του ποταμού αλλά και ολόκληρης της περιοχής.

Συγκεκριμένα διεμόρφωσε σε μορφή Ειδικής Προκαταρκτικής Μελέτης μικρά υδροηλεκτρικά έργα οκτώ εντός της κοίτης το καθένα ύψους περί τα 20μ. και έξι εκτός της κοίτης (πηγές και ρέματα) συνολικής ενεργειακής παραγωγής 300Gwh/χρόνο και δαπάνη της τάξης των 100 εκ. € με παραποτάμιο μονοπάτι και πεζογέφυρες.

Τα υπόψη έργα της κοίτης αμβλύνουν τις αιχμές πλημμυρών, κατακρατούν τα φερτά υλικά (ο Αχελώος στην περιοχή αυτή είναι ουσιαστικά χειμαρροπόταμος), επιτρέπουν την κυκλοφορία της ιχθυοπανίδας, δεδομένου ότι ο Άνω Αχελώος είναι από τα καλύτερα περιβάλλοντα για την άγρια πέστροφα και τις ποτάμιες δραστηριότητες (κεκλιμένα επίπεδα) είναι σχεδόν αθάνατα (ενώ τα μεγάλα μετά τις επιχώσεις καταντούν απλής ροής ενώ έχουν γίνει εν τω μεταξύ τεράστιες και μη ανατάξιμες κατασκευές) και προφανώς ως πολύ μικρά δεν κινδυνεύουν από σεισμούς σε μία σεισμογενή Χώρα.

Η ομαλοποίηση της ροής και η κατακράτηση της στερεοπαροχής έχει τεράστια σημασία για τους κατάντη ταμιευτήρες και ιδιαίτερα του μακράν μεγαλύτερου των Κρεμαστών (αποφυγή αιχμών πλημμυρών και επίχωσης που μειώνει την αποδοτικότητά του). Τα ίδια έργα και για τον ίδιο σκοπό πρέπει να γίνουν και στους κυρίως κλάδους δηλαδή του Αγραφιώτη, του Ταυρωπού και του Κρικελιώτη).

Επιπλέον για τις τοπικές κοινωνίες προσφέρουν θέσεις εργασίας στην προκειμένη περίπτωση 30 μόνιμες, εκατοντάδες για τις συντηρήσεις και χιλιάδες στο στάδιο κατασκευής και το σπουδαιότερο διαθέτουν ως μικρά υδροηλεκτρικά (ισχύς <15 Mw), το 3% των ακαθαρίστων εσόδων στις τοπικές κοινωνίες και συγκεκριμένα εδώ 80εκ.€/χρόνο (300x0,09x0,03 εκ.).

Στο μεταξύ κατασκευάστηκε το λεγόμενο υδροηλεκτρικό Μεσοχώραςκαι η πρότασή μας έμεινε στο μεγαλύτερο μέρος της στα … χαρτιά!

 2.        Το έργο Μεσοχώρας

2.1    Ένας σύντομος σχολιασμός

Το έργο Μεσοχώρας με ύψος φράγματος 150μ., ισχύ 160 Mw, ετήσια παραγωγή 360Gwh και δαπάνη 500 εκ.€ παρουσιάστηκε ως έργο αποθήκευσης ενώ στην πραγματικότητα είναι κυρίως έργο εκτροπής καθόσον η υψομετρική διαφορά του σταθμού παραγωγής από τη Μεσοχώρα αγγίζει τα 200μ. ενώ η συμμετοχή του φράγματος στην υψομετρική διαφορά του έργου δεν φτάνει τα 100μ. (υδροληψία 720 – έδαφος 630).

Εξάλλου ο, κατά τη μελέτη, ωφέλιμος όγκος των 200εκ.m³ λόγω της μεγάλης κλίσης του ποταμού (2%) και της έντονης στερεοπαροχής γρήγορα θα απομειωθεί και θα μείνει καθαρά πλέον έργο εκτροπής[1].

Θα αρκούσε λοιπόν, κατά τη γνώμη μου, μία απλή και ολιγοδάπανη υδροληψία στη θέση του ογκώδους φράγματος όπως ακριβώς έγινε σε σχετικό έργο στον παραπόταμο του ίδιου ποταμού Γκούρα.

Ανεξάρτητα πάντως των ανωτέρω σχολίων το έργο έγινε αλλά δεν λειτουργεί επί 20ετία και πλέον.

Αποτελεί διελκυστίνδα μεταξύ συλλογικοτήτων αλλά και διοικητικών – και μέχρι περιφερειαρχών – μεταξύ Θεσσαλίας και Δυτικής Ελλάδας ως σχετιζόμενο με το έργο εκτροπής του Αχελώου ενώ δεν έχει καμία σχέση με αυτό, καθόσον είναι καθαρά τοπικό υδροηλεκτρικό και επίσης έγινε αντικείμενο πολυάριθμων προσφυγών των κατοίκων του οικισμού Μεσοχώρα ως θιγόμενων.

Δεν κατόρθωσε το Ελληνικό Κράτος να κάνει επί τόσα χρόνια αν υπήρχε τέτοιος κίνδυνος έναν οικισμό μερικών δεκάδων σπιτιών σε μέρος κοντινό αλλά πιο ασφαλές δαπάνης λίγων εκατομμυρίων ευρώ μπροστά στα δεκάδες εκατομμύρια που χάθηκαν και χάνονται συνεχώς.

 2.2    Η πρότασή μας

Εφόσον έτσι έχει η κατάσταση και όπως φαίνεται θα συνεχιστεί σε βάρος της εθνικής και τοπικής οικονομίας και κοινωνίας προτείνουμε οι τεχνικοί της ΔΕΗ συμβουλευόμενοι ενδεχομένως ειδικότερους αρμόδιους μελετητές ντόπιους ή ξένους να προβούν στις αναγκαίες τροποποιήσεις του έργου ώστε να λειτουργήσει έστω και σε ένα σημαντικό ποσοστό της δυναμικότητάς του .

Κατά την άποψή μας θα μπορούσε να αγνοηθεί η αποθήκευση, έτσι και αλλιώς μικρή και προσωρινή (λόγω προσχώσεων) και να μετατραπεί το έργο σε καθαρό εκτροπής με συμμετοχή της υψομετρικής διαφοράς του φράγματος όχι περισσότερο από 30 μέτρα δηλαδή ουσιαστικά υποβιβασμό ανάλογο της υδροληψίας και του εκχειλιστή ώστε να υπάρχει δυνατότητα και ενός στοιχειώδους αποδεκτού ιχθυόδρομου. Εκτιμάται ότι η μείωση της αρχικής προβλεπόμενης απόδοσής του δεν θα ξεπεράσει το 30%.

Ευχής έργο θα ήταν να υπαχθεί και το υπόψη έργο, όπως θα διαμορφωθεί, στην κατηγορία του 3% κατ’εξαίρεση προς όφελος της τοπικής κοινωνίας παρ’όλο που εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει σε ισχύ τα 80 Mw και παραγωγή μεγαλύτερη των 250Gwh /χρόνο (ο υπογράφων φρονεί ότι η διάκριση των υδροηλεκτρικών θα έπρεπε να είναι η φυσική (ροής–αποθήκευσης) και όχι η τεχνητά νομοθετημένη της ισχύος με όριο το 15Mw).

 3.           Παρατηρήσεις

Η περιοχή του Ασπροποτάμου, λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών που περιγράψαμε και την κοινωνικοπολιτιστική ομοιότητα αλλά κυρίως τη μεγάλη απόσταση από το αντίστοιχο διοικητικό κέντρο (Τρίκαλα) θα μπορούσε να αποτελέσει ίδια διοικητική ενότητα (Δήμο) με το ενδεχόμενο υπαγωγής και του οικισμού Θεοδώριανα που έχει στον υπέρτατο βαθμό όλα τα ανωτέρω χαρακτηριστικά[2] (σχολιάζεται σε ιδιαίτερο τεύχος με τίτλο : Το πιο “πράσινο” χωριό της Χώρας) αλλά παρόλο ότι βρίσκεται στην ίδια λεκάνη του Άνω Αχελώου ανήκει σε άλλο διοικητικό κέντρο αρκετά μακρινό (Άρτα 80 χλμ.) και στο Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων αποκομμένο και από αυτόν από ορεινούς όγκους.

Τέλος με την υλοποίηση των ανωτέρω προτάσεων και ιδιαίτερα της μεγάλης ηλεκτροπαραγωγής καθαρής ενέργειας με τη συμβολή και της παραγωγής του προτεινόμενου ταμιευτήρα στον Πηνειό – κλάδος Μουργκάνη ανερχόμενης συνολικά σε 400 Gwh/χρόνο όχι μόνο το αναφερόμενο χωριό και ο προτεινόμενος Δήμος αλλά και ολόκληρος ο Νομός Τρικάλων μπορεί να γίνει ο πρώτος πράσινος Νομός της Χώρας.

 

Αθήνα, Δεκέμβριος 2023 *Αθανάσιος Ν. Ντάσκας Πολιτικός Μηχανικός - Περιβαλλοντολόγος Υδραυλικός Μηχανικός και Υδρολόγος των Πολυτεχνείου και Πανεπιστημίου Grenoble Αμφιτρίτης 30-30, Αθήνα 11334 Τηλ. 2108614696 - 6972256145

 

 

 

 

 

 

 

Συνημμένα : Χάρτης περιοχής

---

[1] Αν ποτέ κατασκευασθεί το έργο όπως αρχικά σχεδιάσθηκε πρέπει για την μακροημέρευσή του να γίνουν προς τα ανάντη αναβαθμοί συγκράτησης της πλούσιας στερεοπαροχής της οποίας είναι εύκολη και όχι δαπανηρή η αφαίρεση και ίσως και χρήσιμη (αμμοχάλικο οδοστρωσίας) ενώ από την τεχνητή λίμνη δύσκολη και πολυδάπανη.

[2] 65 Gwh/χρόνο

Έλλειψη σοβαρότητας σε «πράσινο» φόντο - (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Ένα «νέο» και «ενωτικό Πράσινο» κόμμα (κατά δήλωσή των εκπροσώπων του) με την επωνυμία «ΠΡΑΣΙΝΟΙ-Οικολογία» έκανε πρόσφατα την εμφάνισή του στην Θεσσαλία.

Άλλη μία ομάδα ανθρώπων που επέλεξε να επιβιβαστεί στο όχημα με το  αναγνωρίσιμο σήμα τής «οικολογίας», του οποίου αρκετοί (όχι όλοι) «επιβάτες» θεωρούν ότι εκπροσωπούν αυθεντικά την συλλογική ευαισθησία των πολιτών για την κλιματική κρίση, για την περιβαλλοντική μας προστασία, για τις απειλές κατά της ζωής και της υγείας μας, για τις προοπτικές μιας βιώσιμης παρουσίας στον τόπο μας.

Το κόμμα αυτό δεν ανταποκρίθηκε στην ανοικτή δημόσια πρόσκληση και στην σύσκεψη που διοργανώθηκε πριν δύο μήνες στη Λάρισα με πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Δημήτρη Κουρέτα, στην οποία συζητήθηκε η εφαρμογή των Σχεδίων για τις πλημμύρες (ΣΔΚΠ) και για την διαχείριση των υδάτων (ΣΔΛΑΠ). [Σημειωτέον πώς σε αυτήν συμμετείχαν όλα τα κόμματα και οι βασικές οργανώσεις της περιοχής, εκδίδοντας μάλιστα και σχετικό ψήφισμα, με το οποίο ζητούν από την κυβέρνηση να εφαρμόσει χωρίς παρεκκλίσεις τα Σχέδια που η ίδια ενέκρινε].

Παρά ταύτα, εκπρόσωποι αυτού του κόμματος  βρέθηκαν πρόσφατα στη Λάρισα και επισκέφθηκαν τον Περιφερειάρχη Δημήτρη Κουρέτα, διακινώντας σε τοπικά ΜΜΕ την «αντίθεσή» τους στα «κυβερνητικά σχέδια» και στην «εκτροπή του Αχελώου», που όπως γενικόλογα ισχυρίζονται  (χωρίς εξηγήσεις και τεκμηρίωση)  «μπαίνει εμπόδιο σε κάθε προοπτική βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων της Θεσσαλίας». Κάλεσαν μάλιστα τον  Περιφερειάρχη να συνταχθεί μαζί τους ώστε «τα σχέδια για την εκτροπή του Αχελώου να εγκαταλειφθούν» [Σχετικό ρεπορτάζ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 8/1/25].

Τελικά παραδέχθηκαν πώς οι προτάσεις τους «δεν βρήκαν ανταπόκριση» παρότι, όπως φαίνεται, ανέμεναν αυτό να συμβεί επειδή προεκλογικά οι ίδιοι είχαν στηρίξει την περιφερειακή παράταξη του κ. Κουρέτα. Δυστυχώς για αυτούς ο  Περιφερειάρχης τους δήλωσε καθαρά πως θα πορευτεί σύμφωνα με την ενιαία στάση των θεσσαλικών οργανώσεων και θα υπερασπιστεί τις βασικές κατευθύνσεις του κυβερνητικού Σχεδίου που, μεταξύ άλλων, προβλέπει ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της θεσσαλικής λεκάνης από τον Αχελώο. Έτσι και εκείνοι θεώρησαν αναγκαίο να επανέλθουν με ανακοίνωση [δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 11/1/25], κατηγορώντας την Περιφέρεια και τις θεσσαλικές οργανώσεις πως επιμένουν «σε παλιές δήθεν αναπτυξιακές λογικές», δείχνοντας να θεωρούν πως κατέχουν το μονοπώλιο της οικολογικής ευαισθησίας και γνώσης.

Από την πλευρά μας δεν έχουμε την πρόθεση να συντηρήσουμε την άγονη αντιπαράθεση σχετικά με τα ημιτελή έργα Αχελώου.

Σεβόμενοι τις διαδικασίες, κάναμε ότι μπορούσαμε για να υπάρξει ένας πλατύς και ουσιαστικός διάλογος κατά την διαβούλευση για το ΣΔΛΑΠ (και όχι μόνο). Και  τώρα που το Σχέδιο αυτό εγκρίθηκε ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ από την κυβέρνηση  να εφαρμοστεί.

Ζητήσαμε μάλιστα από όλα τα κόμματα, οι όποιες αντιρρήσεις σχετικά με την μεταφορά υδάτων από τον Αχελώο προς την θεσσαλική λεκάνη να έλθουν επιτέλους προς συζήτηση στη Βουλή, ώστε να ληφθεί μια αμετάκλητη απόφαση, σεβαστή από όλους.

Άραγε οι οργανώσεις αυτές είναι διατεθειμένες να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τούς θεσσαλικούς φορείς   και να διεκδικήσουμε από κοινού την διοργάνωση μίας τέτοιας συζήτησης στη Βουλή ;

Έχουμε όμως και μερικά ακόμη ερωτήματα προς το «νέο» αυτό οικολογικό κόμμα και γενικότερα προς τους υποστηρικτές της «ακύρωσης» των έργων Αχελώου.

1. Γιατί όλα αυτά τα (δεκαπέντε περίπου) χρόνια που τα έργα Αχελώου είναι «παγωμένα» δεν αντέδρασαν στο γεγονός ο ποταμός αυτός είναι «μπαζωμένος» και κομμένος στα δύο ; Γιατί δεν ανέδειξαν στην κοινή γνώμη, όπως εμείς συστηματικά πράττουμε, τις οικολογικές επιπτώσεις από αυτή την παράλογη στασιμότητα και τους κινδύνους για μεγάλες καταστροφές στην περιοχή, που σε περίπτωση ισχυρών πλημμυρικών φαινομένων θα παρασύρουν κατάντη του ποταμού απίστευτες ποσότητες χωματισμών, σκυροδεμάτων και σιδηρού οπλισμού, με ότι αυτό συνεπάγεται ;

Μήπως τελικά ο στόχος όλων αυτών των οργανώσεων ήταν ακριβώς η διατήρηση αυτής της «στασιμότητας» και η απραξία στο θέμα ;

Μήπως όλα αυτά τα χρόνια συνειδητά εξυπηρετούσαν  την τακτική των κυβερνήσεων που δεν ήθελαν να εμπλακούν σε αυτή την διελκυστίνδα, ώστε να μην θα διαταραχθούν οι ισορροπίες και «φορτωθούν» πολιτικό κόστος ;

Μήπως τώρα που μία κυβέρνηση έλαβε, επιτέλους, μια απόφαση που  (λογικά) συνεπάγεται την επανεκκίνηση των διαδικασιών ολοκλήρωσής των έργων, όλοι αυτοί «ξύπνησαν» από την σιγουριά της ακινησίας και επαναφέρουν το «ξαναζεσταμένο φαγητό» των ….«βιβλικών» περιβαλλοντικών καταστροφών που δήθεν θα επέλθουν από αυτό το τόσο συνηθισμένο (για όλες τις χώρες του κόσμου) τεχνικό έργο ;

2. Εφόσον, όπως ισχυρίζονται, το ΣτΕ «έχει αποφασίσει πολλές φορές» πως τα έργα «πρέπει να εγκαταλειφθούν», γιατί οι οργανώσεις αυτές (από κοινού με οργανώσεις της Αιτωλοακαρνανίας) προσφεύγουν εκ νέου στο Συμβούλιο της Επικρατείας ;

Μήπως τελικά αυτή η παραπληροφόρηση  ότι  το ΣτΕ σταμάτησε οριστικά τα έργα Αχελώου είναι κενή περιεχομένου ;

Μήπως ήλθε η ώρα να ομολογήσουν πως το Ανώτατο Δικαστήριο έχει απορρίψει στο σύνολό τους τις σχετικές αιτιάσεις τους περί καταστροφικών επιπτώσεων και άλλα παρόμοια (απόφαση 3478/2000) ; Μήπως πρέπει να πούνε επιτέλους την αλήθεια σε όσους τους ακολουθούν πως το τμήμα αναστολών του ΣτΕ (απόφαση 268/2011), μετά από δική μας προσφυγή,  έδωσε εντολή στην διοίκηση να ολοκληρωθούν τα έργα της σήραγγας μεταφοράς για αποφυγή των κινδύνων κατάρρευσης ;

Μήπως οφείλουν να ενημερώσουν την κοινή γνώμη πώς σχετικά με την μεταφορά 250 εκατ. κ. μ. νερού ουδέποτε το ΣτΕ εξέδωσε ακυρωτική απόφαση ;

Και εν πάσει περιπτώσει γιατί ενοχλούνται που οι θεσσαλικές οργανώσεις με επικεφαλής την Περιφέρεια (και με τον νομικό της σύμβουλο), ενόψει της (πιθανής) εκδίκασης της υποβληθείσας προσφυγής κατά του εγκεκριμένου Σχεδίου, ετοιμάζονται για παράσταση στο ΣτΕ ;

Δεν αντιλαμβάνονται πώς, ακόμη και εάν διαφωνούν με την «εκτροπή Αχελώου», το να εγκαλούν τον Περιφερειάρχη  για «απαράδεκτη επιμονή» (!) και να αμφισβητούν ευθέως τις οικολογικές του ευαισθησίες, συνιστά έλλειψη πολιτικού ήθους ;

Και πόσο υπερβολικός  μπορεί άραγε να θεωρηθεί ο ισχυρισμός  τους ότι η μεταφορά προς την θεσσαλική λεκάνη του μόλις 6% της ετήσιας παροχής υδάτων του ποταμού Αχελώου θα τα …στερήσει (!!!) από την όμορη περιοχή, όταν μόνο στην λίμνη Κρεμαστών συγκεντρώνονται σταθερά και βρίσκονται στη διάθεσή της  Αιτωλοακαρνανίας πάνω από 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, δηλαδή πέντε έως έξι φορές περισσότερα από την ετήσια κατανάλωση υδάτων στην ευρύτερη αυτή περιοχή ;

3. Το κόμμα αυτό κατηγορεί  την Περιφέρεια για την «πλήρη υιοθέτηση των κυβερνητικών σχεδίων και (για) διαχείριση του νερού, που βασίζεται σε ακριβά έργα, φράγματα, ταμιευτήρες».

Τελικά τι από όλα αυτά τους ενοχλεί ;

Μήπως θα προτιμούσαν το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας να κινείται χωρίς κανένα Σχέδιο ;

Μήπως, εκτός από την δημιουργία ταμιευτήρων, έχουν να μας υποδείξουν κάποιον καλύτερο τρόπο για την τόσο αναγκαία διασφάλιση αποθεμάτων νερού που θα μας προστατέψουν  από την λειψυδρία - ερημοποίηση, έργα που σε περίπτωση πλημμυρών θα συμβάλουν ταυτόχρονα στην συγκράτηση μέρους των υδάτων, περιορίζοντας τις συνέπειες ;

4. Και  μία παρατήρηση σχετικά με τον ταμιευτήρα της  Κάρλας. Στην ανακοίνωσή τους, εάν σωστά την ερμηνεύουμε, ζητούν  την κατάργηση αυτού του τεχνικού έργου που ομόθυμα αποδέχθηκαν και στήριξαν οι θεσσαλοί και ειδικότερα οι τοπικές κοινωνίες των παρακάρλιων περιοχών, που κατασκευάστηκε από το 2000 έως το 2018, που λειτουργεί εδώ και έξι χρόνια και που χρηματοδοτήθηκε από περιβαλλοντικό πρόγραμμα της ΕΕ με  δαπάνη περίπου 250 εκατ. ευρώ.

Ας σημειωθεί πώς το φυσικό λιμναίο σύστημα που προϋπήρχε το χαρακτήριζαν τα στάσιμα αλατούχα νερά, η έλλειψη διεξόδου και ανανέωσης των υδάτων, τα θανατηφόρα έλη και η μόνιμη απειλή της υγείας των κατοίκων.

Επιπλέον στα παρακάρλια απουσίαζε επί αιώνες μία σταθερή σχέση ανάμεσα στην έκταση που κατείχε το υδάτινο οικοσύστημα και στις «καθαρές» διαθέσιμες για καλλιέργεια εκτάσεις, δημιουργώντας έλλειψη εισοδήματος, φτώχεια και ανασφάλεια στους ανθρώπους που στην γεωργία στήριζαν την ζωή τους και την συνέχιση της παραμονής τους στην περιοχή.

Επιπλέον, παραβλέπουν πως η  συντεταγμένη πλέον μεταφορά υδάτων από τον Πηνειό και η διάθεση σημαντικού μέρους των υδάτων του ταμιευτήρα για αρδεύσεις  διασφαλίζει την σταθερή  ανανέωση των υδάτων του νέου οικοσυστήματος, ενώ παράλληλα η διήθηση των «φρέσκων» αυτών υδάτων στο έδαφος λειτουργεί για τους υπόγειους υδροφορείς ως ασπίδα προστασίας απέναντι στην διείσδυση του θαλασσινού νερού.

Γι’ αυτούς τους λόγους  εξάλλου η δημιουργία της νέας τεχνητής λίμνης Κάρλας χαρακτηρίστηκε ως ένα εξόχως περιβαλλοντικό έργο !

Πάντως, ανεξάρτητα από τις απόψεις αυτές, δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε για άλλη μία φορά τα πισωγυρίσματα και παιχνίδια αυτών των οργανώσεων που συστηματικά καλλιεργούν συγχύσεις ή/και στοχοποιούν πολύτιμα έργα που κατασκευάστηκαν και λειτουργούν (ή ετοιμάζονται να λειτουργήσουν) στην Θεσσαλία.

Πρώτα βιώσαμε την απαράδεκτη στοχοποίηση του ΥΗΕ Μεσοχώρας, που από το 2001 που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του χρειάστηκε 16 ολόκληρα χρόνια για να αδειοδοτηθεί (2017, κυβέρνηση Τσίπρα).

Ανάλογη τακτική  ακολουθείται έως σήμερα στα έργα  μεταφοράς νερού από τον Αχελώο.

Και τώρα εμφανίζεται ένας καινούριος «στόχος» από τις οργανώσεις αυτές που ζητούν την ακύρωση (;) του νέου ταμιευτήρα Κάρλας και την επαναφορά  του σε ένα «οικοσύστημα με φυσική λειτουργία» !!

Δεν έχουμε πληροφόρηση εάν οι γνώριμοι στην περιοχή μας φίλοι συμπολίτες που συμβαδίζουν με απόψεις για «πράσινες» πολιτικές είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν παρόμοιους στόχους.

Το βέβαιον είναι πως οι θεσσαλικές οργανώσεις δεν πρέπει να παραβλέψουν τον ιδιότυπο αυτό «πόλεμο» που συστηματικά εξελίσσεται κατά  θεσσαλικών έργων κρίσιμης σημασίας, έστω και εάν συχνά οι απόψεις αυτές στερούνται ρεαλισμού, επιστημονικής τεκμηρίωσης και σοβαρότητας.

Πάντως αρκετά έχουμε πληρώσει έως τώρα την υποτίμηση που κατά καιρούς επιδείξαμε σε παρόμοια ζητήματα.

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Προσδοκίες για το 2025 - (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Πολύ θα θέλαμε το 2024 που ήδη μας αποχαιρέτησε  να το κατατάξουμε σαν μια χρονιά με θετικό αποτύπωμα σε ότι αφορά στα μείζονα για την Θεσσαλία ζητήματα που συνδέονται με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και την ανάγκη «απόδρασης» από τις  καταστροφικές επιπτώσεις λόγω των αλλεπάλληλων έντονων φυσικών φαινομένων  (πλημμύρες, παρατεταμένη λειψυδρία).

Όμως, χωρίς την παραμικρή διάθεση μηδενισμού, τα βήματα που  πραγματοποιήθηκαν αυτή τη χρονιά ήταν περιορισμένα και εντελώς  δυσανάλογα με τα τεράστια προβλήματα στην περιοχή μας,

Το σημαντικό που ξεχωρίζουμε για τον χρόνο που έφυγε είναι η έγκριση (έστω και με μεγάλη καθυστέρηση) των θεσμοθετημένων από Ευρωπαϊκές Οδηγίες Σχεδίων για τους Κινδύνους Πλημμύρας (ΣΔΚΠ)   και για την Διαχείριση των υδάτων (ΣΔΛΑΠ) [1].

Όμως, παρά την θετική αυτή εξέλιξη, καθημερινά πληθαίνουν οι αμφιβολίες  σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης και γενικότερα την συμβολή του πολιτικού συστήματος [2] στην εφαρμογή των εγκεκριμένων Σχεδίων, με ότι αυτό συνεπάγεται για την ασφάλειά μας απέναντι στους πολλαπλούς κινδύνους που μας απειλούν  αλλά και για τις προοπτικές ανάπτυξης  της περιοχής.

Αρκετά είναι τα στοιχεία που ισχυροποιούν τις ανησυχίες μας.

Θα  επισημάνουμε  κάποια από αυτά :

α) Ως γνωστόν, τα Σχέδια στα οποία αναφερθήκαμε, έχουν γενικό χαρακτήρα και καταγράφουν ένα πλήθος έργων και μέτρων που πρέπει να υλοποιηθούν για την επίτευξη των άμεσων και μεσοπρόθεσμων στόχων τους. Αυτό σημαίνει πως για την εφαρμογή των Σχεδίων απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εκπόνηση  αντίστοιχων εφαρμοστικών πλάνων - μελετών (masterplan).

Δυστυχώς όμως στην κατεύθυνση αυτή δεν έχουν αναληφθεί κυβερνητικές πρωτοβουλίες. Και, εάν μας επιτραπεί να γίνουμε ολίγον …. καχύποπτοι, θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως τελικά η έγκριση των Σχεδίων προχώρησε ώστε απλά και μόνο να είμαστε εντάξει στις συμβατικές μας υποχρεώσεις απέναντι στα επιτελεία των Βρυξελλών και ενδεχομένως να αποφύγουμε ανάλογες ποινές.

β) Συνεχίζοντας από την θέση του «αμφισβητία» και σαν προέκταση των παραπάνω σκέψεων, παρατηρούμε πως η μη ύπαρξη  masterplan  απαλλάσσει ουσιαστικά την κυβέρνηση από το βάρος συγκεκριμένων δεσμεύσεων ως προς το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης έργων και δράσεων, καθώς και ως προς τις αντίστοιχες υποχρεώσεις  χρηματοδότησής τους.

Αυτό επίσης της επιτρέπει να «παίζει» επικοινωνιακά με αόριστες υποσχέσεις, με «επικαιροποίηση» μελετών, με αναμόχλευση συζητήσεων για χιλιοειπωμένα έργα (πχ. Πύλη, Μουζάκι κα), χωρίς όμως να διαθέτει για  υλοποίησή τους αξιόλογους οικονομικούς πόρους και κατά συνέπεια να μην πραγματοποιούνται ουσιαστικά βήματα προόδου.

γ) Η χρονιά που έφυγε χαρακτηρίστηκε, μεταξύ άλλων, από πολύ κρίσιμης σημασίας γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη  «γειτονιά» μας.

Οι πόλεμοι επεκτείνονται, οι εμπορικοί και στρατιωτικοί ανταγωνισμοί  διαρκώς οξύνονται. Ταυτόχρονα με την αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ φαίνεται πώς είναι αναπόφευκτη η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στις χώρες του ΝΑΤΟ, ίσως και στο ύψος του 5% του ΑΕΠ !! [3]

Εάν αυτό ισχύσει  για την Ελλάδα και σε συνδυασμό με τους περίφημους «δημοσιονομικούς περιορισμούς», καθίσταται  ακόμη πιο δύσκολη η εξεύρεση οικονομικών πόρων για υλοποίηση έργων στην περιοχή μας και η άμεση εφαρμογή των Σχεδίων.

Με άλλα λόγια περιορίζονται  ακόμη περισσότερο οι ελπίδες που είχαμε ότι σύντομα θα βελτιωθούν οι συνθήκες ασφάλειας από τις δραματικές απειλές των πλημμυρών, η  ανθεκτικότητα των υδάτινων οικοσυστημάτων μας ως προς την έντονη λειψυδρία καθώς και η εξασφάλιση αποθεμάτων για την ταχεία αποκατάσταση  εκείνων που  απειλούνται  με κατάρρευση. Και όλα αυτά με άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες δραματικές συνέπειες στον αγροτοδιατροφικό τομέα, στην επισιτιστική μας ασφάλεια, στην γενικότερη οικονομία της περιοχής (μεταποίηση, υπηρεσίες κλπ.), στην προσπάθεια συγκράτησης των νέων στον τόπο τους.

δ) Και μιας και αναφερθήκαμε στα αποθέματα νερού, θα υπενθυμίσουμε πως στο εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ προβλέπεται η ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της λεκάνης Πηνειού κατά 250 εκατ. κ. μ. νερού ετησίως μέσω της ολοκλήρωσης και λειτουργίας των ημιτελών έργων Άνω Αχελώου (ταμιευτήρας Συκιάς και σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι), που ούτως η  άλλως εξυπηρετούν πολλούς και διαφορετικούς σκοπούς. Ένας από αυτούς είναι και η παραγωγή (υδροηλεκτρικής) ενέργειας που προβλέπεται στον ταμιευτήρα Συκιάς. Συνεπώς, σε εμάς τους «καχύποπτους» δεν θα μπορούσαν να μην προκαλέσουν ανησυχία οι πρόσφατες δηλώσεις του νεοεκλεγέντα προέδρου των ΗΠΑ, ο οποίος με σκληρή γλώσσα απαίτησε από τους Ευρωπαίους να «προτιμήσουν» για τις ενεργειακές τους ανάγκες το «δικό» του σχιστολιθικό αέριο (σημειωτέο, πανάκριβο και εξόχως καταστροφικό για τη φύση). [4]

Τελικά φαίνεται να επιβεβαιώνεται για μία ακόμη φορά αυτό που χρόνια τώρα ισχυριζόμαστε πως οι επιλογές της χώρας μας στο ενεργειακό της μείγμα καθορίζονται συχνά και από εξωγενείς γεωπολιτικούς παράγοντες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως σε μία χώρα σαν την δική μας, με πολλές  και πλούσιες ενεργειακές επιλογές, παραμένει ενεργειακά ως μία από τις πιο εξαρτημένες χώρες της ΕΕ (δείκτης εξάρτησης κοντά στο 80%!!).

Θα σημειώσουμε εδώ πως ειδικά η ΥΗ ενέργεια, παρά την αναμφισβήτητη συμβολή της στην κλιματική ουδετερότητα, βρέθηκε στο στόχαστρο της κυβέρνησης Τσίπρα που την έθεσε παντελώς εκτός σχεδιασμού (ΕΣΕΚ 2018). Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τον πρόσφατα αναθεωρημένο σχεδιασμό της, βελτίωσε κάπως την ποσοστιαία συμμετοχή της ΥΗΕ στο ενεργειακό μείγμα, όχι πάντως σε επίπεδο ανάλογο των δυνατοτήτων που προσφέρουν η γεωμορφολογία και οι υδατικοί πόροι τής χώρας μας.

Να λοιπόν που η πρόοδος των έργων μεταφοράς υδάτων από την λεκάνη Αχελώου (αποθέματα έναντι λειψυδρίας, οικολογική αποκατάσταση, αρδεύσεις κλπ.) «σκοντάφτει, μεταξύ άλλων, και στην επιβαλλόμενη από ποικίλα ενεργειακά συμφέροντα «στρέβλωση» ενός ορθολογικού ενεργειακού σχεδιασμού.

Όμως αρκετά με τις ανησυχίες μας. Ούτως η άλλως, για την επίτευξη  βέλτιστου αποτελέσματος στα προβλήματα ασφάλειας, οικολογικής αναβάθμισης και βιώσιμης ανάπτυξης ο δρόμος είναι μακρύς. Ειδικά στην γενικότερη παγκόσμια ρευστότητα που επικρατεί, μια τέτοια πορεία δεν κρίνεται από τα πεπραγμένα μίας μόνο χρονιάς ή από τις επιδόσεις μίας μόνο κυβέρνησης.

Και εμείς, όπως πάντα, διατηρούμε την αισιοδοξία μας και σε σχέση με τα υδατικά ζητήματα είμαστε πεπεισμένοι πως θα υπάρξει τελικά θετικό αποτέλεσμα στην εφαρμογή ενός ορθολογικού σχεδιασμού, τον οποίο ήδη διαθέτουμε και αυτό το θεωρούμε κατάκτηση για την Θεσσαλία.

Και ας μην μας διαφεύγει πως η περιοχή μας διαθέτει εξαιρετικό επιστημονικό προσωπικό (που συνέβαλε αποφασιστικά στην τελική διαμόρφωση αυτών των θεσμοθετημένων Σχεδίων), αλλά και ισχυρές οργανώσεις που μεριμνούν για την ενημέρωση των πολιτών και προβάλλουν τις ανάλογες διεκδικήσεις.

Σε αυτή την προσπάθεια οφείλεται και το γεγονός πώς τα τελευταία χρόνια, αργά αλλά σταθερά, διαλύονται  και οι όποιες επί μέρους συγχύσεις είχαν καλλιεργηθεί κατά καιρούς στην κοινή γνώμη και ιδιαίτερα στους οικολογικά ευαισθητοποιημένους  πολίτες, ενώ  η ίδια η ζωή έχει θέσει κυριολεκτικά στο περιθώριο διάφορες ξεπερασμένες εμμονές πού έρχονται από το παρελθόν.

Με τις παραπάνω προϋποθέσεις, σε συνδυασμό με τους αγώνες που θα απαιτηθούν, εκτιμούμε πως τα όποια εμπόδια συνεχίζουν να υπάρχουν σταδιακά θα ξεπεραστούν και σε σχέση με τα υδατικά ζητήματα θα αποκτηθεί ο κοινός βηματισμός που επιβάλλεται σε παρόμοιες περιπτώσεις.

Καλή χρονιά σε όλους

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

[1] Στα θετικά βεβαίως παραμένει και η συνέχιση της διαγωνιστικής διαδικασίας (που άρχισε από την προηγούμενη κυβερνητική θητεία Κυρ. Μητσοτάκη, κινείται όμως σε μάλλον χαμηλούς ρυθμούς) στα ομολογουμένως ιδιαίτερα  χρήσιμα έργα εξοικονόμησης νερού, όπως είναι τα σύγχρονα αρδευτικά δίκτυα στις περιοχές  ΤΟΕΒ Ταυρωπού και Υπέρειας-Ορφανών. Το ίδιο ισχύει και για την αναμενόμενη  κατασκευή του ταμιευτήρα πολλαπλού σκοπού στην Σκοπιά Φαρσάλων επί του π. Ενιπέα. Τέλος θετική θεωρείται και η συνειδητοποίηση από τους αρμόδιους, της ανάγκης κατασκευής διώρυγας για την διά βαρύτητας τροφοδοσία της τεχνητής λίμνης Κάρλας από το ύψος της Γυρτώνης, για την οποία ανατέθηκε η σχετική επικαιροποίηση παλαιότερης μελέτης, έστω και εάν χρειάστηκε να περάσουν αναξιοποίητα τουλάχιστον επτά σχεδόν χρόνια από τα εγκαίνια του έργου της Κάρλας !

[2] Παρατηρούμε πως από όλες τις πλευρές δεν ασκείται συστηματικά πίεση προς την κυβέρνηση στην κατεύθυνση εφαρμογής των Σχεδίων. Είναι χαρακτηριστικό πως η ανάδειξη  αυτού τού σημαντικού για την Θεσσαλία ζητήματος στην Βουλή είναι περιορισμένη και ευκαιριακή, ενώ  συχνά οι  βουλευτές προβάλλουν θέματα τρέχουσας επικαιρότητας, κυρίως αυτά που «συγκινούν» πιο εύκολα τους ψηφοφόρους τους.

Ειδικά στο κρίσιμο θέμα της ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού της θεσσαλικής λεκάνης από τον Αχελώο και παρότι η ευστάθεια του υδατικού ισοζυγίου του ΣΔΛΑΠ εξαρτάται απόλυτα από την μεταφορά αυτών των υδάτων, κανένα κόμμα δεν έθεσε επιτακτικά στην κρίση της Βουλής το αυτονόητο αίτημα (των θεσσαλών αλλά και κάθε σοβαρού ουδέτερου παρατηρητή) να ληφθεί επιτέλους μια ΟΡΙΣΤΙΚΗ απόφαση επανέναρξης και ολοκλήρωσης των ημιτελών έργων, όπως επιβάλλει η λογική αλλά και το εγκεκριμένο Σχέδιο.

Οι κυβερνητικοί βουλευτές, συμπεριλαμβανομένων των θεσσαλών, με «σιωπηρή» εντολή του πρωθυπουργικού επιτελείου, αποφεύγουν μια τέτοια συζήτηση που θα προκαλούσε εσωτερικές (τοπικιστικές και όχι μόνο) αντιδράσεις. Περισσότερα στο άρθρο μας (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 9/12/2024).

 Η αξιωματική αντιπολίτευση, για την ώρα και μετά τις εσωκομματικές διαδικασίες, δεν ανέλαβε σχετικές πρωτοβουλίες στη Βουλή, παρά τις θετικές τοποθετήσεις, την σταθερή παρουσία και δραστηριοποίηση των τοπικών της στελεχών.

Όσον αφορά στα κόμματα της πολυδιασπασμένης «ριζοσπαστικής» αριστεράς, ουσιαστικά απουσίαζαν κατά την πολύμηνη διαβούλευση επί του ΣΔΛΑΠ. Επιπλέον φαίνεται πώς οι παλαιότερες τοποθετήσεις της κυβέρνησης Τσίπρα «κατά της εκτροπής Αχελώου» και η παρατεινόμενη απροθυμία τους να αποδεχθούν, όπως η λογική επιβάλλει, την ολοκλήρωση των έργων Αχελώου ή έστω να προτείνουν την κατεδάφισή τους (κάτι που δεν αποτόλμησαν ούτε κατά την κυβερνητική τους θητεία), συνεχίζει να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για την συμβολή τους σε μία κοινή θεσσαλική προσπάθεια στα μείζονα υδατικά θέματα.

Το ΚΚΕ, όπως δήλωσε και στην πλατειά σύσκεψη φορέων στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (21 Οκτωβρίου 2024), ακολουθεί μια δική του χωριστή πορεία στο υδατικό ζήτημα. Παρατηρούμε όμως πως οι σχετικές τους διεκδικήσεις για δράσεις και κρίσιμα έργα συχνά συναθροίζονται με πολλά άλλα, δίκαια οπωσδήποτε, αιτήματα επί μέρους κινημάτων (αγροτών, πλημμυροπαθών, αποζημιώσεις κλπ.), υποβαθμίζοντας αντικειμενικά την σημασία τους. Πάντως στην Βουλή, κατά την δική μας εκτίμηση, η όποια πίεση ασκούν δεν συμβαδίζει με το μέγεθος των απειλών στη Θεσσαλία και την ανάγκη άμεσης υλοποίησης του εγκεκριμένου σχεδιασμού (ΣΔΛΑΠ), απέναντι στον οποίο (το γράφουμε με επιφύλαξη) για διαφόρους λόγους στέκονται  αρνητικά.

Από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν παρατηρήσαμε στη  Βουλή κάποια ουσιαστική ενασχόληση με το θεσσαλικό ζήτημα.

[3] Δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 21 Δεκ.2024

[4] «Είπα στην ΕΕ ότι οφείλει να καλύψει το τεράστιο έλλειμμά της με τις Ηνωμένες Πολιτείες αγοράζοντας σε μεγάλη κλίμακα το πετρέλαιό μας και το αέριό μας. Διαφορετικά θα είναι τελωνειακοί δασμοί μέχρι τέλους!!» (από ανάρτησή του στο Truth Social, δες Εφ - Συν 21-22 Δεκ.2024).

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Η Θεσσαλία μπορεί να εξελιχθεί σε πιλοτικό αγροδιατροφικό πάρκο - (Φάνης Γέμτος)*

 

* Η υποδειγματική διαχείριση νερού από τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού * Τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας * Ενδιαφέρουσα ημερίδα στην Κερασιά

(Μέρος 2ο)

Συνέχεια από το προηγούμενο

Για πρώτη φορά, όμως, άκουσα από τον κ. Μαρκινό πως πέτυχε την καλύτερη διαχείριση των υδάτων του ΤΟΕΒ μόλις η ομάδα του ανέλαβε τη διοίκηση του οργανισμού το 2014. 

Το δίκτυο ανοικτών αγωγών που έκανε τη μεταφορά και διανομή του νερού λειτουργούσε με βαρύτητα και συνεχή ροή του νερού. Κάθε αγρότης που ήθελε να ποτίσει, πότιζε. Το σύστημα που λειτουργεί με βαρύτητα έχει το μειονέκτημα ότι όταν το νερό δε χρησιμοποιούνταν για άρδευση, κατέληγε στα στραγγιστικά κανάλια και ουσιαστικά χάνονταν. Η απόδοση του δικτύου ήταν 35% (δηλαδή από το νερό που ξεκινούσε από την αναρρυθμιστική λίμνη μόνο το 35% κατέληγε στα χωράφια).

Τι έκανε για να βελτιώσει το σύστημα ; Οι αγρότες δήλωναν πότε και πόσο νερό χρειάζονταν για να ποτίσουν. Οπότε οι υδρονομείς ρύθμιζαν τη ροή του νερού για να καλύπτει τις ανάγκες και ελάχιστο νερό να χάνεται στα στραγγιστικά κανάλια. Το σύστημα βελτιώθηκε στην πορεία και με αρκετούς αισθητήρες και αυτοματισμούς με αποτέλεσμα να επιτύχει ένα διπλασιασμό της απόδοσης. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό τι έγινε τα τελευταία δέκα χρόνια στο ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Θα πρέπει το ΥΠΑΑΤ να το αναλύσει σε βάθος και να το διδάσκει σε όλους τους ΤΟΕΒ της χώρας ως πρότυπο ορθής λειτουργίας και ως βάση διαχείρισης της μεταφοράς και διανομής του νερού.

Στην επόμενη ομιλία ο κ. Βλόντζος, καθηγητής Αγροτικής Οικονομίας και Καταναλωτικής Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναφέρθηκε στα οικονομικά στοιχεία της διαχείρισης του νερού και της Ελληνικής Γεωργίας. 

Τόνισε ότι το 85% του νερού καταναλώνεται από τη Γεωργία, ενώ το ετήσιο κόστος συντήρησης των έργων υποδομής φτάνει στο 1,5 δισ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 61η θέση από 248 στην αποτελεσματικότητα διαχείρισης του νερού. 

Ενδιαφέροντα ήταν τα στοιχεία για την οικονομία της χώρας. Η γεωργία με ετήσιο κύκλο εργασιών 7,5 δισ. ευρώ συμβάλλει στο 3,5% του ΑΕΠ, απασχολώντας το 11% του πληθυσμού. Ο τουρισμός με 28,5 δισ. να συμβάλει στο 13% και 16% του πληθυσμού, ενώ η βιομηχανία με 39,6 δισ. συμβάλλει στο 18,2% του ΑΕΠ με 3% του πληθυσμού. Στο διάγραμμα που παραθέτω από την παρουσίαση φαίνεται το αρνητικό εμπορικό ισοζύγιο των προϊόντων αγροδιατροφής και η βελτίωσή του τα τελευταία έτη. 

Τόνισε ότι το μεγάλο πρόβλημα είναι το αρνητικό ισοζύγιο στα προϊόντα ζωικής παραγωγής, αλλά και στις ζωοτροφές. Αναφέρθηκε στη διαχείριση του νερού σε δύο χώρες της Μεσογείου, την Αίγυπτο και το Ισραήλ, και έδωσε στοιχεία για τη λειτουργία τους με ιδιαίτερη σημείωση στις βελτιωμένες μεθόδους και οργάνωση του Ισραήλ. 

Αναφέρθηκε σε ένα ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα, το «Dionysus», που μελετά το σύστημα που απαρτίζεται από το νερό, την ενέργεια, τα τρόφιμα και το περιβάλλον σε χώρες της Μεσογείου. Κατέληξε ότι ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του υπαίθριου χώρου είναι χωρικός και όχι κλαδικός. Ότι οι χρήσεις νερού πρέπει να αντιμετωπίζονται με χωρική προσέγγιση. Υπάρχει επιτακτική ανάγκη υλοποίησης σειράς δημόσιων επενδύσεων, αλλά και υιοθέτησης νέων τεχνολογιών σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Δεν υπάρχουν στοχευμένα επενδυτικά και χρηματοδοτικά εργαλεία στη χώρα ικανά να ανατρέψουν και βελτιώσουν με αποτελεσματικό τρόπο την υφιστάμενη κατάσταση. Τέλος, η αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης του πρωτογενούς τομέα μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσα από την ισχυρότερη διασύνδεσή του με τους μακροοικονομικούς στόχους της χώρας.

Ο υπογράφων παρουσίασε εργασία με θέμα «Μέτρα εξοικονόμησης νερού για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας». 

Αναφέρθηκε στις δυνατότητες και μέτρα διαχείρισης του νερού για αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Έθεσε πρώτα το θέμα της προσφοράς που πρέπει να αντιμετωπιστεί με δημιουργία φραγμάτων και ταμιευτήρων στα γύρω ορεινά που θα αποθηκεύουν τα χειμερινά νερά για να έχουμε επάρκεια το καλοκαίρι, ιδιαίτερα αν η κλιματική αλλαγή μάς φέρει και άλλες χρονιές με έντονη ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες. Ταυτόχρονα, οι ταμιευτήρες αυτοί περιορίζουν τους κινδύνους πλημμύρας, ενώ θα παράγουν και καθαρή ΥΗ ενέργεια και θα μειώνουν την ενέργεια που καταναλώνεται για άντληση υδάτων από βαθύτερα στρώματα. 

Αναφέρθηκε στην ανάγκη βελτίωσης των συστημάτων μεταφοράς και διανομής του νερού στα χωράφια και επισήμανε το σημαντικό έργο που γίνεται στον ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Τέλος, αναφέρθηκε στις δυνατότητες εξοικονόμησης χρήσης νερού στις αρδεύσεις με χρήση συστημάτων στάγδην, αλλά και χρήση νέων τεχνολογιών προσδιορισμού της σωστής ποσότητας (σήμερα δε γίνεται, καθώς η άρδευση γίνεται εμπειρικά) με χρήση μοντέλων που υπάρχουν στην αγορά, αισθητήρων μέτρησης υγρασίας εδάφους που μας ειδοποιούν πότε να αρχίσουμε και πότε να σταματήσουμε το πότισμα, εφαρμογή όπου γίνεται διαφοροποιημένη δόση άρδευση στο χωράφι, χρήση θερμικών καμερών για εντοπισμό των φυτειών που θέλουν πότισμα. 

Σημαντικό στοιχείο που θα μπορούσε να συμβάλει στην προσαρμογή των καλλιεργειών στην κλιματική αλλαγή και η αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών. 

Τέλος, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις στην οικονομία των αγροτών και της Θεσσαλίας γενικότερα από τις προτάσεις για μείωση των αρδευόμενων καλλιεργειών, ώστε να μειωθεί η κατανάλωση νερού που θα μείωνε το εισόδημα κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Την ημερίδα έκλεισε ο δήμαρχος Λίμνης Πλαστήρα, τονίζοντας πάλι τη σημασία της διατήρησης της λίμνης σε καλή οικολογική κατάσταση, ώστε να αποφευχθεί η οικολογική καταστροφή, αλλά και να διατηρηθεί το υπέροχο περιβάλλον. 

Αναφέρθηκε στην ανάγκη εξεύρεσης υδάτων για τις ανάγκες της Θεσσαλίας με δημιουργία ταμιευτήρων. Αναφέρθηκε, επίσης, στη σημαντική αγροτική παραγωγή τόσο από τα αμπέλια και τα κρασιά Μεσενικόλα, όσο και από τα εξαιρετικής ποιότητας λαχανικά που παράγονται στην περιοχή και την ανάγκη λειτουργίας συστήματος άρδευσής τους για να διατηρηθεί η παραγωγή τους.

Από τη συζήτηση προέκυψαν οι ακόλουθες προτάσεις που θα κατατεθούν στην Κυβέρνηση και την Περιφέρεια Θεσσαλίας :

Α) Τα υδάτινα αποθέματα είναι κρίσιμος εθνικός πόρος και λόγω της κλιματικής κρίσης επιβάλλεται ορθολογική διαχείριση, έτσι ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες. 

Β) Η Θεσσαλία υπό προϋποθέσεις μπορεί να εξελιχθεί σε ένα μεγάλο πιλοτικό αγροδιατροφικό πάρκο με ποιοτικά προϊόντα. Μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην Εθνική Οικονομία, να καλύψει τις επισιτιστικές ανάγκες της χώρας, να περιοριστούν οι εισαγωγές και να αυξηθούν οι εξαγωγές ποιοτικών προϊόντων με υψηλή οικονομική αξία. 

Γ) Να προχωρήσουν άμεσα τα έργα ορεινής υδρονομίας με την κατασκευή των φραγμάτων Ενιπέα, Μουζακίου, Πύλης και άλλων όπου κριθεί αναγκαίο και να αξιοποιηθούν ορθολογικά οι υδάτινοι πόροι στη Θεσσαλία, με συνδυασμό μεταφοράς νερού από τον Αχελώο. 

Δ) Να αναγνωριστεί η λίμνη Πλαστήρα ως οικοσύστημα πολλαπλής σημασίας, ενεργειακής, τουριστικής και οικονομικής αξίας και ιδιαίτερη περιβαλλοντική οντότητα.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Η ντροπή της εκτροπής - (Απόστολος Βλιτσάκης)*

Υπάρχει ένας μύθος για το ψέμα και την αλήθεια, που χωρίς να γνωρίζονται, έτυχε για λίγο να βρεθούν μαζί και η αλήθεια το δέχτηκε για φίλο της. «Είναι καλός ο καιρός» έλεγε το ψέμα, το διαπίστωσε η αλήθεια και έβγαιναν μαζί ν’ απολαύσουν την καλοκαιρία.

«Είναι ωραία τα φρούτα» έλεγε το ψέμα, δοκίμαζε και συμφωνούσε η αλήθεια, και τα γεύονταν οι δυό τους. Κάποια στιγμή βρέθηκαν στις όχθες ενός ήρεμου ποταμού. Το ψέμα έβγαλε τα ρούχα του, βούτηξε στα καθάρια νερά και φώναξε την αλήθεια να μπει στο νερό. Βούτηξε η αλήθεια, κι’ άρχισε χαρούμενη κι’ αμέριμνη να κολυμπάει. Τότε βγαίνει ξαφνικά από το ποτάμι το ψέμα, φοράει τα ρούχα της αλήθειας και χάνεται στο δάσος. Οταν βγαίνει η αλήθεια από το νερό, βλέπει τρομαγμένη να λείπουν τα ρούχα της. Ολόγυμνη άρχισε να τρέχει στο πυκνό δάσος, μήπως και βρει κάτι να ντυθεί. Γεμάτη απόγνωση χώθηκε σ’ ένα βαθύ πηγάδι για να κρύψει τη γύμνια της. Οταν θέλησε να βγει δεν μπόρεσε. Από τότε- χαμένη στα σκοτάδια-παραμένει στο βάθος του πηγαδιού.

Θυμήθηκα τον μύθο, όταν διάβασα πριν λίγες εβδομάδες, πως οι «περιβαλλοντικές» μ.κ.ο. και η κουστωδία των Ακαρνάνων ακόμα μιά φορά-την έβδομη τα τελευταία τριάντα ένα χρόνια-προσέφυγαν στο Συμβούλιο Επικρατείας εναντίον της επαναφοράς στο προσκήνιο της μικρής μεταφοράς 250 εκ. μ3/έτος νερού [ αντί της 5πλάσιας αρχικής πρόβλεψης του 1986] από τον άνω Αχελώο. * Συγκεκριμένα προσέβαλαν τη 2η αναθεώρηση του σχεδίου διαχείρισης των λεκανών απορροής [ΣΔΛΑΠ] Στερεάς και Θεσσαλίας «στο μέτρο που αυτό επιχειρεί τη νεκρανάσταση του μυθολογικών διαστάσεων φαραωνικού(sic) σχεδίου εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς τον Πηνειό μέσω σήραγγας που διασχίζει την οροσειρά της Πίνδου». 

Οι προσφεύγοντες δημοσίευσαν και ανακοίνωση, όπου κυριαρχούν αναλήθειες και εμμονικές αντιλήψεις, όσων αρνούνται τη «μεταφορά» ή αλλιώς «μερική εκτροπή» (ανόητα παίγνια λέξεων) πλεονασματικού νερού ελάχιστης ποσότητας (5%) στην τεκμηριωμένα ερημοποιούμενη κεντρική και ανατολική Θεσσαλία. Για τα έργα της Μεσοχώρας και τη Συκιάς στη γεωγραφική περιφέρεια Θεσσαλίας και στη λεκάνη του Αχελώου έχουν γραφεί εκατοντάδες άρθρα στην Ελευθερία, και μεταξύ τους δεκαοκτώ από τον γράφοντα. 

Αυτό το φιάσκο κακοδικίας και κακοδιοίκησης ταλαιπωρεί τον τόπο εδώ και 31 χρόνια, από το 1993, όταν ξαφνικά άρχισε η καταιγίδα των προσφυγών... πονεμένων ψυχών για την προστασία του « περιβάλλοντος της περιοχής της εκτροπής [ ; ! ]»* 

Εκείνη όμως την εποχή μέχρι και σήμερα δεν υπήρχε, ούτε υπάρχει περιβάλλον να προστατευθεί. Τα έργα ήταν τότε και εξακολουθούν να είναι μισοτελειωμένα και εγκαταλειμμένα με ευθύνη του Συμβουλίου Επικρατείας [ΣτΕ]. Τα βουνά σκαμμένα, το ΥΗ Μεσοχώρας έτοιμο, οι δύο σήραγγες εκτροπής 17, 5 χλμ. και παροχέτευσης 7 χλμ. έτοιμες κι’ αυτές, τα φράγματα ημιτελή και τα βουνά ξεκοιλιασμένα. Αυτό ήταν και εξακολουθεί να είναι κατά λέξη το «περιβάλλον της περιοχής της εκτροπής», για χάρη της οποίας καθήλωσε την πρόοδο των έργων από το 2006 μέχρι το 2014 η κ. Σακελλαροπούλου και οι σύμβουλοι επικρατείας που σχημάτισαν την πλειοψηφία της 26/14 απόφασης αποκλεισμού της μεταφοράς 600 εκ. μ3/ε στην ερημοποιούμενη Θεσσαλία.

Πώς όμως με αυτά τα δεδομένα κατέληξε το ΣτΕ στην παραπάνω απόφαση. Η απάντηση : Η κ. Σακελλαροπούλου αποσιώπησε * ενώπιον του δικαστηρίου της ευρωπαϊκής ένωσης [ΔΕΕ] το 2009 [που έστειλε 14 ερωτήματα για συμβατότητα της μεταφοράς με το ενωσιακό δίκαιο] αποσιώπησε παρότι γνώριζε πολύ καλά, ότι τα έργα στον Αχελώο ήταν κατά το μεγαλύτερο μέρος κατασκευασμένα.

Εγραψε στην 3053/2009 απόφαση ολομ. ΣτΕ εισήγησής της, ότι επρόκειτο για σ χ ε δ ι α ζ ό μ ε ν α έργα. Όλα τα ερωτήματα κατέτειναν στο να οδηγηθεί το ΔΕΕ στην στην απαγόρευση της μεταφοράς νερού στη Θεσσαλία. 

Συνεπώς το ανώτατο αυτό δικαστήριο θα δημιουργούσε δεδικασμένο αποτροπής της μεταφοράς νερού στη Θεσσαλία. Παρά ταύτα την επέτρεψε. Οταν επανήλθε η υπόθεση στα χέρια της ίδιας εισηγήτριας, η τελευταία αγνόησε όχι μόνον το ΔΕΕ, από το οποίο ζήτησε απαντήσεις, αλλά παρέκαμψε και τα εξής : 

α) Την υπ’ αριθ. 3478/2000 προγενέστερη απόφαση Ολ. ΣτΕ στην ίδια υπόθεση, η οποία έκρινε, πως η μεταφορά 600 εκ. μ3/ε [ ! ] νερού στη Θεσσαλία αφορά το δημόσιο συμφέρον, που υπερέχει της περιβαλλοντικής προστασίας. Απλώς η απόφαση του 2. 000 αξίωσε μία [ενιαία] μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τα έργα Μεσοχώρας και Συκιάς στη θέση των δύο που υπήρχαν εξ αρχής. 

β) Και αυτό το δεδικασμένο αγνοήθηκε από την κ. Σακελλαροπούλου με τις παραδοχές της, που κατέληξαν στην υπ’ αριθ. 26/2014 απόφαση της ολομέλειας του ΣτΕ, διότι εισηγήθηκε την εκπόνηση δύο χωριστών ΜΠΕ, όπως υπήρχαν από 18ετίας. Αυτή η συμπεριφορά του Συμβουλίου Επικρατείας δεν είναι κατανοητή.

Η δικαστική περιπέτεια * των έργων του Αχελώου ζημίωσε με εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ θετικής και αρνητικής ζημιάς τη χώρα. 

Είναι τα επτακόσια εκατομμύρια ευρώ που υπολογίζει η ΔΕΗ, ότι είχε καταβάλει μέχρι το 2014 για όλα τα έργα και άλλα σχεδόν εκατό ή περισσότερα που θα αποκόμιζε από τη λειτουργία των ΥΗ μονάδων.

Πολλά πράγματα στην ιστορία αυτή παραπέμπουν σε χώρα αιώνιας εφηβείας, που δεν κατόρθωσε να ενηλικιωθεί. Μείζον παράδειγμα είναι, πώς οι εδώ αρμόδιοι και ιδίως οι εκπρόσωποι των αγροτών θεωρούν ικανοποιητική την μετάγγιση στη Θεσσαλία ενός εικοστού των νερών του Αχελώου από τη 2η αναθεώρηση του σχεδίου διαχείρισης υδάτων Θεσσαλίας και Αιτωλοακαρνανίας. 

Αυτή η ποσότητα είναι μηδαμινή, όταν υπάρχει σήμερα έλλειμμα 500 εκ. μ3/ έτος και σε 15 χρόνια η Θεσσαλία στο μεγαλύτερο μέρος της θα έχει ερημοποιηθεί. ** 

Τα 250 εκ. μ3 δεν θα λύσουν κανένα πρόβλημα, όταν το νερό αντλείται υφάλμυρο από 350 και 400 μέτρα βάθους. Οσα και αν ποτέ έργα ταμίευσης γίνουν στη Θεσσαλία, δεν ανατρέπεται η ερημοποίηση. Δεν υπήρξαν ανόητοι εκείνοι, που εδώ και μισόν αιώνα είχαν αποφασίσει την μεταφορά του ενός πέμπτου της ποσότητας υδάτων του Αχελώου -από θεσσαλικά μάλιστα νερά-για την οποία κατασκευάστηκε η σήραγγα εκτροπής. 

Ούτε εκείνοι που υποχώρησαν στα 600 εκ μ3/ έτος το 2006. Είναι γνωστό πως η Αιτωλοακαρνανία για την υποδεκαπλάσια καλλιεργήσιμη έκτασή της από αυτή της Θεσσαλίας διαθέτει δωδεκαπλάσιο όγκο ύδατος από την τελευταία. Ας μη γράψω και για τα αντίστοιχα πληθυσμιακά μεγέθη.

Δεν είναι τελικά παράδοξο, ότι πολλοί κατόρθωσαν να προκαλέσουν τόσο μεγάλη ζημιά στον τόπο. Θα μπορούσα να γράψω, πως αυτά συμβαίνουν, όταν οι ποιητές είναι περισσότεροι από τους τεχνοκράτες. Οι ποιητές όμως είναι ευφυείς αθώοι. 

* Η 1η προσφυγή κατέληξε στη 2759/94 ακυρ. απόφαση του ΣτΕ για έλλειψη περιβ. μελέτης, που δεν χρειαζόταν, όταν άρχισαν τα έργα το 1986. Μετά τη σύνταξη ΜΠΕ κατατέθηκε 2η προσφυγή. Μετά δύο χρόνια εκδόθηκε η 3478/2. 000 αποφ. ολ. ΣτΕ, που δέχτηκε την μερική εκτροπή 600 εκ. μ3/ έτος και αξίωσε μία μελέτη αντί των δύο. Μετά την ενιαία μελέτη νέα προσφυγή. 

Εκδίδεται ετσι η 1680/2005 απόφαση που αξίωσε την προΰπαρξη εθν. σχεδίου διαχ. υδάτων [ΣΔΛΑΠ] βάσει οδηγίας της Ε.Ε. που και αυτή στην αρχή των κατασκευών δεν προβλεπόταν. Παρουσιάζεται εδώ το φαινόμενο διάλυσης τεράστιου έργου, στη διάρκεια εκτέλεσης του οποίου αλλάζουν οι νόμοι. 

Καμία απόφαση δεν ασχολήθηκε με το θέμα. Ακολουθεί με πρωτοβουλία Γ. Σουφλιά νομοθετική κάλυψη του εγχειρήματος με εκτροπή μισής από την αρχική μεταφοράς νερού 600 εκ. μ3/ έτος. Νέα προσφυγή από Ακαρνάνες και μ. κ. ο. 

Στο σημείο αυτό ανέλαβε για οκτώ χρόνια την υπόθεση η κ. Σακελλαροπούλου, η οποία έχει τη δικαστηριακή [και ορθή κατά την ίδια] ευθύνη καθήλωσης του συνόλου (!) των έργων από το 2006 μέχρι το 2014. Αργότερα την ευθύνη ανέλαβαν κυβερνήσεις και κόμματα.

Καιρό μετά την απόφαση 26/2014 συναντήθηκα με επώνυμη προσωπικότητα στην Αθήνα. Γνώριζε καλά την ιστορία. Κρατώντας την ανωνυμία του μεταφέρω όσα μου είπε. Την απόφαση 26/2014 τη θεωρώ προβληματική, επειδή το ΣτΕ σε ολομέλεια από το 1994 είχε εκδώσει για τον Αχελώο σειρά αποφάσεων δίχως να απαγορεύσει μετάγγιση νερού στη Θεσσαλία. Ούτε χρειάστηκε βοήθεια του ΔΕΕ. 

Εκ του αποτελέσματος προκύπτει, ότι η εισηγήτρια της υπόθεσης αγνόησε το ΔΕΕ, όταν αυτό συγκατένευσε στη μεταφορά 600 εκ. μ3/ έτος. Αδιαφόρησε, ή δεν γνώριζε η πλειοψηφούσα σύνθεση του ΣτΕ, ότι τα έργα ήσαν μισοτελειωμένα. Οχι «σχεδιαζόμενα», όπως γράφτηκε στην εισήγηση. Η κ. Σακελλαροπούλου το ίδιο διάστημα χειριζόταν την καταστροφή τεράστιου δάσους πεύκων στην ανατολική Χαλκιδική από την Eldorado gold. Δες αυτή την καταστροφή στο διαδίκτυο. Παραλλήλισέ την με τα σκαμμένα βουνά στην Πίνδο. Την πράγματι σχεδιαζόμενη καταστροφή της Χαλκιδικής την επέτρεψε «χάριν του δημοσίου συμφέροντος».

Το δημόσιο συμφέρον στα έργα του Αχελώου αγνοήθηκε. Υπάρχει αδικαιολόγητη αντίφαση. Θα σημειώσω, πως ο δικηγόρος των κερδισμένων στις δυο υποθέσεις με άρθρο του στην Καθημερινή επαίνεσε την κ. Σακελλαροπούλου για την προστασία του ανύπαρκτου περιβάλλοντος στον Αχελώο. 

Ο ίδιος, που ήταν παρών, όπως μου είπαν, στη δίκη του 13 μετά την οποία εκδόθηκε η 26/14 απόφαση απαγόρευσης της μετάγγισης, δεν «παρέστη» επίσημα στην υπόθεση, αλλά δύο συνεργάτες του. 

Ας τα πω συμπτώσεις. Αλλος θα μπορούσε να πει, πως η αντιμετώπιση των έργων στη Μεσοχώρα και τη Συκιά ήταν άλλοθι για την καταστροφή του δάσους των Σκουριών. 

«Απέρριψα το σκεπτικό του ως ευφάνταστο, παρότι το ΣτΕ υπήρξε διπολικό στην υπόθεση. «Δεν γίνονται αυτά» του είπα. «Η Σακελλαροπούλου ήταν καταρτισμένη, ευγενής και έντιμη δικαστής. Διαφορετικά δεν θα είχε εκλεγεί Πρόεδρος Δημοκρατίας. Οσα λέτε ανήκουν στην τυχαιότητα των πραγμάτων».

** «Κ» 13. 3. 24 συν. ceo Oλλανδικής HVA κ. Μιλτου Γκουζούρη.

 * Αποστόλης Βλιτσάκης, δικηγόρος ε.τ. και αρθρογράφος της «Ε»

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb