Η Ημέρα της Γεωργίας στις ΗΠΑ και η συμβολή της στην ανάπτυξη της χώρας - (Φάνης Γέμτος)*

 

Στις ΗΠΑ, με ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού να ασχολείται με τη γεωργία, η τελευταία εκτιμάται ιδιαιτέρα από τους πολίτες για τη σημαντική συμβολή της στην κάλυψη των αναγκών της κοινωνίας. 

Για αυτό έχει καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Μαρτίου η Εθνική Ημέρα της Γεωργίας. Το φετινό σύνθημα είναι «Γεωργία : Μαζί αναπτυσσόμαστε». Κάθε χρόνο, την ημερομηνία αυτή, Αγρότες και οργανώσεις τους, Πανεπιστήμια, Κρατικές Υπηρεσίες αλλά και όσοι προσφέρουν υπηρεσίες στο γεωργικό τομέα (καταστήματα πώλησης εισροών, μηχανημάτων κλπ) ενώνουν τις δυνάμεις τους για να γιορτάσουν αυτή την ημέρα. Υπάρχουν αρκετές δημοσιεύσεις με την ευκαιρία για τη σημασία της γεωργίας και βρήκα ευκαιρία να σας δώσω μια εικόνα.

Η Εθνική Ημέρα της Γεωργίας καθιερώθηκε με σκοπό την αναγνώριση και προβολή της ζωτικής συμβολής του αγροτικού τομέα στην οικονομία και την κοινωνία. Η γεωργία, ως ένας από τους παλαιότερους και πιο θεμελιώδεις κλάδους, αποτελεί τη βάση της διατροφικής μας αλυσίδας, παράγει σημαντικές πρώτες ύλες για τις ανάγκες μας και επηρεάζει κάθε πτυχή της καθημερινής μας ζωής. Επί πλέον έχει σημαντική συμβολή στη διατήρηση του περιβάλλοντος αλλά και φυσικών πόρων όπως το έδαφος, το νερό και η ενέργεια.

Ιστορικά η γεωργία υπήρξε η βάση της ζωής μας στο Πλανήτη, αλλά και της ανάπτυξης του πολιτισμού. Όλα αρχίζουν πριν από 10.000 χρόνια που η αλλαγή του κλίματος άλλαξε τον τρόπο ζωής και από κοινωνίες μετακινούμενων κυνηγών-συλλεκτών μετατράπηκαν σε αγρότες με σταθερές κατοικίες. Έτσι αναγκάστηκαν να αναπτύξουν θεσμούς (διοίκηση, στρατό για ασφάλεια κλπ) για να επιβιώσουν. Με βάση τη γεωργία αναπτύχθηκαν όλοι οι αρχαίοι πολιτισμοί της Μέσης Ανατολής, τη Βόρειας Αφρικής και της Νότιας Ευρώπης. Τα τελευταία χρόνια η Γεωργία εξασφαλίζει τις ανάγκες της κοινωνίας με συνεχώς μειούμενους πληθυσμούς. Χαρακτηριστικά σήμερα ένας Αμερικανός αγρότης παράγει τρόφιμα και πρώτες ύλες που καλύπτουν 165 άτομα όταν το 1960 κάλυπτε μόνο 25. Αυτό δίνει τη δυνατότητα να απελευθερωθούν εργατικά χέρια για άλλους τομείς της οικονομίας, κάτι που επέτρεψε την ανάπτυξη των πολιτισμών αλλά και τη σημερινή τεράστια ανάπτυξη των επιστημών κι της τεχνολογίας.

Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού της Γης δημιουργεί νέες απαιτήσεις από τους αγρότες και τη γεωργία να αυξήσει την παραγωγικότητα της ώστε να καλύψει τις ανάγκες τους και να ελαχιστοποιήσει τους πληθυσμούς που βρίσκονται στα όρια της πείνας. Επομένως η γεωργία, παρά το μικρό αριθμό των απασχολούμενων πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα για να μη βρεθούμε μπροστά σε δύσκολα προβλήματα.

Σήμερα η γεωργία δεν βρίσκεται στα καλύτερά της. Διαδοχικές παγκόσμιες κρίσεις δημιούργησαν ανισορροπίες στο σύστημα, με αύξηση του κόστους των εισροών (ενέργεια, λιπάσματα, μηχανήματα, χημικά) που ακόμα δεν ισορρόπησαν. Οι τιμές των προϊόντων που είχαν ακολουθήσει τις αυξήσεις αρχίζουν να επανέρχονται στα προ κρίσης επίπεδα (χωρίς να ακολουθούνται και από τις εισροές) που δημιουργεί τεράστια προβλήματα μείωσης του εισοδήματος των αγροτών. Επί πλέον οι αγρότες τα τελευταία χρόνια βρίσκονται εκτεθειμένοι σε εκτεταμένες ζημιές από καιρικά φαινόμενα όπως ανεμοστρόβιλοι, έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες, ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες αλλά και εκτεταμένες φωτιές που ζημιώνουν τις καλλιέργειες και μειώνουν τις αποδόσεις.

Ο γεωργικός τομέας των ΗΠΑ έχει έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών της τάξης των 50 δις $. Η συζήτηση από τη νέα ηγεσία των ΗΠΑ για επιβολή δασμών κλπ σε εισαγόμενα προϊόντα είναι πιθανό να επηρεάσουν και τις αγορές των αγροτικών προϊόντων και να προκαλέσουν νέες μειώσεις των τιμών στο εσωτερικό. Η νέα Υπουργός Γεωργίας της χώρας Rollins διακήρυξε ότι η γεωργία της χώρας είναι στη χειρότερη οικονομικά κατάσταση των τελευταίων 100 ετών.

Επί πλέον η κοινωνία ζητά από τους αγρότες να προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στο οικοσύστημα και στη ζωή γενικότερα: Η προστασία κοινωνικών πόρων όπως το έδαφος (προστασία από διάβρωση, διατήρηση της υγείας και της γονιμότητάς του), το νερό (συμβολή στη μείωση της ρύπανσης και στο καθάρισμα των υδάτων), η συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής τόσο μέσω της μείωσης των άμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου όσο και με τη δυνατότητα αφαίρεσης ΑτΘ από την ατμόσφαιρα μέσω της αύξησης της οργανικής ουσίας του εδάφους και της δέσμευσης στο έδαφος όσο και με τη δέσμευση σε μόνιμη βλάστηση. Η συμβολή της γεωργίας είναι κρίσιμη για όλα αυτά και πρέπει να προσαρμοστεί για να ανταποκριθεί. Για αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε να υιοθετήσει πρακτικές που θα συμβάλλουν στους στόχους που θέτει η κοινωνία.

Η Γεωργία ήταν τα τελευταία χρόνια προστατευόμενη από την Αμερικανική πολιτεία. Οι αγρότες ενισχύονταν για την παραγωγή τους αλλά και για την υιοθέτηση καλλιεργητικών πρακτικών που να οδηγούν σε προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων. Το ίδιο ενισχύονται και η έρευνα και ανάπτυξη τεχνικών που συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων. Όλα αυτά σήμερα δεν είναι εξασφαλισμένα, καθώς η νέα διοίκηση της χώρας φαίνεται να προγραμματίζει περικοπές δαπανών δημιουργώντας ανασφάλεια στους αγρότες της χώρας.

Μέλλον της Γεωργίας

Σύμφωνα με κάποιους συγγραφείς η Εθνική Ημέρα Γεωργίας δεν είναι μόνο ένας εορτασμός, αλλά και μια υπενθύμιση της ανάγκης για συνεχή υποστήριξη και επένδυση στον αγροτικό τομέα. Οι πολιτικές και τα προγράμματα που προάγουν την αειφορία, την καινοτομία και την εκπαίδευση των νέων αγροτών είναι καθοριστικά για το μέλλον της γεωργίας. Η Εθνική Ημέρα Γεωργίας είναι μια ημέρα γιορτής και αναγνώρισης της σημαντικής συμβολής της γεωργίας στην κοινωνία. Είναι μια ημέρα η κοινωνία να τιμήσει τους αγρότες και να δεσμευτεί στην υποστήριξη και την ανάπτυξη ενός βιώσιμου και δυναμικού αγροτικού τομέα.

Είναι εντυπωσιακό πώς μια χώρα με ελάχιστο τμήμα του πληθυσμού στη γεωργία την τιμά και τη γιορτάζει δίνοντας μια ευκαιρία για συζήτηση των προβλημάτων και προβολής των απαιτήσεων της κοινωνίας από τους αγρότες. Μια τέτοια συζήτηση θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για τη χώρα μας. Το πολιτικό σύστημα αλλά και πολλοί πολίτες δεν αντιλαμβάνονται σωστά τη σημασία της γεωργίας τόσο για την ανάπτυξη της χώρας όσο για την προστασία των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος. Για αυτό ο πρωτογενής τομέας είναι παραμελημένος, έχουμε αφεθεί μόνο στην ΚΑΠ και τις επιδοτήσεις και δεν ασχολούμαστε ούτε με την παραγωγικότητα της γεωργίας μας ούτε με την προστασία των φυσικών πόρων που μπορεί να μας προσφέρει.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

 

Ο ρόλος της οργανικής ουσίας στο έδαφος και πώς θα επιτύχουμε την αύξησή της (Μέρος 2ο) - (Φάνης Γέμτος)*

 

Στο προηγούμενο σημείωμα περιέγραψα τι συμβαίνει στο έδαφος στη φύση μέχρις ότου επέμβουμε. 

Τι κάνουμε εμείς ; Πρώτα, με τις ετήσιες καλλιέργειες, καλύπτουμε με βλάστηση το έδαφος μόνο για μέρος του χρόνου και το υπόλοιπο μένει χωρίς βλάστηση. 

Μια χειμερινή καλλιέργεια καλύπτει το έδαφος για 6-7 μήνες, ενώ μια καλοκαιρινή μάλλον λιγότερο. Επομένως, έχουμε μικρότερη εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας τον χρόνο και άρα μείωση της εισροής οργανικής ύλης στο έδαφος από τη μη λειτουργία του ριζικού συστήματος. Από αυτήν την παρατήρηση ενισχύθηκε η ιδέα της συνεχούς παρουσίας βλάστησης με χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης που εξασφαλίζουν την παρουσία ενεργών ριζών στο έδαφος και επιπλέον εισροή οργανική ύλης είτε από τις ρίζες όταν συγκομίζεται το υπέργειο τμήμα, είτε από τη ρίζα και τις εκκρίσεις των ζώων όταν βοσκούνται από ζώα, είτε από όλο το φυτό όταν ενσωματώνονται σε μορφή χλωρής λίπανσης. 

Επιπλέον, στο έδαφος εισρέει οργανική ύλη από τις ρίζες και τα φυτικά υπολείμματα της κύριας καλλιέργειας, αλλά και από την εφαρμογή κοπριάς ή άλλων οργανικών υλικών. Τα εκκρίματα των ριζών και η οργανική ύλη που εισρέει στο έδαφος χρησιμοποιούνται από τους μικροοργανισμούς και μετατρέπονται σε χούμο. 

Έτσι, δημιουργείται η οργανική ουσία του εδάφους που διατηρείται σε υψηλά επίπεδα όταν δε γίνεται έντονη αποδόμηση της οργανικής ύλης. Αυτό συμβαίνει όταν έχουμε έντονο αερισμό του εδάφους που προκαλείται από τη διατάραξη του εδάφους με την κατεργασία. 

Όταν αναμοχλεύουμε το έδαφος με το όργωμα ή με όποια κατεργασία, ενισχύουμε την αποδόμηση της οργανικής ουσίας του εδάφους. 

Είναι προφανές ότι η τελική οργανική ουσία του εδάφους είναι η διαφορά ανάμεσα στην εισροή οργανικής ύλης κάθε μορφής και της αποδόμησης από τους μικροοργανισμούς. Συνδυασμός μιας καλλιέργειας για ένα διάστημα του έτους με απομάκρυνση ή καύση των φυτικών υπολειμμάτων και συνεχής βαθιά κατεργασία του εδάφους (όργωμα κ.λπ.) είναι η συνταγή για χαμηλή οργανική ουσία των εδαφών. Ακριβώς αυτό που συμβαίνει με τα χωράφια μας. Τα καλλιεργούμε για πάρα πολλά χρόνια με καλλιέργειες που καλύπτουν το έδαφος για μέρος του χρόνου, απομακρύνουμε ή καίμε τα φυτικά υπολείμματα και τα οργώνουμε για αιώνες, με τον τελευταίο με την ανάπτυξη των τρακτέρ να πάμε και σε μεγαλύτερο βάθος και διατάραξη. 

Ως αποτέλεσμα τα εδάφη μας έχουν οργανική ουσία γύρω στο 1%, που είναι ιδιαίτερα χαμηλή. Ποιες είναι οι επιπτώσεις ; 

Ας συνοψίσουμε πρώτα τι προσφέρει η οργανική ουσία στο έδαφος. 

1. Βελτίωση της δομής του εδάφους. Όπως ανέφερα κάνει σταθερότερα τα συσσωματώματα και το δίκτυο πόρων στο έδαφος. Το καθιστά σταθερό πιο αφράτο και ευάερο. Αυτό διευκολύνει τη διήθηση του νερού (που μειώνει την απορροή) και τη διατήρηση της υγρασίας, μειώνοντας τον κίνδυνο διάβρωσης και αυξάνοντας την αντοχή σε περιόδους ξηρασίας.

2. Αύξηση της ικανότητας συγκράτησης νερού. Τα εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία έχουν μεγαλύτερη υδατοϊκανότητα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιοχές με χαμηλές βροχοπτώσεις ή περιόδους χωρίς βροχές, καθώς βοηθά στη διατήρηση της υγρασίας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

3. Παροχή θρεπτικών συστατικών. Καθώς η οργανική ουσία διασπάται, απελευθερώνει σταδιακά θρεπτικά συστατικά, όπως άζωτο, φώσφορο και κάλιο, τα οποία είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη των φυτών. Αυτό μειώνει την ανάγκη για χημικά λιπάσματα. Η οργανική ουσία με μεγάλη επιφάνεια επαφής με το περιβάλλον και θετικό φορτίο συγκρατεί πολλά θρεπτικά στοιχεία, όπως το νιτρικό άζωτο, και μειώνει τις απώλειες.

4. Βελτίωση της βιολογικής δραστηριότητας και της βιοποικιλότητας. Η οργανική ουσία παρέχει τροφή και καταφύγιο για μικροοργανισμούς, σκουλήκια και άλλα ζωντανά που ζουν στο έδαφος. Αυτοί οι οργανισμοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διάσπαση της οργανικής ύλης και στην ανακύκλωση των θρεπτικών συστατικών.

5. Μείωση της διάβρωσης του εδάφους. Τα εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία έχουν καλύτερη συνοχή και είναι πιο ανθεκτικά στη διάβρωση από τον άνεμο και το νερό. Η οργανική ουσία βοηθά στη δέσμευση των σωματιδίων του εδάφους, μειώνοντας την απώλεια του ανώτερου στρώματος του εδάφους που μειώνει τη γονιμότητά του.

6. Μείωση της συμπίεσης του εδάφους. Τα σταθερότερα συσσωματώματα αντιστέκονται στη συμπίεση του εδάφους από τα πολύ βαριά μηχανήματα που κυκλοφορούν στα χωράφια. Ιδιαίτερα κίνηση μηχανημάτων σε υγρά εδάφη μπορούν να προκαλέσουν συμπίεση του εδάφους που χρειάζεται χρόνια για να επανέλθει.

Πολύ ωραία όλα αυτά, θα μου έλεγε κάποιος, αλλά μήπως με τη χαμηλή οργανική ουσία των εδαφών μας δεν καταφέρνουμε να επιτυγχάνουμε υψηλές αποδόσεις ; Θα συμφωνήσω μαζί του, μόνο που αυτό το πετυχαίνουμε με μεγαλύτερες εισροές. Περισσότερα λιπάσματα, περισσότερο νερό, αλλά και μειωμένες αποδόσεις σε χρονιές όπως η προηγούμενη με την εκτεταμένη ξηρασία. 

Χωράφια με υψηλότερη οργανική ουσία αντέδρασαν καλύτερα στην ξηρασία. Με δεδομένο το υψηλό κόστος των εισροών, το πρόβλημα είναι σημαντικό και πρέπει να το σκεφτούμε. 

Αυξημένη οργανική ουσία του εδάφους μειώνει το κόστος (πραγματικά και όχι με επιδοτήσεις των τιμών) και αυξάνει τις αποδόσεις. Βέβαια, η συνεχής αναμόχλευση του εδάφους και ιδιαίτερα το όργωμα μας δίνουν μια σειρά από πλεονεκτήματα, όπως η μείωση των ζιζανίων χάρη στην κάλυψη των σπόρων τους με την αναστροφή της λωρίδας στο βάθος οργώματος. 

Κρίσιμο στοιχείο για αιώνες μέχρι την ανακάλυψη των ζιζανιοκτόνων μετά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιπλέον, μας αφήνει μια επιφάνεια χωρίς φυτικά υπολείμματα που κάνει εύκολη την προετοιμασία της σποροκλίνης. Τουλάχιστον οπτικά φαίνεται να δημιουργεί ένα χαλαρό έδαφος για την ανάπτυξη της ρίζας, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται από τελευταίες έρευνες. 

Θα πρέπει, επομένως, να συζητήσουμε τα υπέρ και τα κατά του κάθε συστήματος για να αποφασίσουμε τι θα προωθήσουμε.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Μια μηχανή για κατεργασία σε λωρίδες στο ΤΟΕΒ Ταυρωπού - (Φάνης Γέμτος)*

 

Πώς το αδιατάρακτο έδαφος μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση της οργανικής ουσίας και την καλύτερη υγεία του

Η κατεργασία του εδάφους είναι ένα κρίσιμο στοιχείο στη διαχείριση του εδάφους και συνδέεται άμεσα με την υγεία του.

Οι Έλληνες αγρότες είναι ατυχώς «κολλημένοι» με το όργωμα και αδυνατούν να σκεφτούν οτιδήποτε εκτός του οργώματος. 

Το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για την ελληνική διοίκηση. Χρησιμοποιούνται οι όροι μειωμένο όργωμα αντί για μειωμένη κατεργασία εδάφους ή γραμμικό όργωμα αντί για κατεργασία σε λωρίδες. 

Αν σκεφτείτε ότι το 50% των καλλιεργειών παγκόσμια χρησιμοποιούν μειωμένη κατεργασία ή κατεργασία σε λωρίδες ή ακατεργασία, μάλλον περίεργο είναι το κόλλημα. 

Όπως σας έχω ενημερώσει παλαιότερα, το 2013 το Εργαστήριο Γεωργικής Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κατάφερε να προμηθευτεί δύο μηχανές για ακατεργασία (μία για χειμερινές καλλιέργειες με πυκνές σειρές και μία για ανοιξιάτικες με σειρές 0,70 με 1 μέτρο). 

Είχαμε κατασκευάσει και μια μηχανή για κατεργασία σε λωρίδες που είχε πολύ καλά αποτελέσματα στο βαμβάκι. Τις μηχανές αυτές τις δοκιμάσαμε σε διάφορα χωράφια με ιδιαίτερη επιτυχία σε καλλιέργειας σιτηρών, που όχι μόνο μείωσαν το κόστος παραγωγής και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αλλά και πετύχαιναν αυξημένες αποδόσεις σε όλες τις εφαρμογές που κάναμε εκτός από μία. 

Στη χώρα μας οι νέες ιδέες αντιμετωπίζουν δυσκολία στη διάδοσή τους στη γεωργία. Φαίνεται, όμως, ότι συνήθως χρειάζεται ένας χρόνος επώασης των νέων ιδεών που είναι συνήθως πάνω από δέκα χρόνια. 

Το ίδιο φαινόμενο είχαμε και με τη γεωργία ακριβείας. Με την πρώτη χαρτογράφηση της παραγωγής σε βαμβάκι να την κάνουμε το 2001, χρειάστηκε να περάσουν πάνω από δέκα χρόνια για να αρχίσει να συζητείται και εφαρμόζεται σε κάποια κλίμακα στη χώρα μας. 

Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με την ακατεργασία και την κατεργασία σε λωρίδες. Δέκα χρόνια μετά τη μηχανή του Εργαστηρίου είχαμε την εισαγωγή της δεύτερης μηχανής στο Ζάππειο και σήμερα υπάρχουν στη χώρα 7 μηχανές που χρησιμοποιούνται σε μεγάλη έκταση. 

Από όσα ακούω υπάρχουν κινήσεις για προώθηση των ιδεών και στην περιοχή Φαρσάλων. 

Τελευταία εξέλιξη η εισαγωγή μηχανής για κατεργασία σε λωρίδες από τον ΤΟΕΒ Ταυρωπού, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Sponge». 

Αυτήν τη μηχανή θέλω να σας περιγράψω και καθώς θα βρίσκεται στο περίπτερο της KUHN στην «Agrothessaly», μπορείτε να τη δείτε μόνοι σας από κοντά.

Αρχικά να ορίσουμε τον όρο κατεργασία σε λωρίδες. Κατεργαζόμαστε μια λωρίδα περίπου 20 εκατοστών και το υπόλοιπο έδαφος παραμένει αδιατάρακτο. 

Αυτό δίνει το πλεονέκτημα ότι η καλλιέργειά μας θα σπαρεί σε κατεργασμένο έδαφος και η ρίζα θα αναπτυχθεί (ιδιαίτερα η πασαλώδης του βαμβακιού) σε έδαφος χωρίς μεγάλη αντίσταση στη διείσδυση της ρίζας σε βάθος. 

Αυτό ισχύει μέχρι το βάθος οργώματος, όπου δημιουργείται το «σκληρό τηγάνι» από την πίεση που ασκεί το κάτω μέρος του σώματος. Σημειώνω ότι το έδαφος χωρίς ή μειωμένη κατεργασία επιτυγχάνει καλή διείσδυση της ρίζας με την αύξηση της οργανικής ουσίας του εδάφους που χρειάζεται μερικά χρόνια για να επιτευχθεί. Το αδιατάρακτο έδαφος θα συμβάλλει στην αύξηση της οργανικής ουσίας που θα δημιουργήσει καλύτερη υγεία του. 

Τα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας (ή της καλλιέργειας φυτοκάλυψης) θα παραμείνουν στην επιφάνεια του εδάφους, προστατεύοντάς το από τα χτυπήματα της βροχής, που είναι η αρχή του φαινομένου της διάβρωσης. Επιπλέον, το σύστημα επιτυγχάνει σημαντική μείωση τόσο της κατανάλωσης ενέργειας (πετρέλαιο για κατεργασία), και αντίστοιχα κόστους, καθώς και ανθρώπινης εργασίας.

Η μηχανή φαίνεται στην πρώτη εικόνα από μπροστά και στη δεύτερη από τα πλάγια. Στις εικόνες βλέπουμε ότι η κάθε μονάδα που προετοιμάζει μια γραμμή έχει μπροστά δύο ελαστικούς τροχούς και ανάμεσά τους έναν επίπεδο κατακόρυφο δίσκο. Δουλειά του είναι να κόβει τα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας. Από πίσω ακολουθούν δύο οδοντωτοί τροχοί που παραμερίζουν τα φυτικά υπολείμματα έξω από τη σειρά και καθαρίζουν το έδαφος. Ακολουθούν δύο οδοντωτοί δίσκοι, που ανάμεσά τους έχουν ένα μικρού μεγέθους υνί (μικρογραφία υπεδαφοκαλλιεργητή) που αναμοχλεύει το έδαφος σε ρυθμιζόμενο βάθος ανάλογα με την καλλιέργεια, αλλά και τις συνθήκες. 

Αν το έδαφος είναι ξηρό, τότε η αναμόχλευση του εδάφους μπορεί να πάει βαθύτερα, ενώ αν το έδαφος είναι υγρό, πρέπει να προσέξουμε, γιατί αντί για αναμόχλευση μπορεί να πετύχουμε «παραμερισμό» του εδάφους και μάλλον συμπίεση παρά χαλάρωσή του. 

Ανάμεσα στους δύο δίσκους που κάνουν μια κατεργασία του εδάφους καταλήγει και ο σωλήνας διανομής του λιπάσματος, που είναι σημαντικό να γίνεται μαζί με τη κατεργασία στις λωρίδες. Ακολουθεί ένας τροχός με αλυσίδες που ψιλοχωματίζει το έδαφος που είναι έτοιμο για σπορά. Η κατεργασία σε λωρίδες μπορεί να γίνει είτε το φθινόπωρο και το έδαφος να είναι έτοιμο για σπορά την άνοιξη που θα σπαρθεί η ανοιξιάτικη καλλιέργεια είτε την άνοιξη και να ακολουθήσει η σπορά. 

Θα πρέπει να έχουμε υπομονή να περιμένουμε να έχουμε καλές συνθήκες για να προετοιμαστεί το έδαφος και να έχουμε πετυχημένη σπορά. Στην αδιατάραχτη λωρίδα μπορούμε να τη διαχειριστούμε με διάφορους τρόπους. Μπορούμε να την αφήσουμε με τα φυτικά υπολείμματα της προηγούμενης καλλιέργειας και να φυτρώσουν τον χειμώνα ζιζάνια που μπορούμε να καταστρέψουμε με έναν ψεκασμό (glyphosate) πριν ή αμέσως μετά τη σπορά. Μπορούμε, όμως, να σπείρουμε και μια καλλιέργεια φυτοκάλυψης (αγρωστώδες, ψυχανθές ή μίγμα) που να τη διακόψουμε είτε με ένα κυλίνδρισμα με ειδικό κύλινδρο είτε με ψεκασμό πριν ή αμέσως μετά τη σπορά.

Η μηχανή είναι πολύ απλή στην κατασκευή και τη λειτουργία της. Η νέα τεχνολογία, όμως, δεν είναι απλή και χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και δοκιμές πριν φτάσουμε στην υιοθέτησή της. Η σωστή επιλογή του χρόνου εκτέλεσης της κατεργασίας, η σωστή χρήση της αδιατάραχτης λωρίδας, ο τερματισμός της καλλιέργειας φυτοκάλυψης, η σωστή σπορά είναι στοιχεία που πρέπει να μάθουμε. 

Μετά την «Agrothessaly» η μηχανή θα λειτουργήσει στην περιοχή του ΤΟΕΒ Ταυρωπού. Θα έρθουν Γάλλοι τεχνικοί για τις πρώτες δοκιμές και ρυθμίσεις, μια ένδειξη του ενδιαφέροντος της εταιρείας. 

Κατόπιν θα δοκιμαστεί σε κάποια χωράφια που θα μετέχουν στο Πρόγραμμα «Sponge», αλλά και σε άλλους ενδιαφερόμενους. 

Οπότε θα μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε τη λειτουργία και τα αποτελέσματα. Θα προσπαθήσω να σας ενημερώσω σχετικά (είτε μέσω Facebook είτε από τη στήλη) και όσοι/-ες ενδιαφέρεστε θα παρακολουθήσετε τη λειτουργία.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Η χρήση του ίντερνετ των πραγμάτων ή των μηχανών (IoT) στη γεωργία - (Φάνης Γέμτος)*

 

Το IoT (Internet of Things – Ιντερνετ των πραγμάτων ή των μηχανών, όπως μου φαίνεται ότι εκφράζει καλύτερα τον όρο) είναι ένα σύστημα διαδικτύου που οι μηχανές συνεργάζονται μεταξύ τους, ανταλλάσσουν πληροφορίες και παίρνουν αποφάσεις.

Στο διαδίκτυο που χρησιμοποιούμε στέλνουμε μνήματα που τα παίρνουν άλλοι άνθρωποι και έτσι λειτουργούν. 

Οι αισθητήρες συγκεντρώνουν στοιχεία που τα στέλνουν σε κάποιους ανθρώπους που θα αξιοποιούν. 

Στο IoT οι αισθητήρες στέλνουν τις μετρήσεις τους σε κάποια μηχανή που τα αποθηκεύει, τα επεξεργάζεται και μπορεί να στέλνει μηνύματα σε άλλες μηχανές που προκαλούν κάποιες λειτουργίες ή μηνύματα σε εμάς για να δράσουμε. Σκεφτείτε ένα σύστημα αισθητήρων θερμότητας στο σπίτι σας που καταγράφει τη θερμοκρασία και όταν κρυώσει ή ζεσταθεί περισσότερο, να ενεργοποιεί τα κλιματιστικά που όταν πετύχουν την επιθυμητή θερμοκρασία, τότε διακόπτουν τη λειτουργία τους. 

Το σύστημα λειτουργεί χωρίς την παρουσία μας και μας εξασφαλίζει σταθερές συνθήκες θερμοκρασίας για να ζήσουμε άνετα. Το σπίτι μας είναι ένα περιβάλλον σταθερό. Κατά κανόνα έχει σταθερή παροχή ηλεκτρικού, σήμα ίντερνετ και αυτό εξασφαλίζει την κανονική λειτουργία του.

Στη γεωργία το IoT μπορεί να προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες εξοικονομώντας πόρους (ενέργεια, εισροές), εργατικά χέρια, προσαρμογή και ανθεκτικότητα σε κλιματικές συνθήκες, εξασφαλίζοντας υψηλές και σταθερές αποδόσεις. 

Σκεφτείτε μια εφαρμογή στην άρδευση ενός χωραφιού. Αισθητήρες μετρούν την υγρασία του εδάφους. Στέλνουν τις μετρήσεις ασύρματα σε μια κεντρική συσκευή που μπορεί να αποθηκεύσει τα στοιχεία σε έναν χώρο, π.χ. στο σύννεφο. 

Εκεί τα στοιχεία επεξεργάζονται και αν η υγρασία του εδάφους κατεβεί από ένα όριο, τότε παράγει σήμα για έναρξη ποτίσματος. Είτε το στέλνει στον αγρότη, π.χ. στο κινητό, για να ενεργοποιήσει την άρδευση είτε δίνει άμεσα εντολή στο σύστημα άρδευσης να λειτουργήσει. 

Καθώς η υγρασία εδάφους αυξάνεται όταν φθάσει στο όριο (υδατοϊκανότητα), τότε δίνει εντολή να διακοπεί το πότισμα. Το σύστημα με κατάλληλες συνθήκες και ρυθμίσεις λειτουργεί και επιτυγχάνει τη σωστή εφαρμογή του νερού (οικονομία νερού και αζωτούχου λίπανσης), οικονομία στην ενέργεια, μείωση ανθρώπινης εργασίας και καλύτερη απόδοση. 

Το σύστημα μπορεί να συνδεθεί με μετεωρολογικούς σταθμούς, αλλά και συστήματα πρόβλεψης καιρού και να προσαρμόσει αντίστοιχα το πότισμα.

Μια εφαρμογή στην κτηνοτροφία δίνει μια ενδιαφέρουσα εικόνα. Ένας αισθητήρας πάνω στο ζώο το προσδιορίζει και καταγράφει τις κινήσεις του. Όταν είναι κανονικές, είναι καλά, όταν είναι ασταθείς, τότε πρέπει να δούμε τι έχει. Όταν αρμέγεται, καταγράφεται η παραγωγή και τα ποιοτικά στοιχεία ή στοιχεία κάποιας ασθένειας. Με βάση την παραγωγή γάλακτος μπορεί να καθοριστεί η ποσότητα συμπυκνωμένων ζωοτροφών για κάθε ζώο όταν φτάνει στην ταΐστρα. Τα ζώο βρίσκεται εύκολα αν απομακρυνθεί από το κοπάδι.

Όπως αντιλαμβάνεστε, υπάρχουν διάφορες εφαρμογές που ήδη εφαρμόζονται ή είναι στη διαδικασία ανάπτυξής τους. 

Έχουμε συνδέσεις drones με επίγεια μέσα που αξιοποιούν τις εναέριες παρατηρήσεις για καταπολέμηση παρασίτων, έχουμε συστήματα πρόβλεψης καιρού κ.λπ. 

Τα συστήματα έχουν διάφορα επίπεδα αυτοματισμού που βελτιώνουν τις εφαρμογές και αυτοματοποιούν τις αντιδράσεις. 

Είναι, όμως, όλα τόσο απλά ; Μια εφαρμογή στην πόλη ή σε ένα εργοστάσιο λειτουργεί σε σταθερές συνθήκες και αποδίδει. 

Ισχύει το ίδιο για τη γεωργία που βρίσκεται σε ιδιαίτερα περιβάλλοντα, με ποικιλία καιρικών συνθηκών, αλλά και έλλειψη υποδομών ;

Ας δούμε τι προβλήματα υπάρχουν. Πρώτο στοιχείο οι ελλείψεις που υπάρχουν στις γεωργικές περιοχές σήματος ίντερνετ. Τα συστήματα IoT χρειάζονται καλό σήμα, χωρίς διακοπές, για να λειτουργήσουν. Πρέπει να υπάρχει συνέχεια στα δεδομένα π.χ. της υγρασίας του εδάφους για να λειτουργήσει το σύστημα. Επομένως, η σταθερότητα του σήματος χωρίς διακοπές είναι προϋπόθεση λειτουργίας. 

Δεύτερο πρόβλημα η επάρκεια ενέργειας. Όλα τα συστήματα των αισθητήρων, μεταφοράς και επεξεργασίας σημάτων κ.λπ. χρειάζονται ενέργεια. Στο χωράφι δεν μπορούμε παρά να έχουμε μπαταρίες που να καλύπτουν τις ανάγκες. 

Τα πρόβλημα είναι κάθε πότε θα πρέπει να επαναφορτίζονται ή ανανεώνονται οι μπαταρίες. Αν έχετε το σύστημα σε μια καλλιέργεια, προφανώς θα πρέπει να έχει αυτονομία τουλάχιστον 6 μηνών για να βγάλει όλη την αρδευτική περίοδο. 

Το τρίτο σημαντικό πρόβλημα είναι η ασφάλεια του συστήματος. Η ελληνική ύπαιθρος έχει απόλυτη έλλειψη αστυνόμευσης. Γνωστές ομάδες κλέβουν ό,τι τους αρέσει από τους μετασχηματιστές του ΔΕΔΗΕ μέχρι τους πίνακες των αρδευτικών συστημάτων, αφαιρώντας τον χαλκό των καλωδίων ακόμη και τα ροόμετρα των γεωτρήσεων, χωρίς καμία προσπάθεια της πολιτείας να τους ελέγξει. 

Οι ζημιές στις γεωτρήσεις κάθε χρόνο που πληρώνουν οι αγρότες είναι τεράστιες. Συστήματα μηχανισμών με μικρά φωτοβολταϊκά κλέβονται χωρίς δεύτερη κουβέντα. Στην ερευνητική μου ζωή δύο φορές εγκατέστησα τέτοιους μετρητές, μία στην Αβερώφειο Γ.Σ. και μία σε ένα αμπέλι στις Μικροθήβες. Και τα δύο κλάπηκαν. Πέραν, όμως, από την εγχώρια ασυδοσία που μάλλον προστατεύεται με την ανοχή της πολιτείας (ούτε το σιδηροδρομικό δίκτυο δεν είναι σε θέση να προστατεύσουν), υπάρχει το πρόβλημα των κυβερνο-επιθέσεων που μπορούν να προσβάλλουν τα συστήματα και να τα αποδιοργανώνουν. Τα συστήματα δεν έχουν μεγάλη ασφάλεια και χάκερς μπορούν σχετικά εύκολα να παρέμβουν και να τα προσβάλλουν καταστρέφοντας τη λειτουργία τους.

Για όλα τα προβλήματα διεξάγεται έρευνα για να αντιμετωπιστούν, ενώ σε όλες τις χώρες βελτιώνονται οι υποδομές. 

Υπάρχουν ακόμα τρία σημαντικά προβλήματα που περιορίζουν την ανάπτυξη των συστημάτων στη γεωργία και είναι ιδιαίτερα έντονα για τη χώρα μας. 

Πρώτο στοιχείο η έλλειψη τεχνιτών που θα μπορούσαν να εγκαταστήσουν, να συντηρήσουν και επισκευάσουν τα συστήματα αυτά. Στη χώρα μας η κατάσταση είναι τραγική. Καταφέραμε να στρέψουμε τους νέους στα πανεπιστήμια και να μην έχουμε τεχνίτες. 

Το δεύτερο είναι η έλλειψη εκπαίδευσης των αγροτών. Δυστυχώς, οι αγρότες δεν πείστηκαν να εκπαιδευτούν. Υπάρχει μια έμφυτη δυσπιστία των Ελλήνων αγροτών προς τη γεωργική εκπαίδευση, καθώς θεωρούν ότι μαθαίνουν καλύτερα στο χωράφι. Μια άποψη τελείως λανθασμένη, αλλά κανείς δεν προσπάθησε να την αλλάξει. Καμία προσπάθεια για δημιουργία συστήματος βασικής και διαρκούς εκπαίδευσης των αγροτών που θα τους βοηθήσει να προσαρμοστούν σε νέες καλλιεργητικές τεχνικές και να υιοθετήσουν με επιτυχία νέες τεχνολογίες. 

Το τρίτο πρόβλημα κυρίως στη χώρα μας είναι η έλλειψη συστήματος γεωργικών εφαρμογών που να συνδέει την έρευνα με την παραγωγή, να συμβουλεύει τους αγρότες και να τους κατευθύνει στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών.

Όπως καταλαβαίνετε, πολλές οι ωφέλειες από τη χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και πολλά τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσουμε για να πετύχουμε καλύτερα αποτελέσματα και μια παραγωγική και ανταγωνιστική γεωργία. 

Ποιος θα αναλάβει την πρωτοβουλία να τις προωθήσει ; Παραμένει ένα κρίσιμο ερώτημα για το μέλλον της χώρας.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Η εφαρμογή μεταβλητών δόσεων εισροών στη γεωργία : Οφέλη και προοπτικές (Μέρος 2ο) - (Φάνης Γέμτος)*

 

Τελευταία έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται εφαρμογές για μεταβλητή δόση φυτοφαρμάκων. 

Τα φυτοφάρμακα θεωρούνται ότι προκαλούν προβλήματα στο περιβάλλον και ίσως και στην υγεία μας.

Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μειώσουμε τις εφαρμοζόμενες ποσότητες. Επιπλέον, αντιμετωπίζουμε προβλήματα δημιουργίας ανθεκτικότητας των ζιζανίων ή και γενικότερα παρασίτων σε δραστικές ουσίες, κάτι που κάνει δυσκολότερες τις καταπολεμήσεις. 

Αισθητήρες μέτρησης δεικτών βλάστησης που συσχετίζονται με τη φυτομάζα της φυτείας μπορούν να διαφοροποιήσουν την εφαρμογή ρυθμιστών ανάπτυξης π.χ. στο βαμβάκι. 

Άλλοι αισθητήρες μπορούν να εντοπίζουν θέσεις και είδη ζιζανίων και να ψεκάζουν μόνο αυτά. 

Τέτοιες εφαρμογές ελέγχου ζιζανίων παρουσιάστηκαν τον προηγούμενο χρόνο με επιτυχία και στα επόμενα χρόνια θα επεκταθεί η χρήση τους. Η έρευνα αναπτύσσει μεθόδους προσδιορισμού των προσβολών των καλλιεργειών από ασθένειες ή έντομα. Ο εντοπισμός μπορεί να γίνεται έγκαιρα και η εφαρμογή των παρασιτοκτόνων στις περιοχές του χωραφιού που εμφανίζονται αρχικά οι προσβολές.

Ο φυσικός πόρος νερό είναι ένα σημαντικό στοιχείο της γεωργικής παραγωγής. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι το νερό είναι σε στενότητα παγκόσμια και πρέπει να ληφθούν μέτρα μείωσης της κατανάλωσής του. 

Δεδομένου ότι η γεωργία καταναλώνει το μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου νερού, π.χ. στη Θεσσαλία το 90%, στην Ελλάδα πάνω από το 70%, η μείωση της κατανάλωσής του στη γεωργία είναι κρίσιμη. Φυσικά χωρίς να μειώσουμε τις αρδευόμενες καλλιέργειες, που είναι πολύ πιο παραγωγικές και δίνουν εισόδημα στους αγρότες. 

Τα κύρια μέσα εξοικονόμησης νερού στη γεωργία είναι η χρήση αποδοτικών μεθόδων μεταφοράς, διανομής και εφαρμογής στο χωράφι. Συστήματα, όπως η στάγδην άρδευση, δίνουν τις μεγαλύτερες αποδόσεις και οικονομία νερού. 

Η έρευνα έχει στραφεί σε μεθόδους εκτίμησης του σωστού χρόνου εφαρμογής και με τις σωστές ποσότητες νερού σε αντίθεση με την εμπειρική εφαρμογή που είναι διαδεδομένη στους αγρότες. 

Διαφοροποιημένη δόση εφαρμογής έχει επιτευχθεί με διάφορες προσεγγίσεις. Μια είναι η δημιουργία χωριστών δικτύων εφαρμογής νερού με στάγδην άρδευση. Τα ελαφρά εδάφη έχουν μικρή ικανότητα συγκράτησης νερού (υδατοϊκανότητα), επομένως θέλουν εφαρμογή μικρών ποσοτήτων νερού σε συχνά διαστήματα. Βαρύτερα εδάφη έχουν μεγαλύτερη υδατοϊκανότητα, άρα θέλουν μεγαλύτερες δόσεις νερού σε αραιότερα χρονικά διαστήματα. 

Επομένως, αν έχουμε χωράφια με δύο τύπους εδαφών, καλά είναι να δημιουργούμε δύο δίκτυα για την άρδευση. 

Έχω παρουσιάσει παλαιότερα μια τέτοια εφαρμογή σε ένα αμπέλι σε επικλινές έδαφος που χωρίσαμε το ανώτερο τμήμα που ήταν διαβρωμένο και ελαφρότερο έδαφος με το κατώτερο που δέχθηκε τα υλικά της διάβρωσης (κυρίως άργιλο) και ήταν βαρύτερο. 

Η ιδέα που διαδίδεται είναι η χρήση αισθητήρων μέτρησης της υγρασίας του εδάφους που θα μπορούσε να καθοδηγεί τους αγρότες στο πότε να αρχίσουν και πότε να τελειώσουν το πότισμα. 

Έχουν αναπτυχθεί συστήματα διαφοροποίησης της δόσης άρδευσης σε συστήματα με ακροφύσια που ανοιγοκλείνουν π.χ. σε συστήματα με ράμπα σε αυτοκινούμενους αρδευτές και έτσι διαφοροποιούν την εφαρμοζόμενη δόση. Συνδυάζονται είτε με χάρτες εφαρμογής με βάση τη σύσταση του εδάφους σε συνδυασμό με το ανάγλυφο είτε με μετρήσεις της υγρασίας του εδάφους και άμεση αλλαγή της δόσης.

Έχουν αναπτυχθεί, επίσης, σπαρτικές μηχανές που μπορούν να διαφοροποιούν την εφαρμοζόμενη ποσότητα σπόρου με πρώτη εφαρμογή την αποφυγή εφαρμογής διπλής σποράς σε περιοχές του χωραφιού με αλληλο-επικάλυψη.

Όπως φαίνεται, από τα πιο πάνω υπάρχουν πολλές εφαρμογές για διαφοροποίηση των εισροών σε διάφορα σημεία του χωραφιού. Πολλές από αυτές είναι σε εφαρμογή, όπως η εφαρμογή λιπασμάτων που εφαρμόζονται σε μεγάλη έκταση στις ΗΠΑ. 

Επιτυγχάνουν ουσιαστικές μειώσεις των εφαρμοζόμενων ποσοτήτων από 5-25%, χωρίς μείωση των αποδόσεων, αντίθετα επιτυγχάνουν μικρές αυξήσεις. Σημαντική εξέλιξη επιτεύχθηκε την προηγούμενη χρονιά στην εφαρμογή των παρασιτοκτόνων με ψεκαστικά που μπορούν να μεταβάλουν τις εφαρμοζόμενες δόσεις κατά την κίνησή τους. 

Εδώ συζητάμε για εξοικονομήσεις πάνω από το 50% των δραστικών ουσιών. Στην εξοικονόμηση του νερού, επίσης, οι εξοικονομήσεις φτάνουν το 20% του εφαρμοζόμενου νερού.

Όλα αυτά είναι πολύ χρήσιμα και θαυμάζουμε τις εφαρμογές σε πολλές χώρες του κόσμου όπου διαδίδονται με μεγάλη ταχύτητα. Εμείς πού είμαστε ; 

Παραδόξως η χώρα μας έχει αναπτύξει σημαντικές νεοφυείς επιχειρήσεις που παράγουν εξοπλισμό για διαφοροποιημένες εφαρμογές εισροών. 

Γνωρίζω δύο από αυτές. Τις γνωρίζω γιατί συνεργάστηκα με τους ιδρυτές τους: την AUGMENTA που παράγει αισθητήρες και εξοπλισμό για λιπασματοδιανομείς για διαφοροποιημένη αζωτούχο λίπανση. 

Πολύ επιτυχημένα μηχανήματα που δοκιμάσαμε σε προγράμματα καλλιέργειας σίτου (από το Πρόγραμμα Ελληνικού Σίτου της MISKO). 

Η εταιρεία πούλησε μηχανήματα σε όλον τον κόσμο εκτός από την Ελλάδα. Κανείς δεν τους βοήθησε. Προγράμματα επιδοτήσεων έχουμε για ό,τι εισάγεται, αλλά όχι για ό,τι παράγεται στη χώρα. Τελικά πουλήθηκε με τίμημα 110.000.000 $. 

Η δεύτερη είναι η AGENSO που παράγει συστήματα μέτρησης υγρασίας του εδάφους, επεξεργασίας τους και καθορισμού χρόνου έναρξης και διακοπής άρδευσης. Και εδώ καμία βοήθεια. 

Οι επιδοτήσεις της ΚΑΠ δεν έχουν στόχο να ενισχύσουν την ελληνική παραγωγή. Επομένως, πρώτο πρόβλημα για τη μη διάδοση των νέων τεχνολογιών είναι οι πολιτικές του ΥΠΑΑΤ και γενικότερα του πολιτικού συστήματος της χώρας. 

Το 1965-66 η τότε πολιτεία αποφάσισε να προχωρήσει στην εκμηχάνιση της συλλογής βαμβακιού. 

Επιδότησε τις μηχανές με 70% και επιδότησε το βαμβάκι που συλλέγονταν με αυτές με 1 δραχμή το κιλό. Θα μπορούσε το ίδιο να γίνει και με τους λιπασματοδιανομείς διαφοροποιημένης λίπανσης και τα συστήματα ελέγχου άρδευσης. Φυσικά, αν θέλαμε να τα προωθήσουμε.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Ποιες νέες τεχνολογίες αναμένονται να αναπτυχθούν στη γεωργία για το 2025 - (Φάνης Γέμτος)*

 

Στο προηγούμενο σημείωμα αναφέρθηκα στις απόψεις ενός στελέχους εταιρείας που ασχολείται με την ψηφιοποίηση της γεωργίας για την ανάπτυξη νέων εργαλείων στο επόμενο έτος.

Καθώς στις γιορτές βρήκα χρόνο να διαβάσω αρκετά άρθρα, θα προσπαθήσω να σας δώσω στοιχεία για τις διάφορες τεχνολογίες που αναπτύσσονται και να σας τις εξηγήσω όσο καλύτερα μπορώ. 

Διαπιστώνω ότι η απομάκρυνσή μου από την ενεργή έρευνα και ανάπτυξη τα τελευταία 10 χρόνια που συνταξιοδοτήθηκα (δυστυχώς οι τότε κυβερνώντες δεν μας άφησαν κανένα περιθώριο συνέχισης της ερευνητικής δραστηριότητας) κάνουν δυσκολότερη την κατανόηση των νέων εξελίξεων. 

Η τεχνολογία τρέχει με μεγάλες ταχύτητες και εύκολα χάνεται το τρένο. Θα προσπαθήσω, όμως, να σας ενημερώσω όσο καλύτερα μπορώ.

Οι νέες τεχνολογίες αναμφισβήτητα συμβάλλουν ουσιαστικά στην αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας και στην καλύτερη αξιοποίηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και των εισροών γενικότερα, μειώνοντας το κόστος παραγωγής, αλλά και τις αρνητικές επιπτώσεις το περιβάλλον. 

Μέχρι σήμερα πολλές νέες τεχνολογίες έχουν αξιοποιηθεί και εφαρμόζονται σε μεγάλη έκταση σε όλον τον κόσμο, αλλά και συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να υιοθετούνται. 

Ένα στοιχείο που έχει, επίσης, ενδιαφέρον είναι ποιοι αναπτύσσουν αυτές τις τεχνολογίες προσθέτοντας αξία στις οικονομίες των χωρών. Πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις αναπτύσσουν νέες ιδέες και προωθούν την εφαρμογή τους. Η δυνατότητα που δόθηκε στα πανεπιστήμια και τους ερευνητές τους να αναπτύσσουν επιχειρήσεις εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων της έρευνας πιστεύω ότι θα οδηγήσει σε ανάπτυξη πολλών εταιρειών με προστιθέμενη αξία που θα ωφελήσει τη χώρα. Ήδη έχουν αναπτυχθεί νεοφυείς επιχειρήσεις με μεγάλη προστιθέμενη αξία για τη χώρα. 

Θα πρέπει, όμως, να τις ενισχύσουμε όπως μπορούμε. Φοβάμαι, όμως, ότι η το πελατειακό σύστημα που διοικεί τη χώρα δεν το έχει στο μυαλό του. Σημαντικό παράδειγμα η εταιρεία Augmenta. Αναπτύχθηκε μέσα σε λίγα χρόνια με βοήθεια από το τραπεζικό σύστημα της χώρας στο ξεκίνημά της και τα αρχικά στάδια ανάπτυξης. Έφτασε να πουλά τα προϊόντα της σε όλον τον κόσμο, αλλά όχι στην Ελλάδα. Δεν υπήρξε κανένα πρόγραμμα που να επιδοτεί την πώληση και τη χρήση των λιπασματοδιανομέων μεταβλητής δόσης. Τελικά πουλήθηκε για 110.000.000 δολάρια. Αλλά δεν μπορεί όλες οι νεοφυείς επιχειρήσεις να πετύχουν χωρίς βοήθεια. 

Μήπως θα έπρεπε να επιβληθεί σε κάθε πρόγραμμα του ΥΠΑΑΤ (αλλά και όλων των Υπουργείων) τα προγράμματά τους να ενισχύουν τις εγχώριες επιχειρήσεις ; Και αυτό το θέμα θα μείνει αναπάντητο. Κάποιοι βολεύονται ενισχύοντας εισαγωγές και εξάρτηση από αυτές.

Ας γυρίσω, όμως, στο θέμα μου. Τι αναμένεται να προσχωρήσει τον επόμενο χρόνο και πώς ;

Πρώτο στοιχείο η Γεωργία ακριβείας και η περαιτέρω ψηφιοποίησή της. Η ΓΑ έχει αναπτυχθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Σήμερα χρησιμοποιεί δεδόμενα που συγκεντρώνονται από εναέρια μέρα (δορυφόρους, drones), από αισθητήρες στο έδαφος ή στο χωράφι, GPS και επιτρέπει τη σωστή εφαρμογή των εισροών, με αποτέλεσμα εξοικονόμηση πόρων, αλλά και μεγιστοποίηση της παραγωγής. Σήμερα έχουμε δυνατότητες διαφοροποιημένης εφαρμογής λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, νερού που συμβάλλουν στη βελτιωμένη διαχείριση των χωραφιών.

Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης θα βοηθήσει στη διαχείριση των αγροκτημάτων, αλλά και σε εκτιμήσεις για την επίδραση αλλαγών στη διαχείριση. Αυτό θα συμβάλλει ουσιαστικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας και στην καλύτερη εφαρμογή των εισροών, μειώνοντας το κόστος και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Χρήση του IoT (ιντερνέτ των πραγμάτων ή των μηχανών) στη γεωργία θα επιτρέψει τη επικοινωνία μεταξύ των μηχανών και στη λήψη αποφάσεων για καλύτερη διαχείριση. Η χρήση του IoT επιτρέπει την άμεση σύνδεση αισθητήρων (στο χωράφι, σε drones, δορυφόρους κ.λπ.) με συστήματα επεξεργασίας των δεδομένων και λήψης αποφάσεων που μπορούν να αυτοματοποιήσουν εργασίες όπως η άρδευση των χωραφιών. Οι δυνατότητες είναι τεράστιες και αναπτύσσονται συνεχώς.

Ανάπτυξη ρομποτικών συστημάτων και αυτοματοποίηση εργασιών στο αγρόκτημα. Τα ρομποτικά συστήματα θα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του προβλήματος έλλειψης εργατικών χεριών στη γεωργία και θα μπορούν να εκτελούν πολλές εργασίες χωρίς τον άμεσο έλεγχο των αγροτών. Η βελτίωση της λειτουργίας τους, της ακρίβειας και της ασφάλειας βελτιώνονται κάθε χρόνο, κάτι που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2025.

Χρησιμοποίηση τεχνολογίας Blockchanin για την ιχνηλασιμότητα των προϊόντων και τη διαφάνεια στις μεθόδους παραγωγής. Όπως ίσως γνωρίζετε η Ε.Ε. προωθεί τη χρήση μεθόδων αειφορικής ή βιώσιμης γεωργίας στη γεωργική παραγωγή της. Στόχος είναι να πειστούν οι αγρότες να τις υιοθετήσουν, να τις υιοθετήσει η εφοδιαστική αλυσίδα και ο καταναλωτής να είναι διατεθειμένος να προτιμήσει αυτά τα προϊόντα, αλλά και ενδεχομένως να πληρώσει κάποιο μεγαλύτερο τίμημα. Για να τα αναζητήσει ο καταναλωτής θα πρέπει να βεβαιωθεί ότι το προϊόν παρήχθη σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανόνες της βιώσιμης γεωργίας. 

Εδώ μπορεί να συμβάλει την τεχνολογία Blockchanin (αποκεντρωμένες ανοιχτές τεχνολογίες). 

Υπάρχει το Hellenic Blockchain Hub (https://www.blockchain.org.gr/home/mathe/), όπου μπορείτε να βρείτε περισσότερα στοιχεία. Η ιδέα του Blockchane είναι η δημιουργία ενός δικτύου ισοτόπων με δεδομένα που δεν μπορούν να αλλοιωθούν. Έτσι, ο καταναλωτής θα μπορεί με βεβαιότητα να γνωρίζει πώς παρήχθησαν, πώς διακινήθηκαν ή μεταποιήθηκαν τα προϊόντα που του προσφέρονται, ώστε να κάνει τις επιλογές του. Το σύστημα χρησιμοποιείται σήμερα στα κρυπτο-νομίσματα, αλλά αναμένεται να επεκταθεί και σε άλλους τομείς της οικονομίας και στη γεωργία.

Βιωσιμότητα και κλιματική ανθεκτικότητα της γεωργίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η γεωργία πρέπει να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες συνθήκες για να συνεχίσει να παράγει καλύπτοντας τις ανάγκες του πληθυσμού της Γης. Θα πρέπει να προωθηθούν πρακτικές, όπως η αναγεννητική γεωργία, η προστασία των φυσικών πόρων, όπως έδαφος, νερό και ενέργεια. Όλα αυτά με τη χρήση ανάλυσης πολλών δεδομένων που θα οδηγήσουν στις βέλτιστες λύσεις. Όλα αυτά θα προωθηθούν το επόμενο έτος.

Όπως φαίνεται, οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες θα παίξουν κρίσιμο ρόλο στην εξέλιξη της παγκόσμιας γεωργίας, αλλά και στη δική μας. Καλό είναι να τις μελετήσουμε και να προωθήσουμε τη χρήση τους για να είμαστε ανταγωνιστικοί στο μέλλον.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Οι παγκόσμιες τάσεις χρήσης των νέων τεχνολογιών στη γεωργία για το 2025 - (Φάνης Γέμτος)*

 

Με το τέλος του 2024 άρχισαν να εμφανίζονται άρθρα που προβλέπουν τις τάσεις που θα επικρατήσουν στην εφαρμογή νέων τεχνολογιών στη γεωργία το 2025.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το 2024 μας αφήνει σημαντικά προβλήματα, όπως οι σημαντικές ελλείψεις σε πρώτες ύλες, φυσικούς πόρους και εργατικά χέρια, μεγάλα προβλήματα που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή, όπως οι επιπτώσεις στις καιρικές συνθήκες (πλημμύρες, ξηρασία, διάβρωση εδαφών) και στην ανθεκτικότητα του συστήματος παραγωγής τροφίμων και την επισιτιστική ασφάλεια.

Το 2024 έγινε μεγάλη πρόοδος στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Γεωργία ακριβείας και μεταβλητές εφαρμογές εισροών, χρήση αυτόνομων οχημάτων για εκτέλεση εργασιών, χρήση drones σε πολλές εφαρμογές, αλλά και η είσοδος τεχνητής νοημοσύνης σε γεωργικές εφαρμογές προχώρησαν το 2024. 

Τι προβλέπεται για το 2025 ; 

Σε ένα άρθρο του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας Agrimatix δίνονται 5 τάσεις εφαρμογής τεχνολογίας στη γεωργία που πρέπει να παρακολουθήσουμε. Η Agrimatix είναι μια εταιρεία που προωθεί τη χρήση νέων τεχνολογιών στη γεωργία. Οι τάσεις που αναλύονται είναι :

1. Η χρήση τεχνητής νοημοσύνης στην αναγεννητική γεωργία. Η αναγεννητική γεωργία έχει στόχο τη βελτίωση των καλλιεργητικών τεχνικών με στόχο την καλύτερη υγεία του εδάφους. Η υιοθέτησή της προχώρησε σε όλο τον κόσμο σημαντικά το 2024. Σύμφωνα με μελέτες, το 68% των αγροτών υιοθέτησε αμειψισπορά, το 56% εφάρμοσε μειωμένη ή καθόλου κατεργασία εδάφους και το 40% χρησιμοποιούσε ψεκασμό ή λίπανση με μεταβλητή δόση. Στις περισσότερες περιοχές του κόσμου συνδυάστηκαν με στόχο την αύξηση της παραγωγής. Για το 2025 αναμένεται να επεκταθούν οι μετρήσεις-έλεγχοι της υγείας του εδάφους εκτός από την οργανική ουσία και σε μετρήσεις βιοποικιλότητας, ποιότητας εδάφους και άλλα χαρακτηριστικά που θα αναλυθούν και θα συμβάλλουν στην επέκταση των πρακτικών που τη βελτιώνουν.

2. Παραγωγική ή δημιουργική (generative) τεχνητή νοημοσύνη. Φέρνει επανάσταση στη γεωργία, καθώς αξιοποιεί τεράστια σύνολα δεδομένων, αναλύοντας και μετατρέποντάς τα σε αξιόπιστες ιδέες, δίνοντας τη δυνατότητα στους αγρότες, τους γεωπόνους και τους ερευνητές να βελτιστοποιήσουν την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα της γεωργίας. Η Τ.Ν. φαίνεται ότι θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται περισσότερο στη γεωργία. Αναπτύσσονται μοντέλα ανάλυσης δεδομένων που βοηθούν τους αγρότες στη σωστή λήψη αποφάσεων. Η ανάπτυξη θα συνεχιστεί και το 2025 με πλατφόρμες ανάλυσης δεδομένων που θα βοηθούν αγρότες, γεωπόνους και ερευνητές να αναλύουν τα στοιχεία τους και να παίρνουν σωστές αποφάσεις για τη διαχείριση των αγροκτημάτων, αλλά και της εφοδιαστικής αλυσίδας γενικότερα.

3. Ανάπτυξη προϊόντων με βάση τις αναλύσεις μεγάλου μεγέθους δεδομένων. Αναπτύσσονται τεχνολογίες που βελτιστοποιούν τα αποτελέσματα των δοκιμών πεδίου, ενισχύουν τη λήψη αποφάσεων και οδηγούν την καινοτομία στις γεωργικές πρακτικές.

Πέρα από τον εξορθολογισμό των λειτουργιών, αυτές οι τεχνολογίες αναμένεται να επιτρέψουν καινοτομίες σε ολόκληρη την αγροτική αλυσίδα αξίας, επιταχύνοντας τον ρυθμό υιοθέτησης της καινοτομίας. Μέχρι σήμερα το 61% των αγροτών στη Βόρεια Αμερική χρησιμοποιεί ψηφιακές τεχνολογίες, το 51% τεχνικές γεωργίας ακριβείας και το 38% χρησιμοποιεί αισθητήρες για πληροφορίες σχετικές με το έδαφος ή τη φυτεία. Το επόμενο έτος αναμένεται να συνεχιστεί η ανάπτυξη μοντέλων που θα επιτρέπουν την ανάλυση εναλλακτικών σεναρίων π.χ. κλιματικών συνθηκών, διαφορετικών εδαφών στις καλλιέργειες και τις αποδόσεις. Όλα αυτά θα συντελέσουν στη λήψη σωστών αποφάσεων και υιοθέτηση καλών καλλιεργητικών πρακτικών και καλών πρακτικών στη διατροφική αλυσίδα.

4. Συμβολή της Τ.Ν. και της μάθησης των μηχανών (machinelearning) στην αντιμετώπιση των προβλημάτων από τους περιορισμένους φυσικούς πόρους. Η Τ.Ν. στοχεύει στη δημιουργία μηχανών που θα μιμούνται το ανθρώπινο μυαλό. Η μάθηση των μηχανών είναι λογισμικό που στοχεύει να διδάξει τη μηχανή πώς να αναλύει μια διαδικασία (π.χ. σχέση λίπανσης παραγωγής) και να πετυχαίνει να αναπτύσσει λειτουργίες που δίνουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. 

Η μάθηση των μηχανών είναι λογισμικά σε υπολογιστές. Εισάγουμε τα δεδομένα π.χ. πόσο λίπασμα εφαρμόσαμε, χρόνους σποράς, ποικιλίες, ψεκασμούς, αρδεύσεις κ.λπ. και τις αποδόσεις της καλλιέργειας. Λειτουργώντας το λογισμικό με τα δεδομένα που έχουμε (εισροές – αποδόσεις) πολλές φορές (μπρος-πίσω) δημιουργούμε συντελεστές για κάθε εισροή για να μας δώσει την παραγωγή ή χαρακτηριστικά της παραγωγής. 

Έτσι, μπορούμε να δοκιμάσουμε διάφορες λύσεις και να δούμε τι αποτέλεσμα θα έχουμε. Με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να κάνουμε δοκιμές και να πετύχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς κοστοβόρες και χρονοβόρες δοκιμές στο χωράφι. Οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να βοηθήσουν την υιοθέτηση τεχνικών που θα μειώνουν τη χρήση πόρων που λείπουν, χωρίς να μειώσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών και να θέσουμε σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια. 

Ιδιαίτερη ανάπτυξη αναμένεται σε εφαρμογές βιολύσεων (biosolutions), δηλαδή υπηρεσίες που προκύπτουν από τον συνδυασμό βιολογικών χαρακτηριστικών (εδαφών, περιβάλλοντος) και τεχνολογιών. 

Ήδη αναπτύσσονται ουσίες που ενισχύουν τη δράση μικροοργανισμών του εδάφους και βελτιώνουν τη χρήση θρεπτικών στοιχείων ή υποκαθιστούν χημικά σκευάσματα. Για το 2025 αναμένεται να συνεχιστούν η ανάπτυξη και οι δοκιμές τέτοιων ουσιών που θα βοηθήσουν στην προσαρμογή της γεωργίας σε ελλείψεις πρώτων υλών, στις καιρικές συνθήκες με την κλιματική αλλαγή και να εξασφαλίσουν τρόφιμα για τον πληθυσμό της Γης.

5. Ψηφιακά δίδυμα (Digital Twins). Αυτά είναι μοντέλα που αναπαριστούν την πραγματικότητα (εικονική). Επιτρέπουν την εξομοίωση της πραγματικότητας και επιτρέπουν δοκιμές διαφόρων ιδεών χωρίς να εφαρμοστούν στην πράξη. Η ιδέα έχει εφαρμοστεί με μεγάλη επιτυχίας στην ιατρική και στη βιομηχανία, αλλά όχι μέχρι σήμερα στη γεωργία. Για το 2025 αναμένεται να αρχίσει η επέκταση της εφαρμογής των μοντέλων αυτών στη γεωργία που θα βοηθήσει να δοκιμαστούν διάφορες ιδέες και να διερευνηθούν τα αποτελέσματα με ελάχιστο κόστος.

Είναι προφανές από τα παραπάνω ότι η ψηφιοποίηση της γεωργίας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους αγρότες να παίρνουν σωστές αποφάσεις με βάση τα δεδομένα τους και αυτό θα βοηθήσει στην εξοικονόμηση πόρων και στη βελτίωση της παραγωγικότητας. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη νέων ποικιλιών, αλλά και σκευασμάτων που θα ενισχύσουν τη βιολογική λειτουργία των εδαφών θα βοηθήσουν ουσιαστικά τους αγρότες να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή και στις απαιτήσεις για αύξηση της παραγωγικότητας.

Ένα ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι τι γίνεται από όλα αυτά στη χώρα μας. Πιστεύω ότι σε πολλά ερευνητικά εργαστήρια υπάρχει αντίστοιχη δουλειά. 

Τα εργαστήρια που μετέχουν στον κόμβο «Digi Agri Food» που παρουσιάστηκε πριν από τα Χριστούγεννα αναπτύσσουν σχετική έρευνα, αλλά πώς αυτά θα μεταφερθούν στη γεωργική πρακτική ; 

Εδώ φοβάμαι πως πάλι θα κολλήσουμε και θα μείνουμε πίσω, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας και κυνηγώντας πάλι της ασήμαντες επιδοτήσεις της ΚΑΠ.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

• μέγεθος γραμματοσειράς
 
• Εκτύπωση