 |
| Το φετινό θέμα : Τι σημαίνει το νερό για σας ; |
Για άλλη μία χρονιά έρχεται στις 22 Μαρτίου η Παγκόσμια Ημέρα Νερού* να μας «θυμίσει» την τεράστια αξία** αυτού του φυσικού αγαθού και να μας οδηγήσει και πάλι σε αναστοχασμό για την πορεία της «σχέσης» του με τον άνθρωπο, ουσιαστικά τη σχέση του ανθρώπου με την φύση.
Η Παγκόσμια Ημέρα Νερού, ως γνωστόν, καθιερώθηκε το 1992, αναδεικνύοντας την αδιάρρηκτη διασύνδεση του νερού με το «περιβάλλον και την ανάπτυξη», δηλαδή τα θέματα που αποτελούσαν το αντικείμενο εκείνης της συνδιάσκεψης του ΟΗΕ στο Ρίο της Βραζιλίας.
Το 2020 επέλεξαν η Παγκόσμια Ημέρα Νερού να αφιερωθεί στο μεγάλο θέμα του καιρού μας, δηλαδή την Κλιματική Αλλαγή, προσδίδοντας με τον τρόπο αυτό ένα πιο ολοκληρωμένο περιεχόμενο στην «ορθή» διαχείριση του νερού και την συνεισφορά της στη βιώσιμη ανάπτυξη.
Κάθε χρόνο γύρω από την Παγκόσμια Ημέρα Νερού διοργανώνονται εκδηλώσεις, γίνονται αφιερώματα, ανακοινώσεις, ειδικές εκδόσεις από τα ΜΜΕ, ενώ κάθε είδους οργανισμοί (δημόσιοι και ιδιωτικοί), φορείς της Πολιτείας, Υπουργεία, Αυτοδιοίκηση, κλπ. κάνουν τον «απολογισμό» τους, αναφέρονται στα «προβλήματα», προτείνουν γενικές λύσεις – συνήθως με την μορφή … ευχών ! – και καλούν τους πολίτες να ευαισθητοποιηθούν στην χρήση του νερού και στην προστασία του περιβάλλοντος !
Στη Θεσσαλία βιώνουμε, ως
γνωστόν, μια δραματική κατάσταση σχετικά με το υδατικό πρόβλημα.
Με την ευκαιρία λοιπόν της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού δικαιούμαστε να απευθύνουμε προς όλους τους παραπάνω, που κάθε χρόνο «εορτάζουν» μαζί μας την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, ένα γενικό ερώτημα, εάν πράγματι παρατηρούν κάποια βελτίωση και εάν είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα της δράσης τους στον τομέα των υδάτων.
Όμως ας μας επιτραπεί, εν αναμονή τυχόν απαντήσεων (;), να προσεγγίσουμε, συνοπτικά και επιλεκτικά, κάποιες βασικές παραμέτρους που διαμορφώνουν το υδατικό πρόβλημα στο υδατικό διαμέρισμα της Θεσσαλίας και να παραθέσουμε την δική μας άποψη για την πολιτική των κυβερνήσεων και τα αποτελέσματά τους.
- Ας αρχίσουμε με το μεγάλο θέμα της ασφάλειας της ζωής των κατοίκων, των περιουσιών τους και του εισοδήματός τους από (ακραία και μη) φυσικά φαινόμενα. Ζήσαμε πρόσφατα σεισμούς και πλημμύρες. Αμφιβάλλει κανείς, ειδικά με την εντεινόμενη αναταραχή στα κλιματικά φαινόμενα, ότι θα ζήσουμε ξανά και πιο έντονα, και το φαινόμενο της λειψυδρίας – ξηρασίας ; Και τι θα συμβεί σε περίπτωση παρατεταμένης ξηρασίας, όπως επίμονα προειδοποιούν έγκυρες επιστημονικές εργασίες και ανακοινώσεις αξιόπιστων διεθνών οργανισμών ; Στην περίπτωση αυτή, εκτός από αποθεματικό οικονομικών πόρων στον κρατικό προϋπολογισμό, απαιτείται και σημαντικό απόθεμα υδατικών πόρων για έκτακτη κάλυψη αναγκών (πχ. ύδρευσης) και για αποφυγή εκτεταμένων καταστροφών (πχ. στον πρωτογενή τομέα). Ρωτάμε λοιπόν : Υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης της ξηρασίας ; Τι προτείνουν για την δημιουργία υδατικού αποθέματος ; Για εμάς η απάντηση προσφέρεται από το Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων του 2014, το οποίο προέβλεπε ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της Θεσσαλίας με την ολοκλήρωση του ταμιευτήρα Συκιάς και την μεταφορά νερών από τον Αχελώο. Η προηγούμενη κυβέρνηση τροποποίησε μεν την επιλογή αυτή, δεν εξασφάλισε όμως επί της ουσίας κάποια άλλη εναλλακτική λύση για ένα υδατικό απόθεμα, «αμυντικό» ως προς την ξηρασία. Το θέμα είναι σοβαρό, δεν χωράνε μισόλογα, ούτε αναβολές. Και με την ευκαιρία, ειδικά για την σημερινή Κυβέρνηση, παρατηρούμε ότι στην πράξη, παρά τις προεκλογικές και προγραμματικές της δεσμεύσεις, ούτε απέκτησε ένα σαφές πολιτικό σχέδιο για το υδατικό της Θεσσαλίας, ούτε κινείται στην επίλυση των εκκρεμοτήτων που παρέλαβε, όπως αυτή των έργων Αχελώου. Όμως η κοινωνία έχει κουραστεί να ακούει λόγια, απαιτεί αποτελέσματα. Πολύ φοβούμαστε ότι η διστακτικότητα της Κυβέρνησης και η έλλειψη επικοινωνίας με το λαό και τους φορείς της περιοχής οδηγεί, δυστυχώς, σε μια ακόμη χαμένη τετραετία.
- Ένα άλλο μεγάλο θέμα είναι η μείωση των καταναλώσεων νερού στις αρδεύσεις. Το υπαρκτό αυτό ζήτημα χρησιμοποιήθηκε ευρέως ως εργαλείο δημιουργίας εντυπώσεων, σύγχυσης και αποπροσανατολισμού από εκείνους που, επί της ουσίας, ισχυρίζονται υποκριτικά ότι, για να επέλθει εξισορρόπηση του ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου στη Θεσσαλία, αρκεί η μείωση των καταναλώσεων, με την προσθήκη μόνο κάποιων ακόμη «μικρών» έργων ταμίευσης ! Τα ακούσαμε αυτά από τους γνωστούς «οικολόγους», από τον Σ. Φάμελλο, αλλά και από κάποιους που δημοσίως τον σιγοντάριζαν ώστε να κρύψουν την ανύπαρκτη πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στον υδατικό τομέα και για να δικαιολογήσουν την ιδεολογικοπολιτική τους εμμονή για ακύρωση των έργων Αχελώου. Ας δούμε όμως πιο συγκεκριμένα τα στοιχεία των επίσημων μελετών. Τα Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας (ΣΔΥΘ) - που εγκρίθηκαν με υπουργικές αποφάσεις - είτε αυτά φέρουν «αριστερό», είτε «δεξιό» πρόσημο, προβλέπουν την ανάγκη άμεσης σημαντικής μείωσης της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, η οποία ετησίως (οφείλει να) ανέρχεται περίπου στα 200 εκατ. κυβικά μέτρα νερού ! Για να αντιληφθεί κανείς το μέγεθος του «στόχου» αυτού, σημειώνουμε ότι η ποσότητα αυτή ισούται με το 60% - 70% του συνολικού όγκου νερού που καταναλώνουν κάθε χρόνο οι κάτοικοι της Αττικής ! Και εμείς ρωτάμε ; Τι έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση και τι κάνει η σημερινή κυβέρνηση, ώστε να προετοιμαστεί συστηματικά μια εφαρμόσιμη πολιτική για την επίτευξη ενός τόσο υψηλού και δύσκολα επιτεύξιμου στόχου ; Εμείς πάντως όλα αυτά τα χρόνια δεν είδαμε ούτε σχεδιασμό, ούτε μέτρα, ούτε μεθοδική δουλειά στην αλλαγή νοοτροπίας των χρηστών, ούτε κίνητρα (πχ. για τεχνολογικές εφαρμογές στην γεωργία) και φυσικά δεν είδαμε (το πιο βασικό) έργα για υποκατάσταση ενός μέρους του νερού των χιλιάδων γεωτρήσεων (όπου πρακτικά δεν ελέγχεται ο καταναλωτής αγρότης) με επιφανειακά νερά (ταμιευτήρες περιμετρικά του κάμπου), που έχει «μαλλιάσει» η γλώσσα μας να προτείνουμε προς κάθε κατεύθυνση. Αυτή την περίοδο γίνεται κάποια προσπάθεια ωρίμανσης – ίσως και ένταξης – ενός από τα έργα αυτά, στην Σκοπιά Φαρσάλων. Ας ελπίσουμε να έχει θετικό αποτέλεσμα. Για όλα τα υπόλοιπα (Πύλη, Μουζάκι, Νεοχώρι, Ελασσόνα κλπ), τίποτε προς το παρόν. Συνοπτικά, ο μεγάλος στόχος της μείωσης των καταναλώσεων (δηλαδή της «ζήτησης» σε νερό), προς εξισορρόπηση του ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου, πρέπει παράλληλα να συνοδεύεται από την αύξηση της «προσφοράς», δηλαδή τις ταμιεύσεις που προαναφέραμε. Αλλιώς κάνουμε …μια τρύπα στο νερό !
- Ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα, που, πέραν των άλλων, «μετράει» και την υπευθυνότητα και την ευαισθησία των κυβερνώντων, είναι το μεγάλο οικολογικό πρόβλημα του υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας. Πρόκειται για την οικολογική καταστροφή των υπόγειων υδροφορέων (ως γνωστόν τεράστιες ποσότητες εκατοντάδων εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού αντλούνται κάθε χρόνο από μόνιμα – μη ανανεώσιμα – αποθέματα), χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα επιφανειακά συστήματα (ποτάμια κλπ.) βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση (κάθε καλοκαίρι «πεθαίνουν» και κάθε χειμώνα «ξαναγεννιούνται»!). Αμφότερες οι υπουργικές αποφάσεις (2014, 2017) που προαναφέραμε, υπολογίζουν το συσσωρευμένο, εδώ και τρεις δεκαετίες, έλλειμμα των υπόγειων υδροφορέων στο ασύλληπτο μέγεθος των 3.000 εκατ. κυβικών μέτρων νερού (!), το οποίο υποχρεούνται τα όργανα της Πολιτείας, με κατάλληλες πολιτικές (συγκέντρωση νέων αποθεμάτων επιφανειακού νερού, έργα τεχνητού εμπλουτισμού κλπ.) να το επαναφέρουν σταδιακά στο οικοσύστημα, αποκαθιστώντας την ισορροπία του. Περιττό να πούμε πως κανείς δεν ασχολήθηκε με το θέμα αυτό, ούτε οι ευαίσθητοι «αριστεροί» κυβερνώντες, ούτε οι σημερινοί «φιλελεύθεροι», που και αυτοί διακρίνονται για τις ανάλογες υποσχέσεις και όρκους προστασίας του περιβάλλοντος. Και όχι μόνο αυτό, αλλά από το 2014, όταν έγινε για πρώτη φορά ένας αξιόπιστος υπολογισμός του ελλείμματος που έχουν δημιουργήσει οι υπεραντλήσεις, ουδείς φρόντισε έστω και να μετράει (πολύ βασικό), να παρακολουθεί, να ελέγχει κάθε χρόνο τις μεταβολές και την αδιαμφισβήτητη επιδείνωση του προβλήματος, όπως εμείς εκτιμούμε. Όσο για τα αναγκαία αποθέματα που κάθε χρόνο θα χρησιμοποιούνται για αυτόν τον ιερό σκοπό, εμείς προτείνουμε απερίφραστα τα νερά του ταμιευτήρα Συκιάς (Αχελώος) που πρέπει άμεσα να ολοκληρωθεί. Υπάρχει μήπως κάποια άλλη αξιόπιστη και ρεαλιστική εναλλακτική πρόταση ; Και εάν ναι, γιατί δεν την εφαρμόζουν και αφήνουν τα ήδη προβληματικά υπόγεια οικοσυστήματα στην τύχη τους ; Και μιας και αναφέραμε τα έργα Αχελώου, είμαστε πρόθυμοι να ακούσουμε από την κυβέρνηση και τον υπουργό κ. Κ. Καραμανλή μια λογική εξήγηση για την εγκληματική εγκατάλειψη τους. Εάν στο πολυδιαφημισμένο επιτελείο του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη εκτιμούν ότι τα έργα δεν χρειάζονται, ας το πούνε στο λαό και ας έχουν το πολιτικό θάρρος να τα καθαιρέσουν, γιατί παρατημένα εκεί πάνω στα βουνά, χωρίς αξιοποίηση, μόνο βλάβες προκαλούν στο περιβάλλον και επισύρουν σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια μας. Έκκληση λοιπόν απευθύνουμε στην κυβέρνηση να μην «ανταγωνιστεί» τους προηγούμενους σε ανευθυνότητα και απραξία. Ας θυμούνται επίσης ότι τα έργα αυτά (επί του Αχελώου) δεν αντέχουν (τεχνικά και πολιτικά) να τα παραπέμψουν σε μια επόμενη κυβερνητική τετραετία ! Εκτός εάν αυτές ακριβώς τις αντοχές τους επιδιώκουν να «τεστάρουν»…..
Ας μην επεκταθούμε και σε άλλες
παραμέτρους του υδατικού προβλήματος, δεν το επιτρέπει εξάλλου ο χώρος.
Εμείς επιλέξαμε να τιμήσουμε
την Παγκόσμια Ημέρα Νερού, θεωρώντας το σαν μια ευκαιρία ενημέρωσης των καθημερινών ανθρώπων –
καταναλωτών νερού και γενικά του λαού της Θεσσαλίας, που βιώνει μια δύσκολη
κατάσταση και έχει να αντιμετωπίσει μεγάλους κινδύνους από την κακή (και συχνά
ανύπαρκτη) πολιτική υδάτων και την αντίστοιχη έλλειψη υποδομών.
Σε καμμιά περίπτωση όμως δεν
πρόκειται να δώσουμε άλλοθι στον συνήθη βερμπαλισμό περί «έργων», στην
υποκρισία κάποιων εκπροσώπων μας που δήθεν «δουλεύουν» για το λαό βγάζοντας
καθημερινά φωτογραφίες στα υπουργικά γραφεία, στις ξεπερασμένες επικοινωνιακές
τακτικές τους, στην επί χρόνια κυβερνητική αδράνεια, στην κυνική αναλγησία τους
μπροστά στην εξελισσόμενη (αφανή δυστυχώς) οικολογική καταστροφή, στην
αδιαφορία αντιμετώπισης των κινδύνων που μας απειλούν.
ΟΧΙ λοιπόν σε ανούσιους εορτασμούς της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού (και μάλιστα από κοινού με όσους ευθύνονται για όσα συμβαίνουν), ούτε ανοχή σε νέες υποσχέσεις που στοχεύουν αποκλειστικά στον πρόσκαιρο εφησυχασμό των πολίτων.
ΟΧΙ επίσης σε όσους εγκλωβίζουν
τους πολίτες σε τεχνητούς διαχωρισμούς,
ανάλογα με την πολιτική τοποθέτηση, στοχεύοντας στην αποδυνάμωση της δικαιολογημένης αντίδρασης τους.
Αντίθετα, καλούμε τον κάθε συμπολίτη
μας να συνειδητοποιήσει την κατάσταση, να διεκδικήσουμε συλλογικά και με
επιμονή τις απαιτούμενες λύσεις για την υπέρβαση και τέλος να συντονιστούμε και
να αγωνιστούμε από κοινού για μια ουσιαστική αλλαγή πορείας.
*
https://www.worldwaterday.org/learn
https://www.worldwaterday.org/share
https://www.worldwaterday.org/act
**[VALUING WATER
How is water important to your home and family life, your livelihood, your cultural practices, your wellbeing, your local environment?
In households, schools and workplaces, water can mean health, hygiene, dignity and productivity.
In cultural, religious and spiritual places, water can mean a connection with creation, community and oneself.
In natural spaces, water can mean peace, harmony and preservation.
Today, water is under extreme threat from a growing population, increasing demands of agriculture and industry, and the worsening impacts of climate change.
Tell us your stories, thoughts and feelings about water.
By recording - and celebrating - all the different ways water benefits our lives, we can value water properly and safeguard it effectively for everyone.
Join the conversation about what water means to you.
Αυτή η συζήτηση αφορά τι σημαίνει το νερό για εσάς.
Πώς είναι σημαντικό το νερό για το σπίτι και την οικογενειακή σας ζωή, τα προς το ζην, τις πολιτιστικές σας πρακτικές, την ευημερία σας, το τοπικό σας περιβάλλον ;
Στα νοικοκυριά, τα σχολεία και τους χώρους εργασίας, το νερό μπορεί να σημαίνει υγεία, υγιεινή, αξιοπρέπεια και παραγωγικότητα.
Σε πολιτιστικούς, θρησκευτικούς και πνευματικούς χώρους, το νερό μπορεί να σημαίνει σύνδεση με τη δημιουργία, την κοινότητα και τον εαυτό του.
Σε φυσικούς χώρους, το νερό μπορεί να σημαίνει γαλήνη, αρμονία και διατήρηση.
Σήμερα, το νερό απειλείται από τον αυξανόμενο πληθυσμό, τις αυξανόμενες απαιτήσεις της γεωργίας και της βιομηχανίας και τις επιδεινούμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Πείτε μας τις ιστορίες, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας για το νερό.
Σχετικά κείμενα :
1. Άρθρο του κ. Φάνη Γέμτου, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με τίτλο : «Νερό και Γεωργία»,
2. Άρθρο του κ. Ιωάννη Π. Στεφανάκου, τέως επίκουρου καθηγητή ΕΜΠ με τίτλο : «Ο κυρίαρχος ρόλος των Υδροηλεκτρικών Έργων στην ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, στην αντιπλημμυρική προστασία και στην παραγωγή ενέργειας»,
3. Ανάρτηση του κ. Στέφανου Πάντου, αρχιτέκτωνα του ΕΜΠ με τίτλο «Πανδημία και υγιεινή του νερού».
4. Απόσπασμα συνέντευξης της περιβαλλοντολόγου – συγγραφέα κας Ελένης Ανδρεάδη στην Εφημερίδα Συντακτών (20-21 Μαρτίου 2021) με τίτλο : «Δεν μπορούμε να ζούμε υγιείς σε ένα άρρωστο πλανήτη».
[ Ερωτάται η κα Ανδρεάδη : «Τη Δευτέρα είναι η Παγκόσμια ημέρα Νερού. Ακόμη έως σήμερα ίσως να μην καταλαβαίνουμε πόσο τυχεροί είμαστε όταν ανοίγουμε τη βρύση και τρέχει νερό (ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους της Ευρώπης, βεδουίνος της Συρίας σε καταγωγή, μου είχε πει πως την πρώτη φορά που το είδε αυτό όταν πήγε να σπουδάσει στη Γαλλία έπαθε τέτοιο σοκ που καθόταν ώρες και το κοίταγε). Ταυτόχρονα ακόμη οι λέξεις “οικολόγος”, “φιλόζωος”, “χορτοφάγος” (για το βίγκαν δεν το συζητάω καν) είναι σχεδόν δαχτυλοδεικτούμενος»
Και η απάντησή της : «όταν πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη μας δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές νερό και 6.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά από ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό, το ότι φθάνει στη βρύση μας αυτός ο θησαυρός, θα έπρεπε να κατανοούμε πως είναι όχι μόνο τύχη, αλλά ένα μικρό καθημερινό θαύμα. Αν κάτι μας έχει γίνει βίωμα αυτό τον τελευταίο χρόνο, ελπίζω πως είναι η συνειδητοποίηση ότι δεν μπορούμε να ζούμε υγιείς σε ένα άρρωστο πλανήτη. Η εξέλιξη της τεχνολογίας μας επιτρέπει να κλείνουμε τα μάτια και να διατηρούμε την αίσθηση πως τρέχουμε με σιγουριά σε ανοιχτό αυτοκινητόδρομο, όταν στην πραγματικότητα το είδος μας αυτή τη στιγμή ισορροπεί στον πλανήτη σαν ακροβάτης σε τεντωμένο σχοινί. Ζούμε μια συλλογική αυταπάτη. Όταν πέσουμε θα είναι αργά» ]
Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :
- Από την σελίδα μας στο fb
- Από την ομάδα μας στο fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας για το blog ή/ και τις αναρτήσεις εδώ :