Να ενταχθούν στο σύστημα διαχείρισης υδάτων και να ελέγχονται οι ΤΟΕΒ - Ε.Δ.Υ.ΘΕ*

 

Οι ΤΟΕΒ πρέπει βασικά να ενταχθούν στο σύστημα διαχείρισης των υδάτων με τους κανόνες που επιβάλλει η νομοθεσία (Ελληνική και Ευρωπαϊκή) και τα εγκεκριμένα (2017) Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) και να ελέγχονται, εκτός από τη διοικητική και οικονομική λειτουργία τους, και ως ένας οργανισμός που διαχειρίζεται τεράστιες ποσότητες νερού, αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας.

Σήμερα δυστυχώς η λειτουργία τους είναι εκτός ανάλογου ελέγχου. Αυτό υποστηρίζει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ., απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τον ρόλο και την προσφορά των ΤΟΕΒ στη διαχείριση του υδατικού προβλήματος, όχι μόνο λόγω της επερχόμενης κλιματικής αλλαγής, αλλά και της εκτόξευσης τιμών της ενέργειας (και) στον πρωτογενή τομέα. 

Όλες τις ερωτήσεις της «Ε.τ.Δ.» (από 20/9/2021) με τις σχετικές απαντήσεις μπορείτε να βρείτε εδώ

Πιο συγκεκριμένα :

ΕΡΩΤΗΣΗ «ΕτΔ» :

Αρκετά συχνά αναπτύσσεται έντονος προβληματισμός για τη λειτουργία των αυτοδιοικούμενων «Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων», δηλαδή τους ΤΟΕΒ - ΓΟΕΒ, σχετικά με τη συνεισφορά τους στον τομέα των αρδεύσεων, τη βιωσιμότητά τους και τις προοπτικές τους σε ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης υδάτων. Ποια είναι η δική σας άποψη ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ε.Δ.Υ.ΘΕ. :

Η δημιουργία των ΤΟΕΒ κατά τη δεκαετία 1950, χωρίς αμφιβολία, αποτέλεσε ιστορικά σημαντική συνεισφορά στη διαχείριση του νερού, στην ανάπτυξη των αρδεύσεων και της γεωργίας στη χώρα μας. Όμως, μετά από έξι και πάνω δεκαετίες λειτουργίας τους, καταγράφονται πλέον σημαντικά προβλήματα, όπως το ξεπερασμένο θεσμικό πλαίσιο, η συχνή εμφάνιση φαινομένων κακοδιαχείρισης, η δημιουργία μεγάλου όγκου οφειλών στην ηλεκτρική ενέργεια που καταναλώνουν (ΔΕΗ) κ.λπ.
Θα έλεγε κανείς ότι με μια πρωτοβουλία αναμόρφωσης του θεσμικού πλαισίου, με μια πιο αυστηρή αντιμετώπιση των κακοπληρωτών αρδευτών και με έγκαιρη εξόφληση των ενεργειακών - οικονομικών τους υποχρεώσεων η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά.
Κατά την άποψή μας, στις νέες σύγχρονες απαιτήσεις βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων, τα παραπάνω δεν είναι αρκετά.
Οι ΤΟΕΒ πρέπει βασικά να ενταχθούν στο σύστημα διαχείρισης των υδάτων με τους κανόνες που επιβάλλει η νομοθεσία (Ελληνική και Ευρωπαϊκή) και τα εγκεκριμένα (2017) Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) και να ελέγχονται, εκτός από τη διοικητική και οικονομική λειτουργία τους, και ως ένας οργανισμός που διαχειρίζεται τεράστιες ποσότητες νερού, αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα δυστυχώς η λειτουργία τους είναι εκτός ανάλογου ελέγχου.
Κανείς δεν γνωρίζει με ακρίβεια τι ποσότητες νερού καταναλώνει ο κάθε ΤΟΕΒ, κανένας (σχεδόν) έλεγχος δεν υπάρχει για τυχόν περιβαλλοντική επιβάρυνση στα οικοσυστήματα, κανείς δεν αποτιμά την αναγκαία εξοικονόμηση νερού που προβλέπεται στο ΣΔΛΑΠ κ.ο.κ. και όλα αυτά οφείλονται στην ανυπαρξία κατάλληλων δομών στήριξης του έργου των ΤΟΕΒ, ιδιαίτερα μετά την κατάργηση (εδώ και πολλά χρόνια) των Διευθύνσεων Εγγείων Βελτιώσεων που προσέφεραν την αναγκαία τεχνική υποστήριξη και τον ανάλογο διαχειριστικό - οικονομικό έλεγχο.
Εννοείται επίσης ότι απέχουμε πολύ από τη δυνατότητα εφαρμογής νέων τεχνολογιών και ανάλογης εκπαίδευσης των αρδευτών των ΤΟΕΒ στα σύγχρονα αρδευτικά συστήματα εξοικονόμησης νερού.

Δυστυχώς οι κυβερνήσεις αδιαφορούν και τα πολιτικά στελέχη τους ενδιαφέρονται (με τις συνήθεις ανακοινώσεις και ...φωτογραφίες !) μόνο όταν κάνουν κάποια παρέμβαση σε ζητήματα ρύθμισης χρεών, αναστολή διακοπής ηλεκτροδότησης και ό,τι επείγον πρόβλημα σχετίζεται με τη συνέχιση των αρδεύσεων, χωρίς επί της ουσίας να ασκείται πίεση στις κυβερνήσεις για την επίλυση των διαχρονικών προβλημάτων των ΤΟΕΒ.
Κάποιοι μάλιστα επιδίδονται στη γνωστή προσπάθεια να δημιουργήσουν στην κοινή γνώμη την εντύπωση ότι για όλα φταίνε οι αγρότες - αρδευτές και όχι οι κυβερνήσεις και οι εκάστοτε πολιτικά υπεύθυνοι.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν λίγο καιρό ερωτηθήκαμε δημοσίως από πρώην βουλευτή ενός κόμματος (από αυτά που κυβέρνησαν τον τόπο), γιατί αποσιωπούμε (όπως μας προσάπτει) την «τεράστια ευθύνη (των ΤΟΕΒ - ΓΟΕΒ) για τη δημιουργία του υδατικού προβλήματος» στη Θεσσαλία!

Η υποκρισία και η αμετροέπεια σε όλο τους το μεγαλείο...
Στη Θεσσαλία οι ΤΟΕΒ εξυπηρετούν το 35-40% των καλλιεργούμενων αρδευόμενων εκτάσεων και το μεγαλύτερο μέρος των υδάτων που χρησιμοποιούν είναι επιφανειακά (ταμιευτήρες, ποτάμια* κ.λπ.).
Είναι προφανές ότι το έργο τους στην επίτευξη των στόχων εξοικονόμησης νερού είναι ιδιαίτερα κρίσιμο.

Για να γίνουν όμως πράξη οι στόχοι αυτοί (δες ΣΔΛΑΠ), εκτός από τους ελέγχους, είναι απολύτως αναγκαία νέα έργα μεταφοράς και διανομής νερού, με σύγχρονο εξοπλισμό μέτρησης και ελέγχου της κατανάλωσης νερού.
Όσο οι κυβερνήσεις δεν προωθούν, συστηματικά και προγραμματισμένα, παρόμοια έργα, η κύρια ευθύνη για την απελπιστική κατάσταση στον αρδευτικό τομέα θα βαρύνει κυρίως τις πολιτικές ηγεσίες και λιγότερο τους αγρότες μας.

Τώρα μάλιστα που η ενεργειακή κρίση και η εκτόξευση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας (και όχι μόνο) διαμορφώνουν ακόμα πιο δυσμενείς συνθήκες στον πρωτογενή τομέα, η βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και φυσικά των ΤΟΕΒ βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο.
Και πολύ σύντομα, οι ανεπαρκείς ενισχύσεις και οι γνωστές ψευδαισθήσεις που καλλιεργούν διάφοροι πολιτικοί (ότι δήθεν εάν εγκαταστήσουν οι αγρότες φωτοβολταϊκά στα χωράφια τους θα μειωθεί η δαπάνη της ενέργειας), θα βρούνε και αυτές τη θέση που τους ταιριάζει στην ατέρμονη λίστα των υποσχέσεων χωρίς αντίκρισμα.

Σύμφωνα με το ΣΔΛΑΠ (2014/ΝΔ και 2017/ΣΥΡΙΖΑ), οι αντλήσεις από τον Πηνειό για αρδευτικούς κ.ά. σκοπούς υπερβαίνουν κατά 200 εκατ. κυβικά μέτρα νερού (!) το επιτρεπόμενο οικολογικό όριο.

Έχει κανείς από τους υπεύθυνους αναρωτηθεί τι θα συμβεί στους ΤΟΕΒ εάν τα όργανα της Πολιτείας εφαρμόσουν την ισχύουσα Υπουργική Απόφαση ;

Προφανώς οι κυβερνήσεις κλείνουν τα μάτια στην οικολογική καταστροφή του Πηνειού, ώστε να καλύψουν τη δική τους ανεπάρκεια από τη μη δημιουργία νέων έργων ταμίευσης επιφανειακού νερού (φράγματα-λιμνοδεξαμενές) και την αδιαφορία τους να ολοκληρώσουν τα έργα Αχελώου που θα μπορούσαν άμεσα να ενισχύσουν το υδατικό δυναμικό της λεκάνης Πηνειού.

 

*Για την Ε.Δ.Υ.ΘΕ :

Κώστας Γιαννακός, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας.

Κώστας Γκούμας, πρώην Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρώην πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/ΚΕ

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb