«Ανοδική η τάση των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων στη Λάρισα σύμφωνα με στατιστική ανάλυση» - Του Θωμά Παπαλάσκαρη, MSc. Πολιτικό/Υδρολόγο Μηχανικό*

 

Οι θέσεις των οκτώ μετεωρολογικών σταθμών της ευρύτερης περιοχής της Λάρισας, (με τις στιγμιαίες ενδείξεις της θερμοκρασίας της 7/12/2021 - 20:20 μ.μ.), οι οποίοι ελέγχονται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών («Ε.Α.Α.»)», όπου περίπου στο κέντρο αυτής, εμφανίζεται η θέση του μετεωρολογικού σταθμού της «Λάρισας_LGL6)» (με ένδειξη θερμοκρασίας ίση με 10,60^ο), (meteo.gr).

Αισιοδοξία προκύπτει από στατιστική ανάλυση των δεδομένων των παρελθόντων συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, που προέρχονται από τον μετεωρολογικό σταθμό στις θέση με συντεταγμένες, (σύμφωνα με το σύστημα συντεταγμένων «WGS’84»), «39.62753°N/22.39884°E», στην θέση «6^ο Γενικό Λύκειο Λάρισας», επάνω σε χώμα, με ύψος αισθητήρων θερμοκρασίας/υγρασίας 2 μέτρα και ύψος ανεμομέτρου 8 μέτρα, με την κωδική ονομασία «Λάρισα_LGL6)», σε απόλυτο υψόμετρο 82 μέτρων, [1], της περιοχής της Λάρισας, ο οποίος ελέγχεται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών («Ε.Α.Α.»)» και παρέχει μετεωρολογικά δεδομένα από τον μήνα Μάρτη του έτους 2010 μέχρι και σήμερα, αλλά και από το υδρολογικό προγνωστικό μαθηματικό/στατιστικό μοντέλο που καταρτίσθηκε με βάση τα προαναφερθέντα δεδομένα, για τις ποσότητες των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων όσον αφορά τους υπόλοιπους μήνες του έτους 2021 αλλά και των ετών 2022 και 2023.

Τα δεδομένα των βροχοπτώσεων, του μετεωρολογικού σταθμού, αναλύθηκαν στατιστικά από τον Θωμά Παπαλάσκαρη, MSc. Πολιτικό/Υδρολόγο Μηχανικό, Υποψήφιο Διδάκτορα του Τομέα Υδραυλικών Έργων, του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, της Πολυτεχνικής Σχολής, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης.

Η χαμηλότερη και η μεγαλύτερη συνολικές ετήσιες βροχοπτώσεις που παρατηρήθηκαν, μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τα ιστορικά, (από τον μήνα Γενάρη του ημερολογιακού έτους 2011 μέχρι και τον μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2020), μετεωρολογικά στοιχεία, στον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6)», είναι 301,80 χιλιοστόμετρα (κατά το ημερολογιακό έτος 2011) και 683,40 χιλιοστόμετρα (κατά το ημερολογιακό έτος 2017), αντίστοιχα, ενώ ο ετήσιος μέσος όρος μεταξύ των ημερολογιακών ετών 2011 και 2020 είναι 450,11 χιλιοστόμετρα, άρα η πιο βροχερή («υγρή») χρονιά συνέβη έξι χρόνια μετά την πιο άνυδρη («ξερή») ημερολογιακή χρονιά, (γεγονός που ενδεχόμενα αξίζει να ληφθεί υπ’ όψη για την ορθή διαχείριση των υδατικών πόρων στο μεσοδιάστημα ενός ανάλογου «κύκλου επαναλαμβανόμενης ξηρασίας»).

Για την κατάρτιση του υδρολογικού, προγνωστικού, μαθηματικού/στατιστικού μοντέλου, όσον αφορά τον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6», για τις ανάγκες του συγκεκριμένου υδρολογικού, μαθηματικού/στατιστικού, προγνωστικού μοντέλου, χρησιμοποιήθηκε το χρονικό διάστημα από και τον μήνα Νοέμβρη του έτους 2010, μέχρι και τον μήνα Οκτώβρη του έτους 2021.

Σύμφωνα με το υδρολογικό, προγνωστικό, μαθηματικό/στατιστικό μοντέλο που καταρτίσθηκε, σύμφωνα με τα ιστορικά μετεωρολογικά στοιχεία, προερχόμενα από τον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6)», αναμένεται συνολική ετήσια βροχόπτωση ίση με 557,86 χιλιοστόμετρα για το ημερολογιακό έτος 2021, 576,19 χιλιοστόμετρα για το ημερολογιακό έτος 2022 και 594,51 χιλιοστόμετρα για το ημερολογιακό έτος 2023, αντίστοιχα, δηλαδή και για τις τρεις χρονιές (2021, 2022 και 2023), αναμένονται συνολικές ετήσιες βροχοπτώσεις, μεγαλύτερες από τον μέσο όρο των συνολικών ετήσιων βροχοπτώσεων της προηγούμενης δεκαετίας (2011-2020).

Εικόνα 1. Συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις για τον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6)», (με «γαλάζια» και «πράσινη» απόχρωση συμβολίζονται αντίστοιχα οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες, (έως και τον μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2021), συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις, ενώ με την διακεκομμένη ευθεία κεκλιμένη γραμμή, με ξεκάθαρα ανοδική κατεύθυνση/πορεία, συμβολίζεται η παρούσα τάση, (καθώς επίσης και η μελλοντική, μέχρι και του τέλους του μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2021, τάση), των υψών των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων).

Εικόνα 2. Συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις για τον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6)», (με «γαλάζια» και «πράσινη» απόχρωση συμβολίζονται αντίστοιχα οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες, (έως και τον μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2022), συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις, ενώ με την διακεκομμένη ευθεία κεκλιμένη γραμμή, με ξεκάθαρα ανοδική κατεύθυνση/πορεία, συμβολίζεται η παρούσα τάση, (καθώς επίσης και η μελλοντική, μέχρι και του τέλους του μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2022, τάση), των υψών των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων).

Εικόνα 3. Συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις για τον μετεωρολογικό σταθμό της «Λάρισας_LGL6)», (με «γαλάζια» και «πράσινη» απόχρωση συμβολίζονται αντίστοιχα οι πραγματικές και οι προβλεπόμενες, (έως και τον μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2023), συνολικές μηνιαίες βροχοπτώσεις, ενώ με την διακεκομμένη ευθεία κεκλιμένη γραμμή, με ξεκάθαρα ανοδική κατεύθυνση/πορεία, συμβολίζεται η παρούσα τάση, (καθώς επίσης και η μελλοντική, μέχρι και του τέλους του μήνα Δεκέμβρη του ημερολογιακού έτους 2023, τάση), των υψών των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων).

Στο παρακάτω στιγμιότυπο του χάρτη της Λάρισας, με την βοήθεια του διαδικτυακού τόπου «Google Earth», απεικονίζεται η θέση, (με κίτρινη «πινέζα»), στην οποία βρίσκεται ο μετεωρολογικός σταθμός, (στο κέντρο περίπου της εικόνας βρίσκεται ο μετεωρολογικός σταθμός «Λάρισας/LGL6» ο οποίος ελέγχεται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών («Ε.Α.Α.»)». 

Εικόνα 4. Η θέση του μετεωρολογικού σταθμού «Λάρισας»/(«LGL6») («Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών»), Δήμου Λάρισας, Νομού Λάρισας, Περιφέρειας Θεσσαλίας», (επισημασμένος με κίτρινη «πινέζα»), («Google Earth»).

Το υδρολογικό, προγνωστικό, πολλαπλασιαστικό μαθηματικό/στατιστικό μοντέλο αποσύνθεσης (υδρολογικών) χρονικών σειρών που καταρτίσθηκε με βάση τα παρελθόντα συνολικά μηνιαία ύψη βροχοπτώσεων, στηρίζεται, ως επί το πλείστον, στην θεωρία του υπολογισμού των μετακινούμενων μέσων όρων των πραγματικών συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, στον υπολογισμό των λόγων των πραγματικών συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων προς τους αντίστοιχους μετακινούμενους μέσους όρους των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, στον υπολογισμό των μη προσαρμοσμένων και των προσαρμοσμένων εποχικών δεικτών για κάθε μήνα για όλο το χρονικό φάσμα μελέτης, στον υπολογισμό της εποχιακά προσαρμοσμένης χρονικής σειράς των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, στον υπολογισμό της γραμμής τάσης του υδρολογικού, προγνωστικού μαθηματικού/στατιστικού μοντέλου έπειτα από την διενέργεια παλινδρόμησης μεταξύ της προσαρμοσμένης εποχιακά υδρολογικής χρονικής σειράς και της αντίστοιχης χρονικής περιόδου των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, και, τέλος, στον υπολογισμό των εποχικά προσαρμοσμένων, μελλοντικών συνολικών μηνιαίων τιμών υψών βροχόπτωσης.

Σε μελλοντικό χρόνο θα δημιουργηθούν, με στοχαστικές διαδικασίες, όπως π.χ. συναρτήσεις κατανομών πιθανοτήτων («probability distribution functions»), προσομοιώσεις τύπου «Μόντε-Κάρλο» («Monte-Carlo» simulations), ανόρυξη δεδομένων («data mining»), μηχανική εκμάθηση («machine learning») κλπ., τεχνητά δεδομένα συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, πλέον της εκατονταετίας, και συγκεκριμένα από το έτος 1900 έτσι ώστε να μελετηθεί η πορεία των χαρακτηριστικών των ποσοτήτων των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων σε ευρύτερο βάθος χρόνου.

Οι στατιστικές αναλύσεις των δεδομένων των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων του μετεωρολογικού σταθμού «Λάρισας_LGL6)», θα πραγματοποιούνται συχνά, (κάθε τέλος του μήνα), έτσι ώστε το προγνωστικό υδρολογικό μαθηματικό/στατιστικό μοντέλο να επικαιροποιείται συνεχώς χρονικά και να δημιουργηθεί μία αξιόπιστη και συνεχής, (σε μηνιαία βάση), υδρολογική χρονική σειρά δεδομένων των συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων στην περιοχή της Λάρισας, Δήμου Λάρισας, Νομού Λάρισας, Περιφέρειας Θεσσαλίας, με σκοπό την πρόβλεψη μελλοντικών τιμών ποσοτήτων συνολικών μηνιαίων υψών βροχοπτώσεων, προερχόμενων από τις συγκεκριμένες θέσεις μετρήσεων με την χρήση του συγκεκριμένου αλλά και διάφορων άλλων προγνωστικών υδρολογικών μαθηματικών/στατιστικών μοντέλων, όπως π.χ. την μέθοδο των «Εποχικών Αυτοπαλινδρούμενων Ενσωματωμένων Μετακινούμενων Μέσων Όρων» («Sseasonal Auto-Regressive Integrated Moving Averages»), ή αλλιώς, εν συντομία, «S.AR.I.M.A.», κλπ..

Η παραπάνω στατιστική ανάλυση αποτελεί μέρος μίας σειράς αναλύσεων που πρόκειται να ακολουθήσουν, τόσο όσον αφορά τον συγκεκριμένο μετεωρολογικό σταθμό, όσο και σε άλλους μετεωρολογικούς σταθμούς, (οι οποίοι ελέγχονται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών», ή, εν συντομία, «Ε.Α.Α.»), της περιοχής του Νομού Λάρισας (π.χ. «Ελασσόνα», «Πλατανούλια», «Γόννοι Τεμπών», «Νέσσωνας Τεμπών», «Πλατύκαμπος», «Λάρισα-Χάλκη», «Αγιά») οι οποίοι ελέγχονται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών («Ε.Α.Α.»)», αλλά και σε άλλους, ενδεχόμενα ιδιωτικούς, της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας, (με την προϋπόθεση ότι θα χορηγηθούν προς στατιστική ανάλυση τα αντίστοιχα μετεωρολογικά δεδομένα), όσο συχνότερα είναι δυνατόν (σε μηνιαία κυρίως βάση), αποκλειστικά με ίδια οικονομικά και άλλα μέσα, αφιλοκερδώς, χωρίς καμία είτε υλική είτε κάθε άλλου είδους υποστήριξη και οικονομική απολαβή.

Το σύνολο των αποτελεσμάτων των στατιστικών αναλύσεων των παρελθόντων, παρόντων και μελλοντικών συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, ενδεχόμενα, θα χρησιμοποιηθούν, από τις αρμόδιες αρχές, μελλοντικά και θα βοηθήσουν, ενδεχόμενα, για τις μελέτες υδραυλικών έργων στην ευρύτερη περιοχή της Λάρισας, (π.χ. συστήματα φραγμάτων και ταμιευτήρων συλλογής νερού και αποθήκευσης νερού για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης και άρδευσης της ευρύτερης περιοχής), και γενικότερα στην Θεσσαλία και αφιερώνονται ιδιαίτερα στους κατοίκους της Λάρισας του Δήμου Λάρισας, Νομού Λάρισας, Θεσσαλίας, αλλά και της συνολικής ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλίας.

Στον αρχικό πάνω χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Λάρισας, με την βοήθεια του ιστότοπου «meteo.gr», απεικονίζονται οι θέσεις, (σημάνσεις μερών με αναφορά στην στιγμιαία ένδειξη της θερμοκρασίας), στις οποίες βρίσκονται οι οκτώ μετεωρολογικοί σταθμοί, οι οποίοι ελέγχονται από το «Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών («Ε.Α.Α.»)», ενώ φιλοδοξία του Πολιτικού/Υδρολόγου Μηχανικού Θωμά Παπαλάσκαρη είναι να καταστεί ο πρώτος ερευνητής που θα καταρτίσει τον πληρέστερο χάρτη της ευρύτερης περιοχής της Λάρισας, με τις περισσότερες στατιστικές αναλύσεις βροχοπτώσεων διάφορων μετεωρολογικών σταθμών, σε πραγματικό χρόνο, συνοδευόμενων και με τις αντίστοιχες προβλέψεις μελλοντικών ποσοτήτων συνολικών μηνιαίων βροχοπτώσεων, όσον αφορά στην μέχρι τώρα υδρολογική ιστορία των βροχοπτώσεων του νομού.

*Θωμάς Παπαλάσκαρης : MSc. Πολιτικός/Υδρολόγος Μηχανικός, Υποψήφιος Διδάκτορας του Τομέα Υδραυλικών Έργων, του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών, της Πολυτεχνικής Σχολής, του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. 

Το βιογραφικό του κ. Θωμά Παπαλάσκαρη και την σχετική βιβλιογραφία, μπορείτε να βρείτε εδώ. 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb