Ελπιδοφόρες εξελίξεις στην αντιμετώπιση των υδατικών προβλημάτων της περιοχής Φαρσάλων - Του Κώστα Γκούμα*

 

   Η περιοχή των Φαρσάλων, συγκαταλέγεται μεταξύ των περιοχών της Περιφερειακής ενότητας Λάρισας με  έντονα προβλήματα υδάτινων πόρων. Το υδρευτικό, μαζί με το αρδευτικό πρόβλημα και την αξιοποίηση των απορροών του Ενιπέα ποταμού, είναι σοβαρά ζητήματα  που απασχολούν για τρείς και πλέον δεκαετίες την τοπική κοινωνία των Φαρσάλων. 

Η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την αναποτελεσματική εδώ και πολλά χρόνια, διαχείριση του προβλήματος με την συνεχιζόμενη αλόγιστη χρήση των υδάτων και την συνεχή παραγωγή καταστροφικών ελλειμάτων, επιβαρύνει όλο και περισσότερο το περιβάλλον, δυσκολεύει την εξεύρεση νερού ακόμα και για υδρεύσεις, αυξάνει το κόστος παραγωγής στις αρδεύσεις και αποθαρρύνει τους νέους που στρέφονται στην Γεωργία.

Οι 3.000 χιλιάδες γεωτρήσεις της περιοχής αυτής, αντλούν τεράστιες ποσότητες υπόγειου νερού, πολύ περισσότερες από την φυσική ανανέωση που γίνεται με την κατείσδυση από το νερό των βροχών (που και αυτές φαίνεται ότι είναι μειωμένες τα τελευταία έτη). Έτσι η στάθμη των υδροφόρων στρωμάτων πέφτει, οι γεωτρήσεις αχρηστεύονται και αντικαθίστανται με άλλες βαθύτερες και οι πηγές της περιοχής, αν δεν έχουν στερέψει παντελώς (π.χ. Χτούρι Υπέρεια κ.α.), έχουν παροχές σημαντικά μειωμένες (Βρυσιά). 

Στα προβλήματα αυτά, λίγους μήνες πριν, προστέθηκαν και οι καταστροφικές πλημμύρες του "Ιανού" στην Θεσσαλία, που είχαν σαν συνέπεια  απώλειες ανθρώπινων ζωών, καταστροφές  περιουσιών και γενικά σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στην περιοχή και στους κατοίκους των Φαρσάλων.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, μετά από μια περίοδο που μεσολάβησε για την καταγραφή των ζημιών και για συσκέψεις - επαφές, υπήρξαν ορισμένες ενδιαφέρουσες και θα έλεγα ενθαρρυντικές εξελίξεις, που αφορούν τρία σημαντικά υδατικά έργα και σηματοδοτούν το ενδιαφέρον της Πολιτείας για την αντιμετώπιση των χρόνιων υδατικών προβλημάτων της περιοχής Φαρσάλων. Έργα που διεκδικούσαν - εδώ και πολλά χρόνια ανεπιτυχώς - οι φορείς των Φαρσάλων και τα οποία ήδη, όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ των ΜΜΕ, έχουν μπει σε τροχιά υλοποίησης.  

Θα ξεκινήσουμε με την πιο ελπιδοφόρα εξέλιξη. Αφορά την εκπόνηση της μελέτης του φράγματος Σκοπιάς Φαρσάλων, για την οποία σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση του βουλευτή Λάρισας της ΝΔ, κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου, δόθηκε εντολή από τον Πρωθυπουργό  κ. Μητσοτάκη να προχωρήσουν άμεσα οι διαδικασίες εκπόνησης της οριστικής μελέτης του έργου αυτού. 

Το φράγμα Σκοπιάς Φαρσάλων, ένα εμβληματικό έργο ταμίευσης νερού με πολλαπλή σπουδαιότητα για την ευρύτερη περιοχή, θα λύσει τα προβλήματα ύδρευσης, της ληστρικής εκμετάλλευσης των υπόγειων υδροφορέων, θα συμβάλλει στην μείωση του κόστους άρδευσης και θα προφυλάξει στο μέλλον την περιοχή, από πλημμυρικά φαινόμενα ανάλογα με αυτά του "Ιανού"  ! 

Εξίσου σημαντικές - για την περιοχή - είναι και οι ειδήσεις που αφορούν άλλα δύο έργα, που τα διεκδικούν εδώ και πολλά χρόνια οι αγρότες, οι φορείς τους.

Το ένα αφορά την δημοπράτηση του έργου κατασκευής φράγματος εμπλουτισμού των πηγών Βρυσιών. 

Το έργο αυτό της αναστόμωσης των πηγών, το διεκδικούν οι αγρότες, οι φορείς  της περιοχής και ο ΤΟΕΒ Ενιπέα Φαρσάλων, ήδη από τις αρχές του 2000.

Στα βόρεια του οικισμού Βρυσιά του Δήμου Φαρσάλων, υπάρχουν πηγές νερού οι οποίες αναβλύζουν περίπου 7 - 8 μήνες τον χρόνο και δημιουργούν μια φυσική λίμνη στην περιοχή. Οι πηγές αυτές τροφοδοτούν μέσω του υδρογραφικού δικτύου της περιοχής τον ποταμό Φαρσαλίτη. Τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω των αντλήσεων για άρδευση από τις γεωτρήσεις που υπάρχουν στην περιοχή, η παροχή των πηγών μειώνεται σημαντικά ώσπου μηδενίζεται.

Πρόκειται συνεπώς για έργο που σχετίζεται με την προστασία του υδάτινου δυναμικού της περιοχής και στοχεύει στην ενίσχυση των πηγών, ώστε να αυξηθούν τα ενεργά αποθέματα τους και να αποφεύγονται φαινόμενα μηδενισμού της παροχής τους

Το άλλο σημαντικό έργο, είναι η κατασκευή υπογείων αρδευτικών δικτύων για 40 αντλιοστάσια γεωτρήσεων, στο βόρειο και νότιο τμήμα της περιοχής ευθύνης του ΤΟΕΒ Ενιπέα Φαρσάλων, συνολικής δαπάνης 3 εκατομμυρίων ευρώ. Τα σύγχρονα αυτά υπόγεια δίκτυα, θα κατασκευαστούν από σκληρό πολυαιθυλένιο (τρίτης γενιάς), θα διαθέτουν υδροληψίες με υδρόμετρο για τη μέτρηση της παροχής και θα συμβάλλουν στην μείωση απωλειών (σε σχέση με το υπάρχον επιφανειακό δίκτυο), δηλαδή στην εξοικονόμηση αρδευτικού νερού που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή Φαρσάλων.

Στο θέμα εξοικονόμησης νερού και της ανάγκης να κατασκευάζονται έργα υπογειοποίησης αγωγών μεταφοράς, αναφερθήκαμε παλαιότερα στο blog (δες εδώ), οπότε δεν χρειάζεται να αναφερθούμε ιδιαίτερα στην αυτονόητη αξία των 36.500 μέτρων που θα αντικαταστήσουν και θα εκσυγχρονίσουν αρδευτικό δίκτυο τουλάχιστον 30 ετών (!) της περιοχής δικαιοδοσίας του ΤΟΕΒ Ενιπέα.

Οι θετικές αυτές εξελίξεις, για την δρομολόγηση των διαδικασιών εκπόνησης της μελέτης του φράγματος Σκοπιάς και την υλοποίηση των παραπάνω έργων, αποδεικνύουν ότι όταν υπάρχει σταθερό διεκδικητικό πλαίσιο, στοιχειώδης διαχρονικός προγραμματισμός και πολιτική βούληση, μπορούν να γίνουν σταδιακά τα σωστά βήματα προς την κατεύθυνση αντιμετώπισης του υδατικού προβλήματος της περιοχής Φαρσάλων (και όχι μόνον). 

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

 

Το έργο τεχνητού εμπλουτισμού Χάλκης - Κιλελέρ και ο «μύθος» των μικρών έργων - Του Κώστα Γκούμα*

 

Ένα από τα κυριότερα προβλήματα  της Θεσσαλίας, όπως  διαπιστώνεται  από τις μελέτες των τριών τελευταίων δεκαετιών και από τα Σχεδία Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ) Θεσσαλίας, είναι η υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων, οι υπεραντλήσεις των υπογείων νερών και η δραματική μείωση ακόμη και των μόνιμων (που δεν ανανεώνονται) υπόγειων αποθεμάτων.

Τα προβλήματα αυτά, που αγγίζουν τα όρια μεγάλης οικολογικής καταστροφής, είναι ιδιαίτερα έντονα στα νοτιοανατολικά  πεδινά τμήματα της Δυτικής και Ανατολικής Θεσσαλίας.

Στις περιοχές αυτές εντάσσεται και η ευρύτερη περιοχή Δήμου Χάλκης – Κιλελέρ στην οποία, από τις αρχές της δεκαετίας 2000, εμφανίσθηκαν σοβαρά προβλήματα που σχετίζονταν με την ταπείνωση του υδροφόρου ορίζοντα, τη ρύπανση του νερού και την εμφάνιση ρωγμών.

Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών, η Περιφέρεια Θεσσαλίας χρηματοδότησε (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 29/6/2005) ερευνητικό πρόγραμμα προκειμένου να εξεταστούν οι «Δυνατότητες εφαρμογής τεχνητού εμπλουτισμού στις περιοχές Χάλκης-Κιλελέρ».

Τα έργα τεχνητού εμπλουτισμού είναι έργα ταμίευσης νερού στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, με την διαδικασία αύξησης της φυσικής ροής του επιφανειακού νερού προς τους υπόγειους υδροφορείς.

Η παραπάνω έρευνα (αναγνωριστική – προκαταρκτική μελέτη) ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2007 και πρότεινε την ενίσχυση (με τεχνητό εμπλουτισμό) του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής με νερό που θα μεταφέρεται από τον Πηνειό ποταμό, με την κατασκευή αντλιοστασίου επί της τάφρου 2Τ, αγωγού μεταφοράς  10 -15.000.000 μ3 νερού ετησίως και ανόρυξη 15 - 20 γεωτρήσεων, οι οποίες θα τροφοδοτούν τα υπόγεια στρώματα με 3.000.000 μ3.

Το 2009, η τότε Ν.Α. Λάρισας, προχώρησε στην εκπόνηση δύο από τις τεχνικές μελέτες που απαιτούνταν, ενώ για τις υπόλοιπες επεδίωξε (χωρίς να επιτύχει) τη χρηματοδότησή τους από το Υπουργείο Γεωργίας.

Στις 15/10/2018 ανακοινώθηκε προγραμματική σύμβαση μεταξύ Δήμου Κιλελέρ, Περιφέρειας και ΕΓΝΑΤΙΑΣ Α.Ε για την μελέτη των έργων αυτών και στις 20/4/2019  χρηματοδότηση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος.

Τις εξελίξεις αυτές σχολίασα με άρθρο μου (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,22/10/2018) εκφράζοντας επιφυλάξεις τόσο για την προτεραιότητα του συγκεκριμένου έργου (σε σχέση με άλλα ημιτελή ή πιο αναγκαία), όσο και για την διαδικασία επιλογής και την εμπειρία του μελετητή  (ΕΓΝΑΤΙΑΣ Α.Ε).

Όταν ο κ. Φάμελλος δήλωνε (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 20/4/2019) ότι :  «….Το υπουργείο αποδεικνύει την προσήλωσή του στο πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης της Θεσσαλίας, το οποίο περιλαμβάνει ισχυρά έργα υποδομής σε όλη την Περιφέρεια….... που δημιουργούν προσδοκίες και ελπίδες ότι θα “ξεδιψάσει” ο θεσσαλικός κάμπος .......» 

είχα επισημάνει (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 23/4/2019) ότι : 

[..Θα διαφωνήσουμε όμως με τον κ. Φάμελλο ότι πρόκειται για πλάνο βιώσιμης ανάπτυξης της Θεσσαλίας…… Σε κάθε περίπτωση οι μελέτες αυτές είναι περιορισμένης εμβέλειας, δεν αντιμετωπίζουν το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας και φυσικά δεν «ξεδιψούν» τον κάμπο !  Και αυτό γιατί τα 10-15 εκατ. κυβικά μέτρα νερού (ετήσιος εμπλουτισμός Χάλκης) αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,5% από το συσσωρευμένο έλλειμμα των 3 δισ. κυβικών μέτρων υπόγειου νερού (που πρέπει να επιστραφεί στους υδροφορείς)…….Δυστυχώς το ΣΔΥΘ κινδυνεύει να μείνει «σχέδιο επί χάρτου», όταν τα 2,6 εκατ. ευρώ (για τις 2 αυτές μελέτες) αντιπροσωπεύουν μόλις το 0,22% του συνολικού προϋπολογισμού (ύψους πάνω από 1,2 δισ. ευρώ) για τα δεκάδες έργα, μέτρα και δράσεις που προβλέπονται στην λεκάνη Πηνειού. …….].

Και είναι πραγματικά λυπηρό, ότι έργα όπως ο εμπλουτισμός της Χάλκης και άλλα μικρά «ανώριμα» έργα, αποτέλεσαν «σημαία» της συνθηματολογίας και του «μύθου» της προηγούμενης Κυβέρνησης (με εμπνευστή και επικεφαλής τον κ. Φάμελλο), ότι δήθεν το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας μπορεί να αντιμετωπισθεί μόνο με μικρότερα έργα στην λεκάνη Πηνειού και χωρίς ενίσχυση νερών που θα μεταφερθούν από τον Αχελώο.

Το άθροισμα πολλών μικρού μεγέθους έργων δεν συνιστά πολιτική αντιμετώπισης του υδατικού ελλείμματος της Θεσσαλίας, η οποία έχει ανάγκη ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού της με έργα ταμίευσης (μεγάλου όγκου νερού) ΚΑΙ στις δυο λεκάνες (Πηνειού και Αχελώου).

Ασφαλώς και το έργο εμπλουτισμού Χάλκης -  Κιλελέρ είναι σημαντικό και θα συνεισφέρει στην αναπλήρωση - αποκατάσταση του υδατικού ελλείμματος και στην άμβλυνση του οικολογικού – περιβαλλοντικού προβλήματος της περιοχής. Όμως, είναι  έργο τοπικής σημασίας, περιορισμένης κλίμακας και δεν μπορεί να πετύχει μείζονες ανατροπές στο εξόχως ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο της Θεσσαλίας, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι ο εμπλουτισμός αυτός  γίνεται με επιφανειακά νερά του (ήδη προβληματικού  σε απορροές και ποιότητα) Πηνειού ποταμού.

Από όσες πληροφορίες μπόρεσα να συγκεντρώσω, η ΕΓΝΑΤΙΑ Α.Ε (την οποία «σύστησε» τότε ο κ. Φάμελλος στους φορείς της Θεσσαλίας) δεν ασχολήθηκε (όπως ήταν αναμενόμενο, με εμπειρία μόνο σε οδικά),  εγκατέλειψε την μελέτη, ενώ οι ενδιαφερόμενοι φορείς (Δήμος και Περιφέρεια) είναι ακόμη σε αναζήτηση κατάλληλου μελετητή.

Σήμερα, 15 χρόνια μετά από τότε που άρχισαν οι προκαταρκτικές μελέτες, δεν υπάρχει πρόοδος στην οριστική μελέτη του χρήσιμου για την περιοχή αυτή έργου. Η μακρά πορεία παρόμοιων μελετών,  συνδέεται και με τις διαχρονικές αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης (σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο) να εκσυγχρονισθεί στον τομέα παραγωγής μελετών και έργων, ιδιαίτερα μάλιστα όταν απαιτούνται εξειδικευμένοι και αξιόπιστοι μελετητές.

Το χαρακτηριστικό (και όχι μοναδικό) παράδειγμα  των έργων τεχνητού εμπλουτισμού της προβληματικής περιοχής Χάλκης – Κιλελέρ,  εξηγεί και την στασιμότητα που παρατηρείται στην ολοκλήρωση πολλών ημιτελών υδατικών έργων στη χώρα μας και ταυτόχρονα αναδεικνύει την ανάγκη να λυθεί οριστικά το πρόβλημα της πολυδιάσπασης αρμοδιοτήτων στη διαχείριση των υδάτων (και όχι μόνο).

Τι και εάν θεσπίσαμε νέους νόμους, τι και εάν προσαρμοστήκαμε (τυπικά) στις οδηγίες της ΕΕ, τι και εάν εκπονήθηκαν και εγκρίθηκαν ΣΔΥ και προγράμματα μέτρων και έργων ;  Γίνονται όλα αυτά χωρίς ένα εφαρμοστικό σχέδιο - «master plan» ; Μπορούμε άραγε έτσι να συνεχίσουμε και στο μέλλον ; 

Αν δεν υπάρξει εκσυγχρονισμός του θεσμικού πλαισίου (Ν.Δ. 3881/1958),  επαναπροσδιορισμός αρμοδιοτήτων και  σχέσεων μεταξύ φορέων της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης, ενιαίος σχεδιασμός - προγραμματισμός, αξιολόγηση και ιεράρχηση υδατικών έργων, τότε ο εκάστοτε Υπουργός, Περιφερειάρχης, Δήμαρχος ή άλλος παράγοντας θα συνεχίζει να αποφασίζει (αποσπασματικά) την χρηματοδότηση ενός  έργου. Να θυμίσουμε άραγε πόσα έργα αυτού του τύπου επιλέχτηκαν (με λανθασμένα κριτήρια και χωρίς καμιά από τις παραπάνω προϋποθέσεις), εντάχθηκαν, χρηματοδοτήθηκαν και τελικά δεν λειτουργούν, είναι ημιτελή ή έχουν εγκαταλειφθεί ;

 *Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​
- Από την ομάδα μας στο fb

Επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στα Τρίκαλα και στη Καρδίτσα – Του Φάνη Γέμτου *

 

Ο Πρωθυπουργός  κ. Μητσοτάκης επισκέφτηκε τη Δυτική Θεσσαλία το περασμένο Σάββατο. Το αρχικό πρόγραμμα να επισκεφτεί την Πύλη και σε προέκταση την Μεσοχώρα, δεν πραγματοποιήθηκε καθώς όπως λέγεται δεν βρέθηκε χώρος προσγείωσης του ελικοπτέρου που τον μετέφερε.  

Για αυτό πήγε κατ' ευθείαν στα Τρίκαλα από όπου ανακοίνωσε την ολοκλήρωση του Ε65 ενός αυτοκινητόδρομου που συνδέει την Εγνατία με τη ΠΑΘΕ. Έργο τεράστιας σημασίας για την επικοινωνία Δυτικής και Ανατολικής Ελλάδας και σύνδεσης πολλών λιγότερο αναπτυγμένων περιοχών της χώρας όπως η Δυτική Μακεδονία και η Δυτική Θεσσαλία με τους κεντρικούς οδικούς άξονες της χώρας.

Είναι πιθανόν  ότι ο κ. Μητσοτάκης  επισκέφτηκε με το ελικόπτερο από επάνω τόσο το φράγμα της Μεσοχώρας όσο  και το ημιτελές της Συκιάς επί του Αχελώου. Δύο  έργα που βρίσκονται στο επίκεντρο διαμάχης μεταξύ «οικολογικών» οργανώσεων και Θεσσαλών που προσβλέπουν στην ανάπτυξη της περιοχής. Φαίνεται ότι ο Πρωθυπουργός έχει αντιληφθεί το θέμα της αξιοποίησης των δύο εμβληματικών ημιτελών έργων στο Θεσσαλικό Αχελώο. Αναφέρθηκε ρητά ότι δεν είναι δυνατόν να μένουν ημιτελή   έργα καθώς είναι σπατάλη εθνικού πλούτου. Αναφέρθηκε στη σημασία της καθαρής ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που έθεσε η ΕΕ και η χώρα μας.  Έγινε σαφές ότι η Κυβέρνηση θα κάνει ότι χρειαστεί για να καλυφθούν οι απαιτήσεις του ΣτΕ ώστε  το έργο να τελειώσει (ουσιαστικά να τελειώσουν οι απαλλοτριώσεις)  και να λειτουργήσει παράγοντας καθαρή ΑΝΕΝΕΩΣΙΜΗ  ηλεκτρική ενέργεια. 

Από τις ανακοινώσεις του κ. Πρωθυπουργού θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρα και τη Θεσσαλία  να περατωθεί και να λειτουργήσει το έργο της Μεσοχώρας. Αν προσθέσω και τη δυνατότητα επιπλεόντων Φ/Β σε τεχνητές λίμνες  που φαίνεται να αναπτύσσονται με επιτυχία το έργο μπορεί να δώσει ακόμα μεγαλύτερες ποσότητες καθαρής ενέργειας. Επί πλέον η ρύθμιση ροής των υδάτων του Αχελώου θα βοηθήσει και το έλεγχο πλημυρών στην Αιτωλοακαρνανία. Ο Πρωθυπουργός όμως προχώρησε και σε δήλωση για  την περάτωση των άλλων ημιτελών έργων του Αχελώου σε συνδυασμό με τη μεταφορά νερού στη Θεσσαλία με εντολή στους αρμόδιους Υπουργούς  να ξεπεραστούν τα νομικά εμπόδια για τη συνέχισή τους.

Αλλά οι δηλώσεις του κ. Πρωθυπουργού δεν σταμάτησαν εκεί. Απαντώντας στον Πρόεδρο του ΤΟΕΒ Ταυρωπού έθεσε το θέμα της δημιουργίας νέας τεχνολογίας δικτύων μεταφοράς και διανομής νερού με κλειστούς αγωγούς. Είναι γνωστό ότι η μεγαλύτερη σπατάλη νερού στη Θεσσαλία γίνεται κατά τη μεταφορά και διανομή του. Ειδικότερα στο ΤΟΕΒ Ταυρωπού έχει εκτιμηθεί η απώλεια 50% του νερού κατά τη μεταφορά και διανομή του με παλιάς τεχνολογίας (από τη δεκαετία  1960) ανοικτούς αγωγούς.  Αν προσθέσετε και το χαμηλό βαθμό απόδοσης  της επιφανειακής άρδευσης που εφαρμόζεται αναγκαστικά (μη ηλεκτροδότηση αντλητικών συγκροτημάτων)  κάνει τη σπατάλη νερού μεγαλύτερη.  Είναι επίσης σημαντικό ότι επιθυμία της Κυβέρνησης είναι το έργο του ΤΟΕΒ Ταυρωπού να αποτελέσει πρότυπο  για πολλά ανάλογα έργα στη χώρα με χρήση νέων τεχνολογιών για τη διαχείριση του έργου.

Τέλος χάρη στον εκδότη του Νέου Αγώνα, εφημερίδας της Καρδίτσας, έγινε κατανοητό από τον κ. Πρωθυπουργό ότι η αποφυγή μελλοντικών πλημυρών από φαινόμενα αντίστοιχα του Ιανού πρέπει να στηριχτεί σε ταμιευτήρες νερού (Σκοπιάς  και Μουζακίου).  Η κλιματική κρίση θα φέρει  πιο συχνά τέτοια  φαινόμενα και οφείλουμε να θωρακιστούμε με την άμεση έναρξη μελετών για ωρίμανση των έργων και εκτέλεση στο προσεχές μέλλον ιδιαίτερα με το σύστημα ΣΔΙΤ που μελέτησε ως Υφυπουργός Γεωργίας ο σημερινός Υπουργός Περιβάλλοντος και Υδάτων συντοπίτης μας κ Σκρέκας.

Ήδη η ανακοίνωση του Βουλευτή Λάρισας κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου ότι δόθηκε εντολή από τον κ. Πρωθυπουργό να προχωρήσει η οριστική μελέτη  τους φράγματος της Σκοπιάς δίνει ελπίδες για ένα καλύτερο μέλλον.

Κλείνοντας θεωρώ ότι οι ανακοινώσεις του κ. Πρωθυπουργού έδωσαν μεγάλες ελπίδες ότι στα αμέσως επόμενα χρόνια θα δρομολογηθούν έργα που θα δώσουν  στη Θεσσαλία μια σειρά πλεονεκτήματα όπως :

· Ασφάλεια επάρκειας νερού για περιόδους ξηρασίας που αναμένονται με τη κλιματική κρίση.

· Επάρκεια καλής ποιότητας και φθηνού αρδευτικού νερού για την άρδευση καλλιεργειών υψηλής αξίας που πρέπει να προωθηθούν.

· Θα επιτρέψει την παραγωγή καθαρής ενέργειας  από εγχώριο φυσικό πόρο με επιπλέον δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας  με αντλησιοταμίευση.

·  Θα θωρακίσει τις αστικές και αγροτικές περιοχές από πλημμυρικά φαινόμενα με ρύθμιση της ροής των υδάτων

·   Θα αποτρέψει μια τεράστια οικολογική καταστροφή  στην Ανατολική Θεσσαλία από υπεράντληση των υπόγειων υδροφορέων και κίνδυνο εισόδου θαλασσινού νερού  που θα κάνει υφάλμυρα τα νερά.

Τέλος πρέπει να σχολιάσουμε την απουσία δημοσιότητας από το ΜΜΕ της πρωτεύουσας, που φαίνεται να μην ασχολούνται καθόδου με τα θέματα του πρωτογενούς τομέα αλλά και προβλήματα της περιφέρειας εκτός από εντυπωσιακούς τίτλους για τον Ε65 και τις αποζημιώσεις του Ιανού.

Τώρα πλέον γνωρίζουμε ότι ο προγραμματισμός της Κυβέρνησης με εντολή του κ. Πρωθυπουργού είναι να προωθηθούν τα έργα υποδομής της Θεσσαλίας και επομένως περιμένουμε από τους Υπουργούς να τα υλοποιήσουν. Και φυσικά από τους Βουλευτές μας και τους φορείς της Θεσσαλίας να πιέζουν τους  Υπουργούς να εφαρμόσουν τις εντολές του κ. Πρωθυπουργού.

*Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Επίσκεψη του Πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στο Υπουργείο Γεωργίας (ΥΠΑΑΤ) – Του Φάνη Γέμτου *

Την προηγούμενη εβδομάδα ο Πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης επισκέφτηκε το ΥΠΑΑΤ. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι τα περισσότερα ΜΜΕ το πέρασαν στα ψιλά γράμματα.  Είναι χαρακτηριστικό για όλα τα ΜΜΕ της πρωτεύουσας  και το πολιτικό προσωπικό να προβάλουν βαρύγδουπους τίτλους ότι ο πρωτογενής τομέας θα μας βγάλει από τη κρίση αλλά ποτέ δεν προβάλλουν τα θέματα του πρωτογενούς τομέα ούτε τα συζητούν για να βρεθούν οι ορθές λύσεις.  

Μάλλον είναι εκτός ενδιαφέροντος του αστικού πληθυσμού της Αθήνας. Εμείς βέβαια που καιγόμαστε για την ανάπτυξη  του πρωτογενούς τομέα προσπαθούμε να προβάλουμε τα προβλήματα και να προωθήσουμε τις  καλύτερες δυνατές λύσεις.

Ο κ. Πρωθυπουργός έκανε μια ενδιαφέρουσα ομιλία θέτοντας της προτεραιότητες της κυβερνητικής πολιτικής στο πρωτογενή τομέα. Την ομιλία δημοσίευσε ο ΑΓΡΟΤύπος (29/1/2021). 

Είναι μια ιδιαίτερα σημαντική ομιλία που με λίγες προσθήκες θα μπορούσε να είναι η περιγραφή μιας Εθνικής Αγροτικής Πολιτικής που θα αναζωογονούσε το πρωτογενή τομέα και πραγματικά θα συνέβαλε στην έξοδο της χώρας από το κρίση μαζί με την ανάπτυξη άλλων παραγωγικών τομέων της χώρας εκτός των υπηρεσιών χωρίς αντίκρισμα παραγωγής.  

Ο κ. Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε ότι «ο πρωτογενής τομέας αποτελεί κεντρικό συστατικό πυλώνα της αναπτυξιακής στρατηγικής, την οποία έχουμε σχεδιάσει για τη χώρα για την επόμενη δεκαετία». Μια πολύ σημαντική διακήρυξη προθέσεων αρκεί να  μετατραπεί σε ένα Εθνικό Σχέδιο που θα ακολουθηθεί χωρίς μικροπολιτικές αποκλίσεις. Πολύ σημαντική η αναγνώριση μακροπρόθεσμου σχεδιασμού. Θα αποφύγω τα σχόλια για τη θητεία του προηγούμενου Υπουργού. Η  σημερινή Κυβέρνηση έχει κεντρικό στοιχείο πολιτικής την αξιολόγηση όλων και επομένως καλά είναι  να γίνεται και μια αξιολόγηση των Υπουργών και των αποτελεσμάτων των πολικών που προτείνουν ή εφαρμόζουν.

Ο κ. Πρωθυπουργός αναφέρθηκε   στις δυνατότητες που προσφέρονται τόσο από τη νέα ΚΑΠ όσο και από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα πρέπει να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το ΥΠΑΑΤ. Μια χρήσιμη επισήμανση είναι ότι η νέα ΚΑΠ είναι ένα εργαλείο της ΕΕ χρήσιμο για τη χώρα αλλά δεν πρέπει να αναστέλλει τη παράλληλη εκπόνηση και υλοποίηση μιας Εθνικής Αγροτικής Πολιτικής. Αυτό είναι κρίσιμο να το καταλάβουμε αν θέλουμε ένα παραγωγικό και υψηλού εισοδήματος πρωτογενή τομέα και όχι ένα κυνήγι επιδοτήσεων χωρίς ουσιαστική αλλαγή  της παραγωγικής μας βάσης. Η μη ρητή αναφορά στην ανάγκη αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών  προς καλλιέργειες υψηλής αξίας και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας  με υποκατάσταση εισαγωγών και εξαγωγικό προσανατολισμό είναι μια παράληψη. Η επιτυχία της ισοσκέλισης του ισοζυγίου πληρωμών του πρωτογενούς τομέα τον περασμένο χρόνο είναι σημαντική και πρέπει εκεί να κτίσουμε  και το μέλλον. Το όραμα «που θα καταστήσει τα προϊόντα μας πάνω από όλα ανταγωνιστικά στις εγχώριες και στις διεθνείς αγορές. Ένα όραμα που θα φέρει νέους αγρότες πίσω στο χωράφι, στην ύπαιθρο, νέους αλιείς στη θάλασσα» περνά από την αναδιάρθρωση καλλιεργειών και κτηνοτροφίας με στόχο παραγωγή  και εισόδημα και όχι επιδοτήσεις.

Ο κ. Πρωθυπουργός έθεσε το θέμα της εκπαίδευσης των αγροτών, όχι μόνο των νέων αλλά και της διαρκούς εκπαίδευσης  καθ’ όλη τη παραγωγική ζωή τους. Είναι σημαντικό στοιχείο που πρέπει να εξειδικευτεί  σε συνδυασμό με τη προώθηση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης από το Υπουργείο Παιδείας. Εδώ νομίζω υπάρχει μια παράληψη στο θέμα της ανάπτυξης ενός συστήματος γεωργικών εφαρμογών που δουλειά του είναι να  συνδέει την έρευνα  που γίνεται στη χώρα αλλά και τη διεθνή με την παραγωγή αλλά και η καθοδήγηση των αγροτών ώστε να εφαρμόσουν τόσο την Εθνική Αγροτική Πολιτική αλλά και τη προώθηση της υιοθέτησης των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής γεωργίας  προς όφελος όλων.  Εδώ υπάρχουν πολλές ιδέες που πρέπει να διερευνήσει το ΥΠΑΑΤ  και να ξαναβγάλει του Γεωτεχνικούς έξω από τα γραφεία για να προσφέρουν πραγματικές υπηρεσίες στη γεωργική παραγωγή της χώρας.

Είναι πολύ σημαντικό το «Αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία στο Ελληνικό σήμα» που ανέφερε.  Μόνο που πρέπει να υπάρχουν προϊόντα για αυτό που θα παραχθούν  με εισαγωγή νέων καλλιεργειών, εξασφάλιση νέων αγορών Παγκόσμια για να επιτύχει το «Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο στις εξαγωγές μας σε μία σειρά προϊόντα, τα οποία αποδεικνύουν ότι μπορούν να είναι ανταγωνιστικά. Χρειαζόμαστε περισσότερα τέτοια προϊόντα» εκεί κατευθύνεται. Είναι επίσης σημαντική η ιδέα της σύνδεσης παραγωγής πρωτογενούς τομέα, διατροφής και τουρισμού που θα βοηθήσει ουσιαστικά όλους τους κλάδους.

Πολύ σημαντικό το τμήμα της ομιλίας που αναφέρεται σε  «ουσιαστικά ζητήματα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαχείριση φυσικών πόρων, με πρώτο τη διαχείριση του νερού». Είναι σημαντικό  ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας αντιλαμβάνεται το τεράστιο πρόβλημα της διαχείρισης του νερού. Τόσο το θεσμικό πλαίσιο της διαχείρισης (ΤΟΕΒ κλπ) όσο και η ανάγκη δημιουργίας υποδομών διαχείρισης (ταμιεύσεις νερού, δίκτυα μεταφοράς και διανομής) βρίσκονται στη καρδιά των προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα.  Αυτά σε συνδυασμό με όσα ανέφερε στην επίσκεψη στη Δυτική Θεσσαλία στις 30/1/21 δίνουν μεγάλες ελπίδες να δρομολογηθούν έργα που θα λύσουν  ένα τεράστιο πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Το θέμα της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών τόσο σημαντικό για τη χώρα με τις τεράστιες δυνατότητες  είναι ένας ακόμα τομέας που η ομιλία του κ Πρωθυπουργού έδωσε ελπίδες.

Όλα αυτά τα θέματα που  έθιξε ο κ. Πρωθυπουργός είναι πλέον στην αρμοδιότητα των αντίστοιχων Υπουργών να τα υλοποιήσουν και στους φορείς της Θεσσαλίας η ευθύνη να παρακολουθούν αν υλοποιούνται,  προς όφελος της κοινωνίας, της χώρας και των ιδίων των αγροτών.

*Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

 

 

«Βίοι παράλληλοι»

 

Άλλη μια ολοκληρωμένη παρουσίαση ενός σημαντικού υδροηλεκτρικού έργου, το "ξεχασμένο" Υδροηλεκτρικό Αγίου Νικολάου στον Άραχθο, από άριστους γνώστες του ενεργειακού τομέα, όπως οι κ.κ. Ιωάννης Στεφανάκος* και Γιώργος Δημάκης*. 

Κάθε φορά που αγγίζουμε θέματα υδροηλεκτρικής ενέργειας  αναρωτιόμαστε εάν είναι πράγματι αλήθεια αυτό που ζούμε στην Θεσσαλία με την πολύπαθη Μεσοχώρα αλλά και γενικά με τις υπάρχουσες προοπτικές ενεργειακής αξιοποίησης των υδάτων (π.χ. Συκιά επί του Αχελώου, Πύλη κ.α.). 

Να λοιπόν  που οι έμπειροι αρθρογράφοι, μας υπενθυμίζουν ότι δεν είναι μόνο το έργο της  Μεσοχώρας που κινείται στη  σφαίρα του παράλογου, αλλά, έστω σε μικρότερο βαθμό, συμβαίνουν και αλλού ανεξήγητα πράγματα.

Τελικά, η ενεργειακή πολιτική που επιβάλλεται από κέντρα εξουσίας, αλλά και από επιχειρηματικά συμφέροντα (που, ως γνωστόν, επενδύουν κυρίως σε φυσικό αέριο, αιολικά και φωτοβολταϊκα), αναζητά τρόπους να υπερβεί τα τυχόν εμπόδια, όπως συμβαίνει με την ανάπτυξη έργων ανταγωνιστικών μορφών ενέργειας (π.χ. αυτή που παράγεται από υδροηλεκτρικά έργα). Στις περιπτώσεις αυτές χρησιμοποιούνται συχνά ως προκάλυμμα κάποιες επιφανειακού χαρακτήρα ψευτο-οικολογικές φανφάρες, με σιγοντάρισμα από κάποια ΜΜΕ ή/και οργανώσεις αφανούς πολιτικής εξουσίας (ΜΚΟ κ.α.).

Επίσης παρατηρείται η παραβίαση βασικών κριτηρίων επιλογής  ενεργειακών έργων (όπως πχ. η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα, φυσικό αέριο ή από εισαγόμενο εξοπλισμό), όπως εύστοχα αναλύουν οι αρθρογράφοι.

Και όσο οι από κάτω (αυτοδιοίκηση, φορείς, πολίτες κ.α.), ειδικά στη Θεσσαλία, παραμένουμε σχεδόν αδρανείς, στην κατάσταση που δημιουργείται, και βαυκαλιζόμαστε ότι έχουμε "υψηλή απορρόφηση" κονδυλίων από τας "Ευρώπας", κατασκευάζουμε πολλούς δρόμους και γινόμαστε "αποδέκτες" μεγάλων επενδύσεων σε αιολικά και φωτοβολταϊκά, ας μην έχουμε μετά την απαίτηση να τιμήσουν την "προσφορά" μας οι νεότερες γενιές που η στασιμότητα και οι κάθε είδους παθογένειες  τους οδηγούν στην  φυγή από τον τόπο τους.....

Πηγή : energypress

*Ο Ιωάννης Στεφανάκος είναι  τ. Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ
*Ο Γεώργιος Δημάκης είναι Σύμβουλος Μηχανικός

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Επίσκεψη Μητσοτάκη στο ΥπΑΑΤ : Οι προτεραιότητες της κυβέρνησης για τον αγροτικό τομέα

 

"Τα πάντα όλα" !!! (που έλεγε και ο καημένος ο Αλέφαντος με τον δικό του λαϊκό τρόπο) περιέχει η ομιλία του πρωθυπουργού στο ΥΠΑΑΤ.

Όμως το ότι ο πρωθυπουργός αναφέρει όλα αυτά  ενώπιον των ΜΜΕ, σημαίνει αυτομάτως πως έχει και κάποιο σχέδιο, έναν προγραμματισμό με βήματα υλοποίησης, μετρήσιμους στόχους κλπ. ;

Είδε κανείς κάποια αξιολόγηση από την περίοδο Βορίδη στο υπουργείο ; Μεθαύριο πάλι θα έρθει άλλος υπουργός, παραμεθαύριο θα πάμε σε εκλογές και άντε πάλι από την αρχή.

Αυτή την εικόνα αποκομίζει κάποιος καλοπροαίρετος (ίσως λίγο ....αιρετικός !) από τα  συμβαίνοντα. 

Δεν διακρίνεις εύκολα κάποιες  προοπτικές ουσιαστικής πολιτικής πρωτοβουλίας από την ΝΔ, οπότε και το ρεαλιστικό όραμα  για κατακόρυφη αύξηση του αγροτικού εισοδήματος, την προστασία και (στο μέλλον) αναβάθμιση των εδαφών από διάβρωση, την αύξηση του επιπέδου ασφάλειας από πλημμύρες στην Θεσσαλία, την  εκπόνηση σχεδίου για ξηρασία με την ολοκλήρωση του υδροηλεκτρικού έργου Συκιάς, την οικολογική αποκατάσταση των υδατικών συστημάτων (υπογείων και επιφανειακών), και όλα αυτά που υποστηρίζουμε χρόνια τώρα, πρακτικά, παραμένουν εκτός τροχιάς υλοποίησης.

Συμπερασματικά, χρειάζεται πολιτική πίεση δίπλα - δίπλα με την επιστημονική γνώση και τις τεκμηριωμένες προτάσεις, ένας ρόλος που εναπόκειται, εκτός από τους επιστήμονες, και  στους φορείς των αγροτών (και όχι μόνο), στις οργανώσεις, στην αυτοδιοίκηση κ.ο.κ., που δυστυχώς βρίσκονται αρκετά χαμηλότερα από τις απαιτήσεις των καιρών.

 

Ο αιρετικός 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

 

 

Το οικολογικό πρόβλημα της Θεσσαλίας απαιτεί λύσεις Κύριε Πρωθυπουργέ - (Φάνης Γέμτος - Κώστας Γκούμας) *

 

Ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, όπως ανακοινώθηκε, θα επισκεφθεί το ερχόμενο Σάββατο, για λίγες ώρες, την Θεσσαλία. Το ερώτημα είναι εάν η παρουσία του στα διάφορα έργα και οι επαφές του με τους τοπικούς παράγοντες θα του προσφέρουν την δυνατότητα να αφουγκραστεί το μείζον θέμα για την περιοχή μας και να δεσμευτεί για την επίλυσή του.

Και αυτό κατά την άποψή μας, είναι το τεράστιο οικολογικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Θεσσαλία εξαιτίας των υδατικών ελλειμμάτων.

Η δραματική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες από την κάκιστη διαχείριση του υδατικού μας δυναμικού έχει καταγραφεί επιστημονικά, ενώ κατά την τελευταία δεκαετία έχει και επίσημα πλέον θεσμοθετηθεί με Υπουργικές αποφάσεις (έγκριση ΣΔΥΘ).

Όλοι πια αποδέχονται ότι οι (αναγκαστικές σε μεγάλο βαθμό, για τη στήριξη της γεωργίας) υπεραντλήσεις από τα υδατικά αποθέματα των υπόγειων υδροφορέων απειλούν με τεράστια οικολογική καταστροφή, ενώ βιώνουμε ταυτόχρονα την συνεχή υποβάθμιση της οικολογικής κατάστασης στα επιφανειακά οικοσυστήματα (λίμνες, ποταμοί), την επιτεινόμενη διάβρωση των γεωργικών εδαφών κ.ο.κ.

Παράλληλα το εξωφρενικό κόστος άρδευσης οδηγεί σε συρρίκνωση της γεωργίας με μείωση του κύκλου εργασιών καθώς υπάρχει ήδη στροφή  προς χαμηλού εισοδήματος ξηρικές καλλιέργειες αντί να κινηθούμε προς υψηλής αξίας που θα αυξήσουν το εισόδημα της περιοχής και της χώρας. 

Η επίλυση του προβλήματος (τελείως συνοπτικά) κινείται σε τρεις παράλληλες κατευθύνσεις :

· Η πρώτη και απολύτως αναγκαία είναι ο εξορθολογισμός των καταναλώσεων νερού, κυρίως στις αρδεύσεις, με κατάλληλα μέτρα, κίνητρα και τεχνολογικές εφαρμογές για εξοικονόμηση του.

·   Η δεύτερη είναι η συγκέντρωση νερού στα ημιορεινά της Θεσσαλίας, με κατασκευή ταμιευτήρων και κλειστών αγωγών μεταφοράς νερού για διανομή τους όπου απαιτείται.

·  Η τρίτη κατεύθυνση είναι η ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της λεκάνης Πηνειού με μεταφορά νερού από την όμορη λεκάνη Αχελώου μέσω του ημιτελούς ταμιευτήρα Συκιάς και της (ήδη διανοιγμένης) σήραγγας μεταφοράς προς το Μουζάκι. Ειδικά αυτή η μεταφορά θα συμβάλλει αποφασιστικά και στην εξασφάλιση των αναγκαίων ποσοτήτων νερού που σταδιακά θα επανατροφοδοτήσουν τους ήδη ελλειμματικούς υπόγειους υδροφορείς, περιορίζοντας (και ελπίζουμε αποκαθιστώντας πλήρως στο μέλλον) την τεράστια οικολογική βλάβη που απειλείται από την είσοδο θαλασσινού νερού.

Όλα αυτά μπορούν να πραγματοποιηθούν υπό την απαραίτητη προϋπόθεση ότι οι πρακτικές μας θα βελτιωθούν και η διαχείριση του υδατικού μας πλούτου θα γίνεται με σχεδιασμό, με σεβασμό των κανόνων της επιστήμης και (κυρίως) με εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης υδάτων και την δημιουργία ισχυρού διοικητικού μηχανισμού (στο πλαίσιο ενός αυτονόμου φορέα διαχείρισης υδάτων, με την συμμετοχή των χρηστών).

Επίσης, στον βαθμό που υπάρχει η πολιτική βούληση και ο σεβασμός στα δικαιώματα των επόμενων γενεών, ο σχεδιασμός των αναγκαίων έργων και παρεμβάσεων θα πρέπει να προσλάβει ένα δεσμευτικό χαρακτήρα, με την εκπόνηση ενός εφαρμοστικού σχεδίου (masterplan),  παράλληλα με την εγκατάλειψη πρακτικών που οδηγούν σε επιλογή  έργων με κριτήριο την κάλυψη τοπικιστικών και μικροπολιτικών συμφερόντων.  

Ακόμα και έργα αναγκαία και χρήσιμα (όπως οδοποιία, κτιριακές υποδομές κλπ.), δεν μπορούν να συγκριθούν με αυτά των υδατικών υποδομών  που προαναφέραμε, τα οποία επηρεάζουν αποφασιστικά την οικολογική ισορροπία, την ίδια μας τη ζωή, την υγεία και φυσικά τις παραγωγικές δυνατότητες του τόπου μας (γεωργία, μεταποίηση, διατροφικό τομέα, ενέργεια κ.ο.κ.).

Πρόσφατα, σε όλα τα παραπάνω, βιώσαμε μια σημαντική περίοδο απραξίας και στασιμότητας. Η προηγούμενη Κυβέρνηση αντί για έργα ταμίευσης νερού, αντί για αναβάθμιση του τομέα διαχείρισης υδάτων, αντί για εφαρμογή πολιτικών μείωσης των καταναλώσεων κλπ., επικέντρωσε, σχεδόν αποκλειστικά, τις προσπάθειες της σε διοικητικές ενέργειες (Σχέδια Διαχείρισης Υδάτων, Χωροταξικό), με κύριο σκοπό να θέσει «εκτός» τα ημιτελή έργα στον Άνω Αχελώο, που εδώ και χρόνια αποτελούν ένα ιδεολογικού χαρακτήρα «αγκάθι» στην πολιτική της. Μάλιστα, η «προσπάθεια» της αυτή, επέφερε πλήγμα ακόμη και στο υδροηλεκτρικό έργο Μεσοχώρας, αφού η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, ακύρωσε την αδειοδότηση του (ΑΕΠΟ) που η ίδια είχε εγκρίνει το 2017.

Το θέμα πλέον είναι εάν η Κυβέρνηση της ΝΔ και ο κ. Πρωθυπουργός έχουν πολιτική βούληση να αλλάξουν αυτή την κατάσταση.

Πρώτο βήμα στην κατεύθυνση αυτή είναι η συνειδητοποίηση του τεράστιου οικολογικού προβλήματος της Θεσσαλίας. Τότε μόνο θα αντιληφθούν ότι η Θεσσαλία δεν πάσχει, γενικά και αόριστα, από την έλλειψη κάποιων έργων, αλλά απαιτείται ο σχεδιασμός και η  ολοκληρωμένη εφαρμογή ενός προγράμματος περιορισμού των οικολογικών κινδύνων και δημιουργίας προϋποθέσεων της παραγωγικής ανασυγκρότησης της, με βάση ένα ακμαίο πρωτογενή τομέα που μπορεί να αναπτυχθεί εάν εξασφαλίσει φθηνό και καλής ποιότητας νερού.

Εάν αυτό δεν γίνει κατανοητό, εάν η πολιτική και της σημερινής Κυβέρνησης περιοριστεί σε υποσχέσεις του τύπου «είμαστε υπέρ της εκτροπής Αχελώου», η στασιμότητα για τον τόπο μας θα συνεχιστεί, η οικολογική καταστροφή θα προσλάβει μόνιμο χαρακτήρα, οι ήδη υπονομευμένες παραγωγικές δυνατότητες της Θεσσαλίας θα συρρικνωθούν στο ελάχιστό, και φυσικά οι νέοι άνθρωποι, δικαιολογημένα, θα εγκαταλείπουν το τόπο τους.

Σημειώνουμε πως μέχρι σήμερα ο κ. Πρωθυπουργός φαίνεται να  διακατέχεται από έντονες οικολογικές ευαισθησίες.

Ευκαιρία λοιπόν αυτές οι οικολογικές του ευαισθησίες να βρουν πεδίο δημιουργικής εφαρμογής στο μείζον οικολογικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Ευκαιρία επίσης να αντιληφθεί ο κ. Πρωθυπουργός ότι οι γενικές εξαγγελίες για στροφή στην «πράσινη οικονομία», σε ότι αφορά στην Θεσσαλία δεν μπορούν να περιορίζονται στην προσέλκυση κάποιων επενδύσεων σε αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα.

Αντίθετα πρέπει να στραφούμε στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, που μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη  της χώρας, με την προϋπόθεση  να προηγηθεί η επίλυση του σοβαρού υδατικού προβλήματος που αποτελεί τροχοπέδη και έχει οδηγήσει την Θεσσαλία στο σημερινό  αδιέξοδο.

Το άλυτο έως σήμερα υδατικό – οικολογικό πρόβλημα έχει ήδη προσδιορίσει το είδος και τον χαρακτήρα των αναγκαίων επιλογών και δεν απομένει παρά μόνο η πολιτική βούληση της Κυβέρνησης, η οποία οφείλει να «συναντηθεί» με την ισχυρή θέληση του θεσσαλικού λαού, για την εφαρμογή μιας πραγματικά αναπτυξιακής πολιτικής με απόλυτα οικολογικό πρόσημο.

 

*Γέμτος Φάνης, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

    

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb