Σοβαρό πολιτικό ζήτημα αποτελεί ο «νομικός πόλεμος» Αιτωλοακαρνανίας και «οικολόγων» κατά της Θεσσαλίας - (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Η σημερινή μας παρέμβαση θα έπρεπε λογικά να αναφέρεται στην  Παγκόσμια Ημέρα Νερού (στην οποία είναι αφιερωμένη η 22^α Μαρτίου) και τα ισχυρά μηνύματα που εκπέμπονται από αυτήν σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Και αυτά όλα να τα συνδέσει με τις όποιες προσπάθειες καταβάλλονται στην δική μας χώρα για την βιώσιμη διαχείριση και προστασία του πολύτιμου αυτού φυσικού πόρου.

Να όμως που δυσάρεστες εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις ορατές απειλές από την αναμενόμενη έντονη φετινή λειψυδρία, μας υποχρεώνουν να στραφούμε στα τρέχοντα σημαντικά ζητήματα.

Α. Προσφυγή στο ΣτΕ κατά του Σχεδίου Υδάτων

Η προσφυγή υποβλήθηκε από  αυτοδιοικητικούς φορείς [1] και Επιμελητήρια της Αιτωλοακαρνανίας, σε συνεργασία με γνωστές «οικολογικές» (υποτίθεται) οργανώσεις.

Κεντρικός τους στόχος είναι να ακυρωθεί το ισχύον Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας) της σημερινής κυβέρνησης, στο οποίο, ως γνωστόν, περιλαμβάνονται πλέον και τα εγκαταλειμμένα έργα μεταφοράς νερού από την λεκάνη Αχελώου (250 hm3 νερού ετησίως, περίπου το 5% της συνολικής ετήσιας παροχής του ποταμού), μέσω του ημιτελούς φράγματος  Συκιάς και της (ήδη διανοιγμένης) σήραγγας μεταφοράς προς Μουζάκι. Ουσιαστικά με την προσφυγή τους επιζητούν να μην ολοκληρωθούν τα έργα αυτά και κατ’ επέκταση να μην αξιοποιηθούν  αποθέματά τους, ούτε για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της λεκάνης Πηνειού, ούτε για την παραγωγή ΥΗ ενέργειας.

Και επειδή κάποιοι δικαίως θα αναρωτηθούν σε τι άραγε βλάπτει κάτι τέτοιο την Αιτωλοακαρνανία, διευκρινίζουμε πως ο πραγματικός  σκοπός παρόμοιων προσφυγών, όπως δημόσια διακηρύσσουν, είναι να επιτύχουν «αντισταθμιστικά οφέλη»  μέσω του «νομικού πολέμου» που εξαπολύουν [2], έστω και εάν  ελάχιστα το επισημαίνουν αυτό τα ΜΜΕ.

Από την ανάγνωση και μόνο των αιτιάσεων της προσφυγής προκύπτει ότι τις οργανώσεις αυτές αφήνει παντελώς αδιάφορες  το γεγονός πως τα νερά που θα μεταφερθούν από τον Άνω  Αχελώο θα απαλλάξουν τους εξαντλημένους υπόγειους υδροφορείς της θεσσαλικής λεκάνης από τις καταστροφικές υπεραντλήσεις υπόγειων υδάτων.

Ουδόλως επίσης νοιάζονται που χωρίς την μεταφορά θεωρείται βέβαιο πως θα επέλθει σημαντική μείωση των αρδευόμενων παραγωγικών εκτάσεων, κάτι που θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα στις προοπτικές μιας βιώσιμης, αποδοτικής και υψηλού εισοδήματος Γεωργίας στην Θεσσαλία.

Και φυσικά, παρά τις υποκριτικές τους διακηρύξεις για οικολογική ισορροπία και προστασία του περιβάλλοντος, ελάχιστα τους απασχολούν οι συνεχιζόμενες καταστροφικές επιπτώσεις στον «μπαζωμένο» Αχελώο στην περιοχή των έργων, οι απειλές ξηρασίας και ερημοποίησης των εδαφών στην περιοχή μας, και τέλος  το γεγονός πως μόνο με την αξιοποίηση της κρίσιμης αυτής ποσότητας υδάτων από την λ. Αχελώου προσφέρεται δυνατότητα εξισορρόπησης του ελλειμματικού ισοζυγίου στο ΥΔ Θεσσαλίας.

Γι’ αυτούς πόλεμος για αντισταθμιστικά και ….. «γαία πυρί μειχθήτω»!

Ας σημειωθεί επίσης πως αποτελεί μνημειώδη ανευθυνότητα κάποιοι να κάνουν πως δεν γνωρίζουν ότι τα έργα αυτά, όχι μόνο προχώρησαν, αλλά βρίσκονται πλέον σε ποσοστά εκτέλεσης φυσικού αντικειμένου 65% στο φράγμα Συκιάς και 85% στην σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι, κάτι που πρακτικά αποκλείει  άλλη εναλλακτική λύση εκτός από την ολοκλήρωση και λειτουργία τους.

Β. Η πολιτική διάσταση, η στάση της κυβέρνησης και των κομμάτων

Δυστυχώς παρόμοιες πρακτικές «νομικού πολέμου», με την ανοχή των κυβερνήσεων, που επανειλημμένα έχουν χρησιμοποιήσει στην υπόθεση Αχελώου, αρκετές φορές αποδείχθηκαν αποτελεσματικές και γι’ αυτό συνεχίζουν να τις χρησιμοποιούν.

Παράλληλα όμως με αυτές, δοκιμάζεται και η πραγματική πολιτική βούληση των κυβερνήσεων που φέρουν την ευθύνη  εκπόνησης, έγκρισης και εφαρμογής των Σχεδίων, τα οποία τώρα καλούνται εκ των πραγμάτων να υπερασπιστούν.

Άσχετα πάντως εάν και κατά πόσο θα τα υπερασπιστούν στην πράξη, στην ουσία πρόκειται για πολιτικό ζήτημα που υπερβαίνει μια συνηθισμένη δικαστική διαμάχη και κακώς κάποιοι το προσπερνούν αδιάφορα με τόση ευκολία.

Εκτός όμως από τα παραπάνω, ανακύπτουν ερωτήματα και για τις δημοκρατικές διαδικασίες με τις οποίες λαμβάνονται μείζονος σημασίας αποφάσεις που αφορούν (και) στην εφαρμογή Ευρωπαϊκών Οδηγιών. Το δίδαγμα από αυτή την προσφυγή  είναι πως όταν κανείς δεν καταφέρνει να «περάσουν» οι απόψεις του με τις προβλεπόμενες από την Οδηγία διαδικασίες (διαβούλευση επί πολλούς μήνες, γνωμοδοτήσεις  Περιφερειών και Δήμων, απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου), τότε τις παρακάμπτει και προσπαθεί, είτε να ακυρωθούν οι αποφάσεις, είτε να «εκβιάσει» για αντισταθμιστικά οφέλη. Και βεβαίως χρησιμοποιούν το ΣτΕ σαν «εργαλείο» επίτευξης των επιδιώξεών τους, έστω και εάν σε κάποιες περιπτώσεις αυτές είναι ποταπές και μη συμβατές με την πολιτική ηθική και δεοντολογία.

Και να σκεφθεί κανείς πως αυτή η παρεμπόδιση εφαρμογής δημοκρατικά ειλημμένων  αποφάσεων, προέρχεται από  «υπεύθυνους» (υποτίθεται) αυτοδιοικητικούς παράγοντες στην γειτονική Αιτωλοακαρνανία. [Σημ. : στις συμπράττουσες γνωστές οικολογικές οργανώσεις δεν αναφερόμαστε, δεδομένου πως ούτως η άλλως, δεν διακρίνονται ιδιαίτερα για την κοινωνική τους υπευθυνότητα].

Ουσιαστικά, μέσω της  συντονισμένης επίθεσης κατά των Σχεδίων αποκαλύπτεται πόσο ρηχό και υποκριτικό είναι το ενδιαφέρον της κυβέρνησης για μια βιώσιμη διαχείριση των υδάτων στην Θεσσαλία.

Με την απραξία και την ουδέτερη στάση που τηρεί η κυβέρνηση απέναντι στην προσφυγή, το εγκεκριμένο Σχέδιο τίθεται πλέον σε ισχυρή αμφισβήτηση και εισέρχεται σε μία φάση αβεβαιότητας, με ότι αυτό συνεπάγεται για την Θεσσαλία.

Το βέβαιον είναι πως όλα αυτά συνιστούν εντέλει ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα.

Για την Θεσσαλία όμως δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια στασιμότητας και απραξίας και μάλιστα σε τέτοιου είδους τεχνάσματα και…. «πολέμους». Μέσα από την δική μας  οργανωμένη και μαζική αντίδραση οφείλουμε να σταθούμε απέναντι σε μία κατάσταση όπου κάποιοι εκμεταλλεύονται τις δραματικές συνθήκες σε μια γειτονική περιοχή για να διεκδικήσουν….«αντισταθμιστικά οφέλη» !

Επιβάλλεται λοιπόν να υπάρξουν άμεσα καθαρές θέσεις από το σύνολο του πολιτικού συστήματος για την τύχη και την πορεία τους.

Τέλος, με τις εξελίξεις αυτές η  Θεσσαλία πρέπει με ακόμη πιο δυνατή φωνή να αντιπαραθέσει το αυτονόητο δικαίωμα να γνωρίζει με βεβαιότητα ποιές ποσότητες υδάτων είναι διαθέσιμες για το σύνολο των χρήσεων νερού στην περιοχή της και ποια αποθέματα νερού θα διαθέτει στον «πόλεμο» κατά της λειψυδρίας και αποκατάστασης των πληγωμένων οικοσυστημάτων της. Και στο θέμα αυτό η κυβέρνηση, που έχει την ευθύνη να προστατέψει τις αποφάσεις της, καλείται να δώσει απαντήσεις και τις ανάλογες εγγυήσεις.

 Γ. Τα «εν οίκω»….

Στην κατεύθυνση υπεράσπισης των θέσεων της Θεσσαλίας στο ΣτΕ αλλά και γενικότερα για την εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ και υλοποίησης των έργων που περιέχονται σε αυτά, η Περιφέρεια ανέλαβε έγκαιρα πρωτοβουλίες, όπως την πλατιά σύσκεψη στα τέλη του 2024, την σταθερή και δημόσια απόρριψη των πιέσεων «οικολογικών» οργανώσεων που απαιτούσαν από τον Περιφερειάρχη να συνταχθεί στο πλευρό τους (!!) στην προσφυγή κατά του ΣΔΛΑΠ, αλλά και την  οργάνωση νομικής παρέμβασης στο ΣτΕ κλπ.

Σοβαρό είναι και το «έλλειμμα» της στήριξης από τα κόμματα που για διαφόρους λόγους αποστασιοποιούνται από την κοινή αυτή προσπάθεια. Συγκεκριμένα παρατηρούμε πως κανένα κόμμα (κεντρικά η τοπικά) δεν τοποθετήθηκε στις πρόσφατες αυτές εξελίξεις, λες και πρόκειται για ένα τυπικό και  αδιάφορο ζήτημα.

Εάν εξαιρέσουμε το κυβερνών κόμμα που για ευνόητους λόγους  δεν παρεμβαίνει στις εξελίξεις, πιστεύουμε πως και για κάποια από τα αντιπολιτευόμενα κόμματα η επιλογή της σιωπής είναι συνειδητή, δεδομένου πως χρόνια τώρα ταλανίζονται από ανούσιες εσωτερικές διαμάχες με τα «υπέρ η κατά» των έργων Αχελώου.

Με τον τρόπο αυτό, προσφέρουν το απαραίτητο «άλλοθι»  στην σημερινή κυβέρνηση για να σιωπά και να μην εκδηλώνει αντίδραση κατά της προσφυγής, παρότι τα προσβαλλόμενα Σχέδια φέρουν την υπογραφή του ίδιου του κ. Μητσοτάκη !

Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις κομμάτων που για ιδεολογικούς λόγους αποστασιοποιούνται από την κοινή δράση, είτε πρόκειται για πρωτοβουλίες της Περιφέρειας, είτε άλλων φορέων. Παρατηρούμε επίσης πως ούτε στην Αιτωλοακαρνανία ούτε στη Θεσσαλία τάσσονται απέναντι στις μεθοδεύσεις των «οικολόγων» και των τοπικιστών της Αιτωλοακαρνανίας, παρότι ενδεχόμενη επίτευξη των στόχων της προσφυγής βλάπτει ευθέως τους αγωνιζόμενους αγρότες των μπλόκων, αλλά και γενικότερα την οικονομία της Θεσσαλίας.

Όποια όμως και να είναι η στάση των κομμάτων, για τους φορείς και τους πολίτες είναι ώρα για συντονισμό και δράση.

Απαραίτητη η καθαρή τοποθέτηση όλων στα επίδικα ερωτήματα που η ζωή και οι εξελίξεις φέρνουν στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος.

Όχι άλλη παθητική στάση μπροστά στην ακύρωση των Σχεδίων Υδάτων που η εφαρμογή τους θα μπορούσε, υπό προϋποθέσεις φυσικά, να φέρει την Θεσσαλία σε τροχιά υπέρβασης των εξαιρετικά δυσεπίλυτων προβλημάτων της.

Όχι υποτίμηση μπροστά στην απειλούμενη εγκατάλειψη των έργων Αχελώου.

Και στο τέλος της ημέρας, κανένα ιδεολογικού η περιβαλλοντικού χαρακτήρα επιχείρημα δεν θα δικαιολογήσει (και σε περίπτωση αποτυχίας δεν θα συγχωρήσει) εκείνους που θα επιλέξουν την αποστασιοποίηση από την κοινή προσπάθεια που αναπτύσσεται.

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με  γνωμοδότηση σε νέα ενεργειακή επένδυση στην λίμνη Στράτου, ο Δήμαρχος Αγρινίου Γ. Παπαναστασίου δήλωσε πως «Ο Δήμος Αγρινίου… (θα) ξεκινήσει νομικό πόλεμο, όπως έγινε και με την περίπτωση της εκτροπής του Αχελώου…. Εν αντιθέσει λοιπόν με όσα δεν…. έγιναν όταν κατασκευάζονταν τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ στον Αχελώο, αυτή τη φορά η περιοχή προσδοκά τουλάχιστον σε αντισταθμιστικά» !!! (Δες «Συνείδηση της Αιτωλίας και Ακαρνανίας», 24/2/25). Τα σχόλια περιττεύουν.

[2] Ενδεικτική η πρόσφατη δήλωση του Περιφερειάρχη Δ. Στερεάς Ελλάδος κ. Φαρμάκη, ο οποίος αναφέρθηκε στην  «υδατική αφαίμαξη» που γίνεται στην Αιτωλοακαρνανία «με μηδενικά ανταποδοτικά οφέλη», με αποτέλεσμα (όπως ισχυρίζεται) «…να παραμένει ο πιο παραμελημένος νομός της Ελλάδας» (agrinionews.gr, 28/2/2022).

Όχι άλλος «εμφύλιος» για το υδατικό - οικολογικό πρόβλημα της Θεσσαλίας - (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Οι συνθήκες αβεβαιότητας στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής αλλά και η συνεχιζόμενη υποβάθμιση των οικοσυστημάτων, σε συνδυασμό με τις πιέσεις προς την χώρα μας για εφαρμογή των αντίστοιχων οδηγιών της ΕΕ, οδήγησε τις κυβερνήσεις της περασμένης δεκαετίας  στην εκπόνηση και έγκριση Σχεδίων που αφορούν στην διαχείριση των υδάτων.

Στην Θεσσαλία, τα Σχέδια αυτά συνέβαλαν, μεταξύ άλλων, στην τεκμηρίωση των αιτημάτων που επί δεκαετίες έθεταν οι  θεσσαλικές οργανώσεις προς τις κυβερνήσεις για υλοποίηση έργων και εφαρμογή μέτρων σχετικά με  τα νερά, το έδαφος και την προστασία των οικοσυστημάτων μας.

Να όμως που η θέσπιση των Σχεδίων δεν φάνηκε να είναι αρκετή για την απρόσκοπτη εφαρμογή τους.

Η προφανής απουσία πολιτικής βούλησης υπήρξε καθοριστική. Δυστυχώς, παρά τις προσδοκίες που δημιουργήθηκαν, μετά την έγκριση του πρώτου Σχεδίου (ΣΔΛΑΠ) το 2014 και οι θεσσαλοί είδαν να συνεχίζεται και να διευρύνεται η οικολογική υποβάθμιση, να μην δημιουργούνται με τους αναγκαίους ρυθμούς σύγχρονα αρδευτικά έργα που θα οδηγούσαν στην εξοικονόμηση νερού, να μην υλοποιούνται νέα έργα εξασφάλισης αποθεμάτων νερού (σημ.: το αντίθετο, κάποια  εγκαταλείπονται, όπως πχ. το Αγιονέρι).

Και το πιο βασικό, αυτή η θεσμική  αναβάθμιση της διαχείρισης των υδάτων στη Θεσσαλία συνοδεύτηκε από την διακοπή και εγκατάλειψη των ημιτελών έργων Αχελώου, ενώ τα τελευταία είκοσι χρόνια κανένα νέο έργο αξιόλογου μεγέθους και σημασίας (σημ.: πλην της τεχνητής λίμνης Κάρλας που είχε ενταχθεί σε πρόγραμμα από το 2000) δεν προστέθηκε στο δυναμικό της περιοχής μας.

Εκείνα όμως που όχι μόνο διατηρήθηκαν αλλά και εντάθηκαν είναι η ακατάσχετη υποσχεσιολογία και γενικά το παραμύθιασμα των θεσσαλών, που μετά από τόσα χτυπήματα και τις αντίστοιχες συνέπειες από τα φυσικά φαινόμενα, την οικονομική πολιτική και τις ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις δικαιολογημένα βρίσκονται σε απόγνωση.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, το καλοκαίρι του 2024 με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αναθεωρήθηκε το ΣΔΛΑΠτου 2017.

Με τον νέο σχεδιασμό προβλέπεται να μεταφερθούν νερά από τον Αχελώο (με την ολοκλήρωση των εγκαταλειμμένων έργων) που θα ενισχύσουν το υδατικό δυναμικό της θεσσαλικής λεκάνης και θα συνυπολογίζονται στο επί τόσα χρόνια ελλειμματικό υδατικό της ισοζύγιο.

Και ενώ από πέρυσι ακόμη θα περίμενε κανείς η κυβέρνηση να αναλάβει πρωτοβουλίες για υλοποίηση των βημάτων που προδιαγράφονται στα Σχέδια ώστε να φθάσουμε στην επανεκκίνηση των έργων, οι εξελίξεις μας διέψευσαν.

Η κυβέρνηση  δεν έπραξε το παραμικρό για το επίμαχο αυτό θέμα, ούτε καν εξέδωσε μια ανακοίνωση ώστε να ενημερώσει τους ενδιαφερόμενους θεσσαλούς σχετικά με τις προθέσεις της, το χρονοδιάγραμμα που θέτει, τις πηγές χρηματοδότησης των έργων κλπ.

Την ίδια περίοδο οι γνωστές «οικολογικές» οργανώσεις (κάποιες σε αγαστή σχέση με την σημερινή κυβέρνηση), σε σύμπραξη με την Περιφέρεια Δ. Ελλάδος, την πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση και άλλες οργανώσεις της Αιτωλοακαρνανίας, υπέβαλαν προσφυγή στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση των ΣΔΛΑΠ και βεβαίως την διακοπή οποιασδήποτε ενέργειας επανεκκίνησης των έργων Αχελώου.

Στην «επίθεση» αυτή κατά της απόφασης του ΠΘ και της κυβερνητικής πολιτικής, θα περίμενε κανείς πρώτη από όλους να αντιδράσει η ίδια η κυβέρνηση και ειδικά το Υπουργείο Περιβάλλοντος που βρίσκονται στο επίκεντρο της προσφυγής.

Όμως περιέργως (;;;) η αντίδρασή τους υπήρξε  μηδενική. Ούτε καν μια ανακοίνωση αντίκρουσης των στόχων και των βασικών επιχειρημάτων της προσφυγής, έστω για τα μάτια του κόσμου, έτσι ώστε να μην επιτρέψουν σε κανέναν να σκεφθεί πως πρόκειται για «σύμπραξη» της κυβέρνησης και  των φιλοκυβερνητικών οργανώσεων των γειτόνων μας.

Η δική μας εκτίμηση είναι πως η κυβέρνηση, αξιοποιώντας τις αδυναμίες και την περιορισμένη απήχηση των κομμάτων της αντιπολίτευσης και των ηγετικών  τους στελεχών, είναι  αποφασισμένη να «συντηρήσει» την στασιμότητα στην υπόθεση των έργων Αχελώου.

Κάνοντας εκτίμηση πολιτικού κόστους-οφέλους, επιδιώκει να αποφύγει σύγκρουση με τους τοπικιστές της Αιτωλοακαρνανίας  (που όπως οι ίδιοι αποκαλύπτουν προσφεύγουν κατά της κυβέρνησης με στόχο να διεκδικήσουν  αντισταθμιστικά οφέλη!) [1].

Αντ’ αυτού αγνοεί τα αιτήματα των θεσσαλών και επιλέγει  να μην διαθέσει πόρους ούτε καν για την αναγκαία προεργασία και τις απαραίτητες  μελέτες επανεκκίνησης των έργων Αχελώου. Αποφεύγει επίσης να  «στενοχωρήσει» συμφέροντα που αντιτίθενται στην ένταξη νέων υδροηλεκτρικών μονάδων στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας, να προστατέψει την όποια «θετική» εικόνα του ΠΘ απέναντι στις οικολογικές οργανώσεις  και γενικά να εξυπηρετήσει άλλους σκοπούς που όσοι βρισκόμαστε μακριά από τα κέντρα εξουσίας δεν είμαστε σε θέση να τους γνωρίζουμε.

Όμως για να έχουν αποτέλεσμα όλα αυτά, απαιτείται και η  διακριτική στήριξη φορέων και θεσσαλών παραγόντων, έστω και με την μορφή της …..αποχής από μια συγκροτημένη αντίδραση απέναντι στην συνειδητή και καταστροφική για την Θεσσαλία πολιτική της κυβέρνησης. Και εδώ οι «πρόθυμοι» είναι δυστυχώς αρκετοί.

Πρώτα από όλα οι θεσσαλοί κυβερνητικοί βουλευτές που επιδίδονται σε κάποιες αποσπασματικές αναφορές «υπέρ» των έργων Αχελώου (έτσι για ξεκάρφωμα….), ενώ στην πραγματικότητα αποφεύγουν να πιέσουν ανοιχτά τον ΠΘ και την κυβέρνηση ώστε να υλοποιήσουν τις υποσχέσεις τους, να εφαρμόσουν τα προβλεπόμενα στα Σχέδια και να δεσμευτούν με αντίστοιχα χρονοδιαγράμματα.

Ίσως κάποιοι να έχουν στο μυαλό τους τον επικείμενο ανασχηματισμό, ελπίζοντας να συμπεριληφθούν στους 60-65 εκλεκτούς του επόμενου υπουργικού συμβουλίου. Και δυστυχώς τίποτα δεν διδάσκονται από την ανοικτή διαφοροποίηση των συναδέλφων τους στην Αιτωλοακαρνανία, οι οποίοι παρότι ανήκουν στο κυβερνών κόμμα, δεν διστάζουν να συμπορευτούν με τον λαό και τις οργανώσεις της περιοχής τους.

Και φυσικά σε αυτό δεν υπήρξε καμία αντίδραση από το κόμμα της ΝΔ, παρότι σε παρόμοιες περιπτώσεις δημόσιας αντίδρασης βουλευτών σε αποφάσεις του ΠΘ και της κυβέρνησης εφαρμόστηκε η ποινή της διαγραφής !  (Εκτός πιά εάν κάτι γνωρίζουν εκεί στην Αιτωλοακαρνανία και προσβάλλουν εκ του ασφαλούς τις  αποφάσεις της κυβέρνησης….).

Επανερχόμενοι στους φορείς και παράγοντες της  Θεσσαλίας, εάν εξαιρέσει κανείς την πανθεσσαλική πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη στα τέλη του περασμένου έτους, οι υπόλοιπες αντιδράσεις απέναντι στην κυβερνητική απραξία ήταν κατώτερες των περιστάσεων ή/και εντελώς ανύπαρκτες.

Πιο χαρακτηριστική η απουσία από την κοινή προσπάθεια των Δημάρχων και της Ένωσης τους (ΠΕΔ). Αναπολούμε με θλίψη παλαιότερες  πρωτοβουλίες Δημάρχων σαν εκείνες των Κ. Τζανακούλη, Δ. Παπαστεργίου, Φ. Αλεξάκου αλλά και άλλων από μικρότερους Δήμους.

Γυρίζει η σκέψη μας σε σημαντικές πρωτοβουλίες (Συνέδρια, Ημερίδες, επισκέψεις σε Υπουργεία, συσκέψεις με βουλευτές, αρθρογραφία κα) της ΠΕΔ περασμένων περιόδων, καθώς και πολλών άλλων (λίγο παλαιότερων) Δημάρχων και Νομαρχών, για να μην πάμε πιο πίσω στους αείμνηστους Α. Λαμπρούλη, Κ. Παπαστεργίου, Χ. Τέγο κοκ.

Όλοι αυτοί ποτέ δεν διανοήθηκαν να απουσιάσουν από την κοινή δράση για τα νερά. Ουδέποτε σκέφθηκαν να «κρυφτούν» για να γίνουν αρεστοί ή για να εξασφαλίσουν πχ την κομματική τους στήριξη στις επόμενες εκλογές.

Και το κυριότερο, καλούσαν σε  σύμπραξη τους φορείς της περιοχής, από την οποία ουδέποτε  απουσίαζαν το ΤΕΕ, το ΓΕΩΤΕΕ, τα Επιμελητήρια, τα Εργατικά Κέντρα, οι αγροτιστές και άλλοι μαζικοί φορείς [2].

Ακόμη και όσα οι φιλοκυβερνητικοί παράγοντες διαρρέουν, ότι δηλαδή θα έρθει ο ίδιος ο ΠΘ να κάνει ανακοινώσεις, για την ώρα αποδείχθηκε πως αποτελούν επικοινωνιακή καλλιέργεια προσδοκιών, κοινώς παραμύθιασμα.

Πάντως, εάν προσπαθήσουμε να δούμε το ζήτημα κάπως αισιόδοξα, με την νέα προσφυγή στο ΣτΕ παρουσιάζεται μια ευκαιρία επανασυσπείρωσης των φορέων της Θεσσαλίας.

Ήδη ο Περιφερειάρχης με τον νομικό του σύμβουλο προετοιμάζουν  παρέμβαση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Το ίδιο σκέπτονται και άλλοι φορείς της περιοχής.

Ας ελπίσουμε πως αυτή η προσπάθεια θα εξελιχθεί ευρύτερα σε μαζική και συγκροτημένη αντίδραση απέναντι σε μια κυβέρνηση που μπροστά στα οξυμένα προβλήματα και την αδήριτη ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης των απειλών στην περιοχή μας επιλέγει, έως σήμερα τουλάχιστον, μια τακτική εξυπηρέτησης  τοπικιστικών και άλλων συμφερόντων, μια πολιτική σιωπής και μικροπολιτικών υπολογισμών.

Ας θυμούνται όμως πως η ανάγκη εφαρμογής των Σχεδίων γίνεται όλο και πιο πλατειά κοινό αίτημα για τη Θεσσαλία και η ολοκλήρωση των έργων Αχελώου δεν πρόκειται να περάσει σε δεύτερη μοίρα στην συνείδηση των θεσσαλών, όσο και εάν εκείνοι προσπαθούν να το επιτύχουν.

Επίσης όλοι αντιλαμβάνονται πως τα έργα αυτά  δεν μπορούν εσαεί να παραμένουν στη στάσιμη και επικίνδυνη κατάσταση που βρίσκονται σήμερα.

Και όπως προκύπτει από εκθέσεις έμπειρων πραγματογνωμόνων (Ελλήνων και ξένων), στο φράγμα Συκιάς και στη σήραγγα μεταφοράς, οι κίνδυνοι υποσκαφής και κατάρρευσης των εγκαταλειμμένων κατασκευών είναι μεγάλοι, με πιθανές καταστροφικές συνέπειες σε κατάντη εγκαταστάσεις και υποδομές ή/και με κίνδυνο απώλειας ακόμη και ανθρώπινων ζωών.

Και επειδή τα μηνύματα από την υπόθεση των Τεμπών είναι νωπά, ας μην παίξουν άλλο με την τύχη τους, γιατί τότε κανένας σταθμάρχης και κανένα μπάζωμα δεν πρόκειται να καλύψει τις ευθύνες τους.

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1]  Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με  γνωμοδότηση σε νέα ενεργειακή επένδυση στην λίμνη Στράτου, ο Δήμαρχος Αγρινίου Γ. Παπαναστασίου δήλωσε πως «Ο Δήμος Αγρινίου… (θα) ξεκινήσει νομικό πόλεμο, όπως έγινε και με την περίπτωση της εκτροπής του Αχελώου….Εν αντιθέσει λοιπόν με όσα δεν…. έγιναν όταν κατασκευάζονταν τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ στον Αχελώο, αυτή τη φορά η περιοχή προσδοκά τουλάχιστον σε αντισταθμιστικά» !!! (Δες «Συνείδηση της Αιτωλίας και Ακαρνανίας», 24/2/25). Τα σχόλια περιττεύουν.

[2] Χάρις στην συστηματική δραστηριοποίηση αυτών των παραγόντων και των φορέων καταφέραμε να διατηρήσουμε ζωντανή την συνέχιση κατασκευής  των έργων (παρά τις λυσσαλέες αντιδράσεις των ψευτοοικολόγων και των συνοδοιπόρων τους), να επισκεφθούμε και να ενημερώσουμε έως και τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Πρωθυπουργούς, αρχηγούς κομμάτων, την ευρωπαία Επίτροπο στις Βρυξέλλες, υπουργούς και βεβαίως κυβερνητικά στελέχη των οποίων ουκ έστιν αριθμός. Και τώρα, με αυτή την κυβέρνηση και αντίστοιχα αυτές τις τοπικές ηγεσίες δεν μπορέσαμε να συναντήσουμε ούτε καν το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών, ζητώντας στοιχειωδώς κάποιες εξηγήσεις για την στασιμότητα και τη σιωπή που έχει επιβληθεί στο θέμα.

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

"Εργοστάσιο Σακχάρεως" - ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ*

Ο θείος ο Αποστόλης, που για κάποιον λόγο τον φωνάζανε Αποστολάκη, ερχόταν ξημερώματα στο σπίτι της γιαγιάς, της αδερφής του, να ρίξει κάνα δυο ώρες ύπνο, καθώς γύριζε κατάκοπος απ’ το «Ζαχάρεως», όπου είχε νυχτερινή βάρδια και μετά να πάρει το λεωφορείο για το χωριό.

- Μωρέ δε λες τι καλά που άνοιξε κι αυτό το εργοστάσιο και βρήκε δουλειά τόσος κοσμάκος», έλεγε η γιαγιά, φανερά ευχαριστημένη που ο αδερφός της, που ‘ταν μια ζωή στο μεροκάματο και την αβεβαιότητα, βολεύτηκε επιτέλους σε ένα κρατικό εργοστάσιο με σίγουρο μισθό, «ντάγκα-ντάγκα», έλεγε, κάθε πρώτη του μηνός. Και γραμμένο τον είχε τον Στέργιο, τον άλλο αδερφό της, που σαν κομμουνιστής αμετανόητος της το χτυπούσε συνεχώς. «Ντροπή… Πήγατε και προσκυνήσατε τον Ροδόπουλο…». Αλλά δε χαμπάριζε από τέτοια η Ασπασία, που ήταν του δόγματος «η δουλειά μου να γίνεται κι όλα τ’ άλλα…».

Με μέσον είτε τον πανίσχυρο τότε πρόεδρο της Βουλής, Τάκη Ροδόπουλο, είτε κάποιον άλλον τοπικό κομματάρχη, η αλήθεια είναι ότι στο «Εργοστάσιον Σακχάρεως», ιδρυθέν υπό Κωνσταντίνου Καραμανλή πρεσβύτερου εν έτει 1962, μπήκαν και δούλεψαν ένα σωρό φτωχά παιδιά, δεξιών κυρίως οικογενειών, αλλά φτωχόπαιδα. 

«Το εργοστάσιον απασχολεί πεντακοσίους εργατοτεχνίτας» ανακοίνωνε υπερηφάνως ο εκφωνητής στα «Επίκαιρα» της εποχής. Κι από κοντά χιλιάδες αγροτικά νοικοκυριά, που έβαλαν τεύτλα και σώθηκαν. Γλύκανε κάπως το ψωμί τους… Χιλιάδες και οι κτηνοτρόφοι που με τα απόβλητα της ζάχαρης, την «πούλπα», εξασφάλιζαν φθηνή ζωοτροφή για τα ζωντανά τους.

Η ιστορία του «Ζαχάρεως», όπως τη βρήκα σε κάτι παλιά κείμενα και σε ταινίες αρχείου της ΕΡΤ, είναι από μόνη της εκπληκτική. Κυρίως είναι διδακτική. Ένας πραγματικός καθρέφτης της λειτουργίας αυτού του κράτους μεταπολεμικά. Η ιδέα ανήκε, λέει, στον Αλέξανδρο Τσάτσο, πρόεδρο των Ελλήνων Βιομηχάνων, που το 1959, στη ΔΕΘ, εισηγήθηκε στον τότε πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή, την ίδρυση της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζαχάρεως (ΕΒΖ). Προφανώς ο Τσάτσος γνώριζε την εμμονή του Καραμανλή με τον πρωτογενή τομέα, που ήταν η εμμονή μιας γενιάς η οποία χάρη στη γη επιβίωσε σε περιόδους μεγάλης πείνας. Μερικά στρέμματα χωράφι, ένας μπαξές, τάισαν τους χωριάτες, έσωσαν ζωές. Αλίμονο στους αστούς, αυτοί πείνασαν, αυτοί την πλήρωσαν.

Το φοβερό στα σημερινά δικά μας μάτια είναι πως το 1959 συνελήφθη η ιδέα και μέσα σε τρία μόλις χρόνια, το 1962, το πρώτο εργοστάσιο, αυτό της Λάρισας, στήθηκε από Γερμανούς μηχανικούς και δούλευε κιόλας ! 

Απίστευτο, αν σκεφτείς για ποιο κράτος γραφειοκρατών, εργολάβων, μιζαδόρων και ρουσφετολόγων μιλάμε. Φαίνεται ότι ο Καραμανλής το είχε πάρει προσωπικά και μοίραζε παντού… «κλωτσιές».

Δικαιώθηκε! Μέσα σε μια οκταετία, τα πέντε ζαχαρουργεία που συνολικά απέκτησε η χώρα, είχαν ετήσιο όφελος για την ελληνική οικονομία 300 εκατομμύρια δολάρια… Ασύλληπτα ποσά για την εποχή. Χώρια οι θέσεις εργασίας, χώρια τα οφέλη της τευτλοκαλλιέργειας και της κτηνοτροφίας.

Το θυμάμαι ακμάζον το «Ζαχάρεως»… Είχαμε πάει μια φορά με τον πατέρα μου για κάποιον λόγο. Επιβλητικό… Ένα πελώριο σιδερένιο κάστρο. Εργάτες πηγαινοέρχονταν στις… πολεμίστρες του, φωτιά και θόρυβος στα φουγάρα που ξερνούσαν παντού στην ατμόσφαιρα μια μυρουδιά καμένου τεύτλου που δεν ήσουνα σίγουρος αν ήταν ευχάριστη ή δυσάρεστη. Θυμάμαι ακόμη την κίνηση που απέκτησε η γειτονιά μας, η οδός Γεωργιάδου, η βασική, δηλαδή, αρτηρία που ένωνε τα καμποχώρια με την εθνική. Κονβόι τα «τραχτέρια» όλο το εικοσιτετράωρο, που τα οδηγούσαν αγρότες μαυρισμένοι από τον ήλιο και που σκορπούσαν τεύτλα εκατέρωθεν του δρόμου, όταν οι παραφορτωμένες καρότσες έπεφταν σε καμιά λακκούβα.

Δούλεψε το εργοστάσιο και δούλεψε καλά. Άντεξε ακόμη κι όταν έπεσε εκείνη η «ακρίδα» του 1981, τότε που οι κλαδικές του ΠΑΣΟΚ ρουσφετολογώντας ασύστολα έστελναν άπειρο κόσμο να πιάσει δουλειά σαν εποχικοί. Χαράμι μεροκάματο έπαιρναν, ενώ κοινό μυστικό ήταν οι τρελές απολαβές των διευθυντάδων και των συνδικαλιστάδων που έπιασαν τα πόστα. Τι να πεις; Μέχρι τότε «μασούσαν» οι δεξιοί, μετά… «ο λαός στην εξουσία». Το δημόσιο πάντα σαν λάφυρο το έβλεπαν όλοι.

Τη δεκαετία του 1990 φαίνεται ότι ισορρόπησαν τα πράγματα. Οι παλιές κλαδικές διαλύθηκαν, το ΠΑΣΟΚ ωρίμασε, ο πατέρας Μητσοτάκης που παρέλαβε ένα σωρό προβληματικές επιχειρήσεις κάτι συμμάζεψε, το εργοστάσιο εκσυγχρονίστηκε και μπήκε σε μια πορεία επιβίωσης. 

Ατύχησε… Γιατί, στο μεταξύ, άλλαξε η παγκόσμια αγορά ζάχαρης. Πώς να συναγωνιστείς την πάμφθηνη ζάχαρη από τρίτες χώρες, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Κούβα ; «Κλείστε τα», δε συμφέρει, είπε η Ευρωπαϊκή Ένωση και ένας άλλος Καραμανλής, ο νεότερος, καμία σχέση με τον μπάρμπα του ως ικανότητα και πολιτική ενόραση, πήγε και το ‘κλεισε. Κι ας του έλεγαν κάποιοι να μη βιαστεί.

Για να καταλαγιάσει την οργή των Θεσσαλών, ο «κουρασμένος» εκείνος Καραμανλής και η κυβέρνησή του παραμύθιαζαν τον κόσμο περί μετατροπής του εργοστασίου σε μονάδα παραγωγής βιομάζας και άλλων εναλλακτικών προϊόντων… Τα συνήθη φληναφήματα…

Το τι απέγιναν αυτά «οράματα», το βλέπει κανείς σήμερα. Το είδα κι εγώ και το θυμήθηκα τις προάλλες σαν περνούσα με το αυτοκίνητο απ’ την περιοχή. Το σιδερένιο κάστρο των παιδικών μου χρόνων στέκει πάντα εκεί. Με τα φουγάρα σβηστά και τις εγκαταστάσεις του, τα σιλό, τα υπόστεγα, τα κτίρια, όλα σκουριασμένα, αραχνιασμένα. Βιομηχανικό μουσείο; Μάλλον με βιομηχανικό νεκροταφείο μοιάζει. Και κανείς δε μιλάει… Κανείς δε λέει τι πρόκειται και τι μπορεί να γίνει. Όλα στην αδράνεια και την εγκατάλειψη. Στο κάτω-κάτω, αν έχουμε αποφασίσει πως δε μας κάνει πια, να το ξηλώσουμε και να απελευθερώσουμε τον χώρο.

Διαβάζω σήμερα παντού πως η κυβέρνηση Μητσοτάκη κλονίζεται λόγω της τραγωδίας των Τεμπών… Πόσο επιφανειακή ανάλυση !

Η κυβέρνηση, ή μάλλον άλλη μια κυβέρνηση, βυθίζεται στην ανυπαρξία της. Αν οι υπουργοί και τα στελέχη της, που άλλο δεν κάνουν παρά να τρέχουν κάθε μέρα στα κανάλια να αντιδικήσουν με τους αντιπάλους τους για τα Τέμπη, ήταν σοβαροί και ασχολούνταν με τα χιλιάδες αφημένα θέματα τύπου «Ζαχάρεως», ίσως τώρα Τέμπη να μην υπήρχαν. Ίσως να είχαν φτιάξει και τον σιδηρόδρομο, ίσως να είχαν βάλει τη χώρα σε μια άλλη λογική. 

Αλλά βλέπεις, εδώ και πολλά χρόνια έχει χαθεί η αίσθηση του τι μεγάλη ευθύνη είναι να διοικείς ένα κράτος και επιπλέον οι κυβερνήσεις δεν έχουν καν… μυρουδιά από τον κόσμο της παραγωγής. 

Κρατικοδίαιτοι, μανούλες στη μικροπολιτική και την ίντριγκα, έρχονται στην εξουσία και διαχειρίζονται το κρατικό χρήμα, τις επιδοτήσεις, τα κατά καιρούς Ταμεία Ανάκαμψης, όχι νοικοκυρεμένα, όχι με βάση τον ρεαλισ

μό της αγοράς, αλλά με βασικό γνώμονα πώς να διατηρήσουν την εξουσία αυτήν. Τις παραγωγικές ανάγκες της χώρας τις επικαλούνται κάθε τόσο με στόμφο, αλλά δεν τις εννοούν. Ή μάλλον δεν τις κατανοούν. 

Και ο Κυριάκος ακόμη, παιδί του Χάρβαρντ και του Κολωνακίου, δεν είναι ο Καραμανλής της Πρώτης Σερρών, ο γειωμένος με τη γη, που μύρισε χώμα, κοπριά και ξινίλα, και έμαθε από μικρός τι θα πει κόπος και ιδρώτας.

Να το πούμε απλά ; Ο Κυριάκος δε ρίχνει «κλωτσιές». Και σαν άλλον Σημίτη, στο τέλος θα «κλωτσήσουν» και τον ίδιο. Στο μεταξύ, χάθηκε και ο μεταρρυθμιστικός ζήλος της πρώτης τετραετίας και τα πράγματα χειροτέρεψαν. Για όλους μας.

Επίλογος : Τι θα κάνουμε κύριοι με το Εργοστάσιο Ζαχάρεως της Λάρισας ;

* Αλέξης Καλέσης, Δρ Συγκριτικής Γραμματολογίας και Διευθυντής του 12ου Γυμνασίου Λάρισας

Πηγή :  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb 

Για πόσο ακόμη θα συνεχίζει η κυβέρνηση την τακτική της «σιωπής» στα έργα Αχελώου ; (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Τον περασμένο Ιούνιο το Υπουργικό Συμβούλιο της κυβέρνησης  ενέκρινε την 2^η αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης  Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) για το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας.

Ας σημειωθεί ότι η επί πολλούς μήνες διαβούλευση απέδειξε πως σε τεχνικό επίπεδο η στήριξη των επιλογών για τις δράσεις και τα έργα του Σχεδίου υπήρξε σχεδόν καθολική από τούς θεσσαλούς  και τις οργανώσεις τους.

Επιπλέον οι πρωτοβουλίες του Περιφερειάρχη  συσπείρωσαν  κόμματα και οργανώσεις με κεντρικό αίτημα την υλοποίηση από την κυβέρνηση του εγκεκριμένου Σχεδίου, συμπεριλαμβανομένων και των ημιτελών έργων Αχελώου, που μετά από  παλινωδίες  πολλών ετών εμπεριέχονται πλέον στον νέο σχεδιασμό.

Μετά την έγκριση τού Σχεδίου η κυβέρνηση προέβη σέ πολλές και διάφορες ενημερώσεις της κοινής γνώμης και των φορέων της Θεσσαλίας σχετικά με τίς ενέργειές της για την υλοποίηση υδατικών έργων. Πολλοί υπουργοί και άλλα κυβερνητικά στελέχη που μας επισκέπτονται συχνά  επιδίδονται σέ ανακοινώσεις  για την πορεία έργων, αναθέσεις μελετών, ένταξη σε χρηματοδοτικά προγράμματα  και άλλες ενέργειες σχετικά με την υλοποίηση τού ΣΔΛΑΠ.

Θα έλεγε κανείς πως τίποτε σχεδόν από τα περιεχόμενα του Σχεδίου δεν «ξέφυγε» από την επικοινωνιακή τους στρατηγική.

Έτσι  πληροφορηθήκαμε πώς προχωράνε προς υλοποίηση οι ταμιευτήρες Σκοπιάς Φαρσάλων, Πύλης, Μουζακίου, τα έργα ορεινής υδρονομίας, τα αρδευτικά δίκτυα Ταυρωπού και Υπέρειας-Ορφανών, διάφορα αντιπλημμυρικά κλπ.

[Έστω και εάν για όλα αυτά εμείς διατηρούμε πολύ σοβαρές επιφυλάξεις ως προς τους χαμηλούς ρυθμούς με τους οποίους κινούνται τα πράγματα, την πολύ περιορισμένη χρηματοδότηση και γενικά τις ειλικρινείς  προθέσεις τής κυβέρνησης να υλοποιήσει τον σχεδιασμό πού προαναφέραμε σε εύλογο χρόνο, συμβατό  με τον επείγοντα χαρακτήρα των έργων αλλά και την κρισιμότητα των περιβαλλοντικών (και όχι μόνο) προβλημάτων στην περιοχή μας].

Να όμως που τα μόνα έργα για τα οποία δεν έχει υπάρξει έως σήμερα η παραμικρή ουσιαστική αναφορά από κανέναν κυβερνητικό παράγοντα, ούτε καν από τον αρμόδιο υπουργό κ. Σταϊκούρα [1], είναι τα ημιτελή έργα Αχελώου (ταμιευτήρας  Συκιάς και σήραγγα μεταφοράς υδάτων πρός Μουζάκι), παρότι ειδικά για τα έργα αυτά το εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ  «αφιερώνει»  έναν εξαιρετικά επεξεργασμένο  «οδικό χάρτη» ενεργειών που απαιτούνται για την επανεκκίνησή τους.

Μια απίστευτη «σιγή ιχθύος» λοιπόν, λες και υπάρχει ένα πέπλο προστασίας, έτσι ώστε να…… διασφαλιστεί πώς από κανέναν  κυβερνητικό παράγοντα δεν πρόκειται να αναληφθούν  δεσμεύσεις και πώς δεν θα αναπτυχθούν πρωτοβουλίες υλοποίησής τους κατά την διάρκεια των επόμενων δύο ετών που απομένουν για την ολοκλήρωση της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας.

Και να σκεφθεί κανείς πώς η πολιτική συγκυρία χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά ευνοϊκή για την κυβέρνηση, δεδομένου πώς τα έργα αυτά τα στηρίζουν χωρίς αστερίσκους  η αξιωματική αντιπολίτευση και άλλα μικρότερα κόμματα.

Επίσης δυνάμεις πού αντιπολιτεύονται «ολιστικά» την  κυβέρνηση, σε περίπτωση επανεκκίνησης εργασιών ολοκλήρωσής των έργων, έχουμε την αίσθηση πως δεν πρόκειται να εναντιωθούν (το αντίθετο), ανεξάρτητα από την ρητορική πού χρησιμοποιούν γενικά απέναντι στην κυβέρνηση.

Ακόμη και σε κόμματα συγκεκριμένου πολιτικοϊδεολογικού χώρου που κατά το παρελθόν διατύπωναν μαχητικά απόψεις «κατά των έργων», σήμερα εμφανίζονται υψηλόβαθμα στελέχη τους πού επιζητούν δημόσια την υπέρβαση αυτών των αντιπαραθέσεων, ενώ αρκετοί στηρίζουν ανοικτά την μεταφορά των υδάτων πρός ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της θεσσαλικής λεκάνης.

Αλλά και μέσα στην κοινωνία όλο και δυναμώνει  η απαίτηση προς την  κυβέρνηση και όλα τα κόμματα πώς, εάν κάποιες πλευρές ακόμη επιμένουν σέ κάθε είδους αντιρρήσεις (πολιτικές, τοπικιστικές πχ. Αιτωλοακαρνανία, περιβαλλοντικές κοκ) για την μεταφορά υδάτων, ο μόνος δρόμος υπέρβασης αυτής τής διελκυστίνδας είναι να απαιτήσουν και να «επιβάλλουν» μία συζήτηση στην Ελληνική Βουλή και την λήψη απόφασης τελεσίδικης  και σεβαστής από όλους.

Σέ όσα προαναφέραμε έρχεται ακόμη να προστεθεί και ένα στοιχείο σχετικά με την νομική «ασφάλεια» του Σχεδίου τής σημερινής κυβέρνησης σέ ότι αφορά στην συνέχιση των έργων Αχελώου. Ως γνωστόν, μετα την  (αρνητική) απόφαση 26/2014 του ΣΤΕ, ή τότε κυβέρνηση Σαμαρά, λαμβάνοντας  «…επακριβώς υπόψη το σκεπτικό τής απόφασης τού  Συμβουλίου τής Επικρατείας», αποφάσισε άμεσα την περαιτέρω μείωση τού όγκου μεταφοράς υδάτων στα 250 εκατ. κ. μ. ετησίως και παράλληλα, τον Σεπτέμβριο τού 2014, ενέκρινε το πρώτο Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) για το ΥΔ Θεσσαλίας.

Η απόφαση αυτή και ειδικά η επιλογή για μεταφορά 250 εκατ.  κ. μ. νερού ετησίως, ουδέποτε προσβλήθηκε στο ΣτΕ και συνεπώς είναι απολύτως ισχυρή και νομικά ασφαλής, πάρα τούς περί τού αντιθέτου ισχυρισμούς πού διακινούνται από διάφορα πολιτικά κέντρα και ΜΜΕ.

Σε αυτό λοιπόν το «καθαρό» τοπίο και με τίς ευνοϊκές συνθήκες πού περιγράψαμε, η απουσία πρωτοβουλιών από το αρμόδιο Υπουργείο Υποδομών προκαλεί όλο και περισσότερα ερωτήματα.

Τι είναι αυτό πού κρατά δεμένα τα χέρια τού υπουργού κ. Σταϊκούρα ;

Τι είναι αυτό πού δεν επιτρέπει στόν ίδιο (αλλά και σε άλλους υπουργούς) ούτε καν να υπερασπιστούν τις θέσεις και τις αποφάσεις της κυβέρνησής τους πού αφορούν στον υδατικό σχεδιασμό της Θεσσαλίας ; [2]

Ποιες και ποιανού εντολές τους εμποδίζουν ακόμη και να αναφερθούν στο επίμαχο αυτό ζήτημα και, πολύ περισσότερο, να ενεργήσουν για την  υλοποίηση όσων η κυβέρνησή τους έχει ήδη εγκρίνει ;

Και όλα αυτά όταν είναι προφανές πως τα έργα Αχελώου δεν μπορούν εσαεί να παραμένουν στην στάσιμη και επικίνδυνη κατάσταση πού βρίσκονται σήμερα.

Θα υπενθυμίσουμε πρώτα από όλα την οικολογική καταστροφή πού  εξελίσσεται στο ποτάμιο οικοσύστημα, το οποίο παραμένει επί αρκετά χρόνια «μπαζωμένο» και κομμένο στα δυο, με κίνδυνο να υποστεί μη αναστρέψιμη βλάβη. 

Μια απλή επίσκεψή τους στα έργα θα τους  προσφέρει την επιβεβαίωση των ισχυρισμών μας.

Επιπλέον, όπως προκύπτει από εκθέσεις έμπειρων πραγματογνωμόνων, Ελλήνων και ξένων (τις οποίες έχει στα χέρια του ο κ. Υπουργός) και όπως εντοπίζουν  οι μελετητές του Σχεδίου πού ενέκρινε η κυβέρνηση, εέ περίπτωση εκδήλωσης έντονων πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή τού φράγματος Συκιάς, είναι πολύ μεγάλοι οι κίνδυνοι υποσκαφής και κατάρρευσης των εγκαταλειμμένων κατασκευών, με πιθανές καταστροφικές συνέπειες σε κατάντη εγκαταστάσεις και υποδομές, με κίνδυνο απώλειας ακόμη και ανθρώπινων ζωών.

Υποθέτουμε πώς ο κ. Υπουργός αντιλαμβάνεται πώς όλα αυτά αφορούν και τον ίδιο και πως θα τον βαραίνουν σημαντικές ευθύνες στην περίπτωση εμφάνισης των (όχι και τόσο σπάνιων) ισχυρών πλημμυρών στην περιοχή των έργων.

Και νομίζουμε πώς περιττεύει να του υπενθυμίσουμε τα συναισθήματα πού εκδήλωσε σύσσωμη η Ελληνική κοινωνία για έναν από τους προκατόχους του, ο οποίος επιδεικτικά και  αλαζονικά αγνόησε τεκμηριωμένες προειδοποιήσεις για κινδύνους σε άλλο τομέα ευθύνης του Υπουργείου Υποδομών, με αποτέλεσμα ανείπωτες τραγωδίες.

 

Ένα είναι βέβαιο : Η Θεσσαλία και ο κόσμος της απαιτούν απαντήσεις στα εύλογα ερωτήματα, καθώς και άμεση εφαρμογή του εγκεκριμένου σχεδιασμού.

Εις επίρρωση αυτών βρίσκονται και πολλά από τα αιτήματα των αγροτών στις κινητοποιήσεις πού βρίσκονται σέ εξέλιξη.

Ας έχουν λοιπόν υπόψη τους ότι η τακτική τους σχετικά με τα έργα Αχελώου, η συνέχιση τής απραξίας στη βάση μικροπολιτικών υπολογισμών και η συνειδητή επιλογή τους να μην «αγγίζουν» το θέμα αυτό, πολύ δύσκολο θα τους επιτρέψει να διαβούν «αβρόχοις ποσί»  την επόμενη διετία. Από εδώ και στο εξής η τακτική αυτή θα τους  «φορτώνει» συνεχώς με μεγαλύτερο πολιτικό κόστος.

Η λειψυδρία που κάθε χρόνο οδηγεί σε καταστροφές (οικολογικές και όχι μόνο), που υποβαθμίζει όλο και περισσότερο τα οικοσυστήματα της περιοχής και που δυσκολεύει την ζωή όλων μας και ιδιαίτερα των ανθρώπων τής γεωργίας, δεν θα επιτρέψει να περάσει απαρατήρητη η αβελτηρία της κυβέρνησης.

Το βαρέλι με τις δικαιολογίες έχει πλέον αδειάσει οριστικά για όλους.

 

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

 

---------------------

[1] : Εκτός από την τεράστια σημασία πού έχει για την περιοχή μας η υπέρβαση τής εκκρεμότητας των έργων Αχελώου, η αναφορά μας  προσωπικά στον υπουργό Υποδομών κ. Σταϊκούρα γίνεται επειδή ανακοινώθηκε πώς στις επόμενες ημέρες θα επισκεφθεί και  πάλι την Θεσσαλία, οπότε θα έχει την ευκαιρία να δώσει απαντήσεις στα ζητήματα πού θέτουμε.

Ελπίζουμε να συμβεί κάτι τέτοιο και ταυτόχρονα ευχόμαστε να μας  εκπλήξει ευχάριστα και να ανατρέψει παντελώς τίς ανησυχίες και τις  επιφυλάξεις πού διατυπώνουμε στην σημερινή μας παρέμβαση.

Θα σημειώσουμε πάντως πώς και κατά την πρόσφατη παρουσία του στο 1^ο θεσσαλικό forum στον Βόλο (τέλη Ιανουαρίου),παρότι αναφέρθηκε σέ αρκετά έργα τού δικού του τομέα στην Θεσσαλία, στα έργα Αχελώου και πάλι δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά.

 

[2] : Ενδεικτικό ένα από τα δημοσιεύματα τής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (25/10/24) όπου ο συντάκτης επιτίθεται στην απόφαση τού Υπουργικού Συμβουλίου να επικυρώσει την επανέναρξη των έργων Αχελώου, ισχυριζόμενος πώς στο Σχέδιο της κυβέρνησής «…δεν συνεκτιμήθηκαν οι θεσμοθετημένες ευρωπαϊκές πολιτικές για…. την αειφορική διαχείριση των υδάτων» και πώς αυτό «…βασίζεται σέ αναξιόπιστα και ανεπαρκή στοιχεία όσον αφορά τίς πραγματικές ανάγκες τής Θεσσαλίας σέ νερό και συνεπώς την στοιχειοθέτηση τού υδατικού ελλείμματος (πού καθιστά αναγκαία την μεταφορά νερού)».Και σε αυτό και σέ πολλά άλλα παρόμοια δημοσιεύματα και ισχυρισμούς η κυβέρνηση απέφυγε να απαντήσει επιλέγοντας «χαμηλούς» τόνους στό συγκεκριμένο θέμα.

Ο Κώστας Παπαστέργιου και η συμβολή του στην πρόοδο της Θεσσαλίας - (Κώστας Γκούμας - Τάσος Μπαρμπούτης)*

 

Πριν λίγες ημέρες  έφυγε από τη ζωή ένας εξαιρετικός άνθρωπος και ταυτόχρονα ένας σημαντικός πολιτικός, με ευρύτητα σκέψης και πολυσχιδή δραστηριότητα και προσφορά στον τόπο του.

Πρόκειται για τον επί τέσσερις τετραετίες Δήμαρχο Τρικάλων Κώστα Παπαστεργίου, που με την παρουσία του στα αυτοδιοικητικά της περιοχής μας κατά τις δεκαετίες 1970, 1980 και 1990 αλλά και την σταθερή ενασχόλησή  του  με όλα τα μεγάλα θέματα της Θεσσαλίας άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα πολύ πέρα από τα όρια της πόλης την οποία υπηρέτησε.

Είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε και να συνεργαστούμε στενά μαζί του στα μεγάλα διαχρονικά ζητήματα που αφορούν στην προστασία του  Περιβάλλοντος, στην Διαχείριση των Υδάτων και γενικότερα στην διαμόρφωση συνθηκών βιώσιμης ανάπτυξης στην περιοχή μας, σε συνθήκες ασφάλειας απέναντι στις απειλές των πλημμυρών, της λειψυδρίας κλπ.

Η ευκαιρία αυτή μας δόθηκε από τις αρχές της δεκαετίας 1980, χάρις στην αμοιβαία εκτίμηση και την συστηματική συνεργασία πού είχε αναπτυχθεί ανάμεσα στον Κ. Παπαστεργίου και τον τότε Δήμαρχο Λάρισας Αρ. Λαμπρούλη σε όλα τα παραπάνω θέματα (και όχι μόνο) [1].

Θα αναφερθούμε συνοπτικά και όσο ο χώρος επιτρέπει σε κάποια χαρακτηριστικά γεγονότα εκείνης της περιόδου, που κατά ένα τρόπο συνεχίζουν να βρίσκονται στην επικαιρότητα.

1. Στις 29-30 Μαΐου 1982, με την ευκαιρία του εορτασμού της παγκόσμιας ημέρας περιβάλλοντος, πραγματοποιήθηκε από την ΔΕΥΑ Λάρισας Ημερίδα για τον Πηνειό ποταμό στην οποία συμμετείχαν διακεκριμένοι επιστήμονες και όπου αναδείχθηκαν με επιστημονικό τρόπο τα προβλήματα της περιβαλλοντικής προστασίας και της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων. Αποκορύφωμα των διαδικασιών της Ημερίδας υπήρξε η διατύπωση (για πρώτη φορά) μίας τεκμηριωμένης πρότασης δημιουργίας ενός φορέα διαχείρισης των υδάτων στην λεκάνη Πηνειού.

Ο τότε Δήμαρχος Κ. Παπαστέργιου συμμετείχε και στήριξε την πρωτοβουλία αυτή και  έκτοτε η πρόταση για δημιουργία φορέα διαχείρισης υδάτων ουδέποτε απουσίασε από τις διεκδικήσεις της Αυτοδιοίκησης και των άλλων φορέων της Θεσσαλίας (ΤΕΕ, ΓΕΩΤΕΕ, επιστημονικές και αγροτικές οργανώσεις  κοκ).[2].

Σήμερα, μετά από 43 χρόνια (!) και ενώ σε όλες τις σύγχρονες ευρωπαϊκές χώρες λειτουργούν επί πολλές δεκαετίες ανάλογοι οργανισμοί, η πρόταση για δημιουργία ενός τέτοιου φορέα πήρε «σάρκα και οστά» μόλις πριν λίγους μήνες με την δημιουργία του ΟΔΥΘ, κάτι που (υπό προϋποθέσεις) αποτελεί θετική εξέλιξη, ανεξάρτητα από πολλές επιφυλάξεις και διαφορετικές απόψεις που διατυπώθηκαν από αρκετές πλευρές, ανάμεσα σε αυτές και από την ΕΔΥΘΕ στην οποία συμμετέχουν και οι υπογράφοντες [3].

2.Ο Κ. Παπαστεργίου, από τα πρώτα του αυτοδιοικητικά βήματα, συμμετείχε χωρίς διακοπή στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας πολιτικής υδάτων για την Θεσσαλία, καθώς και στην διεκδίκηση υλοποίησης των αναγκαίων για τον σκοπό αυτό έργων. Συμμετείχε από την αρχή (μαζί με Νομάρχες, Δημάρχους και φορείς της Θεσσαλίας) στο προεδρείο της Επιτροπής (ΠΑΣΕ) για τα έργα Άνω Αχελώου, ενώ στα τέλη δεκαετίας 1980, με κυβερνητική απόφαση, συμμετείχε και στην Επιτροπή που αξιολόγησε τις προσφορές του πρώτου διαγωνισμού για την κατασκευή αυτών των έργων [4].

Το ενδιαφέρον του για το θέμα αυτό κυριάρχησε στην πολιτική του δραστηριότητα. Οι πιέσεις που άσκησε σε πρωθυπουργούς και κυβερνήσεις των οποίων η πολιτική βούληση υπήρξε «χαλαρή» και αμφιλεγόμενη ήταν συνεχείς και δημόσιες, χωρίς να διακατέχεται από δεύτερες σκέψεις και  μικροκομματικούς υπολογισμούς (όπως σε αρκετές περιπτώσεις βιώσαμε όλα αυτά τα χρόνια έως και σήμερα).

Παράλληλα, με την υψηλή επιστημονική του συγκρότηση και την εμπειρία που είχε αποκτήσει ως «μάχιμος» μηχανικός στην επαγγελματική του πορεία, συνέγραψε  άρθρα και έκανε συνεχείς παρεμβάσεις στο ΜΜΕ, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην διαμόρφωση μιας κοινής υπερκομματικής  κίνησης για την επίλυση του υδατικού προβλήματος.

3. Οι παραπάνω δραστηριότητες του Κ. Παπαστεργίου είχαν σαν αποτέλεσμα να αναπτύξουμε και εμείς προσωπικά μια ιδιαίτερη σχέση με τον σημαντικό αυτό άνθρωπο. Σε κάποια περίοδο που λόγω ηλικίας είχε αρχίσει να απομακρύνεται από τις δραστηριότητές αυτές  και σε μια επίσκεψη που είχαμε στο ισόγειο γραφείο του (απέναντι από το Δημαρχείο), μας ενημέρωσε για το  σημαντικό προσωπικό αρχείο που είχε δημιουργήσει, με πολύτιμο υλικό από την δράση του σχετικά με τα κοινά μας ενδιαφέροντα. Τότε μάλιστα, γνωρίζοντας από πρώτο χέρι και εκτιμώντας  και την δική μας συμβολή στην κοινή προσπάθεια, χωρίς δισταγμό υποσχέθηκε πώς θα μας  εμπιστευθεί το αρχείο του, ώστε να το διατηρήσουμε από κοινού με το δικό του προσωπικό αρχείο για τα ύδατα. Πράγματι, λίγες ημέρες αργότερα, φρόντισε να  το φέρει ο ίδιος στη Λάρισα και να μας το παραδώσει [5].

Με την σύντομη αυτή αναφορά στην προσφορά και στο έργο του και με την ελπίδα να υπάρξουν άξιοι συνεχιστές των προσπαθειών του για καλύτερες μέρες στον τόπο μας, αποχαιρετούμε  τον Δήμαρχο, τον άνθρωπο, τον φίλο Κώστα Παπαστεργίου.

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

[1] : Ας σημειωθεί πως  η συνεργασία ανάμεσα στους δύο αυτούς ιστορικούς Δημάρχους είχε αναπτυχθεί με ειλικρίνεια  και  χωρίς να δημιουργηθούν εμπόδια από ιδεολογικές η άλλες  πολιτικές διαφορές, κάτι που στην σημερινή πολιτική συγκυρία συναντάται όλο και πιο σπάνια.

[2] : Απόσπασμα από ρεπορτάζ  για την Ημερίδα από το αρχείο του ypethe.gr :

[…Οι ομιλητές στην ημερίδα ήταν πραγματικά ξεχωριστοί. Εκτός της Κυβέρνησης (τότε την εκπροσωπούσε ο Νομάρχης Λάρισας κ. Βλασιάδης), τοποθετήσεις έκαναν οι Δήμαρχοι Τρικάλων (Κώστας Παπαστεργίου) και Καρδίτσας (Χ. Γιούτσικος).

Ο πρόεδρος του ΤΕΕ/Κ-ΔΘ κ. Λιβέρης και ο υδροενεργειακός μηχανικός Στέλιος Μαγειρίας αναφέρθηκαν στο υδατικό δυναμικό της Θεσσαλίας και στις δυνατότητες πολύπλευρης αξιοποίησής του (γεωργία, υδροηλεκτρική ενέργεια κ.λ.π.).

Οι χημικοί περιβαλλοντολόγοι Ζήσης Αργυρόπουλος και Απ. Καρκανιάς κάλυψαν το θέμα του οικοσυστήματος του Πηνειού, κυρίως από την περιβαλλοντική του σκοπιά.

Ο καθηγητής (τότε) του ΕΜΠ και μετέπειτα πρύτανης, διοικητής της ΔΕΗ και υφυπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ κ. Θεμ. Ξανθόπουλος αναφέρθηκε  στο θεσμικό πλαίσιο, στην ποιότητα υδάτων κα...].

[3] : Δες σχετική ανακοίνωση της ΕΔΥΘΕ (1/4/2024) :

https://www.ypethe.gr/news/anakoinosi-edythe-shetika-me-tin-epikeimeni-dimioyrgia-organismoy-diaheirisis-ydaton-sti

[4] : Στα τέλη της δεκαετίας 1980 στον διαγωνισμό αυτό είχε υποβληθεί η προσφορά μίας μόνο κοινοπραξίας τεχνικών εταιριών (TAEURO), η οποία  τελικά απορρίφθηκε  με απόφαση της Βουλής στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και τα έργα Αχελώου προχώρησαν με νέες δημοπρασίες.

[5] : Την ίδια περίοδο, εμείς που υπογράφουμε, είχαμε αρχίσει να προβληματιζόμαστε για την δημιουργία ενός ιστοτόπου με αντικείμενο το Περιβάλλον και το Υδατικό ζήτημα. Την σκέψη μας εμπιστευτήκαμε στον Δημήτρη, γιο του Κ. Παπαστεργίου, ο οποίος είχε ήδη εκλεγεί Δήμαρχος Τρικάλων και ο οποίος με ενθουσιασμό δέχθηκε να μας βοηθήσει. Με την δική του συνδρομή και οικονομική στήριξη δημιουργήθηκε ο ιστότοπος ypethe.gr καθώς και η ψηφιακή βιβλιοθήκη του, που σήμερα περιέχει ποικίλη  θεματολογία και μεγάλο όγκο πληροφοριών για υδατικά, περιβαλλοντικά κ.α ζητήματα.

Μετά την δημιουργία του ιστοτόπου  (του οποίου έως σήμερα παραμένουμε διαχειριστές)  η ΠΕΔ Θεσσαλίας ανέλαβε την φιλοξενία του, συνεχίζοντας την αρχική προσπάθεια.

Σήμερα πλέον και εμείς (μιας και τα χρόνια περνάνε…..) αναζητούμε λύση για την συνέχιση της διαχείρισης  του ιστοτόπου και της βιβλιοθήκης του, καθώς και στήριξη για την ψηφιοποίηση και διατήρηση του «συλλογικού» μας αρχείου, στο οποίο σημειωτέο ήδη προστέθηκαν και τα αρχεία άλλων παραγόντων (πλην του Κώστα Παπαστεργίου) που είχαν ενασχόληση με τα θέματα αυτά.

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb