Χάνουμε πολύτιμο νερό. Μήπως πρέπει να το αποθηκεύουμε ; (Του Λουκά Γεωργαλά)*



Πολύ ενδιαφέρον το άρθρο του κ. Λουκά Γεωργαλά, Δ/ντή Σχεδιασμού και Διαχείρισης Υπηρεσιών Ύδατος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που δημοσιεύτηκε στο energypress στις 1/2/2021.

Πολλές από τις σκέψεις του αρθρογράφου αγγίζουν (αντικειμενικά) ορισμένα από τα δύσκολα θέματα που αντιμετωπίζουμε στην περιοχή μας, συμβάλλουν στην πλούσια  επιστημονική τεκμηρίωση  για την αντιμετώπιση του υδατικού ζητήματος της Θεσσαλίας και ενισχύουν τις θέσεις μας που διαχρονικά υποστηρίζουμε δημόσια, με άρθρα, επιστολές ή άλλα κείμενα  στα ΜΜΕ και στην ιστοσελίδα μας.

Δυστυχώς οι απόψεις αυτές για την επίλυση του υδατικού ζητήματος της Θεσσαλίας, συνήθως βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία από τις κατά καιρούς πολιτικές πρωτοβουλίες των αρμόδιων υπουργών και γενικότερα των υπευθύνων για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της υδατικής πολιτικής στη χώρα μας. 

Παραθέτουμε το πλήρες άρθρο : 

[Πρόσφατα ζήσαμε καταστροφικές πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο. Πρόκειται για μία περιοχή που εδώ και πολλά χρόνια καταγράφεται  σημαντική πτώση της στάθμης των υπόγειων υδάτων. Χαρακτηριστικό φαινόμενο, ως συνέπεια  της υπερεκμετάλλευσης, είναι η εκδήλωση εδαφικών υποχωρήσεων. Όμως υπεραντλήσεις και πτώσεις στάθμης έχουμε και σε πολλές άλλες περιοχές της χώρας. Ως αποτέλεσμα,  οι γεωτρήσεις  γίνονται σε όλο και μεγαλύτερα βάθη, το ενεργειακό κόστος, και όχι μόνο,  αυξάνεται υπέρμετρα και τελικά λόγω των οικονομικών δυσκολιών οι παραγωγοί  αναγκάζονται ακόμα και να εγκαταλείπουν τις εκμεταλλεύσεις τους. Όμως  η πτώση της στάθμης στους υδροφόρους δεν οφείλεται μόνον στην υπερεκμετάλλευση, αλλά και σε μία σειρά άλλων ανθρώπινων δραστηριοτήτων όπως η αστικοποίηση (επέκταση των πόλεων), που εμποδίζουν τη φυσική αναπλήρωσή τους. Μελέτη του 2015 από τη ΝΑΣΑ δείχνει ότι μεταξύ των 37 μεγαλύτερων υδροφόρων της γης, το ένα τρίτο παρουσιάζει σημεία εξάντλησης, λόγω της ανθρώπινης κατανάλωσης.

Όσον αφορά τη κλιματική αλλαγή, προβλέπεται για τη χώρα μας ότι μέχρι το τέλος του αιώνα, θα μειωθεί η επιφανειακή απορροή από 10% έως 25% στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας και  θα αυξηθούν τα φαινόμενα ραγδαίων βροχοπτώσεων τουλάχιστον κατά 10%. Όσον αφορά την  επιφανειακή θερμοκρασία αναμένεται να αυξηθεί έως 2 βαθμούς και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας,  που εκτιμάται έως 0.5m μέχρι το 2080, θα αυξήσει την πίεση υφαλμύρινσης στα παράκτια υπόγεια σώματα. Υπάρχουν βεβαίως ευμενέστερα αλλά και  δυσμενέστερα σενάρια. Όλα όμως προβλέπουν μειωμένα συνολικά κατακρημνίσματα, και αύξηση των ραγδαίων φαινομένων και της θερμοκρασίας. 

Οι προκλήσεις για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων που τίθενται από αυτές τις ακραίες κλιματικές συνθήκες, μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάφορους τρόπους, όπως η αποθήκευση περισσότερου νερού από υγρές περιόδους για χρήση κατά τη διάρκεια της ξηρασίας. Ενώ οι επιφανειακές δεξαμενές (φράγματα κ.α.), αποτελούν ιστορικά τον κυρίαρχο μηχανισμό αποθήκευσης, οι φυσικοί και εξαντλημένοι υδροφορείς μπορούν να ενισχύσουν την ανθεκτικότητα στην ξηρασία, παρέχοντας πολύ μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης από μερικές επιφανειακές δεξαμενές,  μειώνοντας παράλληλα τις απώλειες εξατμίσεων.

Παγκοσμίως η επαναφόρτιση υδροφορέων, γνωστή ως managed aquifer recharge (MAR), είναι όλο και πιο δημοφιλής σήμερα. Σύμφωνα με το Διεθνές Κέντρο Αξιολόγησης Υπογείων Πόρων (IGRAC) που εδρεύει στο Delft της Ολλανδίας υπάρχουν περίπου 1.200 έργα διαχείρισης επανοφόρτισης υδροφορέων σε 62 χώρες.

Τα κέρδη από τη διαδικασία αυτή είναι  κυρίως η αύξηση της αποθήκευσης υπόγειων υδάτων, η βελτίωση της ποιότητας του νερού,  η αποτροπή διείσδυσης αλμυρού νερού, η δυνατότητα διαχείρισης συστημάτων διανομής νερού, η αποτροπή περαιτέρω καθιζήσεων και η καλύτερη λειτουργία πηγών, υγροτόπων και άλλων οικοσυστημάτων.  Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η υψηλή, τις περισσότερες φορές, ένταση των πλημμυρών σε σχέση με τη δυνατότητα κατείσδυσης ή οι χαμηλοί ρυθμοί με τους οποίους το νερό μπορεί να απορροφηθεί από τους υδροφορείς. Επιπλέον υπάρχει κίνδυνος  ρύπανσης των υπόγειων υδάτων από επιφανειακά που μεταφέρουν ρύπους, αστικής κυρίως προέλευσης, ή και φυτοφάρμακα.

Επομένως  ο σχεδιασμός των έργων αυτών, ο συνδυασμός με άλλα έργα,  τα σημεία των παρεμβάσεων, το είδος των παρεμβάσεων, ώστε να προσφέρουν τα μεγαλύτερα κέρδη στο κοινωνικό σύνολο, απαιτεί γνώση, συνεργασία και κυρίως σεβασμό στο περιβάλλον.  Προκειμένου όμως η απόδοση να είναι ολοκληρωμένη, απαιτείται επιπλέον σωστή διαχείριση των αντλούμενων ποσοτήτων, όπως βέλτιστες μεθόδους άρδευσης, αποφυγή διαρροών κ.α. 

Η 2η αναθεώρηση των  Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών που πρόκειται να εκπονηθούν σε εφαρμογή της Οδηγίας 60/2000, αναμένεται να δώσει επικαιροποιημένη εικόνα όσον αφορά τη κατάσταση των υπόγειων υδάτων στους σημαντικότερους υδροφορείς της χώρας. Επίσης θα προταθούν και αντίστοιχα έργα, όπως και από την επικείμενη  πρώτη αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας. 

Έχουμε ακόμα μέσω της κατείσδυσης πολύτιμο νερό, το οποίο όμως ενώ μας λείπει, χάνεται,  καταστρέφοντας στη πορεία του υποδομές και περιουσίες. Επιπλέον έχουμε ανεκμετάλλευτους φυσικούς υπόγειους χώρους, με  δυνατότητα αποθήκευσης νερού για μελλοντική χρήση. Θα πρέπει λοιπόν αυτή τη φορά,  να γίνει εκτενέστερη πρόβλεψη όσον αφορά την επαναφόρτιση υδροφορέων, τα δε προτεινόμενα έργα να χρηματοδοτηθούν και να υλοποιηθούν έγκαιρα, προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.]

*Ο Λ. Γεωργαλάς είναι Δ/ντής Σχεδιασμού και Διαχείρισης Υπηρεσιών Ύδατος στο ΥΠΕΝ, και πρώην Γεν. Δ/ντής ΟΠΥ. 

Στο άρθρο εκφράζονται προσωπικές απόψεις του συγγραφέα.  

Πηγή : energypress

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια σας για το blog ή/ και τις αναρτήσεις εδώ :

Δημοφιλέστερες Αναρτήσεις