«Όχι» στην άλωση της κοινής λογικής - Του Φάνη Γέμτου*

 

 

Στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας (15/2/2021) δημοσιεύτηκε  άρθρο  με τίτλο [«Όχι» στην άλωση των Αγράφων].

Μια οργάνωση με τίτλο Δίκτυο Αγράφων πανηγύριζε για τη διαβούλευση που έγινε για τη δημιουργία αιολικού πάρκου σε βουνοκορυφές των Αγράφων που αναφέρονται στο άρθρο. Από όσα γνωρίζω η διαβούλευση είναι υποχρεωτική από τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς και πάντα γίνεται. 

Το Δίκτυο προφανώς  είναι αντίθετο στην εγκατάσταση των ανεμογεννητριών. Τα συνηθισμένα επιχειρήματα για την αλλοίωση του τοπίου, πρόβλημα με τα πουλιά, γεννήσεις των προβάτων κλπ. Φυσικά τα σπίτια όσων μένουν εκεί και οι δρόμοι για να φτάσουν δεν αλλοιώνουν το περιβάλλον ούτε δημιουργούν προβλήματα. Το εντυπωσιακό όμως είναι στη πιο κάτω περικοπή από το άρθρο που περιγράφει τι υποστηρίζουν :

[..Σημαντική και ιδιαίτερα ελπιδοφόρα και η διαπίστωση ότι ο κόσμος έχει αντιληφθεί, όπως από την ανάγνωση των υποβληθεισών αντιρρήσεων ανακύπτει, πως η προστασία του περιβάλλοντος με τις ανεμογεννήτριες (αλλά και τις άλλες μορφές ΑΠΕ, όπως τα φωτοβολταϊκά και τα μικρά υδροηλεκτρικά, που στη χώρα μας προωθούνται) αποτελεί απλά ένα χωρίς ουσία και πρακτική σημασία αφήγημα. Ένα αφήγημα που προωθείται από συγκεκριμένους κύκλους με πρόσχημα την αποκαλούμενη «κλιματική αλλαγή» και χάριν των αδρών επιδοτήσεων ή και άλλων οικονομικών συμφερόντων, που το συνοδεύουν.

Ο κόσμος έχει αντιληφθεί πως οι αποκαλούμενες ΑΠΕ δεν μπορούν, παρά τις καλλιεργηθείσες προσδοκίες, αλλά και υποσχέσεις, να μας ηλεκτροδοτήσουν χωρίς υποστήριξη και από άλλες συμβατικές πηγές ενέργειας - από τις οποίες, υποτίθεται, επιδιώκουμε να απαλλαγούμε (!!!). Ο κόσμος έχει αντιληφθεί πως το μόνο σίγουρο που καταφέρνουν οι ΑΠΕ είναι η τεράστια και μη αναστρέψιμη περιβαλλοντική καταστροφή στις περιοχές, όπου εγκαθίστανται, αλλά και η δέσμευση του φυσικού και υδάτινου πλούτου της χώρας μας, με τις συνακόλουθες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις...]

Σε αυτό αμφισβητούνται :

1.   Η κλιματική αλλαγή που μάλιστα τη βάζουν σε εισαγωγικά. Μάλλον δεν έμαθαν για τα προβλήματα του Ιανού, για την πρόωρη άνοιξη που άνθισε πολλά δένδρα στις αρχές Φεβρουαρίου και ο παγετός κατέστρεψε τα άνθη ούτε τη συμφωνία της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιστημόνων για την ανθρωπογενή  κλιματική αλλαγή. Ούτε άκουσαν για το λειώσιμο των πάγων και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

2. Αμφισβητούν κάθε μορφής ΑΠΕ (ακόμα και τα μικρά υδροηλεκτρικά που θα μπορούσαν να μπουν στη θέση των παλιών νερόμυλων που στήριξαν τους πατεράδες μας)  με το επιχείρημα ότι χρειάζονται και μονάδες βάσεως για να εξασφαλίσουν τη συνεχή ηλεκτροδότηση κάτι που χρειάζεται με τη σημερινή τεχνολογία μαζί με αποθήκευση ενέργειας για εξομάλυνση. Αμφισβητούν προφανώς το σημασία της υποκατάστασης του 50% της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων  από τη χρήση ΑΠΕ που μπορεί να επιτευχθεί στα επόμενα χρόνια και θα αυξηθεί στα επόμενα.

3.   Υποστηρίζουν τη διατήρηση του υπάρχοντος συστήματος παραγωγής ενέργειας που οι κύριοι αυτοί και οι κάτοικοι των Αγράφων καταναλώνουν επιδοτούμενοι από όλους εμάς.  Φυσικά σημαντικό είναι να διατηρήσουν αυτοί το περιβάλλον τους άθικτο και αυτό να το πληρώνουν οι κάτοικοι της Πτολεμαΐδας, Κοζάνης, Αμυνταίου και Μεγαλόπολης που ζουν με τους ρύπους που παράγουν οι λιγνητικές μονάδες  που παρέχουν  σε όλους μας την ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουμε.

4. Και φυσικά θεωρούν ότι οι υδρογονάνθρακες και ο άνθρακας θα υπάρχουν αιώνια ενώ είναι βέβαιο ότι  αν δεν περιορίσουμε τη κατανάλωσή τους θα τελειώσουν στις επόμενες λίγες δεκαετίες. Είναι βέβαιο ότι όλες οι νέες ανακαλύψεις αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων βρίσκονται σε δυσμενέστερες συνθήκες  αξιοποίησης όπως σε μεγαλύτερα βάθη θαλασσών και αυτό θα κάνει τόσο την καθαρή ενεργειακή ωφέλεια  μικρότερη και φυσικά τη πηγή ακριβότερη. Προφανώς εφ’ όσον δεν δέχονται τη κλιματική αλλαγή δεν τους ενοχλούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που αυτές συνεπάγονται αλλά ούτε και τους κινδύνους από τα υπολείμματα των πυρηνικών σταθμών σχάσης  ουρανίου  που θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση ενέργειας από τις χώρες  που αναπτύσσονται και οι πολίτες τους διεκδικούν να καταναλώσουν και αυτοί με παρόμοιο περιβαλλοντικό αποτύπωμα με εμάς.

Δυστυχώς οργανώσεις με τέτοιες απόψεις εμφανίζονται σε κάθε περίπτωση αντίθετες με τη κοινή λογική. Παρατηρούμε ότι αντιτίθενται σε όλα απλώς για να αντιτίθενται χωρίς να προσφέρουν καμία θετική άποψη για το πώς θα λύσουμε το πρόβλημα. 

Μια αντίστοιχη άποψη είχαμε και με «οικολόγους» αντίθετους με πάρκο Φ/Β σε μια άγονη περιοχή στο Γεντίκι.  Αιτιολογία ότι η έκταση βρίσκεται κοντά (όχι πάνω)  στα παλιά ορυχεία έγχρωμου μαρμάρου. Υποθέτω ότι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν ότι είναι απέναντι από το Όλυμπο ή στους πρόποδες του Κισσάβου. Δυστυχώς κάποια οργάνωση του ΣΥΡΙΖΑ τους υποστήριξε.

Πρέπει στη χώρα αυτή να κάνουμε μια συζήτηση για το τι θέλουμε και πως θέλουμε να ζήσουμε. Κάθε δράση της διαβίωσής μας προκαλεί προβλήματα στο περιβάλλον.  Τα σπίτια μας, οι δρόμοι, οποιοδήποτε έργο αλλοιώνει το περιβάλλον. Η Γεωργία κατέστρεψε στο παρελθόν και καταστρέφει δάση  ή δεν τα αφήνει να επεκταθούν ενώ καταναλώνει νερό που υπάρχει σε περιορισμένες ποσότητες. Τα απόβλητα της διαβίωσής μας ρυπαίνουν.

Η απάντηση δεν μπορεί να είναι να μην κάνουμε δρόμους για να κυκλοφορούμε, ούτε σπίτια να κατοικούμε ούτε να καλλιεργούμε τα χωράφια και να ποτίζουμε τις καλλιέργειες για να ζήσουμε. Επομένως το ερώτημα δεν είναι αν δεν πρέπει να γίνει το Φ/Β πάρκο στο Γεντίκι αλλά που να γίνει ;

Το ίδιο για τις ανεμογεννήτριες των Αγράφων. Προσωπικά είμαι αντίθετος στο να γίνουν Φ/Β πάρκα σε γόνιμη αγροτική γη προτείνοντας να γίνουν  σε άγονες εκτάσεις ή «πετροβούνια» που έχουμε αρκετά να μας καλύψουν. Φυσικά το κόστος θα είναι μεγαλύτερο αλλά θα το καλύψουμε από τη γεωργική παραγωγή που θα συνεχίσει να μας δίνει καρπούς.

Στη δεκαετία του 1970  ίσως και λίγο αργότερα έγινε μια συζήτηση για τη δυνατότητα μείωσης των γεννήσεων και της σταθεροποίησης του πληθυσμού του Πλανήτη. Αυτή τη συζήτηση δεν την ακούω πια. Γιατί ; Υπάρχει καμία αμφιβολία ότι το κύριο πρόβλημα είναι ο μεγάλος πληθυσμός του Πλανήτη μαζί με την υπερκατανάλωση των κοινωνιών μας ;

Η Σαγκάν  σε ένα βιβλίο της περιγράφει  ένα δοχείο με καλό υπόστρωμα (φαγητό) για τα βακτήρια που τοποθετήθηκαν εκεί. Τα βακτήρια στο ευνοϊκό περιβάλλον άρχισαν να πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα. Όταν τελείωσε το υπόστρωμα τότε άρχισαν τον κανιβαλισμό καθώς έτρωγαν το ένα το άλλο. Εκεί πάμε και εμείς ; Ή πρέπει να πάρουμε μέτρα για να μη φτάσουμε εκεί ;

Προφανώς πρέπει να χρησιμοποιούμε ότι κάνει μικρότερη ζημιά στο περιβάλλον αλλά το όχι σε όλα δεν στέκει.

Στη χώρα είναι δύσκολη μια συζήτηση αλλά πρέπει να βρεθεί τρόπος να την κάνουμε. Για να συμφωνήσουμε στα βασικά στοιχεία ώστε να αναπτυχθούμε με μια παραγωγική οικονομία και όχι με επιδόματα και επιδοτήσεις που πληρώνουμε με δανεικά που όταν θα έρθει ο λογαριασμός θα γυρίσουμε στα μνημόνια.

Με όχι σε όλα η ανάπτυξη δεν θα έρθει και εμείς θα φυτοζωούμε.

*Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

 

Και ξαφνικά …ΜεΡΑ 25 ! (Του Κώστα Γκούμα)*

 

Στα πλαίσια  μιας επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή, ο βουλευτής Αθηνών του ΜεΡΑ 25 κ. Κρίτων Αρσένης (εφεξής ΚΑ), έκανε μια τοποθέτηση σε υψηλούς τόνους σχετικά με την «εκτροπή Αχελώου», όπως  πληροφορηθήκαμε από το σχετικό απόσπασμα της συζήτησης στη Βουλή (25/1/2021).

Ο κ. ΚΑ χαρακτήρισε «συγκλονιστική» (!) την δήλωση του  Πρωθυπουργού ότι «θα προχωρήσει στην εκτροπή Αχελώου». Στο ίδιο πομπώδες ύφος παρομοιάζει το «αρδευτικό σύστημα της Θεσσαλίας (σαν έναν) κουβά γεμάτο τρύπες», θεωρεί  «αδιανόητο» να δαπανηθούν άλλα χρήματα για την ολοκλήρωση των έργων Αχελώου, κατηγορώντας μάλιστα την Κυβέρνηση ότι προκαλεί το «δημόσιο αίσθημα».

Η πρώτη μας παρατήρηση είναι ότι αυτό το κόμμα έως σήμερα δεν έχει παρουσιάσει στο θεσσαλικό λαό (όσο τουλάχιστον γνωρίζουμε) μια επεξεργασμένη πρόταση η ένα πρόγραμμα  για την γεωργία,  για το υδατικό μας ζήτημα,   για το οικολογικό πρόβλημα της υπερεκμετάλλευσης των υπόγειων υδροφορέων,  για την καθημερινή αγωνία των αγροτών να εξασφαλίσουν νερό  στις καλλιέργειές τους και παράλληλα να μειώσουν το κόστος παραγωγής, ώστε να είναι ανταγωνιστικά τα προϊόντα τους.

Παρόλα αυτά το ΜεΡΑ25, μέσω του κ. ΚΑ, επέλεξε, αποσπασματικά και «ξεκάρφωτα» (ας μας επιτραπεί η έκφραση), να κάνει γνωστή στον  Θεσσαλικό λαό γνωστή μία και μόνο θέση του : «όχι στην εκτροπή Αχελώου» (!).

Επειδή πιθανότατα δεν γνωρίζουν πολλά για την πραγματική κατάσταση που βιώνουμε στην περιοχή μας, ας μας επιτρέψουν μια συνοπτική ενημέρωση  και, εάν επιθυμούνε, ας τα λάβουν υπόψη ώστε να διαμορφώσουν μια  ρεαλιστική και εφαρμόσιμη πολιτική πρόταση για την Θεσσαλία, την οποία ευχαρίστως θα συζητούσαμε μαζί τους.

Τα μεγάλα υδατικά ελλείμματα στη Θεσσαλία δημιουργούνται, σχεδόν αποκλειστικά, από την υψηλή «ζήτηση» νερού για την γεωργία. Μετά το 1980 (είσοδος στην ΕΟΚ)  όλες οι κυβερνήσεις ενθάρρυναν τους αγρότες να προχωρήσουν σε αρδευόμενες καλλιέργειες, προσφέροντας κάθε είδους κίνητρα (δάνεια, ευρωπαϊκές επιδοτήσεις κ.α.), χωρίς όμως να θέσουν ουσιαστικά όρια στη χρήση νερού.

Ειδικά στις δεκαετίες 1980 και 1990, λόγω περιορισμένης διαθεσιμότητας επιφανειακών νερών, παρατηρήθηκε σημαντική στροφή στην χρήση - εκμετάλλευση υπόγειων νερών μέσω  ανόρυξης γεωτρήσεων (ακόμη και παράνομων). 

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ την δεκαετία 1970 ο αριθμός των αρδευτικών γεωτρήσεων ήταν περίπου 7.000, σε 20-25 χρόνια αυτές ξεπέρασαν τις 33.000 (!). Και όλα αυτά χωρίς να έχει προβλεφθεί η ενίσχυση της «προσφοράς» του νερού με κατασκευή νέων αξιόλογων  έργων (ταμιευτήρες, φράγματα), ούτε στην λεκάνη Πηνειού (πλην του Σμοκόβου), ούτε σε εκείνη του Αχελώου (πλην Ν. Πλαστήρα – Ταυρωπού).

Παράλληλα όλες οι κυβερνήσεις υποτίμησαν ή αγνόησαν τους κανόνες της βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων,  την αυστηρή τήρηση ενός ισοσκελισμένου υδατικού ισοζυγίου (μεταξύ προσφοράς και ζήτησης), την έγκαιρη εφαρμογή των σχετικών Οδηγιών της ΕΕ, τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου, την ενίσχυση (σε προσωπικό και εξοπλισμό) των αρμόδιων υπηρεσιών, και την δημιουργία ενός φορέα διαχείρισης υδάτων με συμμετοχή των χρηστών.

Σημειωτέο, αυτή η υστέρηση οφείλεται σε όλες τις κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων στις οποίες συμμετείχαν ως υπουργοί ή στήριζαν ως Ευρωβουλευτές και ως Βουλευτές τα στελέχη της ηγεσίας του ΜεΡΑ 25 και ο κ. ΚΑ προσωπικά.

Αυτά λοιπόν είναι τα ελλείμματα πολιτικής που θα έπρεπε να έχουν «συγκλονίσει» τον κ. ΚΑ και όχι φυσικά οι αόριστες αναφορές και οι «χαλαρές» υποσχέσεις του κ. Κυρ. Μητσοτάκη για την «εκτροπή Αχελώου».

Με όσα προαναφέραμε έχει γίνει πλέον σαφές πως οδηγηθήκαμε στα τεράστια ελλείμματα και μάλιστα  εξαντλώντας μέρος των μόνιμων υπόγειων αποθεμάτων νερού.

Σε ότι αφορά την «σπατάλη» που υπερτονίζει ο κ. ΚΑ , κυρίως για δημιουργία εντυπώσεων,  θα υπενθυμίσουμε ότι οι Υπουργικές Αποφάσεις/Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ) που «δεν εφαρμόζονται» (όπως ορθώς επισημαίνει), περιέχουν μεγάλο αριθμό μέτρων και δράσεων για τον «περιορισμό» της ζήτησης, κάτι με το οποίο συμφωνούμε απόλυτα και απαιτούμε  επίμονα από τα όργανα της Πολιτείας εδώ και πολλά χρόνια. Όμως τα ΣΔΥ ΔΕΝ περιορίζονται μόνο στο σκέλος μείωσης της «ζήτησης» νερού, αλλά προβλέπουν και πολλά έργα ταμίευσης που θα ενισχύσουν την «προσφορά» νερού, θα καλύπτουν τις ετήσιες ανάγκες άρδευσης και θα εξασφαλίζουν ένα πρόσθετο απόθεμα  υδάτων για επαναφόρτιση των υπόγειων  υδροφορέων, με στόχο την σταδιακή αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας σε αυτά τα καταπονημένα οικοσυστήματα.

Αυτό αποτελεί και το μείζον οικολογικό πρόβλημα της περιοχής μας και η μόνη ορατή και ρεαλιστική λύση είναι, για μια σειρά ετών, να χρησιμοποιήσουμε χειμερινά νερά του Άνω Αχελώου (ταμιευτήρας Συκιάς), τα οποία μέσω της πλήρως διανοιγμένης σήραγγας Μουζακίου, θα χρησιμοποιηθούν για τον τεχνητό εμπλουτισμό των προβληματικών υπόγειων υδροφορέων στον κάμπο.

Εκτός όμως αυτού, η συγκέντρωση σημαντικού όγκου νερού στον ταμιευτήρα Συκιάς, θα αποτελεί ένα «απόθεμα ασφαλείας» για περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας στη Θεσσαλία, κάτι που άλλωστε αναμένεται να εμφανίζεται όλο και συχνότερα (κλιματική αλλαγή).

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την παραγωγή «πράσινης» υδροηλεκτρικής ενέργειας, καθιστούν το έργο Συκιάς απολύτως βιώσιμο και γι’ αυτό επιμένουμε στην ολοκλήρωση του, όπως  και στην  σήραγγα μεταφοράς επί του Άνω Αχελώου.

Η αντιμετώπιση των δύο παραπάνω προβλημάτων (οικολογικό, ασφάλεια) είναι εκ των ουκ άνευ και δυστυχώς δεν προσφέρονται για αυτά άλλες αξιόπιστες ρεαλιστικές εναλλακτικές λύσεις.

Αντίθετα η «ζήτηση» για αρδευτικούς σκοπούς είναι ένα μέγεθος διαχειρίσιμο. 

Εμείς θεωρούμε ότι η ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της λεκάνης Πηνειού είναι μονόδρομος, εάν  όμως κάποιοι κρίνουν ότι δεν πρέπει (;) να χρησιμοποιούνται νερά του  Αχελώου στον θεσσαλικό κάμπο, δεν έχουν παρά να ενστερνιστούν ένα από τα εναλλακτικά «συντηρητικά» σενάρια που περιγράφονται στα ΣΔΥ, στα οποία προβλέπεται δραστική μείωση των αρδευομένων εκτάσεων (έως και ένα εκατομμύρια στρέμματα) στην Ανατολική Θεσσαλία, έτσι ώστε να εξισορροπηθεί το υδατικό ισοζύγιο. 

Ας  προτείνουν λοιπόν στους αγρότες αυτούς αλλά και στην κυβέρνηση την μετατροπή των καλλιεργειών τους σε ξηρικές και την εγκατάλειψη των αντίστοιχων γεωτρήσεων. Περιμένουμε.

Και με την  ευκαιρία τι εννοεί ο κ. ΚΑ όταν εγκαλεί την  Κυβέρνηση επειδή «θέλει να ολοκληρώσει» τα ημιτελή έργα Αχελώου ; 

Μήπως ζητά από αυτήν να τα κατεδαφίσει ή μήπως να τα χρησιμοποιήσει για άλλους σκοπούς (πχ. ενέργεια) ;

Θα ήταν ιδιαίτερα διαφωτιστικό  να απαντήσει ο κ. ΚΑ στο ερώτημα αυτό ή, ακόμη καλύτερα, να φέρει το ζήτημα για συζήτηση στη Βουλή.

Το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας είναι βαθιά πολιτικό, επηρεάζει αποφασιστικά  τη ζωή χιλιάδων εργαζόμενων αγροτών και  η αντιμετώπισή του δεν μπορεί να γίνεται με «δόγματα» (υπέρ ή κατά εκτροπής Αχελώου), με στυγνές τεχνοκρατικές προσεγγίσεις και ευφυολογήματα, αλλά απαιτεί σχέδιο, ευαισθησία και, πάνω από όλα,  ειλικρίνεια και  καθαρές προτάσεις από τους πολιτικούς, κάτι που, δυστυχώς, όλο και λιγότερο συναντάμε στις μέρες μας.

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρώην Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων Λάρισας, πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

 

*Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

Επιπτώσεις του παρόντος κύματος ψύχους στα δενδροκομικά είδη – Του Γιώργου Νάνου*

 

Δυστυχώς, ο φετινός χειμώνας είναι αλλοπρόσαλλος και φαίνεται καταστροφικός. Κατ’ αρχήν είχαμε αφύσικα θερμό χειμώνα που δεν βοήθησε στη φυσιολογική συσσώρευση ψύχους που χρειάζονται οι ανθοφόροι οφθαλμοί για να βγουν από τον λήθαργο και να προχωρήσουν σε κανονική ανθοφορία και καρποφορία.

Αντ’ αυτού είχαμε μια πρωίμιση της ανάπτυξης των ανθοφόρων οφθαλμών, ακόμα και των βλαστοφόρων, της τάξης των 15 και πάνω ημερών.

Έτσι, έχουμε φτάσει στις 10 Φεβρουαρίου οι αμυγδαλιές να έχουν προχωρήσει σε φούσκωμα των ανθοφόρων οφθαλμών έως και έναρξη άνθισης, οι βερικοκιές, ροδακινιές, δαμασκηνιές, αχλαδιές κ.λπ. να βρίσκονται στο φούσκωμα των ανθοφόρων οφθαλμών. Αλλά είναι πολύ πιθανό και οι μηλιές και κερασιές να έχουν βγει από τον λήθαργο.

Αυτό σημαίνει ότι το μερίστωμα των οφθαλμών έχει συνδεθεί με την ηθμαγγειώδη μοίρα του βλαστού και χυμοί μεταφέρονται στο μερίστωμα που λειτουργεί πια έντονα.

Μέχρι τη σύνδεση του μεριστώματος με την ηθμαγγειώδη μοίρα, όσο οι οφθαλμοί βρίσκονταν σε λήθαργο, δεν μπορούσε να προχωρήσει εύκολα ο παγετός και να νεκρώσει το μερίστωμα και φυσικά τον οφθαλμό ακόμα και με θερμοκρασίες <-15 ^◦C.

Τώρα όμως με το φούσκωμα των οφθαλμών η θερμοκρασία που μπορεί να νεκρωθεί ο οφθαλμός είναι ακόμα και - 8 ^◦C. Όσο περισσότερο έχει αναπτυχθεί ο οφθαλμός προς το φούσκωμα και άνθιση, τόσο πιο ευαίσθητος γίνεται στον παγετό. Έτσι, με -6 ^◦C φουσκωμένα άνθη είναι πολύ πιθανό να νεκρωθούν σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Με -5 ^◦C θα νεκρωθούν τα άνθη σχεδόν ολοκληρωτικά. Αλλά και οι νεαροί βλαστοί σε πολλά είδη που έχουν αρχίσει να βλαστάνουν κινδυνεύουν από τους -5 ^◦C και κάτω.

Αν επιβεβαιωθούν οι καιρικές προβλέψεις, η ερχόμενη εβδομάδα μπορεί να φέρει πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες από αυτές που περιγράφηκαν παραπάνω. Επιπλέον, θα υπάρχει χιονόστρωση σε συνδυασμό με παγερούς ανέμους. Αν υπάρχει χιονόστρωση χωρίς παγερό άνεμο, τότε ακριβώς πάνω από το χιόνι οι θερμοκρασίες θα είναι πάρα πολύ χαμηλές και όσο απομακρυνόμαστε από το χιόνι προς τα επάνω η θερμοκρασία θα είναι λίγο υψηλότερη. Έτσι, μπορεί να προκληθεί τεράστια ζημιά στα χαμηλά τμήματα των δέντρων (ακόμα και στους βλαστούς) και μικρότερη στα υψηλότερα τμήματα των δέντρων. Αν ο παγερός αέρας συνεχίζει μέρα-νύχτα η βορινή πλευρά των δέντρων κινδυνεύει σε ύψιστο βαθμό να υποστεί ζημιά ακόμα και ο σκελετός των δέντρων.

Υπάρχει μόνο κάτι ενθαρρυντικό. Ίσως, λόγω της απότομης αλλά ουσιαστικής πτώσης της θερμοκρασίας το σαββατοκύριακο, τα φυτά μπορέσουν να «σκληραγωγηθούν» κάπως και να ανταπεξέλθουν και σε σχετικά καταστροφικές θερμοκρασίες. Αλλά φοβάμαι ότι είναι πολύ αργά στην ανάπτυξή τους. Το ελπίζω όμως.

Μπορούμε να κάνουμε κάτι ;

Αν δεν είχαμε κλαδέψει, μπορεί να είναι λίγο πιο ανθεκτικά τα φυτά. Ψεκασμός ενός χαλκού πριν την έναρξη των φαινομένων μπορεί να προκαλέσει επιπλέον αντοχή για 1-2 βαθμούς στα δέντρα.

Σίγουρα, 1-2 ημέρες μετά το ξεπάγωμα (όποτε αυτό έρθει) πρέπει να δουν οι ενδιαφερόμενοι τι ζημιά προκλήθηκε. Πρέπει να χαράξουν τον ανθοφόρο οφθαλμό κατά μήκος για να παρατηρήσουν το μερίστωμα, τον ύπερο, το εσωτερικό τμήμα του άνθους που θα έδινε τον καρπό, να δουν αν είναι λευκοκίτρινο, που σημαίνει ζωντανό, ή θολό προς καστανό, που σημαίνει νέκρωση. Να δουν οφθαλμούς από τη βορινή και από την νότια πλευρά, να δουν οφθαλμούς στα χαμηλά και στα ψηλά του δέντρου. Σε σημεία πάνω από το χιόνι να δουν με τομές και πόσο ζωντανός είναι ο φλοιός των κορμών και των βραχιόνων (τομή μέχρι το ξύλο).

Ας ελπίσουμε, ότι θα πάνε καλύτερα τα πράγματα από τις προβλέψεις των μετεωρολόγων, γιατί η άνοιξη θα είναι τραγική για τους καλλιεργητές δενδροκομικών ειδών.

* Ο Γιώργος Νάνος είναι Καθηγητής Δενδροκομίας, Σχολή Γεωπονικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

Χάνουμε πολύτιμο νερό. Μήπως πρέπει να το αποθηκεύουμε ; (Του Λουκά Γεωργαλά)*

Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Λουκά Γεωργαλά, Δ/ντή Σχεδιασμού και Διαχείρισης Υπηρεσιών Ύδατος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που δημοσιεύτηκε στο energypress στις 1/2/2021.

Πολλές από τις σκέψεις του αρθρογράφου αγγίζουν (αντικειμενικά) ορισμένα από τα δύσκολα θέματα που αντιμετωπίζουμε στην περιοχή μας, συμβάλλουν στην πλούσια  επιστημονική τεκμηρίωση  για την αντιμετώπιση του υδατικού ζητήματος της Θεσσαλίας και ενισχύουν τις θέσεις μας που διαχρονικά υποστηρίζουμε δημόσια, με άρθρα, επιστολές ή άλλα κείμενα  στα ΜΜΕ και στην ιστοσελίδα μας.

Δυστυχώς οι απόψεις αυτές για την επίλυση του υδατικού ζητήματος της Θεσσαλίας, συνήθως βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία από τις κατά καιρούς πολιτικές πρωτοβουλίες των αρμόδιων υπουργών και γενικότερα των υπευθύνων για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της υδατικής πολιτικής στη χώρα μας. 

Παραθέτουμε το πλήρες άρθρο : 

[Πρόσφατα ζήσαμε καταστροφικές πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο. Πρόκειται για μία περιοχή που εδώ και πολλά χρόνια καταγράφεται  σημαντική πτώση της στάθμης των υπόγειων υδάτων. Χαρακτηριστικό φαινόμενο, ως συνέπεια  της υπερεκμετάλλευσης, είναι η εκδήλωση εδαφικών υποχωρήσεων. Όμως υπεραντλήσεις και πτώσεις στάθμης έχουμε και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Ως αποτέλεσμα,  οι γεωτρήσεις  γίνονται σε όλο και μεγαλύτερα βάθη, το ενεργειακό κόστος, και όχι μόνο,  αυξάνεται υπέρμετρα και τελικά λόγω των οικονομικών δυσκολιών οι παραγωγοί  αναγκάζονται ακόμα και να εγκαταλείπουν τις εκμεταλλεύσεις τους. Όμως  η πτώση της στάθμης στους υδροφόρους δεν οφείλεται μόνον στην υπερεκμετάλλευση, αλλά και σε μία σειρά άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η αστικοποίηση (επέκταση των πόλεων), που εμποδίζουν τη φυσική αναπλήρωσή τους. Μελέτη του 2015 από τη ΝΑΣΑ δείχνει ότι μεταξύ των 37 μεγαλύτερων υδροφόρων της γης, το ένα τρίτο παρουσιάζει σημεία εξάντλησης, λόγω της ανθρώπινης κατανάλωσης.

Όσον αφορά τη κλιματική αλλαγή, προβλέπεται για τη χώρα μας ότι μέχρι το τέλος του αιώνα, θα μειωθεί η επιφανειακή απορροή από 10% έως 25% στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και  θα αυξηθούν τα φαινόμενα ραγδαίων βροχοπτώσεων τουλάχιστον κατά 10%. Όσον αφορά την  επιφανειακή θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί έως 2 βαθμούς και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας,  που εκτιμάται έως 0.5m μέχρι το 2080, θα αυξήσει την πίεση υφαλμύρινσης στα παράκτια υπόγεια σώματα. Υπάρχουν βεβαίως ευμενέστερα αλλά και  δυσμενέστερα σενάρια. Όλα όμως προβλέπουν μειωμένα συνολικά κατακρημνίσματα, και αύξηση των ραγδαίων φαινομένων και της θερμοκρασίας. 

Οι προκλήσεις για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων που τίθενται από αυτές τις ακραίες κλιματικές συνθήκες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάφορους τρόπους, όπως η αποθήκευση περισσότερου νερού από υγρές περιόδους για χρήση κατά τη διάρκεια της ξηρασίας. Ενώ οι επιφανειακές δεξαμενές (φράγματα κ.α.), αποτελούν ιστορικά τον κυρίαρχο μηχανισμό αποθήκευσης, οι φυσικοί και εξαντλημένοι υδροφορείς μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα στην ξηρασία, παρέχοντας πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης από μερικές επιφανειακές δεξαμενές,  μειώνοντας παράλληλα τις απώλειες εξατμίσεων.

Παγκοσμίως η επαναφόρτιση υδροφορέων, γνωστή ως managed aquifer recharge (MAR), είναι όλο και πιο δημοφιλής σήμερα. Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Αξιολόγησης Υπογείων Πόρων (IGRAC) που εδρεύει στο Delft της Ολλανδίας υπάρχουν περίπου 1.200 έργα διαχείρισης επανοφόρτισης υδροφορέων σε 62 χώρες.

Τα κέρδη από τη διαδικασία αυτή είναι  κυρίως η αύξηση της αποθήκευσης υπόγειων υδάτων, η βελτίωση της ποιότητας του νερού,  η αποτροπή διείσδυσης αλμυρού νερού, η δυνατότητα διαχείρισης συστημάτων διανομής νερού, η αποτροπή περαιτέρω καθιζήσεων και η καλύτερη λειτουργία πηγών, υγροτόπων και άλλων οικοσυστημάτων.  Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η υψηλή, τις περισσότερες φορές, ένταση των πλημμυρών σε σχέση με τη δυνατότητα κατείσδυσης ή οι χαμηλοί ρυθμοί με τους οποίους το νερό μπορεί να απορροφηθεί από τους υδροφορείς. Επιπλέον υπάρχει κίνδυνος  ρύπανσης των υπόγειων υδάτων από επιφανειακά που μεταφέρουν ρύπους, αστικής κυρίως προέλευσης, ή και φυτοφάρμακα.

Επομένως  ο σχεδιασμός των έργων αυτών, ο συνδυασμός με άλλα έργα,  τα σημεία των παρεμβάσεων, το είδος των παρεμβάσεων, ώστε να προσφέρουν τα μεγαλύτερα κέρδη στο κοινωνικό σύνολο, απαιτεί γνώση, συνεργασία και κυρίως σεβασμό στο περιβάλλον.  Προκειμένου όμως η απόδοση να είναι ολοκληρωμένη, απαιτείται επιπλέον σωστή διαχείριση των αντλούμενων ποσοτήτων, όπως βέλτιστες μεθόδους άρδευσης, αποφυγή διαρροών κ.α. 

Η 2η αναθεώρηση των  Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών που πρόκειται να εκπονηθούν σε εφαρμογή της Οδηγίας 60/2000, αναμένεται να δώσει επικαιροποιημένη εικόνα όσον αφορά τη κατάσταση των υπόγειων υδάτων στους σημαντικότερους υδροφορείς της χώρας. Επίσης θα προταθούν και αντίστοιχα έργα, όπως και από την επικείμενη  πρώτη αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας. 

Έχουμε ακόμα μέσω της κατείσδυσης πολύτιμο νερό, το οποίο όμως ενώ μας λείπει, χάνεται,  καταστρέφοντας στη πορεία του υποδομές και περιουσίες. Επιπλέον έχουμε ανεκμετάλλευτους φυσικούς υπόγειους χώρους, με  δυνατότητα αποθήκευσης νερού για μελλοντική χρήση. Θα πρέπει λοιπόν αυτή τη φορά,  να γίνει εκτενέστερη πρόβλεψη όσον αφορά την επαναφόρτιση υδροφορέων, τα δε προτεινόμενα έργα να χρηματοδοτηθούν και να υλοποιηθούν έγκαιρα, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.]

*Ο Λ. Γεωργαλάς είναι Δ/ντής Σχεδιασμού και Διαχείρισης Υπηρεσιών Ύδατος στο ΥΠΕΝ, και πρώην Γεν. Δ/ντής ΟΠΥ. 

Στο άρθρο εκφράζονται προσωπικές απόψεις του συγγραφέα.  

Πηγή : energypress

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

Τα νερά, ο «δικός» μας χρυσός - Κοινή επιστολή*

 

Λέγεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις το νερό είναι χρυσός. Είναι βέβαιο ότι για την Θεσσαλία ένας τέτοιος ισχυρισμός δεν θα ήταν αβάσιμος.

Ο λόγος όμως που αναφερόμαστε στον χρυσό είναι ότι τις ημέρες αυτές προβλήθηκε στις οικονομικές στήλες όλων των μέσων ενημέρωσης η είδηση (δες ενδεικτικά Καθημερινή, 6/2/2021) για την υπογραφή μιας «νέας επενδυτικής συμφωνίας» για τα μεταλλεία Κασσάνδρας (Χαλκιδική) ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και την εταιρεία, στην οποία εδώ και αρκετά χρόνια έχουν παραχωρηθεί δικαιώματα εξόρυξης και εκμετάλλευσης χρυσού (και όχι μόνο) στην συγκεκριμένη περιοχή.

Ως γνωστόν η υπόθεση αυτή για αρκετούς υπήρξε αμφιλεγόμενη, είχε προκαλέσει «έντονες αντιπαραθέσεις», ακολούθησε μια μακροχρόνια στασιμότητα στο θέμα και πολλές καθυστερήσεις αδειοδοτήσεων, με αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται στο ρεπορτάζ, οι παλαιότερες συμφωνίες και τα σχέδια εκμετάλλευσης του ορυκτού πλούτου της περιοχής να έχουν καταστεί «ανεπίκαιρα και μη αποδοτικά».

Να λοιπόν που η Κυβέρνηση της ΝΔ, μέσα σε 18 μήνες από την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας, εργάστηκε αθόρυβα και συστηματικά, με «εκτενή διυπουργική συνεργασία εν μέσω πανδημίας» (Καθημερινή, ο.π) και μετά από «τεράστιες προσπάθειες» κατέληξε σε μία συμφωνία, που αναμένεται σύντομα να έλθει προς επικύρωση στη Βουλή.

Προφανώς δεν θα εμπλακούμε στην αξιολόγηση της συμφωνίας για τον χρυσό, ούτε σε πολιτικές κρίσεις για ένα θέμα που ελάχιστα γνωρίζουμε. Θα σημειώσουμε όμως με έμφαση ότι στον χρυσό παρατηρούνται γρήγορες και ουσιαστικές εξελίξεις, σε αντίθεση με την συνεχιζόμενη στασιμότητα στο «δικό» μας μεγάλο ζήτημα των υδάτων, της τεράστιας οικολογικής απειλής από τη κακή διαχείριση, της έλλειψης αποτελεσματικής προστασίας από κινδύνους ξηρασίας και πλημμυρών στη Θεσσαλία και την συνεχιζόμενη υποχώρηση στον γεωργικό τομέα.

Στην υπόθεση λοιπόν του χρυσού διακρίνουμε :

·     Ξεκάθαρη πολιτική βούληση της Κυβέρνησης για διέξοδο από την στασιμότητα που παρέλαβε από την προηγούμενη πενταετία,

·   Αποτελεσματικό συντονισμό των εμπλεκόμενων Υπουργείων, διαμόρφωση στόχων και βημάτων για υλοποίηση του κυβερνητικού σχεδίου,

·   Αξιοποίηση της Βουλής όπου θα συζητηθούν δημοκρατικά όλες οι απόψεις και θα επικυρωθεί (ή όχι) το κυβερνητικό σχέδιο, χωρίς νέα παράταση σε αντιπαραθέσεις, μάχες χαρακωμάτων, δικαστικές προσφυγές και ότι άλλο ζούμε σε αυτή τη χώρα σε παρόμοια θέματα.

 Αντίθετα, στο θεσσαλικό πρόβλημα εντοπίζουμε :

·  «Χαλαρή» πολιτική βούληση που εκφράζεται με λόγια που δεν ακολουθούνται από έργα,

·       Απουσία δεσμεύσεων για συζήτηση του θέματος στη Βουλή,

·   Αποσπασματικές θετικές αναφορές  στα πιο «εύκολα» έργα (πχ. υποσχέσεις για μελέτη ταμιευτήρα Σκοπιάς Φαρσάλων), σε αντίθεση με την παρατεταμένη σιγή για τα πιο «δύσκολα» (πχ. ολοκλήρωση έργων Άνω Αχελώου) και παρά τις υποσχέσεις του κ. Πρωθυπουργού,

·   Διατήρηση του αναποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου διαχείρισης υδάτων (που, μεταξύ άλλων, ευθύνεται για την άθλια διαχείριση τους στη Θεσσαλία),

·  Έλλειψη σχεδίου και στόχων για την συγκράτηση (έστω προσωρινά) και αποκατάσταση στη συνέχεια των  τεράστιων οικολογικών επιπτώσεων από τα υδατικά ελλείμματα στους υπόγειους υδροφορείς, αλλά και στα ποτάμια μας,

·   Έλλειψη ισχυρού ενδιαφέροντος για τις μεγάλες δυνατότητες «πράσινης»  ενεργειακής εκμετάλλευσης του υδάτινου πλούτου της περιοχής μας,

·  Έλλειψη πρόθεσης εκπόνησης ολοκληρωμένου πλάνου (masterplan) για μέσο-μακροπρόθεσμα  υδατικά έργα και δράσεις, με διαβούλευση φορέων και τοπικών κοινωνιών, όπως ταιριάζει σε μια ευνομούμενη, σύγχρονη, δημοκρατική χώρα.

·  Έλλειψη πρόθεσης προσαρμογής  στη κλιματική αλλαγή που θα προκαλεί  πλημύρες τύπου Ιανού ή προβλήματα από ξηρασίες ή καύσωνες από έλλειψη αποθεμάτων ασφαλείας από ταμιεύσεις νερού.

Για να είμαστε ειλικρινείς, μετά τις πρώτες «διερευνητικές» επαφές που είχαμε το 2019 με κυβερνητικά στελέχη, ειδικότερα τον Υπουργό κ. Γ. Γεραπετρίτη, και ιδιαίτερα μετά την προ ενός έτους ευρύτατη σύσκεψη στην Αθήνα για το υδατικό της Θεσσαλίας, ελπίζαμε ότι η κυβέρνηση, έχοντας δηλώσει από παλιά τις θέσεις της, έχοντας ακούσει φορείς και παράγοντες και έχοντας στη διάθεσή της ολοκληρωμένες προτάσεις και κατευθύνσεις (υπομνήματα, πορίσματα συνεδρίων κ.α.), θα «έβαζε μπρος τις μηχανές» για διέξοδο από την απραξία της περιόδου ΣΥΡΙΖΑ.

Δυστυχώς διαψευσθήκαμε.

Και μιας και αναφερθήκαμε στον ΣΥΡΙΖΑ, εντυπωσιάζουν και παράλληλα προκαλούν την νοημοσύνη των Θεσσαλών οι πρόσφατες δηλώσεις του υπευθύνου Τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας του κόμματος αυτού κ. Σ. Φάμελλου (δες Trikalavoice, 5/2/2021).

Ο κ. Φάμελλος επιχαίρει για την μη πρόοδο στα έργα Αχελώου, την χαρακτηρίζει ως «αναδίπλωση της ΝΔ» και μας προτρέπει «να βρούμε άλλες λύσεις για την ενίσχυση του τοπικού εισοδήματος και των τοπικών υδατικών πόρων». Επίσης διατείνεται πως στην ΝΔ «κρύβονται πίσω από την εκτροπή Αχελώου …. ώστε να δικαιολογήσουν την αποτυχία τους όσο αφορά στα έργα που χρειάζεται η Θεσσαλία» (!!) (σημ. η έκπληξη δική μας).

Πραγματικά, πιο τυπική εφαρμογή του ρητού «κρίνει εξ ιδίων τα αλλότρια» δεν θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε. Όλα αυτά τα χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε τίποτε ουσιαστικό σε όλα τα θέματα των υδάτων (που λίγο πριν τα περιγράψαμε ως έλλειμμα πολιτικής της σημερινής Κυβέρνησης). Το μόνο που ασχολήθηκαν, κρυπτόμενοι πίσω από την άρνησή τους στην «εκτροπή Αχελώου», ήταν πως θα καταφέρουν να ανατρέψουν πολιτικές αποφάσεις και πορεία έργων αρκετών δεκαετιών (προς ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της, πέραν πάσης αμφιβολίας, ελλειμματικής Θεσσαλίας), προκαλώντας με τον τρόπο αυτό συγχύσεις στην κοινή γνώμη. Ακόμη και στο έργο Μεσοχώρας ο κ. Φάμελλος προξένησε (άθελα του;) πρόβλημα νομιμότητας (κάτι που στην ίδια συνέντευξη έμμεσα το αποδέχεται).

Και μιας και θεωρεί ο κ. Φάμελλος ότι υπάρχει αναδίπλωση της ΝΔ για τα έργα Αχελώου, δηλαδή συμπίπτει πλέον η Κυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ στην άποψη να μην μεταφερθούν ύδατα του Αχελώου προς τον κάμπο, ας μας πει ως «υπεύθυνος» πολιτικός ενός «υπεύθυνου» κόμματος, τι ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ στην κυβέρνηση να πράξει σχετικά με τα ημιτελή έργα επί του Αχελώου ;

Να τα ολοκληρώσει ; Να τα κατεδαφίσει ; Να τα εγκαταλείψει ως έχουν ; Σε ποια επιλογή τους θα τους στηρίξει και σε ποια θα αντιταχθεί ;

Πέντε ολόκληρα χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ προσπάθησε ανεπιτυχώς να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της ανερμάτιστης επιχειρηματολογίας του, μοιράζοντας ακόμη και ψεύτικες υποσχέσεις (δες απάντηση Σπίρτζη, Δεκ. 2015) στον θεσσαλικό λαό ότι θα συνεχιστούν τα έργα (!).

Πότε επιτέλους θα βρουν την δύναμη για μια καθαρή πολιτική τοποθέτηση σχετικά με την τύχη των ημιτελών έργων Αχελώου ;

Θα κλείσουμε, όπως αρχίσαμε, με τον χρυσό.

Στο έργο αυτό, ακόμη και εάν δεν έπαιρνε την σχετική πρωτοβουλία η σημερινή Κυβέρνηση, το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί θα ήταν να μην πραγματοποιηθεί ένα  (ωφέλιμο ή όχι, άλλοι θα το κρίνουν) επενδυτικό σχέδιο για την χώρα μας.

Στο υδατικό της Θεσσαλίας όμως, η  πολυετής στασιμότητα αυξάνει εκθετικά την δυσκολία μελλοντικής αντιμετώπισης του ήδη πολύ σοβαρού προβλήματος. Κάθε χρόνος  που περνάει «γεννά» όλο και υψηλότερα υδατικά ελλείμματα, περισσότερα προβλήματα στο περιβάλλον, επιβαρύνει περαιτέρω το ήδη υψηλό κόστος παραγωγής  (μειώνοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και το αγροτικό εισόδημα) και μεγαλώνει την αβεβαιότητα για την υδατική ασφάλειά μας από (συχνά επαναλαμβανόμενα) κλιματικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία και οι πλημμύρες.

Μπορούμε να παραμένουμε κι άλλο αδρανείς ; 

*Αρχοντής Δημήτρης, πρώην Δήμαρχος Καρδίτσας

*Γιαννακός Κώστας, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας

*Γέμτος Φάνης, ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

*Γκούμας Κώστας, πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

*Κοτσιμπογεώργος Ηλίας, Πρόεδρος Οικονομικού Επιμελητηρίου Θεσσαλίας

*Μπαρμπούτης Τάσος, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρώην γεν. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ

*Τσιούρης Δημήτρης, πρόεδρος ΤΟΕΒ Πηνειού

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb