Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον: Ένα σχόλιο της Ε.Δ.Υ.ΘΕ για την τοποθέτηση του Χρίστου Τσαντήλα

Με πολύ ενδιαφέρον διαβάσαμε στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (4/10/2021) τις απόψεις που κατέθεσε ο φίλος γεωπόνος Χρίστος Τσαντήλας (ΧΤ) για το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Παρατηρούμε με ικανοποίηση ότι οι απόψεις του συμβαδίζουν σε γενικές γραμμές με το σκεπτικό των διεκδικήσεων της Επιτροπής μας, ότι πολλές από τις διαπιστώσεις του είναι κοινές και ότι συμμερίζεται τις ίδιες ανησυχίες που και εμείς επανειλημμένα εκφράσαμε δημοσίως.

Ας μας επιτραπούν κάποιες διευκρινήσεις και λίγα ακόμη σχόλια στην τοποθέτηση του ΧΤ.

1. Στην Επιτροπή Διεκδίκησης επίλυσης του Υδατικού προβλήματος της Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ) συμμετέχουν, ως γνωστόν, άτομα που δραστηριοποιούνται σε φορείς (επιμελητήρια, επιστημονικά σωματεία, συνεταιρισμούς κ.α), καθηγητές ΑΕΙ, επιστήμονες – επαγγελματίες, αυτοδιοικητικοί, αγρότες κλπ.

Η Ε.Δ.Υ.ΘΕ είναι εξ’ ορισμού «ανοιχτή» και ο ρόλος της είναι να αναδεικνύει τα προβλήματα (όπως εξάλλου πολύ συχνά κάνει και ο ΧΤ) και να προβάλλει τις λύσεις, είτε αυτές περιέχονται σε αποφάσεις που «δεσμεύουν» την διοίκηση και του πολιτικούς (πχ. Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων – ΣΔΥ), είτε ακόμη βασίζονται σε προτάσεις που επανειλημμένα και τεκμηριωμένα έχουν προκύψει από τον πλούσιο διάλογο που αναπτύχθηκε στη Θεσσαλία (και όχι μόνο) τα τελευταία 40 χρόνια (συνέδρια, ημερίδες, μελέτες ΑΕΙ, υπεύθυνη αρθρογραφία, εκδόσεις κ.ο.κ.).

Με βάση όλα αυτά και επειδή το υδατικό - περιβαλλοντικό πρόβλημα «όχι μόνο δεν λύνεται αλλά συνεχώς επιδεινώνεται» όπως και ο ΧΤ διαπιστώνει, κρίναμε ότι επιβάλλεται ΚΑΤΕΠΕΙΓΟΝΤΩΣ η εφαρμογή των ενδεδειγμένων λύσεων στο ζήτημα αυτό.

Επιλέξαμε συνεπώς ένα πλαίσιο ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΩΝ απέναντι στα κέντρα αποφάσεων (Κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, κόμματα κλπ.), προσαρμοσμένο στις σημερινές συνθήκες.

Η δραστηριοποίηση μας στην κατεύθυνση αυτή θεωρήθηκε αναγκαία δεδομένου ότι (θα συμφωνήσει σε αυτό ο ΧΤ), όσο και εάν αναπτύσσεται ο «οργανωμένος δημόσιος διάλογος», δεν αρκεί από μόνος του, χρειάζεται και πολιτική πίεση με συμμετοχή φορέων και οργανώσεων.

Ναι λοιπόν, δεν είμαστε κάποιος «θεσμοθετημένος» φορέας, ούτε διεκδικήσαμε κάτι τέτοιο. Μας κινητοποιεί η αγωνία για την δραματική κατάσταση στη Θεσσαλία. Πιστεύουμε στον αγώνα που κάνουμε και πρόσωπα σαν το ΧΤ θα ήταν σημαντικό να συνδράμουν στην προσπάθεια μας.

2. Ο ΧΤ εκτιμά ότι «θα πρέπει να αναλύσουμε όλες τις παραμέτρους» που συνθέτουν το υδατικό – περιβαλλοντικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Αυτή είναι και η δική μας αφετηρία. Γι’ αυτό ακριβώς οι αναλύσεις μας ξεκινάνε από τις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί ή αναμένεται στο μέλλον να προκύψουν λόγω της εξελισσόμενης κλιματικής κρίσης. Με βάση αυτές τις αβεβαιότητες αναδείξαμε ως μείζον πρόβλημα για την Θεσσαλία την ΑΣΦΑΛΕΙΑ από σοβαρότατους κινδύνους ξηρασίας (αλλά και πλημμυρών) και την τεράστια ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ καταστροφή στα υδάτινα οικοσυστήματα (υπόγεια και επιφανειακά, που πρέπει να αποκατασταθούν), στην διάβρωση των εδαφών, στην αποτροπή της υφαλμύρυνσης κ.ο.κ.

Αποδείξαμε επίσης ότι «απάντηση» στα δύο βασικά αυτά θέματα αποτελεί η δημιουργία αποθεμάτων με την ταμίευση επιφανειακών υδάτων στη θεσσαλική περιφέρεια, εξαντλώντας «ΟΛΕΣ ΑΔΙΑΚΡΙΤΩΣ και χωρίς εξαιρέσεις τις δυνατότητες που μας προσφέρονται» στο σκέλος της «προσφοράς» του υδατικού ισοζυγίου ΛΑΠ Πηνειού.

Παράλληλα, ως προς την «ζήτηση», προβάλλουμε με επιμονή την ανάγκη εξοικονόμησης νερού, περιορισμού των καταναλώσεων κλπ., επισημαίνοντας όμως ότι αυτό απαιτεί σχέδιο, νέες υποδομές μεταφοράς/διανομής νερού, σύγχρονα συστήματα άρδευσης/νέες τεχνολογίες και φυσικά δεν αρκούν τα ευχολόγια.

Εάν δημιουργηθούν οι ταμιευτήρες για τους δύο προαναφερθέντες κυρίαρχους στόχους (ασφάλεια, οικολογική αποκατάσταση), αυτά ως έργα «πολλαπλού σκοπού» θα εξυπηρετήσουν παράλληλα την γεωργία μέσω των αρδεύσεων (που σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα).

Ας μην μας διαφεύγει ότι από το ΣΔΥ έχει επιλεγεί η εξυπηρέτηση των αρδευτικών αναγκών 2,5 εκ. στρεμμάτων. Επίσης στο ΣΔΥ καθορίζονται και πρόσθετες οικολογικές απαιτήσεις για αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί (πχ. επί πολλά χρόνια σημαντικές ποσότητες νερού θα δεσμεύονται για τεχνητό εμπλουτισμό προς αποκατάσταση ελλειμματικών υπόγειων υδροφορέων - συνολικό ύψος ελλείμματος 3 δις κ. μ. νερού !), καθιστώντας άκρως αναγκαία την ταμίευση όσο το δυνατόν περισσοτέρων ποσοτήτων νερού.

Τέλος οι ταμιεύσεις αυτές θα συμβάλλουν σημαντικά και στην ενεργειακή αυτονόμηση της Θεσσαλίας με ΑΠΕ μέσω της λειτουργίας υδροηλεκτρικών σταθμών (Μεσοχώρα, Συκιά και άλλους μικρότερους), καθώς και στην πολύτιμη αποθήκευση ενέργειας (σύστημα άντλησης – ταμίευσης) με βάση τον ταμιευτήρα Συκιάς.

3. Ένα ακόμη βασικό ζήτημα που θίγει η σημαντική τοποθέτηση του ΧΤ είναι η «εκτροπή Αχελώου», που κατά την άποψή μας «τέμνεται» με όλους τους προαναφερθέντες άξονες επίλυσης του υδατικού.

Αρχίζουμε με μια επισήμανση : Δικαιολογημένα χρησιμοποιείται ο όρος «εκτροπή Αχελώου» (από όσους τον επιλέγουν), δεδομένου ότι αυτός ο όρος επικράτησε κατά την περίοδο έναρξης των σχετικών έργων (μέσα δεκαετίας 1980) και αυτός είναι ο επίσημος τίτλος των έργων σε όλες τις διοικητικές αποφάσεις.

Επειδή όμως «εκτροπή» ποταμού στην πράξη δεν υφίσταται, ορθώς κάποιοι επιλέγουν την χρήση του όρου «μεταφορά» υδάτων που, κατά την άποψή μας, ανταποκρίνεται πλήρως στην τεχνική – επιστημονική ορολογία.

Πρακτικά και οι δύο όροι στον διάλογο είναι αποδεκτοί.

Όσον αφορά τώρα στον «απλοποιημένο» τρόπο που ο μέσος συμπολίτης μας προσλαμβάνει την υπόθεση των υδάτων της Θεσσαλίας (συμφωνούμε απόλυτα με τον ΧΤ), αυτό δημιουργεί προβλήματα και συχνά άσκοπες τριβές, στοιχεία που εκμεταλλεύονται κάποιοι ανεύθυνοι πολιτικοί για να κρύψουν τις ευθύνες τους για την απαράδεκτη καταστροφική στασιμότητα στο υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας.

Γι’ αυτό το λόγο η Ε.Δ.Υ.ΘΕ ανέλαβε μια πρωτοβουλία να ζητήσει από το πολιτικό σύστημα (Βουλή, Κυβέρνηση, κόμματα, βουλευτές) την οριστική υπέρβαση της εκκρεμότητας των έργων Αχελώου.

ΟΧΙ λοιπόν άλλη ανοχή στα υπέρ/κατά της «εκτροπής» !

ΑΜΕΣΑ, χωρίς άλλη καθυστέρηση, συζήτηση του θέματος στη Βουλή ώστε, μέσα από δημοκρατικό «θεσμοθετημένο» διάλογο, να καταλήξουν επιτέλους είτε στην επικαιροποίηση της αρχικής απόφασης (την οποία εφάρμοζαν όλες οι Κυβερνήσεις από το 1984 έως το 2010) για ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ των έργων μεταφοράς (Ταμιευτήρας /ΥΗΕ Συκιάς και σήραγγα προς Μουζάκι), είτε να ανατρέψουν την απόφαση αυτή και να δρομολογήσει η Κυβέρνηση την ΚΑΘΑΙΡΕΣΗ (κατεδάφιση) των έργων, «απελευθέρωση» του μπαζωμένου ποταμού Αχελώου και επαναφορά της φυσιολογικής/οικολογικής λειτουργίας του, με παράλληλη αποκατάσταση του τοπίου της περιοχής.

Άλλη λύση δεν προσφέρεται, ούτε με βάση την τεχνική επιστήμη, ούτε με βάση την οικολογική ευαισθησία, ούτε βεβαίως την πολιτική ηθική.

ΟΧΙ άλλη κοροϊδία στους Θεσσαλούς στο ζήτημα αυτό.

Με εκτίμηση

Για την ΕΔΥΘΕ

*Κώστας Γιαννακός, Πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb