Συμφωνεί για το πρόβλημα, διαφωνεί για τις λύσεις ; Σκέψεις μετά την επίσκεψη του κ. Φάμελλου στη Θεσσαλία - Του Φάνη Γέμτου*

Ο πρώην υπουργός περιβάλλοντος των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ επισκέφτηκε τη Θεσσαλία στις 7 και 8 Ιουνίου. Στις 8/6 έδωσε συνεντεύξεις στα ΜΜΕ της περιοχής και το μεσημέρι εμφανίστηκε στη Θεσσαλία TV. Ένα μεγάλο μέρος των θεμάτων αναφέρονταν στο υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας. Είναι ευχάριστο το πρόβλημα αυτό να βρεθεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος πολιτικών και να γίνει αντιληπτή η κρισιμότητά του.

Ο κ. Φάμελλος αναγνώρισε ως κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας τη διαχείριση των υδάτων. Αναγνώρισε τον μεγάλο κίνδυνο από την εξάντληση των υπόγειων υδροφορέων, την είσοδο θαλασσινού νερού, το τεράστιο κόστος άντλησης του νερού, τη μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων, του εισοδήματος των αγροτών και της θεσσαλικής οικονομίας. 

Μάλιστα αναγνώρισε την ανάγκη διατήρησης των 2.500.000 αρδευόμενων. Τάχθηκε επίσης υπέρ της λειτουργίας του Υ/Η έργου της Μεσοχώρας, ενώ δεν πρότεινε την καταστροφή των έργων της Συκιάς. 

Υποθέτω ότι αυτό εννοούσε όταν απέφυγε να απαντήσει σε ευθεία σχετική ερώτηση, ενώ είπε ότι πρέπει να συντηρηθεί η σήραγγα μεταφοράς νερού και υπονόησε ότι μπορεί να μελετηθεί το έργο ως Υ/Η. Φαίνεται το πρόβλημα περιορίζεται στη μεταφορά του νερού ! 

Είπε όμως και πολλά άλλα σχετικά με το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας που χρειάζονται σχολιασμό.

1. Αναφέρθηκε στην απόφαση του ΣτΕ που λύνει «τον γόρδιο δεσμό» των έργων της Συκιάς και τα σταματά οριστικά. Είχα τη γνώμη ότι την οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική μιας δημοκρατικής χώρας ορίζουν οι εκλεγμένες από τον λαό Κυβέρνηση και Βουλή. Το ΣτΕ ελέγχει αν οι πράξεις της διοικήσεως είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα της χώρας και τους κανόνες της ΕΕ. Επομένως η απόρριψη των αιτιάσεων της προσφυγής της Περιφέρειας, της ΕΘΕΜ κ.λπ. για τα σχέδια διαχείρισης δεν αναφέρεται στο περιεχόμενο των σχεδίων αλλά στις διαδικασίες. Δεν ξέρω επίσης αν ετέθη στο ΣτΕ η νομιμότητα της ακόλουθης παραγράφου των ΣΔΥ του 2017:

Σελίδα 66139 (203) του ΦΕΚ ΤΒ 4682/29-12-2017:

«...Τα μέτρα εξετάσθηκαν και εντάχθηκαν στο Σχέδιο της 1ης αναθεώρησης του Υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας, κατόπιν σχετικής κατεύθυνσης της ΕΓΥ (σχετικό έγγραφο του Ειδικού Γραμματέα, αριθμός πρωτοκόλλου 521/14-7-2017), σύμφωνα με την οποία ζητείται η εξέταση και νέων προτεινόμενων έργων μόνο εντός του Υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας...».

Που είχε ως αποτέλεσμα να αφαιρεθεί η λύση της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο των ΣΔΥ του 2014 και να αντικατασταθεί από μικρούς τοπικούς ταμιευτήρες απροσδιόριστης θέσης και κόστους.

2. Ο κ. Φάμελλος αναφέρθηκε στη διαθεσιμότητα ενός ποσού ενός δισ. ευρώ (κάπου αλλού έγινε 600 εκατομμύρια) που περίμενε τις προτάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης για να διατεθεί. Αν κατάλαβα καλά περίμενε τους Δημάρχους ή ίσως την Περιφέρεια να ωριμάσουν τα έργα ή ίσως να τα προτείνουν για να χρηματοδοτηθούν. Μόνο ο δήμαρχος Κιλελέρ αντέδρασε και πρότεινε ένα έργο που εντάχθηκε στο ΠΔΕ. Τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων Χάλκης προϋπολογισμού 2,4 εκατομμυρίων! Και αφορά 10 εκατομμύρια κ. μ. νερού που θα αντληθούν από τον Πηνειό, αν έχει βέβαια νερό. Όταν το έλλειμμα των υπόγειων υδροφορέων εκτιμάται σε 3 δισ. κ. μ. Για το έργο αυτό ακόμη δεν έχει γίνει η μελέτη! Προφανώς ο κ. Φάμελλος περίμενε από τον δήμαρχο Μουζακίου να ωριμάσει το Φράγμα Μουζακίου και των Φαρσάλων το Φράγμα Ενιπέα. Ο δήμαρχος Λαρισαίων θα έπρεπε να υποβάλει πρόγραμμα για τη μείωση της κατανάλωσης νερού από τους αγρότες της Γιάννουλης, Φαλάνης κλπ. 

Επομένως, κακώς απευθυνόμαστε στην Κεντρική Κυβέρνηση. Οι τοπικοί μας άρχοντες φταίνε. 

Τι λένε οι τοπικοί μας άρχοντες ; Μέχρι τώρα δεν διάβασα κάποια αντίδρασή τους.

3. Ο κ. Φάμελλος υποστήριξε ότι τα εσωτερικά νερά της λεκάνης του Πηνειού είναι αρκετά για την άρδευση των 2.500.00 στρεμμάτων. Δηλαδή υπάρχει ποσότητα 1,125 δισ. κ.μ. νερού (με 450 κ.μ. νερού/ στρ. κατανάλωση - στόχος μετά τα μέτρα εξοικονόμησης που υποτίθεται ότι κάποιος πρέπει να τα πάρει μιας και με ευχές δεν επιτυγχάνονται) και άλλο 10% για ύδρευση και τη βιομηχανία περίπου 1,250. Γνωρίζει αν υπάρχουν αυτά τα νερά από τις βροχοπτώσεις σε υψόμετρο πάνω από τα 200 μέτρα στο εσωτερικό της Θεσσαλίας; Μάλλον δεν υπάρχουν ακόμη και αν συγκεντρώσουμε όλα τα νερά, κάτι αδύνατον γιατί ένα ποσοστό θα πρέπει να καταλήγει στη θάλασσα μέσω των ποταμών για να διατηρηθεί η οικολογική ισορροπία.

4. Πάνω σε αυτά προσθέστε ότι κατά τον κ. Φάμελλο και τους μελετητές θα πρέπει στα επόμενα 60 χρόνια να διαθέτουμε 50 εκατομμύρια κ.μ. νερού για να αποκαταστήσουμε τους υπόγειους υδροφορείς από τους οποίους είχαμε υπεραντλήσει 3 δισ. κ.μ. το 2017. Σήμερα θα έχουν προστεθεί και μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια κ.μ. με την αδράνεια που δείξαμε. Τώρα πόσο περιβαλλοντικά ορθό είναι να περιμένουμε 60 χρόνια για την αποκατάσταση είναι ένα ερώτημα. Η μεταφορά ποσοτήτων νερού από τον Αχελώο μέσω της Συκιάς αντί να χύνονται στο Ιόνιο και η γρήγορη αποκατάσταση των υδροφορέων αποκλείονται. Αυτό δεν είναι άρνηση της πραγματικότητας και εμμονή σε στερεότυπα ;

5. Ενδιαφέρουσα η άποψη του κ. Φάμελλου για τα Φ/Β σε γόνιμες πεδινές εκτάσεις. Πολύ χρήσιμη. Φοβάμαι όμως ότι τη δυνατότητα κάλυψης του 1% τη γόνιμης γεωργικής γης προϋπήρχε της σημερινής κυβέρνηση και θα πρέπει να πιέσουμε να αλλάξει άμεσα.

Η επίσκεψη του κ. Φάμελλου ήταν μια καλή ευκαιρία να συζητηθεί το θέμα της διαχείρισης των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας. 

Δεν υπήρξε όμως καμία αντίδραση ούτε από την τοπική αυτοδιοίκηση ούτε από τους φορείς των αγροτών ούτε από την πλευρά της κυβέρνησης. 

Όλοι σε αδράνεια και η οικολογική καταστροφή φαίνεται να πλησιάζει. Θα ανησυχήσουν όταν θα είναι πια αργά.

(Οι εικόνες δείχνουν τι πρέπει να γκρεμιστεί στη Συκιά για να γίνει περιβαλλοντική αποκατάσταση όπως την εννοούν οι «οικολόγοι»).

*Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Η κλιματική κρίση και το...ανύπαρκτο σχέδιο της Ελλάδας – Του Γιάννη Κολλάτου*

 

Όλο και περισσότερο γίνεται καθαρό ότι η κλιματική κρίση αποτελεί μια πραγματικότητα, την οποία εκείνοι που έχουν την ευθύνη διαχείρισης των πολιτικών και αναπτυξιακών προβλημάτων οφείλουν χωρίς άλλη καθυστέρηση να την εντάξουν σαν βασική παράμετρο στους σχεδιασμούς τους, γιατί η πορεία που ακολουθούμε είναι πραγματικά αδιέξοδη.

Η Θεσσαλία, όπως και o δημοσιογράφος Γιάννης Κολλάτος επισημαίνει, βιώνει τα αποτελέσματα της νέας αυτής πραγματικότητας  στον πρωτογενή τομέα με σημαντικές επιπτώσεις στην οικονομία της περιοχής μας.

Οι κατευθύνσεις επίλυσης των προβλημάτων έχουν χαραχθεί εδώ και πολύ καιρό το ίδιο και οι διεκδικήσεις των φορέων.

Ας προχωρήσουμε με αυτές και ας προσπαθήσουμε να τις μετατρέψουμε σε εφαρμοσμένες πολιτικές και υλοποίηση έργων από τις κυβερνήσεις.

Παραθέτουμε το πλήρες άρθρο του Γιάννη Κολλάτου* :

[Με άγριες διαθέσεις άρχισε το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη με τα ακραία καιρικά φαινόμενα να κάνουν την εμφάνισή τους σχεδόν παντού με την κλιματική αλλαγή να αποτελεί τον κοινό παρανομαστή, ενώ η Ελλάδα μετρά πληγές που δύσκολα θα επουλωθούν στην αγροτική της οικονομία.

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και απειλεί τον πλανήτη καθώς το βόρειο ημισφαίριο πυρπολείται στην κυριολεξία στις αρχές του καλοκαιριού. Θάνατοι στον Καναδά και στο Όρεγκον των ΗΠΑ από πρωτοφανή καύσωνα, στη Λεμεσό της Κύπρου πρωτοφνείς πυρκαγιές με 4 νεκρούς, λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία και τον Αρκτικό ωκεανό. Θερμοκρασίες ρεκόρ 49,5 βαθμών στον Καναδά και 48,5 στη Σιβηρία, παρατεταμένος καύσωνας δύο εβδομάδων στη Μεσόγειο.
Στην Ελλάδα καταγράφηκαν θερμικές υπερκυτταρικές καταιγίδες που είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή 100.000 στρεμμάτων στην Καρδίτσα από χαλαζόπτωση και στη συνέχεια από τον καύσωνα που ακολούθησε, καταστροφή και σε καλλιέργειες πεπονιών και καρπουζιών στο δήμο Σελλάνων. Οι αγρότες στα αλώνια ανακαλύπτουν ότι οι σοδειές είναι μειωμένες λόγω των άστατων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν φέτος, με διαδοχικούς παγετούς και λίβες. Η οικονομική καταστροφή μόνο στον πρωτογενή τομέα της χώρας υπερβαίνει μέχρι στιγμής τα 500 εκατομμύρια ευρώ και ο ΕΛΓΑ αναζητεί πόρους από τα κρατικά ταμεία για αν ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, ενώ εκκρεμεί το αίτημα των χωρών του μεσογειακού νότου για έκτακτη οικονομική βοήθεια από τα ταμεία της Ε.Ε.

Οι ακραίες θερμοκρασίες στην Κίνα, σε συνδυασμό με την έλλειψη υδροηλεκτρικής ενέργειας προκάλεσαν μπλακάουτ σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές πόλεις της χώρας τον Ιούνιο. Μια σπάνια και βραχείας διάρκειας υποτροπική καταιγίδα εμφανίστηκε στις ακτές της Αργεντινής και της Ουρουγουάης, καύσωνας ταλαιπωρεί τον Καναδά και τις βορειοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, ενώ η ξηρασία πλήττει όλες τις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ αφήνοντάς τις στο έλεος των δασικών πυρκαγιών.

Όλα αυτά δείχνουν ότι τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη. Ενώ οι μετεωρολόγοι γνώριζαν εδώ και αρκετές εβδομάδες ότι το φετινό καλοκαίρι θα ήταν βίαιο, η πραγματικότητα είναι ακόμη πιο σκληρή καθώς τα ρεκόρ σπάνε το ένα μετά το άλλο και ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται. Περισσότερα από 60 άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας του καύσωνα στο Ορεγκον και άνω των 300 χάθηκαν στη Βρετανική Κολούμπια. Οι ΗΠΑ είναι επικεφαλής των οικονομικών ζημιών από καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα, με σύνολο 944,8 δις δολάρια από το 1998 μέχρι το 2017. Η Κίνα έρχεται δεύτερη με 492,2 δις δολάρια και η Ιαπωνία Τρίτη με 376,3 δις, σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα κόστισαν στις ΗΠΑ 45,4 δις δολάρια ετησίως από το 1980 μέχρι το 2021. Συνολικά, καταγράφηκαν δύο δωδεκάδες καταστροφές με ζημιά 1 δις δολαρίων εκάστη το 2020, οι οποίες προκάλεσαν τον θάνατο 262 ανθρώπων με κόστος 96,4 δις δολάρια. Η συχνότητα τέτοιων φαινομένων αυξάνεται σταθερά.

Για την Καρδίτσα η θωράκιση της από την κλιματική κρίση είναι πλέον μονόδρομος έχοντας υποστεί τεράστιο πλήγμα από τη θεομηνία Ιανός. Έχει γίνει αντιληπτό ότι αυτό που ονομάστηκε «θεομηνία του αιώνα», μπορεί να επαναληφθεί πολύ σύντομα, και αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα, να έχει ακόμη πιο οδυνηρές συνέπειες. Πλέον δεν είναι ικανά μόνο τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκιση στον κάμπο, με τις διανοίξεις ποταμών, να συγκρατήσουν τα χειμέρια νερά και την ορμή των χείμαρρων, αλλά απαιτούνται και έργα ορεινής υδρονομίας και όχι φυσικά αποψίλωση δασών για την κατασκευή αιολικών πάρκων. Απαιτούνται φράγματα στα πρανή των βουνών στον Ενιπέα και στον Πάμισο (Μουζακίου), στον Καλέντζη και το Μέγα, τον Ιταλικό και τον Καράμπαλη. 

Τι θα συμβεί σε μία ενδεχόμενη θεομηνία στα ορεινά της Αργιθέας μέσα στην κοιλάδα των έργων του φράγματος της Συκιάς ;
Που θα κατευθυνθούν αυτά τα νερά ;

Πόσο ορατό είναι το ενδεχόμενο να θρηνήσουμε θύματα κάτω από τη Δρακότρυπα στην ευρύτερη περιοχή του Μουζακίου ; Ενδιαφέρει άραγε την πολιτεία ή κάποιοι ο αναμένουν ως “από μηχανής θεό” για να λυθούν τα χέρια τους και να πάψουν να ασχολούνται με τον Αχελώο, που είναι έργο δημόσιο και αντίκειται στα συμφέροντα των ιδιωτών επενδυτών της ενέργειας ;

Η ελληνική πολιτεία, αναλώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες σε έργα κυρίως οδοποιίας που είναι τα «εύκολα» και εκεί κατηύθυνε το σύνολο σχεδόν των κοινοτικών πόρων. Η κλιματική κρίση όμως κατέδειξε πως από εδώ και στο εξής άλλα έργα θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα. Τα έργα πολιτικής προστασίας. Στο Βόλο έφτασαν 10 ημέρες καύσωνα για να καταδείξουν την ανυπαρξία έργων αποθήκευσης νερού για την ύδρευση του πολεοδομικού συγκροτήματος.

Είναι καλό να εγκαινιάζονται έργα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης και να κόβονται κορδέλες σε πεζοδρομήσεις και κυκλικούς κόμβους, αλλά σε λίγα χρόνια στο θεσσαλικό κάμπο, δεν θα έχουμε νερό όχι για να ποτίσουμε αλλά για να πιούμε. Τα φράγματα λοιπόν δεν μας προστατεύουν μόνο από πλημμύρες, δεν μας δίνουν νερό για την άρδευση και την ανάπτυξη δυναμικών καλλιεργειών ή υδροηλεκτρική «πράσινη» ενέργεια, αλλά αποτελούν και αποθήκες νερού για ένα μέλλον που προδιαγράφεται -λόγω κλιματικής κρίσης- δυσοίωνο με ξηρασίες και ελλείψεις πόσιμου νερού.

Η κλιματική κρίση μας δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουμε για να επιβιώσουμε. Είναι δρόμος δύσκολος απαιτεί σχεδιασμό, δεν έχει πολιτική άμεση ανταπόδοση, δεν δίνει ψήφους στη διάρκεια μιας θητείας, αλλά είναι... μονόδρομος αν θέλουμε να επιβιώσουμε. Πρέπει να αλλάξουμε ρότα, αυτή είναι αδιέξοδη.]

* Ο Γιάννης Κολλάτος είναι δημοσιογράφος του thessaliatv.gr

Πηγή : thessaliatv.gr

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

 

 

Ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και τα προβλήματα της Θεσσαλίας

 

Συνεχίζοντας τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες και το πρόγραμμα επαφών με κυβερνητικά στελέχη και πολιτικούς παράγοντες, η Επιτροπή Διεκδίκησης για την επίλυση  του Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ) είχε πριν λίγες ημέρες τηλεδιάσκεψη με τον αρμόδιο για το περιβάλλον Υφυπουργό κ. Γ. Αμυρά.

Εκ μέρους της επιτροπής, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ Δημήτρης Ντογκούλης παρουσίασε συνοπτικά στον υφυπουργό την δραματική κατάσταση των υδάτων της Θεσσαλίας, την διάβρωση των εδαφών, την πορεία ερημοποίησης τμημάτων του θεσσαλικού κάμπου, καθώς και τις κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις από την αδυναμία της Πολιτείας να αντιμετωπίσει τα θηριώδη υδατικά ελλείμματα και να ανακόψει την καταστροφική αυτή πορεία με τεχνικά έργα και πολιτικές δράσεις.

Για να γίνει κατανοητό από τους αναγνώστες, ο Υπουργός Περιβάλλοντος έχει την ευθύνη γενικά για τον σχεδιασμό, τον προγραμματισμό δράσεων αλλά  και τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων Υπουργείων στην προσπάθεια αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Ειδικά για τα υδατικά, η αρμόδια γραμματεία υπάγεται απευθείας στην αρμοδιότητά του, εξ’ ου και ο λόγος που η Ε.Δ.Υ.ΘΕ επεδίωξε την συνάντηση αυτή.

Ας σημειωθεί επίσης ότι την περίοδο αυτή αναμένεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος η ανάθεση της εκπόνησης της 2^ης αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΥ) για τα δύο υδατικά διαμερίσματα που αφορούν στη Θεσσαλία, δηλαδή την λεκάνη απορροής (ΛΑΠ) Πηνειού και την ΛΑΠ Αχελώου (Δυτική Θεσσαλία και Δυτική Στερεά Ελλάδα).

Και, όπως επισημάναμε στον κ. Αμυρά, οι προσδοκίες μας ότι με την έγκριση (η πρώτη φορά το 2014) και εφαρμογή του ΣΔΥ θα υπήρχε βελτίωση της άθλιας και καταστροφικής διαχείρισης υδάτων, αλλά και της κακής κατάστασης των υδατικών οικοσυστημάτων (ποτάμια, υπόγεια νερά της Θεσσαλίας, κάτι που αποτελεί βασική επιταγή της Οδηγίας 60/2000 της ΕΕ), δυστυχώς διαψεύσθηκαν παταγωδώς.

Το ΣΔΥ, με αποκλειστική ευθύνη της πολιτικής όλων των Κυβερνήσεων, υπήρξε μια τυπική γραφειοκρατική ανταπόκριση προς την σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία και παραμένει «σχέδιο επί χάρτου», που όλοι οι πολιτικοί υπεύθυνοι αποφεύγουν  να μπούνε στην ουσία του, αδιαφορώντας επιπρόσθετα για την ενίσχυση του διοικητικού μηχανισμού διαχείρισης υδάτων που (υποτίθεται) θα εφαρμόσει – υλοποιήσει τις δράσεις και τα έργα που προβλέπονται σε αυτό !

Κάνοντας μια αναδρομή στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, θυμάμαι τον πολιτικό «ντόρο» που ξεσήκωναν πριν μερικά χρόνια, διάφορες οικολογικές οργανώσεις αλλά και πολιτικοί φορείς (πχ. ο τότε Συνασπισμός της αριστεράς), κάνοντας μάλιστα επίδειξη «προοδευτικότητας», που μαχητικά διεκδικούσαν να αποσπαστεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων (τότε ΥΠΕΧΩΔΕ), έτσι ώστε να μετατραπεί σε αυτόνομο Υπουργείο, το οποίο θα χαράσσει την στρατηγική και τις επιμέρους πολιτικές  για το περιβάλλον.

Να λοιπόν που, εδώ και χρόνια, αυτό έγινε πράξη.

Να λοιπόν που τόσες και τόσες Κυβερνήσεις (συμπεριλαμβανομένων ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ) διέθεταν και διαθέτουν πλέον το κατάλληλο επιτελικό όργανο για περιβαλλοντική πολιτική.

Να λοιπόν που ο τομέας των υδάτων θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο σπουδαίων πρωτοβουλιών, αφενός για την οργάνωση της θεσμικής λειτουργίας του τομέα (πχ. φορέας διαχείρισης κατά υδατικό διαμέρισμα, αναδιοργάνωση Δ/νσεων Υδάτων, διάκριση αρμοδιοτήτων και εξασφάλιση τεχνολογικών μέσων για την παρακολούθηση της εφαρμογής των Οδηγιών, νόμων και του ΣΔΥ), αφετέρου για την  υλοποίηση των δράσεων και έργων που θα αντιμετωπίσουν το υδατικό έλλειμμα της Θεσσαλίας.

Δυστυχώς, χωρίς διάθεση μηδενισμού, καμία από τις «πράσινες» και «εκσυγχρονιστικές» Κυβερνήσεις της δεκαετίας 2010 δεν ανέλαβε ουσιαστικές πρωτοβουλίες.

Όλοι εκείνοι οι «φασαριόζοι» οικολόγοι που ζητούσαν ξεχωριστό Υπουργείο Περιβάλλοντος, είτε ευρισκόμενοι και συνεργαζόμενοι (προσφέροντας το ανάλογο άλλοθι) εντός των κομμάτων εξουσίας είτε ως ανεξάρτητες πολιτικές οντότητες, ουδέποτε πρόβαλλαν την ανάγκη νέου πλαισίου διαχείρισης υδάτων, ουδέποτε εκπόνησαν οι ίδιοι ένα νομοσχέδιο ή/και απαίτησαν από μια Κυβέρνηση την τόσο αναγκαία θεσμική ανασυγκρότηση.

Ούτε βεβαίως και από την σημερινή Κυβέρνηση διαφάνηκε έως τώρα διάθεση για κάτι ανάλογο.

Όσο δε για τους Θεσσαλούς (τοπικές κομματικές οργανώσεις  και βουλευτές), ελάχιστες έως μηδαμινές ήταν οι πιέσεις στις Κυβερνήσεις για αλλαγή πορείας στο υδατικό με έργα και δράσεις στη Θεσσαλία.

Για να επανέλθουμε στον κ. Αμυρά, άκουσε με προσοχή τις ενστάσεις μας για την πολιτική της Κυβέρνησης (που έως σήμερα κινείται ανάμεσα στην απραξία και την έλλειψη ενδιαφέροντος) και τις ανησυχίες μας για τους κινδύνους που μας απειλούν (οικολογι-κούς, οικονομικούς, κοινωνικούς).

Ο κ. Υφυπουργός δεσμεύτηκε για νέα επαφή με την Ε.Δ.Υ.ΘΕ για πιο ενδελεχή εξέταση των προβλημάτων.

Αναμένουμε με ενδιαφέρον. Όμως, εάν ο κ. Αμυράς θα μείνει τελικά στην ιστορία σαν ένας καλός Υπουργός Περιβάλλοντος, αυτό θα κριθεί όχι από τα λόγια, αλλά από τις πολιτικές πρωτοβουλίες που θα αναλάβει, τις πολιτικές που θα επεξεργαστεί και θα δρομολογήσει και, σε τελική ανάλυση, εάν ο ίδιος και η Κυβέρνηση του θα αφήσουν κάποιο ουσιαστικό αποτύπωμα στο υδατικό – οικολογικό πρόβλημα της Θεσσαλίας, που χωρίς αμφιβολία βρίσκεται στα όρια συναγερμού.

Στο χέρι τους λοιπόν είναι εάν θα ακολουθήσουν και αυτοί την στασιμότητα που παρέλαβαν από τους προηγούμενους ή αν θα αφουγκραστούν την αγωνία των Θεσσαλών και θα ανταποκριθούν  (το ελπίζουμε) στα αιτήματα των καιρών !

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Η ύδρευση της Λάρισας

 

Εμφανίζονται κατά καιρούς δημοσιεύματα που καλλιεργούν φόβους και αμφιβολίες για την ποιότητα και την υγιεινή του πόσιμου νερού.

Αυτή τη φορά κάποια μέσα και ιστοσελίδες έβαλαν στο στόχαστρο και την ΔΕΥΑ Λάρισας, προκαλώντας την οργισμένη απάντηση των αρμόδιων από την Δημοτική Επιχείρηση και την Ένωση των ΔΕΥΑ.

Ο ισχυρισμός των δημοσιευμάτων περιστρέφεται σε δήθεν υψηλές συγκεντρώσεις νιτρικών στο πόσιμο νερό, κάτι που δεν ευσταθεί, δεδομένου ότι (όπως απάντησαν με στοιχεία οι αρμόδιοι) οι μετρήσεις αποδεικνύουν ότι το ύψος των τιμών στα νιτρικά βρίσκεται πάντοτε κάτω από τα επιτρεπόμενα  όρια και κανένας κίνδυνος δεν υπάρχει για τους καταναλωτές.

Προφανώς καθόλου δεν συμμεριζόμαστε τις ανεύθυνες ανακοινώσεις των αμφιβόλου σοβαρότητας ΜΜΕ, που εύκολα αναπαράγουν την κινδυνολογία χωρίς να ελέγξουν την προέλευση και την σκοπιμότητα εκείνων που τις διοχετεύουν στην κοινή γνώμη.

Εμείς πάντως, από όλο αυτό το θόρυβο που κάθε τόσο δημιουργείται γύρω από το πόσιμο νερό της Λάρισας, έχουμε να συμβάλλουμε με μια μόνο παρατήρηση.

Όπως ορθά αναφέρουν και τα ρεπορτάζ (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας, 29/6/2021), τα νιτρικά στο πόσιμο νερό «είναι αποτέλεσμα της μόλυνσης των υπόγειων αποθεμάτων νερού από πρόσθετα τροφών και κατά κύριο λόγο από αλόγιστη χρήση αζωτούχων γεωργικών λιπασμάτων..».

Και εμείς προσθέτουμε ότι ειδικά στην Ανατολική Θεσσαλία και στην περιοχή της Λάρισας η κατάσταση των υπόγειων υδάτων, από κάθε άποψη (αντλήσεις από μόνιμα μη ανανεώσιμα αποθέματα, ρύπανση κλπ.) έχει υπερβεί εδώ και χρόνια τα όρια συναγερμού.

Φυσικά ο αγώνας των στελεχών της ΔΕΥΑΛ και η άγρυπνη παρακολούθηση της ποιότητας σε καθημερινή βάση μας προστατεύουν από τυχόν προβλήματα.

Μήπως όμως ήρθε η ώρα, οι έχοντες την πολιτική διαχείριση του προβλήματος, να αναζητήσουν άλλες εναλλακτικές λύσεις υδροδότησης από επιφανειακά νερά (ταμιευτήρες, πχ. στην περιοχή Ελασσόνας) ώστε, σταδιακά, οι δαπανηρές αντλήσεις και η συνεχής ανησυχία για νιτρικά και άλλες απειλές, να αποτελέσουν παρελθόν οριστικά ;

Μήπως οφείλουν κάποια υπεύθυνη ενημέρωση στους συμπολίτες μας για τα θέματα αυτά ;

Και για να κλείσουμε, υπενθυμίζουμε ότι πριν 33 χρόνια, κάτω από την πίεση ειδικών συνθηκών, λόγω ανευθυνότητας των αρμοδίων και ανοχής της αυθαίρετης διαχείρισης των υδάτων στον Πηνειό (παράνομα φράγματα, υπεραντλήσεις, ρύπανση κλπ.) η ΔΕΥΑΛ υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την υδροδότηση από το ποτάμι της Λάρισας.

Η επιλογή της χρήσης νερού για την ύδρευση, από γεωτρήσεις πέριξ της πόλης θεωρήθηκε τότε ως μεταβατική φάση, ώστε κάποια στιγμή να περάσουμε σταδιακά στην ορθολογική, εκσυγχρονιστική και απολύτως φυσιολογική λύση των πολλαπλού σκοπού επιφανειακών ταμιεύσεων νερού, κάτι που δυστυχώς καθυστερεί.

Η περίπτωση του ταμιευτήρα Ν. Πλαστήρα και ο σύνδεσμος Ύδρευσης Καρδίτσας, δείχνει εδώ και χρόνια το σωστό δρόμο….

Σχετικά κείμενα στο ypethe.gr :

- Ένα από τα πολλαπλά μηνύματα του πρόσφατου σεισμού στη Θεσσαλία αφορά στις υδρεύσεις τωνπόλεων και οικισμών 

- Και πάλι το πολύπαθο φράγμα Αγιονερίου Ελασσόνας……..

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

«ΠΑΡΩΝ» !

 

Πάντοτε ήμουνα περίεργος τι στάση θα ακολουθήσει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο ζήτημα των υδάτων στη Θεσσαλία, κάποια στιγμή όταν «το χτένι θα φθάσει στον κόμπο».

Είναι γνωστό ότι έως σήμερα, λόγω των πιέσεων που ασκούνται στο εσωτερικό τους, διατηρούν μια επαμφοτερίζουσα στάση.

Λένε δηλαδή ότι ναι μεν πρέπει να διατηρηθούν 2,5 εκατομμύρια αρδευόμενα στρέμματα στο θεσσαλικό κάμπο (σημ : προφανής ο κίνδυνος πολιτικού κόστους γενικά και ειδικά στη Θεσσαλία εάν μιλούσαν για περιορισμό των αρδευόμενων εκτάσεων), όμως ισχυρίζονται ότι τα νερά του υδατικού διαμερίσματος της Θεσσαλίας επαρκούν (υπό προϋποθέσεις) για να καλύψουν αυτές τις ανάγκες. Και στην προσπάθεια να …τετραγωνίσουν τον κύκλο (!) και σε πλήρη επίγνωση ότι οι αριθμοί  δεν «βγαίνουν», κρύβονται για την ώρα πίσω από μια υπουργική απόφαση του 2017 (Υπουργός Φάμελλος) που με μαγειρεμένα νούμερα «τεκμηριώνει» δήθεν την άποψη αυτή !

Έτσι σε ότι αφορά στην «εκτροπή Αχελώου», δηλαδή στα ημιτελή έργα ενίσχυσης του ελλειμματικού υδατικού ισοζυγίου στη Θεσσαλία, ισχυρίζονται ότι πλέον είναι περιττά. Είναι δε  «παράνομα», «φαραωνικά», «αντιοικολογικά» κλπ., οπότε καλό είναι να τα εγκαταλείψουμε !

Και εδώ έρχεται ο «κόμπος» ! Τους ρωτάνε, φίλοι και αντίπαλοι, τι θα τα κάνουμε αυτά τα έργα, δηλαδή το ημιτελές φράγμα Συκιάς και τον ολοκληρωμένο εκχειλιστή από σκυρόδεμα, προχωρημένα κατά 65%, καθώς και την σήραγγα μεταφοράς (σχεδόν) 18 χιλιόμετρα ως το Μουζάκι, πλήρως διανοιγμένη, ολοκληρωμένη  κατά 85% ;

Για την ώρα το ερώτημα αυτό κάνουν πως δεν το ακούνε και σχεδόν κανείς από τον πολιτικό τους χώρο δεν βρίσκει το κουράγιο να απαντήσει με ειλικρίνεια, δεδομένου ότι η απλή λογική επιβάλλει την καθαίρεση (γκρέμισμα) αυτών των έργων, κατά μείζονα λόγο που αυτά κρύβουν μεγάλους κινδύνους ανεξέλεγκτης καταστροφής (σφοδρές πλημμύρες, καθόλου σπάνιες στην περιοχή)  και η εγκατάλειψη τους σε αυτή την κατάσταση αποτελεί μια οικολογική βόμβα !

Και ενώ η απορία μου πως θα ενεργήσουν όταν υποχρεωθούν σε μια συγκεκριμένη θέση (πχ. σε ενδεχόμενη ψηφοφορία στη Βουλή), πέφτει το μάτι μου στο πολιτικό ρεπορτάζ των ημερών, όπου υπήρξε εντός του ΣΥΡΙΖΑ έντονη και ανοικτή διχογνωμία πως θα τοποθετηθούν πολιτικά στη Βουλή σχετικά με την υποχρέωση του Ελληνικού κράτους για καταβολή 178 εκατομμυρίων ευρώ (!) στην Γερμανική εταιρεία Fraport, όπως άλλωστε προβλέπεται από την σύμβαση που υπογράφηκε επί κυβέρνησης Αλ. Τσίπρα και την οποία τώρα ισχυρή μερίδα εντός του κόμματος, με απροκάλυπτα πολιτικάντικη λογική, ζητούσε να την καταψηφίσουν (!!).

Τελικά η λύση βρέθηκε ή πιο σωστά, εφευρέθηκε με ένα «παρών». Έτσι για να πέσουν οι τόνοι και να σώσουν τα προσχήματα. Λέτε λοιπόν με κανένα τέτοιο εφεύρημα να «σωθούν» τελικά τα ιστορικά έργα …του Φαραώ στη Θεσσαλία από τις καταστροφικές φαντασιώσεις ανεύθυνων πολιτικάντηδων ;

Ο αιρετικός 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Ας ξεφύγουμε από τις γενικότητες και την υποσχεσιολογία κ.κ. Υπουργοί του ΥΠΑΑΤ - Του Κώστα Γκούμα*

 

Πολλά και σημαντικά είναι τα ζητήματα που τέθηκαν κατά την πρόσφατη ολοήμερη παρουσία στη Λάρισα, του πολιτικού επιτελείου (Υπουργός κ. Σπ. Λιβανός, Υφυπουργός κ. Γ. Οικονόμου) του Υπουργείου Αγροτικής ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ).

Μια γενική παρατήρηση είναι ότι όλα όσα αναφέρθηκαν από τους κ.κ. Υπουργούς και αποτέλεσαν αντικείμενο στην πολυπρόσωπη σύσκεψη που διοργανώθηκε από την Περιφέρεια Θεσσαλίας είναι θέματα με βαθύ παρελθόν, προβλήματα που παραμένουν άλυτα, ελπίδες και προσδοκίες που συνεχώς επί πολλά χρόνια, διαψεύδονται.

Τόσοι Πρωθυπουργοί, τόσοι Υπουργοί και κάθε είδους παράγοντες οργανισμών από το κέντρο επισκέπτονται εδώ και χρόνια την Θεσσαλία, συμμετέχουν σε εντυπωσιακές συσκέψεις, ημερίδες συνέδρια, διατυπώνουν σκέψεις και θέσεις που δύσκολα θα μπορούσε κάποιος να διαφωνήσει (τουλάχιστον στα περισσότερα από αυτά).

Σε τελική ανάλυση όμως, αφήνουν μια πικρή γεύση λόγω της συνεχιζόμενης στασιμότητας που παρατηρείται στην ανάπτυξη/εκσυγχρονισμό του πρωτογενή τομέα, στην δημιουργία υποδομών, στο εισόδημα των αγροτών, ενώ ταυτόχρονα το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της γεωργίας εμφανίζεται αρνητικό (ερημοποίηση, διάβρωση εδαφών, ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο, καταστροφή υπόγειων και επιφανειακών υδατικών οικοσυστημάτων, ρύπανση, υψηλή κατανάλωση ενέργειας κ.α.).

Λυπούμαστε που τα λέμε αλλά, δυστυχώς, οι κ.κ. Λιβανός και Οικονόμου με την πρόσφατη επίσκεψή τους δεν πρωτοτύπησαν.

Από την πλευρά μας θα περιοριστούμε σε λίγα μόνο σχόλια, με βάση όσα από τις δηλώσεις των υπουργών δημοσιεύτηκαν στα τοπικά ΜΜΕ (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 25 Ιουνίου 2021).

1.   Σπύρος Λιβανός : «Συζητάμε για τα μικρά και χάνουμε τα μεγάλα». Έχει απόλυτο δίκιο ο κ. υπουργός. Όταν βρίσκεται στη Θεσσαλία, στον τόπο όπου εξελίσσεται ένα κορυφαίο οικολογικό έγκλημα λόγω των υδατικών ελλειμμάτων, των λανθασμένων πρακτικών και της παντελούς έλλειψης μηχανισμού αξιόπιστης διαχείρισης των υδάτων, δεν είναι αρκετό να αναφέρεσαι αόριστα και γενικά σε «..,χάραξη νέων πολιτικών», σε «αλλαγές παραγωγικού μοντέλου» σε «μεταρρυθμίσεις» και ταυτόχρονα να αποφεύγεις να τοποθετηθείς στο μείζον πρόβλημα της ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού, που για την Θεσσαλία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε είδους ανάπτυξη.

2.   Σπύρος Λιβανός : «Στόχος του Υπουργείου….. (είναι) η μείωση του κόστους παραγωγής…».

Γ. Οικονόμου : « οι υποδομές στη χώρα μας είναι απηρχαιωμένες».

Όμως μία από τις κύριες παραμέτρους του κόστους παραγωγής για τους περισσότερους αγρότες, και ειδικά στην Ανατολική Θεσσαλία, είναι η άρδευση. Όταν λοιπόν οι αγρότες επιδίδονται, μη έχοντας άλλη εναλλακτική, σε έναν άνισο αγώνα εξεύρεσης νερού, για παράδειγμα όλο και πιο βαθιά (και αντιοικονομικά) κάτω από την γη τους, το παιχνίδι είναι χαμένο και, για να χρησιμοποιήσουμε φράσεις του κ. Υπουργού, αυτό «αποτελεί ήττα για όλους … και κυρίως αποτελεί ήττα για τους αγρότες».

Όσο λοιπόν η εκάστοτε κυβέρνηση καθυστερεί εγκληματικά την δημιουργία νέων ταμιευτήρων στις δύο θεσσαλικές λεκάνες απορροής, δηλαδή του Πηνειού (κεντροανατολικά) και του Αχελώου (δυτικά), ώστε να υποκαταστήσει μεγάλο μέρος του υπόγειου νερού των γεωτρήσεων με επιφανειακό νερό και δεν παίρνει μέτρα αντικατάστασης των λανθασμένων πρακτικών άρδευσης ώστε να έχουμε εξοικονόμηση νερού, τότε κύριε Υπουργέ, με όλο το σεβασμό, μόνο ήττες θα καταγράφουμε …

3.   Σπύρος Λιβανός : «..να φέρουμε τους νέους στα χωριά…». 

Γ. Οικονόμου : « είναι στις προτεραιότητές μας να σπρώξουμε στο επάγγελμα αυτό νέους ανθρώπους».

Καλές οι προθέσεις, καλές και οι διακηρύξεις. Ποια όμως είναι τα εχέγγυα επιτυχίας αυτών των νέων ανθρώπων όταν «μπούνε» στο επάγγελμα ; Ποια είναι η πορεία υλοποίησης, έστω ενός μέρους, των ταμιευτήρων και άλλων εγγειοβελτιωτικών υποδομών που περιγράφονται στο προ οκταετίας Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Λεκανών Απορροής (ΣΔΥΛΑΠ) Θεσσαλίας της κυβέρνησης Σαμαρά ;

Σε ποια φάση βρίσκεται η ολοκλήρωση του έργου ενίσχυσης των υδατικών μας αναγκών από τα ημιτελή έργα του Αχελώου που συμπεριλαμβάνονται στις δεσμεύσεις του κ. Πρωθυπουργού ;

Ποια είναι η πρόοδος στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης υδάτων που θα συνδράμει στο έργο των αγροτών ;

Ποιες είναι οι εγγυήσεις ότι θα αντιστραφεί η πορεία ερημοποίησης και η διάβρωση των εδαφών ; Και ποιες οι εγγυήσεις της πολιτείας για το «ξεκόλλημα» του μέσου αγροτικού εισοδήματος των 200 – 250 ευρώ/στρέμμα, όταν όλες οι προτάσεις για την βελτίωσή του έχουν έως σήμερα αγνοηθεί ;

Μεγάλη ευθύνη αναλαμβάνετε κ.κ. Υπουργοί καλώντας τους νέους στα χωράφια. Μακάρι να είστε έτοιμοι να ανταποκριθείτε σε αυτά. Θυμίζουμε πάντως πως μόνο μέσα σε 22 μήνες διακυβέρνησης στο ΥΠΑΑΤ έχουν έως σήμερα βρεθεί ήδη δύο διαφορετικές πολιτικές ηγεσίες, ενώ πολλά λέγονται και για πρόωρες εκλογές…

4.   Γ. Οικονόμου : «… υπάρχει θέμα περιβαλλοντικό, θέμα κατασπατάλησης του υπόγειου πλούτου και των υπέργειων υδάτων… για να προστατεύεται το περιβάλλον..».

Γνωστά αυτά κύριε Υπουργέ, οι επιστήμονες εξάλλου φρόντισαν, εδώ και δεκαετίες, ώστε όλα αυτά να γίνουν κτήμα των πολιτών αλλά και αντικείμενο αγώνα και διεκδίκησης από τους Θεσσαλούς.

Το ζήτημα όμως είναι ότι δεν είδαμε ούτε ακούσαμε μια επεξεργασμένη πολιτική πρόταση για την εξοικονόμηση νερού στη γεωργία, κανένα προγραμματισμό έργων αντικατάστασης  των «απηρχαιωμένων» υποδομών και την δημιουργία νέων υποδομών, κανένα σχέδιο περιορισμού ή/και κίνητρα για μειωμένες καταναλώσεις νερού και βέβαια κάποιες δεσμεύσεις για τον (ανύπαρκτο σήμερα) διοικητικό μηχανισμό εφαρμογής μιας τέτοιας σημαντικής πρωτοβουλίας.

Δεν θέλουμε να σας κακοκαρδίσουμε αλλά όλα αυτά …μας τα είπανε και άλλοι (πχ. οι προηγούμενοι κυβερνώντες) και δυστυχώς και εκείνοι προσπεράσανε και προκοπή δεν είδαμε.

Μήπως λοιπόν θα έπρεπε να είστε πιο συγκεκριμένοι και, κυρίως πιο δεσμευτικός ;

Ας γίνει κατανοητή μία βασική διαπίστωση  : Η Θεσσαλία, σε ότι αφορά στο υδατικό – οικολογικό ζήτημα, βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού και, σε συνδυασμό με την κλιματική κρίση, διαμορφώνονται ιδιαίτερα σοβαρές απειλές στην ανάπτυξη και τις προοπτικές του πρωτογενή τομέα.

Συνεπώς το ΥΠΑΑΤ οφείλει να προσαρμόσει ανάλογα την πολιτική του, κάτι που, εμείς τουλάχιστον, δεν διαπιστώσαμε από την πρόσφατη επίσκεψη της ηγεσίας του στη Θεσσαλία.

 

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb