Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον: Προτάσεις για ένα στρατηγικό σχεδιασμό της Ελληνικής Γεωργίας

Οι συστάσεις της ΕΕ θίγουν πραγματικά προβλήματα της Ελληνικής Γεωργίας και η υιοθέτηση λύσεων θα βοηθούσε σημαντικά στη προσαρμογή μας στις συνθήκες της κλιματικής κρίσης.

Αν εξαιρέσουμε το θέμα της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών για να αυξήσουνε το κύκλο εργασιών της γεωργίας μας που είναι ένα καθαρά δικό μας θέμα, θίγει όλα τα άλλα προβλήματα που πρέπει να ασχοληθούμε και να λύσουμε.

Η συνεργασία μεταξύ των αγροτών είναι κρίσιμο ζήτημα για τη βιωσιμότητα της γεωργίας μας με την ορθή οργάνωση των αγορών και της εμπορίας.

Βέβαια η συνεργασία μεταξύ των Ελλήνων είναι ένα γενικότερο πρόβλημα που έχουμε και δεν ξέρω πως μπορεί να λυθεί. Ίσως η εκπαίδευση των αγροτών να βοηθούσε. Αλλά και η απομάκρυνση των κομμάτων από τις οργανώσεις των παραγωγών θα βοηθούσε.

Είναι προφανές ότι οι μεμονωμένοι αγρότες είναι ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας εφοδιασμού της αγοράς με τρόφιμα ενώ δημιουργεί υψηλές τιμές εφοδίων αυξάνοντας το κόστος παραγωγής και το κέρδος (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 15/6/2020).

Η ανάπτυξη εφαρμογών ενεργειακής αξιοποίησης παραπροϊόντων της Ελληνικής γεωργίας είναι μια χρήσιμη πρόταση. Άλλωστε η ανάπτυξη κυκλικής οικονομίας είναι στους στόχους της πράσινης ανάπτυξης και στο γεωργικό τομέα (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 4/1/2021).

Σημαντικό στοιχείο η προστασία του εδάφους, η μείωση των απωλειών θρεπτικών στοιχείων και η μείωση των λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Εδώ απαιτούνται μέτρα για προστασία του εδάφους από διάβρωση που προκαλεί απώλειες θρεπτικών στοιχείων μαζί με το έδαφος (δες σχετικά δημοσιεύματα στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 30/11/2020, 23/11/2020 και πολλά προγενέστερα).

Οι καλλιέργειες φυτοκάλυψης μαζί με την ορθή διαχείριση των φυτικών υπολειμμάτων καλλιεργειών συμβάλλουν στην ελαχιστοποίηση των απωλειών θρεπτικών στοιχείων και στη προστασία του εδάφους από διάβρωση ενώ αυξάνουν και την οργανική ουσία του (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 23/3/2020 και στις επόμενες εβδομάδες).

Η χρήση αμειψισπορών ή/και καλλιεργειών φυτοκάλυψης με χρήση ψυχανθών μπορεί να μειώσει τη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων αλλά και φυτοφαρμάκων (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 25/11/2019 και 18/11/2019).

Μείωση της διάβρωσης και αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών μπορεί να επιτευχθεί με μείωση της κατεργασίας του εδάφους (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 23/12/2019).

Όλες οι δράσεις που προανέφερα μπορούν να συμβάλλουν στη προσαρμογή τη γεωργίας στη κλιματική αλλαγή και να αυξήσουν την αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος μειώνοντας τα αέρια του Θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 29/10/2019). Μπορούν επίσης να συμβάλουν στη Γεωργία δέσμευσης άνθρακα σε συνδυασμό με διαχείριση δασών και αγρο-δασικών εκμεταλλεύσεων.

Η διαχείριση του νερού είναι ένα κρίσιμο θέμα της χώρας και όχι μόνο της γεωργίας.

Ειδικότερα για τη γεωργία είναι η βάση εισοδήματος πολλών αγροτών καθώς οι αρδευόμενες καλλιέργειες έχουν υψηλότερο κύκλο εργασιών. Αλλά και οι καλλιέργειες υψηλής αξίας δεν μπορούν να προωθηθούν χωρίς φθηνό και καλής ποιότητας νερό. Είναι σημαντικό ότι οι συστάσεις της ΕΕ στοχεύουν στην ορθή διαχείριση του νερού, στην εξοικονόμησή τους αλλά και στη λήψη μέτρων προστασίας από πλημμύρες και έντονα καιρικά φαινόμενα.

Ο ιστότοπος ypethe.gr έχει πληθώρα άρθρων και σχετικών πληροφοριών για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη.

Οι καλές συνθήκες διαβίωσης στην ύπαιθρο είναι στοιχείο που πρέπει να ενισχυθεί καθώς και η προσέλκυση νέων αγροτών. Η επίτευξη υψηλών εισοδημάτων θα συμβάλει σε αυτό το στόχο. Σημαντικό στοιχείο η καλύτερη διαβίωση των αγροτικών ζώων και η μείωση της χρήσης αντιβιοτικών θα βοηθήσει στην υγεία του πληθυσμού.

Η καινοτομία και η ψηφιοποίηση είναι δύο στοιχεία σημαντικά για το στρατηγικό σχεδιασμό της γεωργίας (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 2/11/2020).

Πιστεύω ότι σημαντικό στοιχείο που πρέπει να λυθεί είναι η σύνδεση έρευνας και παραγωγής στη γεωργία. Είναι ένα θέμα δύσκολο καθώς οι διάσπαρτες αγροτικές εκμεταλλεύσεις δεν κάνουν εύκολη αυτή τη δράση.

Πρέπει πριν αποφασίσουμε να αυξήσουμε τα κονδύλια της έρευνας να λύσουμε το θέμα αυτό (δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 27/7/2020).

Χρειάζεται ένας ανεξάρτητος φορέας συνδεδεμένος με ένα σύστημα γεωργικών εφαρμογών που θα συμβουλεύει τους αγρότες και θα κάνει μια αμφίδρομη μεταφορά πληροφοριών από την έρευνα που θα λύνει προβλήματα αγροτών και μεταφορά προβλημάτων των αγροτών στην έρευνα για επίλυση. Αυτό θα αυξήσει τη προστιθέμενη αξία της έρευνας της χώρας. Η σύνδεση θα πρέπει να περιλάβει και την εκπαίδευση των αγροτών σε νέες τεχνολογίες και πρακτικές που θα αυξήσουν τη παραγωγικότητα της γεωργίας.

Η ψηφιοποίηση της γεωργίας μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη πολλών στόχων της νέας ΚΑΠ. Η καλύτερη διαχείριση των αγροκτημάτων μέσω της ψηφιοποίησης θα συμβάλλει (μαζί με πρακτικές που αναφέρθηκαν πιο πάνω) στη μείωση της κατανάλωσης φυσικών πόρων (νερό, ενέργεια) εισροών (λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων), περιορισμό της έκπλυσης θρεπτικών στοιχείων, μείωση χρήσης αντιβιοτικών ενώ θα διατηρήσει ή αυξήσει τι αποδόσεις για τη κάλυψη των αναγκών ενός συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού.

Οι σκέψεις αυτές μπορούν να συμβάλλουν σε ένα πραγματικό χρήσιμο για τη γεωργία της χώρας στρατηγικό σχεδιασμό για να αποφύγουμε πρακτικές επιδοτήσεων κάτω από το τραπέζι χωρίς αντίκρισμα σε πραγματική αύξηση της παραγωγικότητας, με προστασία του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων και της βιοποικιλότητας, παραγωγή υψηλής ποιότητας και υγιεινών τροφίμων και εξασφάλιση της διατροφής του πληθυσμού.

* Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb