Η βιωσιμότητα της Θεσσαλικής υπαίθρου - Του Αθανασίου Νικάκη*

 

                                             Ελάχιστη, Μέση και Μέγιστη Μηνιαία Θερμοκρασία

              

Μέσο Μηνιαίο Ύψος Υετού - Μέσος Μηνιαίος Αριθμός Ημερών Υετού

Η βιωσιμότητα της Θεσσαλικής υπαίθρου συνδέεται άμεσα με την ενίσχυση των διαθέσιμων υδατικών πόρων.
Το κλίμα της Θεσσαλίας είναι τυπικά μεσογειακό με ήπιους και υγρούς  χειμώνες και σχετικά θερμά και ξηρά καλοκαίρια.
Από κλιματολογικής πλευράς διακρίνονται κυρίως δύο εποχές :

1. Η ψυχρή και βροχερή χειμερινή περίοδος, που διαρκεί από τα μέσα του Οκτωβρίου και μέχρι το τέλος Μαρτίου.
2. Η θερμή και άνομβρη εποχή που διαρκεί από τον Απρίλιο μέχρι τον Οκτώβριο.
Κατά τη θερμή και άνομβρη εποχή ο καιρός είναι σταθερός, ο ουρανός σχεδόν αίθριος, ο ήλιος λαμπερός και δεν βρέχει εκτός από σπάνια διαλείμματα με ραγδαίες βροχές ή καταιγίδες μικρής όμως διάρκειας (ΕΜΥ).
Υπό φυσικές συνθήκες οι εαρινές καλλιέργειες (αραβόσιτος, μηδική, ηλίανθος, σακχαρότευτλα, βαμβάκι, οπωροκηπευτικά), δεν μπορούν να αναπτυχθούν παραγωγικά διότι ναι μεν οι θερμοκρασίες είναι ευνοϊκές για την ανάπτυξή τους, αλλά οι βροχοπτώσεις ανεπαρκείς, μέχρι και μηδενικές κατά την κρίσιμη φάση της ανάπτυξής τους.
Το γεγονός αυτό καθιστά την άρδευση πρωταρχικό παράγοντα για την ανάπτυξή τους και για οικονομικά συμφέρουσες αποδόσεις.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν τον καθοριστικό ρόλο της αγροτικής χρήσης υδατικών πόρων της περιοχής.
Παρά το γεγονός ότι οι Θεσσαλοί αγρότες εφαρμόζουν σύγχρονα συστήματα άρδευσης (πότισμα με σταγόνες και πρακτικές έξυπνης γεωργίας), οι διαθέσιμοι υδατικοί πόροι είναι ανεπαρκείς για μια δυναμική και προσοδοφόρα γεωργία.
Αν οι Θεσσαλοί γεωργοί περιορισθούν στην καλλιέργεια σιτηρών και ψυχανθών τα οποία προσαρμόζονται καλύτερα στις κλιματολογικές συνθήκες   της χειμερινής περιόδου, το εισόδημά τους θα είναι πολύ περιορισμένο και πάντως ανεπαρκές για μια στοιχειώδη σύγχρονη διαβίωση.
Θα οδηγηθούν ως εκ τούτου στην εγκατάλειψη του αγροτικού επαγγέλματος και την καταφυγή τους σε αστικά κέντρα ή ενδεχομένως στο εξωτερικό (μετανάστες).
Η εγκατάλειψη μεγάλου μέρους των θεσσαλικών αγρών θα θέσει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας και την οικονομική της ανάπτυξη.
Η ενίσχυση του διαθέσιμου νερού άρδευσης με έργα υποδομής (φράγματα, αρδευτικά δίκτυα, εμπλουτισμός υπογείων υδάτων, μεταφορά μέρους του νερού του άνω ρου του Αχελώου κ.α.) στη λογική κόστους - οφέλους, παράλληλα με την εφαρμογή σύγχρονων "έξυπνων" συστημάτων διαχείρισης, είναι αναγκαία για την επιβίωση της Θεσσαλικής υπαίθρου.
Το υδατικό είναι το μεγάλο πρόβλημα της Θεσσαλίας και πρέπει η Πολιτεία να το επιλύσει άμεσα.

* Ο Αθανάσιος Νικάκης είναι γεωπόνος. Υπηρέτησε κατά καιρούς τα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης του ΥΠΑΑΤ : Rica, ΟΔΓΕ,Leader, Σχέδια Βελτίωσης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων κ.α.

 Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :
- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

 

Μετά από 21 ολόκληρους μήνες ...βρήκε τα «βήματα» για τον Αχελώο ο Υπουργός Υποδομών κ. Κ. Καραμανλής - Του Κώστα Γκούμα*

 

Δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ασχολίαστη την είδηση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα σε πολλά ΜΜΕ και αφορούσε στην απάντηση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστα Καραμανλή, σε ερώτηση που του υποβλήθηκε από τον βουλευτή Λάρισας της ΝΔ κ. Μάξιμο Χαρακόπουλο (έναν ίσως από τους ελάχιστους βουλευτές της Θεσσαλίας που ασχολούνται ακόμη με το μείζον για την περιοχή μας θέμα).

Παρότι σε πρώτη ανάγνωση η δήλωση αυτή αρμόδιου Υπουργού μπορεί να εμφανίζεται ως κάποια εξέλιξη, όλους εμάς που ασχολούμαστε εδώ και χρόνια με τα συχνά πισωγυρίσματα στην πορεία των ταλαιπωρημένων έργων του Αχελώου, όχι μόνο μας ανησυχεί, αλλά μας δημιουργεί και εύλογες απορίες.

- Γιατί ο Υπουργός Υποδομών μετά από 21 μήνες ..πετάει το μπαλάκι «στην κερκίδα» και ουσιαστικά δηλώνει ότι δεν μπορεί να προχωρήσει τίποτα, αν δεν κινηθούν πρώτα οι άλλοι συναρμόδιοι συνάδελφοί του ;

- Γιατί άραγε ο Υπουργός Υποδομών επικαλείται την πρόσφατη απόφαση 2230/2020 του ΣτΕ, που καταδίκασε σε μια νέα πολυετή καθυστέρηση την έναρξη λειτουργίας του ΥΗ έργου Μεσοχώρας και που σαφώς δεν αφορά τα υπόλοιπα έργα (Συκιά και σήραγγα) ;

- Δεν γνώριζε ή δεν τον ενημέρωσαν οι συνεργάτες του ότι η πορεία των παραπάνω ημιτελών έργων (που δεν συνδέονται με την Μεσοχώρα)  έχει προδιαγραφεί ήδη με την υπ. αριθμόν 26/2014 απόφαση του ΣτΕ ;

- Όταν στο 5ο προσυνέδριο της ΝΔ στη Λάρισα, δήλωνε (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 19/11/2017) ότι «η Θεσσαλία  αντιμετωπίζει ένα σοβαρότατο και επείγον υδατικό και οικολογικό πρόβλημα» και ταυτόχρονα  ότι «το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ήπια μεταφορά νερού από τον Αχελώο» και ότι «η ολοκλήρωση των έργων στον Αχελώου αποτελεί τη μόνη λύση», δεν ήξερε τα πολλά και χρονοβόρα βήματα που απαιτούνται για να προχωρήσει ο Αχελώος ;

- Δύο σχεδόν χρόνια μετά, μήπως γνώριζε τις δυσκολίες, αλλά παρέλειψε να τις αναφέρει στην σύσκεψη υπό τον κ. Γ. Γεραπετρίτη, που έγινε στην Αθήνα (16/1/2020), ή λίγες ημέρες αργότερα στη Λάρισα, στο Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ανάπτυξης όπου δήλωνε ότι «..Θέλουμε τη μεταφορά νερού από τον Αχελώο στον κάμπο» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 27/1/2020). 

Και για να μην αναφερόμαστε μόνο στον κ. Καραμανλή, όλα τα παραπάνω ερωτήματα αφορούν στο σύνολό τους την σημερινή Κυβέρνηση, αφού στη παραπάνω σύσκεψη (παρουσία του Υπουργού Επικρατείας) δόθηκαν συγκεκριμένες υποσχέσεις ότι  εντός του Α’ τετράμηνου του 2020 θα δημοπρατηθεί η εκτέλεση των έργων συντήρησης στο φράγμα Συκιάς και στην (υπό κατάρρευση) σήραγγα, ότι θα υπάρξει συζήτηση στη Βουλή και ότι ο Γενικός Γραμματέας  Φυσικού Περιβάλλοντος και   Υδάτων κ. Κωνσταντίνος Αραβώσης θα προκηρύξει την αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων στο Α΄ εξάμηνο του 2020, ώστε να προχωρήσει η νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων. 

Δεκαπέντε (15) μήνες μετά, ΚΑΜΙΑ από αυτές τις υποσχέσεις δεν υλοποιήθηκε. Και τίθενται επιπλέον ερωτήματα : 

- Αφού κανείς δεν ανταποκρίθηκε όλο αυτό το διάστημα για τα υπεσχημένα, μήπως ενημέρωσε κάποιος τον Πρωθυπουργό για τις εκκρεμότητες αυτές ή έφερε, ένας από τους πολλούς συναρμόδιους Υπουργούς, το θέμα στο Υπουργικό συμβούλιο ;

- Γιατί όλο το προηγούμενο διάστημα, κυβερνητικοί παράγοντες (αρμόδιοι ή αναρμόδιοι) δηλώναν ότι είναι υπέρ της ολοκλήρωσης των έργων αυτών ; 

Μόλις πριν 4 μήνες, αμέσως μετά την τηλεδιάσκεψη του κ. Αγοραστού με τους συναρμόδιους Υπουργούς (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,9/12/2020), είχαμε εκφράσει τις ανησυχίες μας (με κοινή επιστολή), γιατί κανείς από τους κυβερνητικούς παράγοντες δεν ανακοίνωσε τότε συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για τα επόμενα βήματα (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 12/12/2020).

Και έρχεται τώρα η απάντηση του κ. Κ Καραμανλή, με τα ...«μετέωρα» και χωρίς χρονοδιάγραμμα προσεχή βήματα, να  δικαιώσει τις επιφυλάξεις μας. 

Σύντομα θα συμπληρωθεί η μισή θητεία της Κυβέρνησης της ΝΔ και δεν διαπιστώνονται ούτε καν στοιχειώδη βήματα προόδου στα υδατικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία, ενώ παραμένουν όλες οι εκκρεμότητες που παρέλαβε η σημερινή Κυβέρνηση από την προηγούμενη.

Και για να προλάβουμε όσους επικαλεστούν δυσκολίες όπως η πανδημία, και δικαστικές - νομικές εμπλοκές, θα θυμίσουμε ότι στους 21 μήνες αυτής της διακυβέρνησης δεν παρατηρήθηκε η παραμικρή αναβλητικότητα στην επίλυση  εκκρεμοτήτων που παρέλαβε η ΝΔ για μεγάλα έργα ή επενδύσεις (Ελληνικό, οδικοί άξονες, Χρυσός, ΔΕΗ κ.α).

Είναι πλέον φανερό ότι το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και τα ημιτελή έργα του Άνω Αχελώου δεν είναι ψηλά στην agenda της Κυβέρνησης και συνεπώς όλα κινούνται με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. 

Εάν σύντομα δεν έχει γίνει αντιληπτό στην Κυβέρνηση, ότι η Θεσσαλία είναι εκτεθειμένη σε μεγάλους κινδύνους από κλιματικά φαινόμενα όπως η ξηρασία – λειψυδρία, ο κίνδυνος ερημοποίησης, η έντονη διάβρωση των εδαφών (που ήδη εξελίσσεται με ταχύτερους ρυθμούς από το παρελθόν) κ.α, τότε δυστυχώς θα παρέλθει άπρακτη άλλη μια κυβερνητική θητεία, αυτή τη φορά μάλιστα, από ένα κόμμα που δήλωνε έτοιμο να λύσει το πρόβλημα ! 

* Ο Κώστας Γκούμας είναι γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κ.Ε

 Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :
- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

Γιατί το υδατικό θα έπρεπε να είναι πρώτη κυβερνητική προτεραιότητα - Του Γιάννη Καλλέ*

 

Την Πέμπτη που μας πέρασε στην Λάρισα αναλήφθηκε πρωτοβουλία (δες σχετικά δημοσιεύματα εδώ) από πολίτες που μοιραζόμαστε την ίδια αγωνία για τη σύσταση μίας Επιτροπής Διεκδίκησης Επίλυσης Υδατικού Προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ), την οποία ως ΕΘΕΜ χαιρετίζουμε και στηρίζουμε.

Πάγιος στόχος μας ως ΕΘΕΜ είναι να καταστήσουμε το υδατικό ζήτημα πρώτη προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης, κάτι που απαιτεί συνειδητοποίηση των πολλών και ανάληψη ενεργούς δράσης πολιτών και θεσμικών φορέων.

Σε μία χώρα που το πολιτικό σύστημα, κόμματα και πολίτες, έχουν γαλουχηθεί να λειτουργούν στο στενό χρονικά περιθώριο του εκλογικού κύκλου, τα υδατικά ζητήματα που απαιτούν μακροχρόνιο σχεδιασμό και στόχευση δεν είχαν μέχρι στιγμής τύχη να επιλυθούν. Πολιτεία και χρήστες κάνουν τα «στραβά μάτια» με αποτέλεσμα σήμερα να καταγράφεται το ιλιγγιώδες έλλειμμα στα μη ανανεώσιμα αποθέματα του κάμπου σε μεγέθη πάνω των τριών δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού.

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Γαλλίας το 2019 ζήτησε μία τεχνική μελέτη κατά πόσον είναι εφικτός ο στόχος το έτος 2050 το 100% της ενέργειας που καταναλώνεται να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές. Πρόκειται για το βασικό σενάριο που διακινούν οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ ενόψει της κλιματικής αλλαγής για την Ευρώπη του 2050. Τα συμπεράσματα της μελέτης ήταν ότι απαιτείται ένα θαύμα για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, κάτι που έχει επαναφέρει δειλά στη συζήτηση την εναλλακτική της πυρηνικής ενέργειας ως ενδιάμεση τουλάχιστον λύση. Παράλληλα καμία προσπάθεια δεν γίνεται στο σκέλος της κτηνοτροφίας που αποτελεί μακράν την πρώτη αιτία εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι παραδοχές αυτές μας οδηγούν μαθηματικά στο συμπέρασμα ότι οφείλουμε να προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα σενάρια ως προς την εξέλιξη της κλιματικής αλλαγής με την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας και τις επακόλουθες περιβαλλοντολογικές συνέπειες: ακραία καιρικά φαινόμενα, λειψυδρίες κοκ.

Με αυτά τα δεδομένα η επίλυση του υδατικού προβλήματος για τη χώρα εν γένει και δη για τη Θεσσαλία ειδικότερα, που ήδη βρίσκεται σε οριακό σημείο, αποκτά επιτακτικό χαρακτήρα και συνιστά την απόλυτη πρώτη προτεραιότητα.

Εντούτοις το ενδιαφέρον και στη χώρα μας, που δεν αποτελεί εξαίρεση, έχει αποκλειστικά επικεντρωθεί στην ενεργειακή μετάβαση και στις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ένας κύριος λόγος είναι προφανώς το γεγονός ότι η ενεργειακή μετάβαση διεγείρει το επιχειρηματικό ενδιαφέρον, διότι γεννά επενδύσεις, ανάπτυξη, κέρδος. Για το νερό δεν ισχύει προς ώρας το ίδιο και συνεχίζουμε να κάνουμε τα «στραβά μάτια» μεταθέτοντας στο μέλλον την ανάληψη δράσης, τη στιγμή όμως που το πρόβλημα αθόρυβα διογκώνεται και σαν καρκίνος αργά αλλά σταθερά ροκανίζει τη βιωσιμότητα της οικονομίας και της κοινωνίας και όσο η κλιματική αλλαγή θα επιδεινώνεται τα πλήγματα θα είναι κάθε φορά και πιο καταστροφικά (πχ. ο πρόσφατος Ιανός). 

Μέσα σε όλα αυτά, το ελπιδοφόρο είναι ότι υπάρχουν οι άνθρωποι που αγωνιούν και γνώση για το δέον γενέσθαι. Η ανακοίνωση της Επιτροπής περιγράφει εναργώς τους βασικούς άξονες δράσεις.

Το ζητούμενο παραμένει η αποφασιστική βούληση για την υλοποίηση και εφαρμογή τους. 

Ως ΕΘΕΜ, ως οφείλαμε, με την επιστημονική μας ομάδα έχουμε ήδη υποβάλλει υπομνήματα και πραγματοποιήσει συναντήσεις και ενημερώσεις με τους αρμόδιους υπουργούς και γραμματείς του επιτελικού κράτους και της νυν κυβέρνησης.

Εκτίμηση μας είναι ότι ενόψει και του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» το αίτημα το υδατικό ζήτημα να γίνει πρώτη κυβερνητική προτεραιότητα πρέπει να γίνει καθολικό.

Η συγκρότηση της Επιτροπής πολιτών αποτελεί την εκκίνηση ώστε να γίνει αυτό πράξη και για αυτό ως ΕΘΕΜ στηρίζουμε και καλούμε ως επιστημονικός φορέας τους φορείς (αυτοδιοίκηση, επιμελητήρια, πανεπιστήμια κοκ.) να πράξουμε το ίδιο, να συμπράξουμε με στόχο το υδατικό να γίνει πρώτη κυβερνητική προτεραιότητα.                                                               

* Ο Γιάννης Καλλές είναι  Δικηγόρος, Πρόεδρος Εταιρείας Θεσσαλικών Μελετών (ΕΘΕΜ)

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Πρωτοβουλία για συγκρότηση Επιτροπής Διεκδίκησης επίλυσης Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ)

Πρωτοβουλία για την συγκρότηση Επιτροπής Διεκδίκησης επίλυσης του Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ) ανέλαβε ο πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας Κώστας Γιαννακός, σύμφωνα με τα ΜΜΕ (δες ρεπορτάζ του Γ. Ρούστα, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 10/4/2021 και του Γ. Κολλάτου, thessaliatv, 8/4/2021).

Για τον σκοπό αυτό, κλήθηκαν πρόσωπα που υπηρετούν επιστημονικούς και αυτοδιοικητικούς φορείς, φορείς αγροτών και ΤΟΕΒ, καθώς και επιστήμονες ή πολίτες που ενδιαφέρονται ή/και ασχολούνται εδώ και πολλά χρόνια με το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ στη Λάρισα, στις 8 Απριλίου 2021, όπου παρέστησαν οι πρόεδροι του ΓΕΩΤΕΕ  Δημήτρης Ντογκούλης και του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ηλίας Κοτσιμπογεώργος, η πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Καρδίτσας Παναγιώτα Βράντζα, οι πρώην δήμαρχοι Λάρισας Κώστας Τζανακούλης και Καρδίτσας Φώτης Αλεξάκος, ο Αντιδήμαρχος Κιλελέρ Χονδρονάσιος Αλέκος, οι πρόεδροι Φώτης Παπαδόπουλος του Συνεταιρισμού Λαρισαίων Αγροτών και Καλφούντζος Παναγιώτης του Συνεταιρισμού αγροτών Θεσσαλίας «ΘΕΣγη»,  το μέλος ΔΣ του Αγροτικού Συν/σμού Θεσσαλών Τοματοπαραγωγών Κυρίτσης Νικόλαος, το μέλος της ΕΘΕΜ Τάσος Μπαρμπούτης, ο ομότιμος καθηγητής  του ΠΘ Φάνης Γέμτος, ο γεωπόνος Κώστας Γκούμας και ο αγρότης Χαρίλαος Αρχοντής.

Την πρωτοβουλία χαιρέτισαν με βιντεοσκοπημένα μηνύματα, ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, δήμαρχος Τρικαίων Δ. Παπαστεργίου και ο Αντιδήμαρχος Λαρισαίων Ντ. Διαμάντος, ενώ παρενέβη μέσω skype ο πρόεδρος της ΕΘΕΜ Γ. Καλλές. Τέλος με γραπτά μηνύματα χαιρέτησαν ο πρώην δήμαρχος Καρδίτσας Δ. Αρχοντής και ο πρόεδρος του ΤΟΕΒ Ταυρωπού Αθ. Μαρκινός.

Κατά τη διάρκεια αυτής της σύσκεψης, έγιναν τοποθετήσεις, από όλους τους παριστάμενους, για  όσα περιγράφονται αναλυτικά στο κείμενο ανακοίνωσης (που μοιράστηκε σε όλα τα μέλη) και ειδικότερα για την υφιστάμενη κατάσταση (σε ότι αφορά το πρόβλημα διαχείρισης των υδατικών πόρων) στη Θεσσαλία, για την αναγκαιότητα συγκρότησης της επιτροπής, αλλά και για τους στόχους της πρωτοβουλίας αυτής.    

Ακούστηκαν επίσης διάφορες ενδιαφέρουσες προτάσεις, για τους τρόπους με τους οποίους  θα αναδειχτεί το υδατικό πρόβλημα με τις διάφορες παραμέτρους του (υδατική ασφάλεια από πλημμύρες και ξηρασία, μείζον οικολογικό  πρόβλημα λόγω ελλείμματος επιφανειακών και κυρίως υπόγειων υδάτων, κ.α), αλλά και για τις σοβαρές επιπτώσεις  που θα έχει στο μέλλον – στον βαθμό που δεν επιλυθεί το υδατικό - στην αγροτική παραγωγή, στην οικονομική ζωή και γενικότερα στην κοινωνία της Θεσσαλίας.

Στην συνέχεια προτάθηκε και αποφασίσθηκε ομόφωνα να εξουσιοδοτηθούν τα μέλη Φ. Γέμτος, Κ. Γιαννακός, Η. Κουτσιμπογεώργος και Δ. Ντογκούλης και να πάρουν όλες τις πρωτοβουλίες  που απαιτούνται προκειμένου σύντομα να δρομολογηθούν και οι πρώτες ενέργειες της Επιτροπής, σύμφωνα και με τα όσα συζητήθηκαν στην συνάντηση αυτή. 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Αναμονή και υπομονή τέλος, διεκδίκηση τώρα ! - Του Κώστα Γκούμα*

Βαίνουμε ολοταχώς προς την συμπλήρωση της μισής θητείας της Κυβέρνησης της ΝΔ και μοιραία ερχόμαστε αντιμέτωποι με το ερώτημα, ποια βήματα έγιναν και εάν υπήρξε πρόοδος στα υδατικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία.

Δυστυχώς, η απάντηση προκύπτει αβίαστα : Η κρίσιμη αυτή διετία παρήλθε άκαρπη.

Ότι εκκρεμότητες παρέλαβε η σημερινή Κυβέρνηση από την προηγούμενη, παραμένουν.

Νέος σχεδιασμός, είτε στον πρωτογενή τομέα είτε στην διαχείριση των υδάτων, δεν υπήρξε.

Καμία νέα πολιτική σε κρίσιμα θέματα δεν έτυχε εφαρμογής (τελείως ενδεικτικά : πρόγραμμα οικολογικής αποκατάστασης υπόγειων και επιφανειακών υδάτων, συστηματική μείωση καταναλώσεων αρδευτικού νερού κ.ο.κ.).

Σε ότι αφορά στα  έργα, παραμένει η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού (masterplan) αλλά και η επικέντρωση στην ωρίμανση (γνωστών εδώ και δεκαετίες) νέων, επιτακτικά  αναγκαίων  έργων ταμίευσης και μεταφοράς νερού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το μόνο νέο έργο που ανακοινώθηκε (και ελπίζουμε να γίνει πράξη) είναι το φράγμα - ταμιευτήρας Σκοπιάς Φαρσάλων, έργο καθόλα χρήσιμο και σημαντικό, είτε για την εξόχως σημαντική αντιπλημμυρική του διάσταση, είτε για τις αρδεύσεις, είτε για την συμβολή που θα έχει στην οικολογική αποκατάσταση και προστασία των υπόγειων υδροφορέων, μιας ιδιαίτερα επιβαρυμένης περιοχής.

Και επειδή το έργο ανακοίνωσε ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, «έτρεχαν» αγωνιωδώς οι αρμόδιοι υπουργείων ή άλλων φορέων, να βρούνε παλαιότερες μελέτες και να …ξεσκονίσουν φακέλους, ώστε να δούνε πως θα καταφέρουν, παρά την περιορισμένη  ωριμότητα του (από πλευράς μελετών), να το εντάξουν στο Ταμείο Ανάκαμψης.

Δυστυχώς περίπου παρόμοια είναι η κατάσταση και για άλλα σημαντικά έργα (Μουζάκι, Πύλη, Νεοχώρι, Ελασσόνα κλπ.), για τα οποία δεν διακρίνονται προοπτικές υλοποίησης σε εύλογο χρονικό διάστημα, παρά τα τεράστια υδατικά ελλείματα (διαπιστωμένα και από το ΣΔΥ Θεσσαλίας).

Όσο για τα έργα Άνω Αχελώου (ταμιευτήρας Συκιάς και σήραγγα μεταφοράς προς Μουζάκι) που ο Πρωθυπουργός, πολλοί υπουργοί του (πρώτος από όλους ο κ. Καραμανλής), αλλά και πολιτικά στελέχη της ΝΔ είχαν αναδείξει προεκλογικά  σαν ένα από τα πρώτα θέματα της νέας κυβέρνησης, όλοι μαζί τώρα (ίσως με κάποιες μικρές εξαιρέσεις, που όμως δεν αρκούν για μια αλλαγή πορείας), «προστατεύουν» την ηγεσία της ΝΔ και τον κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, που κυριολεκτικά έχει αφήσει την υπόθεση αυτή στην τύχη της (επιλέγουμε να μην κουράσουμε τον αναγνώστη με παράθεση ομιλιών, δηλώσεων, δημόσια εκφρασμένων υποσχέσεων κλπ. που είναι σε όλους γνωστά).

Ακόμη και η μεγάλης κλίμακας «πράσινη» προσαρμογή των ενεργειακών υποδομών στην οποία κινείται η χώρα, αγνοήθηκε στην περίπτωση των έργων Αχελώου, αφήνοντας ανεκμετάλλευτη την δυνατότητα παραγωγής ΥΗ ενέργειας, τόσο χρήσιμης για την Θεσσαλία και όχι μόνον.

Όσον αφορά στην πρωτοβουλία για ειδική σύσκεψη στην Αθήνα, που οργανώθηκε από τον επικεφαλής του επιτελικού τομέα της κυβέρνησης υπουργό κ. Γεραπετρίτη, πριν 15 μήνες, και αυτή δεν είχε καμία συνέχεια.

Να σκεφθεί κανείς ότι ο αρμόδιος υπουργός Υποδομών, δεν αξιοποίησε έως σήμερα ούτε καν το ελάχιστο ποσό των 2 εκατ. ευρώ (περίπου) που του είχε «εξασφαλίσει»  ο επί ΣΥΡΙΖΑ προκάτοχός του, για την συντήρηση των έργων, τα οποία παραμένουν ημιτελή και σε εγκατάλειψη, με κίνδυνο καταστροφών σε περίπτωση έντονων πλημμυρικών φαινομένων. [Για να προλάβουμε κάποιους που θα επικαλεστούν τις δυσκολίες της πανδημίας, θα θυμίσουμε ότι στους 21 μήνες αυτής της διακυβέρνησης δεν παρατηρήθηκε μείωση του νομοθετικού της έργου, ούτε και αναβλητικότητα στην επίλυση,  εμβληματικού χαρακτήρα εκκρεμοτήτων που παρέλαβε (πχ. Ελληνικό, οδικοί άξονες, Χρυσός, ΔΕΗ κλπ,)].

Είναι πλέον φανερό ότι το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας δεν εντάσσεται στις βασικές προτεραιότητες της Κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Βάσιμα εικάζουμε ότι, εκτός των άλλων, δεν έχει γίνει αντιληπτό ότι η Θεσσαλία είναι εκτεθειμένη σε μεγάλους κινδύνους από κλιματικά φαινόμενα όπως η ξηρασία – λειψυδρία, ο κίνδυνος ερημοποίησης, αλλά και η έντονη διάβρωση των εδαφών (που ήδη εξελίσσεται με ταχύτερους ρυθμούς από το παρελθόν).

Επίσης, δεν έχουν συνειδητοποιήσει στην Κυβέρνηση την σημασία των έργων ταμίευσης νερού πέριξ του κάμπου, τα οποία, πέραν του πολλαπλού σκοπού τους (άρδευση, ύδρευση, οικολογική αποκατάσταση κλπ.), με την συγκράτηση υδάτων σε περίοδο πλημμυρών, θα αποφορτίζουν από σημαντικές ποσότητες νερού τις πληττόμενες περιοχές και θα περιορίζουν σημαντικά το μέγεθος των ζημιών. Άρα οι τεράστιες δαπάνες για αποζημιώσεις από τα αποθέματα του προϋπολογισμού, κάλλιστα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς (και γιατί όχι, για την χρηματοδότηση αυτών των έργων ταμίευσης !).

Τέλος φαίνεται ότι στη ΝΔ  δεν θέλουν να απεμπλακούν από τις χωρίς τεκμηρίωση τοπικιστικές πιέσεις των Αιτωλοακαρνάνων, ή/και από τις αγκυλώσεις περί δήθεν οικολογικών επιπτώσεων από τα έργα Αχελώου (άποψη ήδη ξεπερασμένη από την πραγματικότητα).

Ειδικά στο  θέμα αυτό θα μπορούσαν  να προβούν σε μια στοιχειώδη σύγκριση περιβαλλοντικού και οικονομικού κόστους / οφέλους, λαμβάνοντας επιπρόσθετα υπόψη την διαπιστωμένη (αλλά συνήθως αφανή) καταστροφή που προκαλείται στα υδάτινα οικοσυστήματα (και κυρίως στα υπόγεια εξ’ αυτών), καθώς και την αποθετική ζημία που κάθε χρόνο προστίθεται από την καθηλωμένη γεωργία μας και από το στάσιμο (συχνά και σε υποχώρηση) αγροτικό εισόδημα.

Και όπως φαίνεται, ανάμεσα σε  όλες τις κυβερνήσεις, από το 1980 και έπειτα, που άρχισαν να κατασκευάζουν και προχώρησαν  (παρά τα κάθε είδους εμπόδια – ΣτΕ κλπ.) τα έργα αυτά, η κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη θα καταγραφεί ως η μόνη που ΔΕΝ εισάγει το θέμα στη Βουλή για μια καθαρή πολιτική απόφαση  ολοκλήρωσης των έργων αυτών. Μόνο με τον τρόπο αυτό, θα υποχρεωθούν οι κάθε είδους «αρνητές» να ξεκαθαρίσουν επιτέλους ποια είναι η θέση τους (κατεδάφιση η αξιοποίηση ;) των έργων. 

Και εμείς, δεν μπορούμε να μην φέρνουμε στο νου μας μεγάλες μάχες που έδωσαν όλα τα κόμματα στη Βουλή την δεκαετία του 1980, 1990 και 2000 για το θέμα αυτό και όλους τους υπουργούς Δημοσίων Έργων (φυσικά και της ΝΔ), που συνέδεσαν άρρηκτα το όνομά τους με τα έργα Αχελώου.

Ανάλογα ισχύουν τόσο για την δευτεροβάθμια αυτοδιοίκηση, όπου παρατηρείται περιορισμένη μαχητικότητα και κυρίως έλλειψη ενδιαφέροντος στην δυναμική αξιοποίηση των φορέων και του λαού της Θεσσαλίας για τον σκοπό αυτό, αλλά και για την Ένωση Δήμων (ΠΕΔ) Θεσσαλίας, που «ξεχάσαν» τελείως σημαντικές πρωτοβουλίες που πήραν στο παρελθόν, πρωτοστατώντας με συνέδρια, συναντήσεις με βουλευτές Θεσσαλίας και σε συνεργασίες με ΕΘΕΜ, ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ, ΤΕΕ/ΚΔ-Θ κ.α.

Όσο για τους Δημάρχους των μεγάλων πόλεων που άλλοτε έμπαιναν μπροστά, έχει εκλείψει δυστυχώς η διάθεση προβολής και διεκδίκησης των μεγάλων εκείνων θεμάτων της Θεσσαλίας, που υπερβαίνουν τις  συμβατικές τους αρμοδιότητες. Μάλλον εξέλιπαν και οι Δήμαρχοι με ανάλογη προσωπικότητα και όραμα…

Όπως και να έχει, θέματα σαν αυτά  που προαναφέραμε, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εγκαταλειφθούν στην απραξία και την αδιαφορία των πολιτικών και αυτοδιοικητικών παραγόντων, με μειωμένη την αίσθηση της σημασίας των μέχρι σήμερα αγώνων του θεσσαλικού λαού και του «βάρους» της σκυτάλης που τους έχει παραδοθεί (από προηγούμενους) στο μεγάλο ζήτημα του νερού στη Θεσσαλία.

Και επειδή η ζωή δεν σταματά, νέες δυνάμεις, νέοι άνθρωποι, ανεξάρτητα από ιδεολογικές επιλογές και κομματικές προτιμήσεις, οφείλουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τις πολιτικές μας διεκδικήσεις.

Όλοι αυτοί μπορούν να κινητοποιήσουν τις «αδρανείς» δυνάμεις των αγροτών, των συνεταιριστών, των ευαίσθητων στο περιβάλλον πολιτών, των επιστημόνων, των μικρομεσαίων επαγγελματιών και όλων όσοι θα μπορέσουν στο μέλλον να ωφεληθούν από μια, επιστημονικά σχεδιασμένη και βασισμένη στην επίλυση του υδατικού προβλήματος, ανασυγκρότηση της Θεσσαλίας και από μια  δυναμική απογείωση των προοπτικών που διαθέτει, κυρίως στον πρωτογενή τομέα, αλλά και στην μεταποίηση, στις εξαγωγές, στην «πράσινη» ενεργειακή παραγωγή και άλλους κλάδους της οικονομίας.

 

* Ο Κώστας Γκούμας είναι γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κ.Ε

 Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Τυχαίο ; Γραφειοκρατικό ; Ή ....«κατά λάθος εξεπίτηδες»

Είναι γνωστό ότι μέσα από σχετικές αναρτήσεις στο blog μας, προβάλλουμε συστηματικά τα θέματα ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και τις επιφυλάξεις μας για την αλλοίωση του κοινωνικού χαρακτήρα της ενέργειας. 

Τις ίδιες επιφυλάξεις διατηρούμε και για τους παρόχους - "επενδυτές" που διαρκώς ωθούν το ενεργειακό μείγμα της χώρας, με την ανοχή ή/και παρότρυνση της Πολιτείας, σε κατευθύνσεις συμφέρουσες για τους ίδιους αλλά, πιθανά όχι προς το κοινωνικό σύνολο (ένταση αιολικών, ΦΒ, φυσικού αερίου, στασιμότητα υδροηλεκτρικών, αυξημένη ενεργειακή εξάρτηση κλπ.). 

Στα πλαίσια αυτά δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη η είδηση που πυροδότησε το παρακάτω ..."αιρετικό" μας σχόλιο :

Η είδηση είναι απλή : «οφειλές δημοτικών τελών, εκτιμώμενου ύψους 600.000 ευρώ ! (σημ. το θαυμαστικό δικό μας), απαιτεί ο Δήμος Λαρισαίων από πέντε παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, που καθυστερούν την καταβολή τους, μέχρι και ένα χρόνο» (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 2 Απριλίου 2021).
Πρόκειται, προσθέτουμε εμείς, για χρήματα ΟΛΩΝ μας, τα οποία πληρώνουμε για σκοπούς τελείως άσχετους με την ενεργειακή κατανάλωση και συνεπώς η Πολιτεία όφειλε να έχει ρυθμίσει το ζήτημα με την απ' ευθείας, χωρίς άλλη μεσολάβηση χρόνου και διαδικασιών, κατάθεση των χρημάτων στο ταμείο του κάθε ΟΤΑ.

Κάνοντας έναν απλό συλλογισμό για τον (αναλογικό) προσδιορισμό του συνολικού μεγέθους "κατακράτησης" των χρημάτων μας από τις ιδιωτικές εταιρείες - παρόχους, υπολογίζουμε ότι για όλους τους ΟΤΑ της χώρας, το "οφειλόμενο" ποσό ανέρχεται στο ύψος των 50 εκατομμυρίων ευρώ, με ότι αυτό σημαίνει για την "αχρεωστήτως" παρεχόμενη ρευστότητα ...στους παρόχους !

Και γιατί όλα αυτά ; Μήπως τόσα χρόνια οι επιτελικοί των κυβερνήσεων δεν μπόρεσαν να επιλύσουν το θέμα με μια απλή διάταξη σε κάποιο νομοσχέδιο ; μήπως απλώς αμέλησαν ; Ή μήπως πρόκειται για "δωράκι" σε φίλους "επενδυτές" ;

Αλλά και οι ΟΤΑ δεν βλέπουμε να αντιδρούν μπροστά στην εξώφθαλμη και απαράδεκτη παράδοση τόσο σημαντικών κεφαλαίων που δεν τα δικαιούται κανείς άλλος παρά μόνον ο Δήμος μας. 

Και μας κάνει εντύπωση ο μάλλον υπηρεσιακός τρόπος που τοποθετεί ο υπεύθυνος αντιδήμαρχος Λάρισας το θέμα, αποκαλώντας "αμέλεια' την τακτική των ιδιωτών παρόχων, αλλά και η στάση του Δημάρχου που αρκείται σε εξώδικα και αγωγές, δεν θέτει το θέμα διεκδικητικά και πολιτικά απέναντι στην Κυβέρνηση, εκπροσωπώντας όπως οφείλει την φωνή και την δικαιολογημένη αγανάκτηση των θιγομένων πολιτών (που χωρίς τον Δήμο, δύσκολα πληροφορούνται τέτοιες αδικίες).

Στο κάτω κάτω "αριστερός" ο δήμαρχος, υποτίθεται γνωρίζει από αγωνιστικές πρακτικές, ή μήπως όχι ;

 Ο αιρετικός 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Ανάγκες σε νερό των καλλιεργειών του Ν. Λάρισας – Των Δημήτρη Καλφούντζου* & Σταύρου Ευαγγελίδη*

 

Ο καθηγητής Δ. Καλφούντζος με τον συνεργάτη του κ. Σταύρο Ευαγγελίδη εκπόνησε μια ολοκληρωμένη και αναλυτική  επιστημονική εργασία σχετικά με τις "ανάγκες σε νερό των καλλιεργειών του Νομού Λάρισας" , ενός Νομού που συγκεντρώνει ένα σημαντικό ποσοστό των καλλιεργούμενων εκτάσεων και των αντίστοιχων αρδευτικών αναγκών στη Θεσσαλία.

Η εργασία παρουσιάζει ενδιαφέρον και από την ανάλυση των στοιχείων που άπτονται των κλιματικών συνθήκων και των μεταβολών που υφίστανται, αποτυπώνοντας έτσι σφαιρικά τις πραγματικά δύσκολες συνθήκες στις οποίες αναπτύσσεται στη Θεσσαλία ο πρωτογενής τομέας σε σχέση με τις υδατικές ανάγκες.

Χρήσιμο πολύ θα ήταν εάν όλα αυτά τα στοιχεία και τα συμπεράσματα έμπειρων επιστημόνων η Πολιτεία τα αξιοποιούσε αναλόγως στην προσπάθεια διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης αγροτικής πολιτικής που τόσο εκκωφαντικά απουσιάζει στον τόπο μας.

Παραθέτουμε παρακάτω τα συμπεράσματα της εργασίας αυτής, ενώ ολόκληρη την εργασία μπορείτε να βρείτε εδώ.

[Συμπεράσματα

Η διαδικασία υπολογισμού της βασικής εξατμισοδιαπνοής που στηρίζεται σε χρονοσειρές κλιματικών δεδομένων είναι δυναμική. Αυτό σημαίνει, ότι οι τιμές της πρέπει να ανανεώνονται με την προσθήκη νέων κλιματικών δεδομένων από τους υφιστάμενους ή τους νέους μετεωρολογικούς σταθμούς που εγκαθίστανται στη Λάρισα

Οι απαιτήσεις των καλλιεργειών σε νερό, επηρεάζονται άμεσα από τους κλιματικούς παράγοντες. Ως συνέπεια των προαναφερθέντων παραμέτρων, διαπιστώνεται, η συνεχής άνοδος των απαιτήσεων σε νερό όλων των καλλιεργειών μέχρι τον Ιούλιο, όπου έχουν τις μέγιστες απαιτήσεις και μετά μείωσή τους μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Τελικά, με την επεξεργασία των κλιματικών δεδομένων και των καλλιεργούμενων εκτάσεων των ετών 2012 και 2017, προκύπτει, ότι η μέση κατανάλωση των καλλιεργειών σε νερό, για το Νομό Λάρισας, ανέρχεται σε 513,23mm για το έτος 2012, ενώ για το έτος 2017 μειώνεται σε 312,63mm. Σ’ αυτό το σημείο κρίνεται σκόπιμο να τονίσουμε, ότι για την καλλιεργητική περίοδο από 01/04/2012 έως 30/09/2012, το 2012 ήταν μια ξηρή χρονιά, με την βροχόπτωση να περιορίζεται στα 226,20mm, ενώ, σε αντίθεση με το 2017 που ήταν μια υγρή χρονιά, η βροχόπτωση ανήλθε στα 333,80mm.

Από την έρευνα προέκυψε ότι ο νομός Λάρισας αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα ανάπτυξης του πρωτογενή τομέα που εμφανίζονται και γενικότερα στην Ελλάδα.

Παρατηρείται δε, ότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων εξελίσσεται σε κρίσιμο παράγοντα μελλοντικής πορείας για την γεωργική παραγωγή και το τοπικό εισόδημα κατ’ επέκταση. Στο πλαίσιο αυτό, βασικοί στόχοι μιας αναπτυξιακής στρατηγικής θα πρέπει να θεωρούνται η ολοκλήρωση των υφισταμένων αρδευτικών δικτύων, αλλά και η υποστήριξη του συστήματος άρδευσης με νέα δίκτυα. Η εφαρμογή των παραπάνω κρίνεται άμεσης προτεραιότητας, δεδομένου ότι διαφαίνεται ο κίνδυνος ερημοποίησης του εδάφους.

Επίσης, κρίσιμο και καθοριστικό παράγοντα για τη διατήρηση των σημερινών καλλιεργειών, αλλά και για την εικόνα της γεωργικής εκμετάλλευσης στο μέλλον, αποτελεί η ολοκλήρωση των υφιστάμενων αρδευτικών δικτύων, αλλά και η υποστήριξη του συστήματος άρδευσης.

Η μείωση της παραγωγικότητας και οι αυξανόμενες ανάγκες εγγειοβελτιωτικών έργων, αυξάνουν κατακόρυφα το κόστος της παραγωγής, με ορατή την εκδοχή μείωσης της βιωσιμότητας του πρωτογενή τομέα και δυσμενών επιπτώσεων στην εθνική οικονομία. Είναι βέβαιο, ότι η πληροφόρηση και η ευαισθητοποίηση των παραγωγών σε σχέση με την ορθολογική χρήση του νερού και τις επιπτώσεις της μείωσης των υδατικών πόρων θα συμβάλει στην εξοικονόμησή του.

Η κατεύθυνση της σύγχρονης πολιτικής μειωμένων εισροών στην παραγωγή, δεν μπορεί να παραβλέπει την εξάντληση των υδατικών αποθεμάτων από την αλόγιστη χρήση και την ανάγκη λήψης μέτρων ορθολογικής διαχείρισης.

Βασικό μέτρο στο πλαίσιο μιας τέτοιας λογικής, αποτελεί η επιλογή κατάλληλων συστημάτων άρδευσης για μικρότερες απώλειες (στάγδην άρδευση), καθώς και η χρήση βελτιωμένων ποικιλιών με αυξημένη αντοχή σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες.

Δεδομένης της αξιόλογης συνεισφοράς του πρωτογενούς τομέα παραγωγής του νομού Λάρισας στην εθνική οικονομία, κρίνεται, αναγκαία η αναδιάρθρωση της παραγωγικής διαδικασίας, που θα πρέπει να συνυπολογίζει τις παραπάνω κατευθύνσεις.

Διαπιστώνεται, ότι ο αριθμός των μετεωρολογικών σταθμών είναι μικρός και ότι η κατανομή τους στο χώρο δεν είναι άριστη. Κρίνεται, απαραίτητη η σωστή αρχειοθέτηση των στοιχείων που υπάρχουν, ώστε, να είναι δυνατή η διατήρηση και η αξιοποίησή τους. Η έλλειψη των στοιχείων και η αδυναμία επεξεργασίας τους στερεί την δυνατότητα μελέτης, καθώς και την εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης, όσον αφορά τις απαιτήσεις των καλλιεργειών.

Ο σχεδιασμός χαρτών κατανομής της μέσης ημερήσιας εξατμισοδιαπνοής αναφοράς και της μέσης μηνιαίας βροχόπτωσης στο Νομό Λάρισας θα συμβάλει σημαντικά στην εύρυθμη λειτουργία των υφιστάμενων αρδευτικών δικτύων, στον προγραμματισμό νέων και γενικότερα στην ορθολογική διαχείριση του αρδευτικού νερού.

Άρα, απαιτείται, η καλύτερη οργάνωση για να είναι εφικτός ο προγραμματισμός της ποσότητας νερού που θα χρειαστούν οι καλλιέργειες στο μέλλον, ώστε, να βελτιωθεί η απόδοση του πρωτογενούς τομέα.]

*Δημήτριος Καλφούντζος, Καθηγητής Τμήματος Γεωπονίας - Αγροτεχνολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Λάρισα. E-mail: dkalf@uth.gr

*Σταύρος Ευαγγελίδης,  Τεχνολόγος Γεωπόνος 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb