Θεοφάνης Γέμτος* : Πόσο σημαντική είναι η παραγωγικότητα του πρωτογενούς τομέα και πως πρέπει να την αυξήσουμε ;

 

Πριν λίγες μέρες δημοσιεύτηκε ότι η χώρα μας έχει το μικρότερο διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο στην Ευρώπη.

Βρήκαμε τη θέση μας στο πάτο της Ευρώπης ;  Κάποιοι θα πουν ότι το πρόβλημα είναι οι χαμηλοί μισθοί.  Δεν καταλαβαίνουμε ότι οι μισθοί εκφράζουν τη παραγωγικότητα της οικονομίας ;

Γιατί στη χώρα μας αντί να συζητάμε πως θα παράγουμε περισσότερα αγαθά για να αυξάνουμε τα εισοδήματά μας εμείς συζητάμε για διορισμούς, επιδόματα και αποζημιώσεις. 

Παρ’ όλο που καμαρώνουμε ότι έχουμε  μεγαλύτερη ανάπτυξη από το μ.ο. της  ΕΕ, το κρίσιμο στοιχείο,  οι επενδύσεις, είναι από τις  χαμηλότερες στην ΕΕ  ως ποσοστό του ΑΕΠ  που μας δίνει την εικόνα του μέλλοντος της χώρας. Αυτό πρέπει να το αλλάξουμε άμεσα αν θέλουμε να δημιουργήσουμε  καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας.

Μπήκα σε ξένα οικόπεδα των οικονομολόγων αλλά θέλω να βάλω ένα γενικό πλαίσιο και για τη γεωργία. Και εκεί αντί να μιλάμε για το πώς θα αυξήσουμε  τη παραγωγή, τις πωλήσεις και τον κύκλο εργασιών μας εμείς ασχολούμαστε με τη «δήθεν πράσινη ανάπτυξη», με αποζημιώσεις και επιδοτήσεις.

Χωρίς κύριο στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας μας που θα αυξήσει το ΑΕΠ της χώρας και τα εισοδήματα των αγροτών.

Για να φέρω μερικά παραδείγματα : Πριν από λίγες μέρες άκουσα σε κάποιο δελτίο ειδήσεων το πόσο ανάρπαστη γίνεται η φέτα μας στο εξωτερικό.  Όλοι γνωρίζουμε ότι  η ποσότητα φέτας που παράγουμε είναι μικρότερη από τη ζήτηση.

Τι θα έκανε  μια σοβαρή χώρα ; Θα στρέφονταν στην αύξηση της παραγωγής της φέτας για να καλύψουμε τη ζήτηση. Ένα πρόγραμμα ανάπτυξης της προβατοτροφίας, ένα πρόγραμμα ανάπτυξης παραγωγής ζωοτροφών κλπ. Βέβαια αυτά δεν είναι τόσο εύκολα. Χρειάζεται πρώτα ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα βελτίωσης των τοπικών φυλών προβάτων  (10ετίας τουλάχιστον που δεν θα μπορεί να το αλλάξει κανένας υπουργός στο ενδιάμεσο).

Ένα πρόγραμμα βελτίωσης της διατροφής, πρόγραμμα εκμηχάνισης εργασιών για μείωση των απαιτήσεων σε εργατικά χέρια  κλπ.  

Τι κάνει το πολιτικό  σύστημα της χώρας ; Σφυρίζει αδιάφορα.  Ανάλογα προγράμματα χρειαζόμαστε και για τη φυτική παραγωγή με αλλαγή  εκτατικών καλλιεργειών με καλλιέργειες υψηλής αξίας (οπωροκηπευτικά), σωστή οργάνωση παραγωγής, εμπορίας   κλπ.

Όλα αυτά, αλλά και προτάσεις για βελτίωση της εκπαίδευσης των αγροτών και καλύτερης οργάνωσής τους μας τα είπαν οι Ολλανδοί της HVA και εμείς κολλήσαμε σε μια άγονη συζήτηση για το βαμβάκι. 

Είναι προφανές ότι χρειαζόμαστε μια Εθνική Αγροτική Παραγωγή που θα στοχεύει στην αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας μας και των εισοδημάτων των αγροτών  με ταυτόχρονη προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή  αλλά και ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον. Μια τέτοια γεωργία πρέπει να αναπτύξουμε.

Ας πάμε στη Θεσσαλία που ζούμε.  Έχει τη μεγαλύτερη πεδιάδα της χώρας που περικλείεται από ορεινούς όγκους.  Έχει την παραγωγικότερη  γεωργία της χώρας με μέσο κύκλο εργασιών ανά στέμμα τα 300 €, έναντι μέσου όρου 200 €/στρ για τη χώρα. 

Αυτό το πετυχαίνει γιατί αρδεύει το 50% των καλλιεργούμενων εκτάσεων (έναντι 30%  κατά μέσο όρο για τη χώρα) αλλά και χάρη στις ικανότητες των αγροτών της που πέτυχαν στην εκμηχάνσιη των γεωργικών εργασιών, αλλά και σε ανάπτυξη σημαντικών καλλιεργειών υψηλής αξίας και σημαντική κτηνοτροφία. 

Μεγάλο μέρος των παραγόμενων προϊόντων μεταποιείται  στη Θεσσαλία (σιτάρι, βαμβάκι, τομάτα, φρούτα, λαχανικά, γάλα) προσθέτοντας αξία στα προϊόντα της. Μπορεί να αυξήσει τον κύκλο εργασιών της ;  Αναμφίβολα υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες. Το υπόδειγμα του Ισραήλ  με κύκλο εργασιών 1.200 €/στρ. είναι μπροστά μας. Για να επιτευχθεί χρειάζονται σκληρή δουλειά από όλους αλλά και προσαρμογή σε μεταβαλλόμενες συνθήκες. Τόσο του καιρού όσο και της διεθνούς οικονομίας. Δυνατότητες υπάρχουν, σχέδιο και δράσεις δεν υπάρχουν.

Τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαμε μια σημαντική μεταβολή του κλίματος ή διαφορετικά νοιώσαμε στο πετσί μας την κλιματική αλλαγή. Δύο  και κάτι Μεσογειακούς κυκλώνες με ενδιάμεσα περίεργα καιρικά φαινόμενα με αυξομειώσεις της θερμοκρασίας, παγετούς, ξηρασίες, καύσωνες. Δύο χρονιές με ελάχιστα χιόνια στα ορεινά. Όλα στοιχεία που τα μοντέλα πρόβλεψης των καιρικών φαινομένων  είχαν στο πρόγραμμα αλλά όλοι πιστεύαμε ότι δεν τα έρχονταν τόσο γρήγορα και όλα μαζί. Αυτό δημιουργεί μια σειρά προβλημάτων στη γεωργία της Θεσσαλίας που πρέπει να δούμε αν και πως μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε. Αρχικά βελτίωση του συστήματος διαχείρισης του νερού αλλά και παράλληλα καλύτερη διαχείριση και των άλλων φυσικών πόρων όπως το έδαφος, η ενέργεια, πρώτες ύλες κλπ.

Ως γενικό συμπέρασμα θα πρέπει να στοχεύσουμε στην ανάπτυξη μιας παραγωγικής γεωργίας, ανθεκτικής στην κλιματική αλλαγή και με προσαρμογή στις διεθνείς συνθήκες ανταγωνισμού. Πρέπει να σχεδιάσουμε το γενικό πλαίσιο με στόχους, να το μεταφέρουμε  προς τους αγρότες και στην επιστημονική κοινότητα για να το ερευνήσει και να προτείνει λύσεις, να αναπτύξουμε σύστημα γεωργικών εφαρμογών για καθοδήγηση των αγροτών αλλά και σύστημα εκπαίδευσης των αγροτών για να κάνει δυνατή τη προσαρμογή τους σε χρήση  νέων τεχνολογιών και καλλιεργητικών πρακτικών.

Θα προσπαθήσω σε επόμενα σημειώματα να αναπτύξω θέματα με τα οποία πρέπει να ασχοληθούμε για να ορίσουμε και να πετύχουμε τους στόχους.

* Θεοφάνης Γέμτος, Γεωπόνος, ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Δ.Υ.ΘΕ.

Πηγή: larissanet.gr 

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog

- Από την σελίδα μας στο fb

- Από την ομάδα μας στο fb