Η αντίδραση των πολιτικών μας στην πιθανή επισιτιστική κρίση - Του Φάνη Φέμτου*

 

Όπως έγραψα στο προηγούμενο σημείωμα, οι προτάσεις για καλλιέργεια των χωραφιών αγρανάπαυσης, αλλά και επίσπορες καλλιέργειες μετά από τις χειμερινές όπου υπάρχει νερό, είναι ιδιαίτερα χρήσιμες, καθώς θα αυξήσουν την παραγωγή.

Βέβαια επόμενο ερώτημα είναι πώς θα προωθηθούν αυτές οι ιδέες στους αγρότες ;

Τι σκέφτεται να κάνει η Κυβέρνηση ή το ΥΠΑΑΤ για να προωθήσει την ιδέα ;

Από τη μια πλευρά να άρει τα εμπόδια, από την άλλη να κατευθύνει τους αγρότες ώστε να κάνουν σωστά τις νέες καλλιέργειες.

Υποθέτω ότι θα αποφασιστεί από την Ε.Ε. να καταργηθεί η υποχρέωση για αγρανάπαυση. Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα για να σπείρουν οι αγρότες τα χωράφια τους.

Μια πιο εύκολη λύση είναι η καλλιέργεια ψυχανθών που επιτρέπεται αντί για αγρανάπαυση.

Ένα δεύτερο σημαντικό πρόβλημα είναι η αδυναμία δήλωσης στο ΟΣΔΕ διπλών καλλιεργειών.

Για κάποιον λόγο αν δηλώσεις δύο καλλιέργειες πληρώνεις διπλό ΕΛΓΑ. Προφανώς πληρώνεις ασφάλιστρα για δύο καλλιέργειες. Αν η ασφάλιση ήταν εθελοντική, θα ήταν λογικό. Όταν όμως είναι υποχρεωτική, αυτό είναι διαφορετικό.

Ουσιαστικά δημιουργείται αντικίνητρο για διπλές καλλιέργειες. Μήπως είναι ευκαιρία με την παρούσα κρίση να λυθούν αυτά τα αντικίνητρα και να ωθηθούν οι αγρότες να αυξήσουν την παραγωγή τους ;
Το πρόβλημα της καθοδήγησης των αγροτών είναι εξίσου σημαντικό. Ποιος θα συμβουλεύσει τους αγρότες να κάνουν σωστά τις καλλιέργειες ; Τα καταστήματα πωλήσεως των γεωργικών εφοδίων είναι η προφανής απάντηση.

Είναι αρκετά ; Μήπως θα έπρεπε να ζητηθούν συμβουλές από τα ΑΕΙ και τα ερευνητικά Ιδρύματα και να μεταφερθούν με κάποιον τρόπο στους αγρότες ;

Η έλλειψη σύνδεσης έρευνας παραγωγής και συστήματος γεωργικών εφαρμογών είναι πάντα τραγική, αλλά δεν ιδρώνει το αυτί κανενός πολιτικού.

Η Αθήνα είναι μακριά από τα χωράφια.

Θεαματική όμως ήταν αυτόν τον καιρό και η αποκάλυψη της άγνοιας των πολιτικών μας για το τι είναι ο πρωτογενής τομέας και τα προβλήματά του. Ας ξεκινήσουμε από το ΥΠΑΑΤ. Ανακοίνωσε με μεγάλα γράμματα συνδεδεμένες επιδοτήσεις για το μαλακό σιτάρι, το κριθάρι και το καλαμπόκι.

Ακούστηκε κάποια δικαιολογία για αύξηση της παραγωγής των ζωοτροφών.

 Ατυχώς η χώρα δεν έχει διδαχτεί από τα τραγικά λάθη που έγιναν τις τελευταίες δεκαετίες.

Κατά την είσοδό μας στην ΕΟΚ ήμασταν η χώρα παραγωγής βαμβακιού και σκληρού σιταριού.

Με τη λογική, που επικράτησε τότε (διατηρείται ακόμη), για μεγιστοποίηση των επιδοτήσεων και όχι των εισοδημάτων καταφέραμε να πάρουμε πολύ υψηλές εγγυημένες τιμές.

Πενήντα λεπτά το κιλό για το σκληρό σιτάρι και ένα ευρώ το κιλό το βαμβάκι.

Πριν από τριάντα χρόνια φανταστείτε τι εισόδημα έδιναν οι δύο καλλιέργειες. Αυτό κατέστρεψε τη γεωργία μας. Όλες οι άλλες καλλιέργειες πήγαν στο περιθώριο. Τελείωσαν οι αμειψισπορές. Τελείωσαν τα ψυχανθή.

Μονοκαλλιέργεια βαμβακιού στα αρδευόμενα και σκληρού σίτου στα ξηρικά.

Με την αλλαγή της ΚΑΠ διατηρήθηκαν αρχικά τα ιστορικά δικαιώματα, που μειώθηκαν στις δύο τελευταίες αναθεωρήσεις. Παρέμεινε όμως μια συνδεδεμένη επιδότηση στο βαμβάκι. Αυτή μαζί με τον υπάρχοντα μηχανικό εξοπλισμό που είχαν τα αγροκτήματα κρατούν ακόμη τη βαμβακοκαλλιέργεια στη χώρα.

Κάποια εποχή ένας υπουργός αποφάσισε να δώσει συνδεδεμένη επιδότηση στα ψυχανθή. Στόχος να μπουν στις αμειψισπορές καλλιέργειες ψυχανθών που προσφέρουν σημαντικές ωφέλειες στο έδαφος και στις επόμενες καλλιέργειες (δέσμευση αζώτου, μη χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, βελτίωση της υγείας του εδάφους).

Προφανής στόχος η αντικατάσταση της μονοκαλλιέργειας που είχε επιβληθεί με τις υψηλές επιδοτήσεις και να εισαχθούν νέες καλλιέργειες. Ποιος είναι σήμερα ο στόχος επιδότησης του μαλακού σιταριού ;

Να παράγουμε σιτάρι και να υποκαταστήσουμε εισαγωγές ;

Και ποια καλλιέργεια θα αντικαταστήσουμε ; Προφανώς το σκληρό σιτάρι. Αλλά στο σκληρό σιτάρι έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα. Εμείς το παράγουμε, ενώ βορειότερες χώρες δεν μπορούν να το παράγουν. Η Γερμανία παράγει 700 και 800 κιλά/στρ. μαλακό σιτάρι, αλλά δεν παράγει σκληρό.

Εμείς με τα 300-400 κιλά το στρέμμα θα ανταγωνιστούμε τους Βόρειους ; Ή θα πρέπει να συνεχίσουμε να παράγουμε σκληρό σιτάρι που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα ;

Θα είχε ενδιαφέρον μια εξήγηση από το ΥΠΑΑΤ. Το ίδιο ισχύει για το καλαμπόκι. Η επιδότηση του καλαμποκιού θα αυξήσει τις εκτάσεις με καλαμπόκι.

Εις βάρος ποιας καλλιέργειας ; Του βαμβακιού ή της μηδικής ; Ή μήπως να μην καλλιεργήσουμε σπανάκι ή φασόλια για κατάψυξη ; Ή να ξεριζώσουμε τις αμυγδαλιές που τις καταστρέφει τα τελευταία χρόνια η παγανιά ; Και εδώ μια εξήγηση θα ήταν ενδιαφέρουσα. Μήπως η επιδότηση διπλών καλλιεργειών θα ενίσχυε πραγματικά την ΠΑΡΑΓΩΓΗ ζωοτροφών;
Αλλά ήρθαν και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης να δείξουν την άγνοια των Αθηνών για τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα.

Ο κ. Τσίπρας μάς είπε να καλλιεργήσουμε σιτάρι (καλοκαιρινό;;;) αντί για βαμβάκι.

Να μειώσουμε κατά τα 2/3 τον κύκλο εργασιών της γεωργίας μας ; Καταλαβαίνει τι θα σημάνει αυτό για τις αγορές της επαρχίας και ιδιαίτερα της Θεσσαλίας ;

Βέβαια αυτό θα τον βόλευε μια χαρά. Ούτε έργα υποδομής για αρδευτικό νερό ούτε Αχελώος ούτε τίποτα. Όλα τα χρήματα για γραμμές του μετρό στην Αθήνα.

Αλλά και η σύσκεψη του αγροτικού του ΣΥΡΙΖΑ στη Λάρισα έδειξε άγνοια προβλημάτων.

Μείωση του κόστους παραγωγής με επιδοτήσεις (πετρέλαιο, λιπάσματα κ.λπ.). Χρήση της νέας ΚΑΠ και των επιδοτήσεων. Τίποτα για αλλαγή των καλλιεργητικών πρακτικών, τίποτα για αναδιάρθρωση καλλιεργειών. Μόνο επιδοτήσεις και αποζημιώσεις.

Ακολούθησε και ο κ. Ανδρουλάκης που επανέλαβε το αίτημα για μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο.

Το πρόβλημα είναι τα 2-3 ευρώ/στρέμμα ; Αυτό θα λύσει το πρόβλημα ; Ο κ. Τσίπρας μεγάλωσε και έζησε στην Αθήνα και λογικό να μην έχει παραστάσεις από τον γεωργικό τομέα. Ήλπιζα ο κ. Ανδρουλάκης από την Κρήτη να καταλάβαινε περισσότερα.

Όσο για το ΥΠΑΑΤ φροντίζουν να το στελεχώνουν με όσους είναι μακριά από τη γεωργία. Ένας υφυπουργός τα τελευταία χρόνια μίλησε για Εθνική Αγροτική Πολιτική (ο κ. Οικονόμου) και φρόντισαν να τον πάρουν γρήγορα σε άλλο Υπουργείο.

Δυστυχώς κανείς δεν θέλει να ασχοληθεί με το κρίσιμο ζήτημα. Την ΠΑΡΑΓΩΓΗ αγροτικών προϊόντων και την επισιτιστική ασφάλεια.

 *Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Αναμένουμε επισιτική κρίση στο άμεσο μέλλον ; Υπάρχουν λύσεις ; Του Φάνη Γέμτου*

 

Τον τελευταίο χρόνο, με την ελπίδα για το τέλος της πανδημίας, και την ανάπτυξη των οικονομιών (στη χώρα μας έφτασε το 8%) που εκτίναξε τη ζήτηση προϊόντων, είδαμε σειρά φαινομένων που μάλλον μας ξάφνιασαν. Η τεράστια άνοδος των τιμών των σιτηρών, η αύξηση του κόστους μεταφοράς προϊόντων, η έλλειψη πρώτων υλών και ειδικών προϊόντων, όπως ηλεκτρονικά εξαρτήματα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων κ.λπ. το καλοκαίρι ήταν η αρχή.

Από τον Σεπτέμβριο άρχισε μια αύξηση των τιμών της ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και στη συνέχεια στο ηλεκτρικό ρεύμα) που εκτόξευσε τις τιμές προϊόντων όπως τα αζωτούχα λιπάσματα. Αυτά επηρέασαν σημαντικά τον γεωργικό τομέα της χώρας και οδήγησαν πολλούς αγρότες να στραφούν σε ξηρικές καλλιέργειες.

Ιδιαίτερα στη Θεσσαλία η μη εκτέλεση έργων ταμίευσης νερού στα βουνά περιφερειακά της πεδιάδας που θα παρείχαν φθηνό και καλής ποιότητας νερό (με επί πλέον παραγωγή ενέργειας) και η στήριξη της άρδευσης σε άντληση νερού από συνεχώς μεγαλύτερα βάθη (καθώς η ληστρική εκμετάλλευση των υπόγειων υδροφορέων συνεχίζεται) έκαναν το κόστος άρδευσης απαγορευτικό με τις παλιές και ίσως κανονικές τιμές των προϊόντων.

Και πάνω σε όλα αυτά ήρθε και η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία να κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα.

Σήμερα βλέπουμε τις τιμές όλων των προϊόντων να αυξάνονται και τον πληθωρισμό να φτάνει τον προηγούμενο μήνα στο 8% στη χώρα μας. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού δυσκολεύεται να καλύψει τις αναγκαίες δαπάνες του. Το χειρότερο είναι ότι αρχίζει να φαίνεται στον ορίζοντα πρόβλημα ασφάλειας της διατροφής μας.

Ίσως για εμάς όχι τόσο άμεσο, αλλά για πολλούς πληθυσμούς του πλανήτη (Αφρική, Ασία) ιδιαίτερα έντονο και επικίνδυνο για τις ισορροπίες που σήμερα υπάρχουν και κινδυνεύουν να ανατραπούν.
Όλα αυτά ας ελπίσουμε να ξυπνήσουν το πολιτικό μας σύστημα. Να επανασχεδιαστεί το ενεργειακό μας σύστημα με ενίσχυση της Υδροηλεκτρικής Ενέργειας (ΥΕ) όπου μπορεί να παραχθεί, με έργα αποθήκευσης ενέργειας όπου μπορεί να εφαρμοστεί αντλισιο-ταμίευση (π.χ. Φράγμα Συκιάς), με ταυτόχρονη εξασφάλιση αποθήκευσης νερού για περιόδους ξηρασίας, ρύθμιση ροής νερών για αποτροπή πλημυρών και εξασφάλιση φθηνού και καλής ποιότητας νερού για αρδεύσεις. Παράλληλα εγκατάσταση ανεμογεννητριών όπου υπάρχει αέρας και Φ/Β σε άγονες εκτάσεις και πετροβούνια. Επί τέλους να αξιοποιήσουμε τα τυχόν αποθέματα υδρογονανθράκων που έχουμε. Ας ξεφύγουμε από τη λογική των δήθεν οικολόγων του όχι σε όλα, που αναστέλλει κάθε προσπάθεια παραγωγής στη χώρα, καθώς κάθε τεχνικό έργο «καταστρέφει» το περιβάλλον.

Μεγάλο μέρος ευθύνης αντιμετώπισης των προβλημάτων έρχεται στον πρωτογενή τομέα της χώρας. Η παραγωγή προϊόντων για τη διατροφή του πληθυσμού της χώρας, αλλά και του πλανήτη είναι στις υποχρεώσεις μας.

Η κοινωνία μας ανέθεσε αυτόν τον ρόλο και οφείλουμε να ανταποκριθούμε.

Ακούω απόψεις να ρίξουμε λιγότερα λιπάσματα για να μειώσουμε το κόστος παραγωγής. Είναι σωστό αυτό  ; Μήπως οι τιμές που αναμένονται να είναι υψηλές υπερκαλύψουν το κόστος παραγωγής ;

Ας το δούμε λίγο αναλυτικά. Αν στο σκληρό σιτάρι δεν προσθέσουμε το λίπασμα που πρέπει θα πάρουμε μειωμένη παραγωγή με χαμηλή ποιότητα. Αν π.χ. παράγουμε συνήθως 300-400 κιλά το στρέμμα με λιγότερο λίπασμα θα παράγουμε 200. Τα 15 κιλά (μονάδες) άζωτο το στρέμμα κόστιζαν γύρω στα 15 €/στρ., σήμερα κοστίζουν 45. Τα 100 κιλά σιτάρι όμως με 400€/τόνος μάς δίνουν 40 €/στρ.

Ένας αντίστοιχος λογαριασμός για το καλαμπόκι ή το βαμβάκι μας δίνει ανάλογα (μάλλον μεγαλύτερα) οφέλη, ακόμη και με τον υπολογισμό του υψηλού κόστους ενέργειας.

Γι’ αυτό η γνώμη μου είναι ότι καλλιεργούμε όπως πρέπει για να παράγουμε και να καλύψουμε τις ανάγκες της κοινωνίας.
Ένα δεύτερο θέμα είναι η πρόταση της Κυβέρνησης να καλλιεργήσουμε τα χωράφια σε αγρανάπαυση με ηλίανθο.

Μια άλλη ιδέα είναι να βάλουμε επίσπορη καλλιέργεια ηλίανθου μετά από σιτηρό το καλοκαίρι.

Και τα δύο αποσκοπούν σε έναν σημαντικό στόχο. Την ΠΑΡΑΓΩΓΗ προϊόντων διατροφής για κάλυψη των ελλείψεων που θα προκύψουν από τη μείωση της παραγωγής κυρίως στην Ουκρανία και ενδεχόμενη μείωση των εισαγωγών από τη Ρωσία.

Εδώ μπαίνουμε σε μια λογική διπλών καλλιεργειών για αύξηση της παραγωγής. Έχω γράψει πολλές φορές για το θέμα. Η δυνατότητα διπλών καλλιεργειών τον χρόνο, κυρίως για παραγωγή ζωοτροφών για τα μηρυκαστικά, έχει μελετηθεί με θετικά αποτελέσματα. Ανάμεσα σε δύο εαρινές καλλιέργειες π.χ. βαμβάκι ή καλαμπόκι, μπορεί να σπαρεί ένα μείγμα ψυχανθών και αγρωστωδών που έδωσε (σε πειράματα στο Π.Θ. από το 2012-15) μέχρι 900 κιλά/στρ. ξηρού χόρτου.

Αυτό είναι ένα γενικότερο θέμα. Για φέτος θα συμφωνήσω με την πρόταση της Κυβέρνησης για καλλιέργεια εκτάσεων αγρανάπαυσης με ηλίανθο, αλλά όπου υπάρχει νερό και άλλων καλλιεργειών, όπως καλαμπόκι.

Για επίσπορη καλλιέργεια σε αρδευόμενα χωράφια όμως θα πρότεινα τη σόγια. Σε πειράματα στο Π.Θ. είχαμε καλλιεργήσει επίσπορη σόγια με πολύ καλές αποδόσεις της τάξεως των 300-350 κιλών/στρ.

Η καλλιέργεια έχει ενδιαφέρον, καθώς ως ψυχανθές δεν χρειάζεται αζωτούχο λίπανση, ενώ διίστανται οι απόψεις για το πόσο άζωτο αφήνει στο έδαφος για την επόμενη χρονιά. Βέβαια δεν έχουμε εμπειρία από την καλλιέργεια και θέλει προσοχή και καλή καθοδήγηση για τους αγρότες. Όταν σπέρνουμε επενδύουμε τον σπόρο με αζωτοβακτήρια που συμβιούν με τις ρίζες των ψυχανθών και δεσμεύουν το άζωτο από την ατμόσφαιρα. Το υλικό που προσθέτουμε στον σπόρο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και πρέπει να διατηρηθεί σε ψυγείο για να μη χαλάσει.
Αυτό δεν είναι το μόνο πρόβλημα.

Υπάρχουν και προβλήματα πολιτικής, στα οποία θα αναφερθώ σε επόμενο σημείωμα μαζί με κάποια σχόλια για τις απόψεις των πολιτικών μας για τον πρωτογενή τομέα.

 

*Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

«ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΟΥ ΑΜΑΡΤΙΑ ΜΟΥ» : Οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) και τα έργα «εκτροπής Αχελώου»

 

Με αυτόν τον ασυνήθιστο τίτλο, ο τακτικός αρθρογράφος της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Λάρισας και με την επωνυμία «Όμηρος», αφιέρωσε κατά τους τελευταίους μήνες πολλαπλά δημοσιεύματα στην υπόθεση των έργων εκτροπής Αχελώου.

Και φυσικά (για τους γνωρίζοντες), η ιδιότητα του ως ενός διακεκριμένου, έγκριτου και πολύπειρου νομικού, ο οποίος μάλιστα είχε και προσωπική συμμετοχή σε αρκετές από τις δικαστικές περιπέτειες αυτού του πολύπαθου έργου, τον βοήθησε να δώσει μία ολοκληρωμένη εικόνα του όλου θέματος, να αναδείξει όλες τις επίδικες νομικές και περιβαλλοντικές πλευρές του ζητήματος και να φωτίζει και άλλες πτυχές των διαδικασιών που επηρέασαν την πορεία των έργων «εκτροπής Αχελώου». 

Χαρακτηριστικό των δημοσιευμάτων αυτών αποτελεί η εγκυρότητα των κρίσεων που ο «Όμηρος» εκφράζει για το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), η παρρησία με την οποία τοποθετείται απέναντι στην «στρεβλή δικαστική αντίληψη» ορισμένων δικαστών και στις πολλαπλές αντιφάσεις και παλινωδίες των αποφάσεων που ελήφθησαν διαχρονικά.

Με λόγο σαρωτικό αλλά και τεκμηριωμένα επιχειρήματα ξετυλίγει το "κουβάρι" των νομικών ακροβατισμών και αποδομεί το σκεπτικό αποφάσεων του ΣτΕ, ενώ αφήνει την αγανάκτησή του να ξεπηδήσει για τις πρακτικές του Δικαστηρίου, τις «συνέργειες» των οργανώσεων που με τον «οικολογικό» δογματισμό τους προκαλούν (μέσω προσφυγών) όλες αυτές τις αποφάσεις, και επισημαίνει την απουσία παρεμβάσεων από τις κυβερνήσεις που αδυνατούν (ή μήπως δεν επιθυμούν ;) να διαχειριστούν τα καταστροφικά αποτελέσματα αυτής της δυστοπίας.

Επιπλέον ο «Όμηρος» χαρακτηρίζει ως «αλλόκοτη» την συμπεριφορά του ΣτΕ απέναντι σε ένα έργο, που σύμφωνα με την απλή λογική, με την ολοκλήρωσή του θα μπορούσε ήδη να έχει συγκεντρώσει σημαντικές ποσότητες υδάτων, απόλυτα αναγκαίες για την ασφάλεια μας από (επικείμενη) ξηρασία, υπερπολύτιμες για την αποκατάσταση των θεσσαλικών υπόγειων υδροφορέων (των οποίων τα μόνιμα αποθέματα λεηλατήθηκαν από ανεξέλεγκτες υπεραντλήσεις), εξαιρετικά αναγκαίες για την βιώσιμη ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα και αντιμετώπιση της διατροφικής κρίσης.

Και όλα αυτά με οικονομικά βιώσιμο τρόπο, δεδομένου ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια που θα παραχθεί ανταποκρίνεται πλήρως ακόμη και στην «λογιστική» διαδικασία αποπληρωμής των έργων.

Συνοπτικά, πρόκειται για ένα εξαιρετικό και απολαυστικό πόνημα που αξίζει να μελετηθεί, ειδικά από τους Θεσσαλούς.

Τα διαφωτιστικά κείμενα, κατά χρονολογική σειρά είναι :

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» I, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (1/2/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» IΙ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (8/2/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» IΙΙ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (15/2/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (22/2/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» V, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (1/3/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» VI, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (22/3/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» VII, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (29/3/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» VIII, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (5/4/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» IX, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (12/4/2022).

«Ιστορία μου, Αμαρτία μου» X, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (19/4/2022).

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Ημερίδα για την κλιματική κρίση : Τα σχόλια της Ε.Δ.Υ.ΘΕ*

 

Αντί έργων για το υδατικό, εκδηλώσεις προβολής στελεχών...

Η σιωπή Τριαντόπουλου «εκθέτει» τον Πρωθυπουργό - Δεν αρκεί η πίεση του Περιφερειάρχη

...Η τακτική της αγνόησης, ουσιαστικά, των προτάσεων των επιστημόνων, αλλά και των φορέων και η επικέντρωσή τους, σε μεγάλο βαθμό, σε ενέργειες για εύκολα πολιτικά οφέλη, έχουν οδηγήσει το μέγιστο υδατικό - περιβαλλοντικό - ενεργειακό ζήτημα της Θεσσαλίας σε εμφανή στασιμότητα.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο η ημερίδα του ΕΛΚ «περνάει» και αυτή στην ιστορία σαν μία εκδήλωση χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα. Όχι άδικα, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ένας από τους λόγους που διοργανώθηκε (και μάλιστα με τόσο «υψηλές» παρουσίες) ήταν τελικά και η προβολή των πολιτικών στελεχών που συμμετείχαν. Αυτό επισημαίνει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ., αξιολογώντας τα αποτελέσματα της πρόσφατης εκδήλωσης στη Λάρισα για την κλιματική αλλαγή, με ομιλητές κορυφαίους επιστήμονες και εκπρόσωπο της Κυβέρνησης. Ειδικότερα :

ΕΡΩΤΗΣΗ :

Πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Λάρισα ημερίδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, παρουσία υψηλόβαθμων πολιτικών στελεχών, αυτοδιοικητικών και επιστημόνων, με αντικείμενο την κλιματική κρίση.

Πως σχολιάζετε τις παρεμβάσεις που σχετίζονται με το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ :

Αρχίζουμε το σχόλιο μας με τις παρεμβάσεις δύο διακεκριμένων επιστημόνων, των καθηγητών Χρήστου Ζερεφού και Ευθύμιου Λέκκα, οι οποίοι επεσήμαναν τα προβλήματα, περιέγραψαν τους κινδύνους από την κλιματική κρίση, αναφέρθηκαν στις σοβαρές οικολογικές και οικονομικές  επιπτώσεις από αυτήν, καθώς  και στην ανάγκη σχεδιασμού των υποδομών στο μέλλον με τα νέα δεδομένα.

Ταυτόχρονα κάλεσαν τους αρμόδιους να προσέξουν «ιδιαίτερα τον θεσσαλικό χώρο, ο οποίος αποτελεί τον ομφαλό όλων των φαινομένων που βλέπουμε να διαδραματίζονται…. τα τελευταία χρόνια (και όπου) τα συστήματα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και επηρεάζουν άμεσα όλες τις εξελίξεις σε σχέση με την κλιματική κρίση» (Ευθ. Λέκκας, δες ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - 12/4/2022).

Σε άλλη επιστημονική παρέμβαση η κα Φ. Μακαντάση αναφέρθηκε στην πρόσφατη μελέτη του κ. Καρτάλη - «διαΝΕΟσις» και στις διαπιστώσεις της για αύξηση της θερμοκρασίας και της συχνότητας των φαινομένων. Ειδικά για τη Θεσσαλία επικεντρώθηκε στις αυξημένες υδατικές ανάγκες  στον πρωτογενή τομέα, αλλά και στην ανάγκη οργάνωσης – εξυγίανσης των φορέων (ΤΟΕΒ – ΓΟΕΒ)  που διαχειρίζονται το νερό.

Οι  παρεμβάσεις αυτές συμβαδίζουν με τις  ανησυχίες  που εκφράζονται από τον επιστημονικό κόσμο εδώ και πολλά χρόνια και με βάση τις οποίες η ΕΔΥΘΕ έχει κωδικοποιήσει τις διεκδικήσεις της (δες ανοικτή επιστολή στον πρωθυπουργό).

Δυστυχώς όμως, παρότι οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης στη Θεσσαλία έχουν  εξειδικευθεί  και έχουν ήδη προσδιοριστεί οι σχετικοί άξονες αντιμετώπισής τους (πχ. Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων, Σχέδιο Διαχείρισης Πλημμυρών), οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις παρουσιάζονται πολύ κατώτεροι των περιστάσεων, «παράγουν» σχέδια που δεν τα εφαρμόζουν, θεσπίζουν πολιτικές και κανόνες που δεν σέβονται, υπόσχονται δράσεις και έργα που δεν υλοποιούν.

Αυτή η τακτική της αγνόησης, ουσιαστικά, των προτάσεων των επιστημόνων αλλά και των φορέων και η επικέντρωση τους, σε μεγάλο βαθμό, σε ενέργειες για εύκολα πολιτικά οφέλη, έχουν οδηγήσει το μέγιστο υδατικό – περιβαλλοντικό – ενεργειακό ζήτημα της Θεσσαλίας σε εμφανή στασιμότητα.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο  η ημερίδα του ΕΚΛ «περνάει» και αυτή στην ιστορία σαν μία εκδήλωση χωρίς ουσιαστικά αποτελέσματα.

Όχι άδικα, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι ένας  από τους λόγους που διοργανώθηκε (και μάλιστα  με τόσο «υψηλές» παρουσίες) ήταν τελικά και η  προβολή των πολιτικών στελεχών που συμμετείχαν.

Εξάλλου κάνεις από τους παρευρεθεντες δεν συνεισέφερε κάτι νέο στην υπόθεση των υδάτων, ούτε κάποιος υπεύθυνα ανέλαβε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για δράσεις και αναγκαία έργα  ή έστω για κάποιον αξιόπιστο σχεδιασμό των επομένων βημάτων της κυβέρνησης, με στόχο την  αντιμετώπιση της δραματικής κατάστασης που βιώνουμε.

Είναι ενδεικτικό ότι, ενώ όλοι αναφέρθηκαν στα έντονα κλιματικά φαινόμενα και ιδιαίτερα στην ξηρασία – λειψυδρία που απειλεί την Θεσσαλία, κανείς  δεν δεσμεύτηκε στην διασφάλιση υδάτινων αποθεμάτων (κατασκευή ταμιευτήρων νερού) που αποτελούν την πιο βασική, ίσως την μόνη, απάντηση στους κινδύνους ξηρασίας.

Ειδικά για τα ημιτελή έργα του Άνω Αχελώου, που θα μπορούσαν με την ολοκλήρωσή τους να επιλύσουν διαπαντός το θέμα της ασφάλειας από ξηρασία, ο παριστάμενος υφυπουργός απέφυγε και την παραμικρή αναφορά σε αυτά, «ξεχνώντας» τις προεκλογικές υποσχέσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη, τον οποίο, ηθελημένα ή όχι, εκθέτουν ως έναν αναξιόπιστο πρωθυπουργό.

Αντί λοιπόν για αυτά, ο υφυπουργός κ. Τριαντόπουλος αναφέρθηκε με  στόμφο στο «Εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής» και στους «πυλώνες» που αυτό στηρίζεται, με πρώτον από αυτούς την διαμόρφωση συνθηκών «πράσινης» ανάπτυξης, κάτι που, ειδικά στη Θεσσαλία, σχετίζεται άμεσα με την βιώσιμη διαχείριση των υδάτων και την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας.

Παραδόξως όμως ο κ. υφυπουργός επέλεξε να σιωπήσει για την διετή εκκρεμότητα αναθεώρησης των σχεδίων διαχείρισης υδάτων του 2017, για την απουσία πολιτικού σχεδίου υπέρβασης της τεράστιας εκκρεμότητας σχετικά με τα εγκαταλειμμένα έργα Αχελώου, για την περιορισμένη ενασχόληση της κυβέρνησης με άλλα έργα και δράσεις στην λεκάνη Πηνειού.

Και να σκεφθεί κανείς ότι πριν λίγο καιρό διοργανώθηκε   από τον πρόεδρο της ΠΕΔ Θεσσαλίας σύσκεψη με βουλευτές και φορείς για την συγκρότηση επιτροπής που (υποτίθεται)  θα επισκεφθεί τον υπουργό για την προώθηση του υδατικού ζητήματος (!) [Άλλη μια ημιτελής πρωτοβουλία της αυτοδιοίκησης από την οποία έμειναν μόνο οι φωτογραφίες  και οι ανούσιες «πονεμένες» δηλώσεις  των διοργανωτών για το υδατικό -  περιβαλλοντικό πρόβλημα……].

Τέλος ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, για μία ακόμη φορά, αναφέρθηκε σε όλο το «πακέτο» υδατικών έργων στη Θεσσαλία (μεταξύ των οποίων και αυτά του Άνω Αχελώου). Όμως η πίεση που ασκεί προς την κυβέρνηση (και μάλιστα αποφεύγοντας συστηματικά - για ευνόητους λόγους -  να αξιοποιήσει την πολλαπλασιαστική ισχύ που θα του προσέφερε η ομόθυμη συμμετοχή των θεσσαλικών οργανώσεων) δεν είναι, κατά την άποψη μας, αρκετά διεκδικητική ώστε να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα.

Και το βέβαιον είναι ότι, με αυτά και με αυτά, ήδη συμπληρώθηκαν σχεδόν τρία χρόνια διακυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη και ουσιαστικά δεν υπήρξε ορατό αποτέλεσμα ως προς την επίλυση του μέγιστου υδατικού - περιβαλλοντικού προβλήματος της Θεσσαλίας.

Λάρισα 14/4/2022

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Γιαννακός Κώστας, γεωπόνος, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Μία εξαιρετική ανάλυση της κατάστασης στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και της τραγωδίας των καταναλωτών

 

Καταιγισμός παρεμβάσεων και προτάσεων το τελευταίο διάστημα για αλλαγή της ενεργειακής πολιτικής στη χώρα μας.

Από αυτές, αντιμετωπίζουμε με σεβασμό όσες είναι τεκμηριωμένες και ειλικρινείς, απορρίπτουμε με αγανάκτηση όσες είναι υποκριτικές  και πολιτικάντικες, δεδομένου ότι η ενεργειακή κρίση και οι παράλογες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας δεν … γεννήθηκαν μόλις πριν λίγες εβδομάδες !

Το αντίθετο, όσα συμβαίνουν, οφείλονται στις ράγες που στρώθηκαν εδώ και πολλά χρόνια (εισαγωγή φυσικού αερίου, ιδιωτικοποίηση ΔΕΗ, «απελευθέρωση» αγοράς ενέργειας – δηλαδή πλήρης παράδοση του τομέα για εκμετάλλευση από λίγους ισχυρούς και επιτήδειους – κ.α.) και κανείς δεν δικαιούται να ξεμπλέκει έτσι απλά με το παρελθόν του, ιδιαίτερα όσοι έως σήμερα μας κυβέρνησαν….

Από τις παρεμβάσεις αυτές επιλέξαμε να αναδείξουμε την θαυμάσια δουλειά του καθηγητή ΕΜΠ κ. Νίκου Μαμάση, όπου σε ένα video με τον τίτλο «Electric Mix Tragedy (Η τραγωδία του ηλεκτρικού μίγματος)», προσφέρονται με απλό και εύληπτο τρόπο, αφενός μία απόλυτα τεκμηριωμένη και επεξηγηματική ανάλυση (που βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία, διαγράμματα και διαφάνειες) για την κατάσταση στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και αφετέρου οι προτάσεις του για το μέλλον.
Στην σύντομη αυτή παρουσίαση ο καθηγητής δίνει την δυνατότητα να κατανοήσει ο καθένας πως διαμορφώθηκε το ενεργειακό μείγμα της χώρας τα τελευταία τριάντα χρόνια, τι ακριβώς συμβαίνει στην αγορά ενέργειας σήμερα και τι κόλπα μεταχειρίζονται οι επιτήδειοι για να κατακλέψουν το περιορισμένο εισόδημα των εργαζομένων, συνταξιούχων αλλά και των μικρών επιχειρήσεων.
Καταλήγει επίσης σε απόλυτα λογικές προτάσεις, μεταξύ των οποίων ο εξ ορθολογισμός του χρηματιστηρίου ενέργειας, ο εξοβελισμός των παρόχων (να μείνουν σε αυτή την διαδικασία μόνο οι παραγωγοί) ενέργειας, η ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στους ντόπιους ενεργειακούς πόρους, η επιβεβλημένη επαναφορά των λιγνιτικών μονάδων και η συντεταγμένη ανάπτυξη των εγχώριων ΑΠΕ, η ένταξη νέων υδροηλεκτρικών (ΥΗ) έργων στο ενεργειακό μείγμα (αναφέρεται και στα έργα θεσσαλικού ενδιαφέροντος), η άμεση μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και βεβαίως η ανάπτυξη έργων αποθήκευσης ενέργειας (που συνδέεται κυρίως με ΥΗ έργα και ανεμογεννήτριες), για τα οποία όλοι συζητούν, πλην όμως πολύ περιορισμένες είναι οι ενέργειες που γίνονται για την υλοποίησή τους.
Αξίζει να αφιερώσετε λίγο από τον χρόνο σας για αυτήν την ωραία και εκλαϊκευμένη επιστημονική δουλειά που θα βρείτε στον σύνδεσμο που ακολουθεί :

https://www.youtube.com/watch?v=u8xXq8J6SEE
 
Τάσος Μπαρμπούτης
Κώστας Γκούμας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Δράσεις κοινής λογικής για την ενέργεια - Του Φάνη Γέμτου*

 

Μιας και άρχισα τη συζήτηση για την ενέργεια είναι ευκαιρία να την προχωρήσω λίγο. Η χώρα και εμείς οι πολίτες βρεθήκαμε ξαφνικά μπροστά σε μια δύσκολη συγκυρία, καθώς το κόστος ενέργειας είναι δυσβάστακτο. 

Μέχρι τώρα είχαμε βολευτεί με το φθηνό φυσικό αέριο που οι κινήσεις Πούτιν μας ανέτρεψαν. Είναι όμως λάθος μας ότι μέχρι σήμερα δεν αξιοποιούμε τις πηγές που έχουμε, αλλά μάλλον τις σπαταλούμε γιατί χρειάζονται δουλειά για να τις αξιοποιήσουμε.

Αν στις επόμενες εβδομάδες πάτε με το αυτοκίνητο προς το Πήλιο και κοιτάξετε προς τους ελαιώνες θα δείτε καπνούς να υψώνονται. Είναι οι καπνοί από τα κλαδιά του κλαδέματος ελιών που καίγονται κάθε χρόνο μόλις βελτιωθεί ο καιρός. 

Θα μπορούσαν αυτά τα κλαδιά, αλλά και τα κλαδιά από τα οπωροφόρα και τα αμπέλια μας να μας ζεσταίνουν τον χειμώνα σχεδόν δωρεάν ; Μάλλον ναι. Σημειώνω ότι το κάθε στρέμμα παράγει περίπου μισό τόνο ξηρών κλαδιών με ισοδύναμο ενέργειας περίπου 200 κιλά πετρελαίου (250 λίτρα). Άλλα 250 κιλά το στρέμμα υπολείμματα παράγουν τα χωράφια με βαμβάκι και άλλα 1.000 το καλαμπόκι. 

Υπάρχουν πολλές ιδέες για συστήματα τηλεθέρμανσης που θα μπορούσαν να καλύψουν χωριά και μικρές πόλεις, αλλά μάλλον τα έχουμε ξεχάσει. Πεδίο λαμπρό για τους Δήμους μας. Λίγη φαντασία και πολλή δουλειά χρειάζεται.

Πριν από λίγους μήνες ανακοινώθηκε ένα πρόγραμμα για διαχωρισμό των ζυμώσιμων υλικών των σκουπιδιών μας αν θυμάμαι καλά σε καφέ κάδους. Έχω αναφέρει πολλές φορές ότι τα σκουπίδια μας έχουν 60% ζυμώσιμα που θα μπορούσαν από τη μια πλευρά να μειώσουν τους όγκους των σκουπιδιών που θάβουμε, από την άλλη να παράγουν μεθάνιο με χρήση του για παραγωγή ενέργειας, αλλά και τη χρήση του υπολείμματος της ζύμωσης που έχει σημαντική περιεκτικότητα σε άζωτο για τη λίπανση των καλλιεργειών μας. Πολύ χρήσιμο με τις υψηλές τιμές των αζωτούχων λιπασμάτων της περιόδου αυτής, αλλά και στο μέλλον. 

Ας μην ξεχνάμε ότι με την πολιτική από το χωράφι στο πιάτο του καταναλωτή θα πρέπει να μειώσουμε ως το 2030 τα χημικά αζωτούχα λιπάσματα κατά 20%. Διάβασα ότι ο Δήμος Κιλελέρ έχει αναλάβει μια τέτοια προσπάθεια και ελπίζω να έχουμε την πρώτη επιτυχημένη εφαρμογή στην περιοχή. 

Επομένως υπάρχουν πηγές που θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε και να αμβλύνουμε το πρόβλημα από το κόστος των υδρογονανθράκων.

Βεβαίως η χώρα έχει και άλλες πηγές που δεν αξιοποιεί. Μία από αυτές είναι η γεωθερμία. Βέβαια και αυτή καταφέραμε να τη δυσφημίσουμε όταν μια μονάδα της ΔΕΗ κατάφερε να βάψει κόκκινη μια παραλία σε ένα νησί, καθώς δεν έλαβε υπόψη τα στοιχεία σιδήρου που με το οξυγόνο γίνονται κόκκινα οξείδια. 

Διάβασα ότι το ΥΠΕΝ θα προκηρύξει πρόγραμμα αξιοποίησης των πεδίων που έχουμε, αλλά υποθέτω ότι πάλι οι οικολόγοι του «όχι» θα είναι μπροστά για διαμαρτυρίες.

Οι οικολόγοι του «όχι» είναι αντίθετοι και στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων που πιθανώς έχουμε. Διαμαρτύρονται για τις σεισμικές έρευνες τόσο στην ξηρά (περιοχές Δυτικής Ελλάδας) όσο και στη θάλασσα. Το αστείο είναι ότι δεν ζητούν επίσης την άμεση διακοπή της χρήσης των υδρογονανθράκων. Οι εισαγόμενοι δεν πειράζουν, ενώ οι δικοί μας κάνουν κακό στο περιβάλλον, στα ψάρια και δεν ξέρω σε τι άλλο. Πρέπει εδώ να πούμε ότι το 2050 πρέπει να έχουμε οικονομία μηδενικών εκπομπών. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα χρησιμοποιούμε καθόλου άνθρακα, αλλά όσο διοξείδιο του άνθρακα παράγουμε θα πρέπει αντίστοιχο να αφαιρούμε. Είναι πιθανό να χρησιμοποιούμε υδρογονάνθρακες για παραγωγή π.χ. πλαστικών ή άλλων απαραίτητων χημικών και να απορροφούμε τις αντίστοιχες εκπομπές με άλλες τεχνικές. Επομένως πιθανόν να τα χρειαστούμε στο μέλλον και καλό είναι να τα αξιοποιήσουμε.

Αλλά αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι η είδηση ότι σχεδιάζουμε με τους Βούλγαρους να κατασκευάσουν πυρηνικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και εμείς να εισάγουμε ηλεκτρική ενέργεια από αυτούς. 

Δεν είδα πουθενά διάψευση, οπότε μάλλον είναι αληθινή η είδηση. Πάλι εμείς είμαστε εναντίον της πυρηνικής ενέργειας όταν την παράγουμε εμείς, αλλά όταν την εισάγουμε αλλάζει το πράγμα ; 

Άλλωστε σήμερα εισάγουμε από τη Βουλγαρία ηλεκτρικό ρεύμα που παράγεται από πυρηνικά εργοστάσια και κανείς «οικολόγος» δεν διαμαρτύρεται. Το προτιμούμε από τα δικά μας ΥΗ. Τα ΥΗ θα μείωναν σίγουρα τις εισαγωγές, καθώς θα μείωναν τη ζήτηση αιχμής.

Προσωπικά είμαι αντίθετος με την ενέργεια από σχάση ουρανίου, διότι υπάρχουν περιορισμένα αποθέματα, επομένως πάλι θα είμαστε δέσμιοι ολιγοπωλίων. Κυρίως όμως διότι τα απόβλητα θα παραμείνουν ραδιενεργά και επικίνδυνα για περισσότερα από 2.000 χρόνια, μια κληρονομιά για τις επόμενες γενιές. 

Παρ’ όλα αυτά θα έπρεπε να συζητήσουμε το θέμα και αν δεν υπάρχουν άλλες λύσεις να εκτιμήσουμε την κατάσταση. 

Η χώρα μας όμως είναι προικισμένη με τεράστιους πόρους ΑΠΕ. 

Ήλιο και πολλά πετροβούνια και άγονες ή περίπου εκτάσεις για να εγκαταστήσουμε Φ/Β. 

Τεράστιο αιολικό δυναμικό που αν αξιοποιήσουμε δεν χρειαζόμαστε άλλη ενέργεια εκτός από αποθήκευση που ήδη αναπτύσσονται λύσεις. 

Πολλά βουνά με υδραυλικό δυναμικό για παραγωγή ΥΗ ενέργειας.

Μια συζήτηση των κομμάτων με όλα τα στοιχεία στο τραπέζι και αποφάσεις μακροχρόνιες που θα ακολουθηθούν χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι ατεκμηρίωτες αντιρρήσεις διαφόρων ομάδων ακτιβιστών θα μας πάει στο επιθυμητό, δηλαδή στην κάλυψη των αναγκών μας με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος και προσαρμογή στην κλιματική κρίση για τις επόμενες δεκαετίες μέχρι το 2050.

*Ο Φάνης Γέμτος, είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Να καλλιεργήσουμε ό,τι μας δίνει συγκριτικά πλεονεκτήματα - Από τους Κώστα Γιαννακό* και Φάνη Γέμτο*

 

Υπάρχει πρόβλημα επισιτιστικής ασφάλειας για τη χώρα ; 

Μια Εθνική Αγροτική Πολιτική είναι απαραίτητη, αλλά πού πρέπει να κατευθύνεται ;

Στην παραγωγή προϊόντων που δεν είμαστε ανταγωνιστικοί ; 

Κύριο όμως πρόβλημα είναι να διατηρήσουμε και να αυξήσουμε την παραγωγή αγροτικών προϊόντων.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και οι πολεμικές συγκρούσεις που ακολούθησαν προκάλεσαν πολλά προβλήματα στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Προκλήθηκαν ελλείψεις ενεργειακών πόρων, καθώς η Ρωσία καλύπτει μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης. Αποτέλεσμα έκρηξη κόστους ενέργειας, αλλά και κίνδυνος να υπάρξουν κρίσιμες ελλείψεις σε εφόδια για τη γεωργική παραγωγή. Καθώς πολλά προϊόντα παράγονται από φυσικό αέριο, όπως για παράδειγμα τα αζωτούχα λιπάσματα, η αύξηση του κόστους τους μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των καλλιεργειών και των αποδόσεων. Ήδη κάποιοι παραγωγοί προτίμησαν ξηρικές καλλιέργειες αντί για ποτιστικές και υπάρχουν αμφιβολίες αν πραγματικά εφάρμοσαν τα λιπάσματα που έπρεπε. Ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης είναι μπροστά μας και θα εκδηλωθεί με ελλείψεις στα ράφια και αύξηση των τιμών. Και αν στην Ευρώπη τα πράγματα δεν θα είναι τραγικά, καθώς η Ε.Ε. είναι αυτάρκης σε πολλά προϊόντα, φοβάμαι ότι σε άλλες περιοχές, όπως Αφρική και Ασία, οι ελλείψεις θα οδηγήσουν σε σημαντικές κρίσεις που δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσουν.

Ο κίνδυνος της επισιτιστικής ασφάλειας «ξύπνησε» το πολιτικό προσωπικό της χώρας. Ανέδειξε όμως ταυτόχρονα και την άγνοια των προβλημάτων του πρωτογενούς τομέα από την κεντρική πολιτική σκηνή.

Η Κυβέρνηση και το ΥΠΑΑΤ άρχισαν να δίνουν επιδοτήσεις. Για το ηλεκτρικό ρεύμα τον Δεκέμβριο. Λίγο αργά και πολλοί αγρότες είχαν ήδη σπείρει χειμερινές καλλιέργειες χαμηλού κύκλου εργασιών και εισοδήματος. Εξήγγειλε επιδοτήσεις για λιπάσματα ή για καλλιέργειες όπως το καλαμπόκι που θα δοθούν όμως μετά από έναν χρόνο. Οι αγρότες όμως δεν έχουν ρευστότητα για να καλύψουν το αυξημένο κόστος παραγωγής, καθώς αγροτική πίστη δεν υπάρχει πλέον. Υπάρχει κίνδυνος μείωσης των λιπασμάτων που εφαρμόζουν, με αποτέλεσμα μείωση της παραγωγής. Μήπως το σωστό είναι να δοθεί άμεσα η επιδότηση για τα λιπάσματα, ζωοτροφές κ.λπ. ώστε να μπορέσουν να καλλιεργήσουν οι αγρότες όπως πρέπει για να εξασφαλίσουν υψηλή παραγωγή; Το σκέφτηκε κανείς; Την προηγούμενη Δευτέρα στην εκπομπή Θεσσαλών Γη από τη ΘΕΣΤΟ μάθαμε ότι φέτος αναμένεται μείωση της καλλιέργειας βιομηχανικής ντομάτας κατά 30%. Διότι το κόστος είναι τόσο υψηλό που ο κίνδυνος αποτυχίας για τους αγρότες είναι τεράστιο. Αλλά η μείωση της παραγωγής τοματοπολτού για έναν χρόνο δεν θα έχει επίπτωση στην απώλεια αγορών που θα μας επηρεάσουν στο μέλλον; Αν τα φετινά προβλήματα, μας κάνουν να χάσουμε αγορές, αυτό θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια. Δεν άκουσα κανέναν να ασχολείται με το θέμα.

Η Κυβέρνηση και το ΥΠΑΑΤ πρότειναν να σπείρουμε τα χωράφια σε αγρανάπαυση με ηλίανθο για να καλύψουμε το έλλειμμα. Αυτό μάλλον δεν γίνεται σύμφωνα με τους κανονισμούς της Ε.Ε. Απ’ ό,τι φαίνεται η σόγια ή κάποιο άλλο εαρινό ψυχανθές είναι η λύση που επιτρέπεται να καλλιεργηθούν αυτά τα χωράφια. Η σόγια μπορεί να καλλιεργηθεί και μετά από χειμερινό σιτηρό όπου υπάρχει διαθέσιμο νερό και να δώσει μια επιπλέον παραγωγή. Ακούσατε κάποιον από το κράτος των Αθηνών να ασχολείται σοβαρά και όχι με γενικότητες με το θέμα; Υπάρχει κάποιο σχέδιο να βοηθηθούν οι αγρότες με συμβουλές κ.λπ. ; Δεν άκουσα τίποτα.

Η αντιπολίτευση πρόβαλε τις δικές της απόψεις. Ο κ. Τσίπρας πρότεινε να βάλουμε σιτάρι αντί για βαμβάκι. Πώς θα γίνει αυτό; Ο πρώην υπουργός Γεωργίας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αραχωβίτης με τον Δημήτρη Μπιλάλη, καθηγητή Γεωργίας του ΓΠΑ, πρότειναν στρατηγικές καλλιέργειες. Ο ορισμός καλύπτει όλες τις καλλιέργειες αλλά πιο κάτω στο άρθρο ορίζουν τα σιτηρά, το ρύζι, τις πατάτες, τα ψυχανθή και τα κτηνοτροφικά φυτά. Προσθέτουν και τις ελιές. Μια αμυντική λογική κατάλληλη για τις απομονωμένες οικονομίες του 1950 και του ‘60. Από τότε η παγκοσμιοποίηση έχει αλλάξει πολλά. Σήμερα θα πρέπει να καλλιεργήσουμε ό,τι μας δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα. Τι ταιριάζει στο κλίμα μας; Τι ταιριάζει στα μικρά αγροκτήματα; Η απάντηση μάλλον πάει στα οπωροκηπευτικά και όχι στο μαλακό σιτάρι, ακόμη και αν μια χρονιά θα υπάρχει στενότητα προσφοράς. Μήπως η κρίση είναι ευκαιρία για μια σοβαρή συζήτηση για μια αναδιάρθρωση των καλλιεργειών; Να ορίσουμε τις καλλιέργειες που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα για να παράγουμε προϊόντα υψηλής αξίας που θα μας εξασφαλίσουν εισόδημα και εξαγωγές για να ζήσουμε. Θα πρέπει το κράτος των Αθηνών να σκύψει πάνω από τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα και να βρεθούν λύσεις. Να σταματήσουν τα ευχολόγια και να εκπονήσουν όλα τα κόμματα Εθνική Αγροτική Πολιτική, παράλληλα με την ΚΑΠ που θα εξασφαλίσει πραγματικά εισοδήματα στους αγρότες, αλλά και ασφάλεια στους καταναλωτές. Θα πρέπει να εφαρμοστεί στις επόμενες δεκαετίες από κάθε κόμμα και υπουργό για να πετύχουμε. Αυτό θα αλλάξει όλη τη χώρα, καθώς το αγροτικό εισόδημα διαχέεται σε όλη την οικονομία.

 

* Ο Κώστας Γιαννακός είναι πρόεδρος του Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας.

* Ο Φάνης Γέμτος είναι ομότιμος καθηγητής Π.Θ.

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb