Πρέπει άμεσα να προετοιμαστούμε για να πετύχουμε την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού σε τρόφιμα λύνοντας το πρόβλημα της διαχείρισης του νερού. Πρέπει να καλύψουμε τόσο την πλευρά της διαθεσιμότητας με ταμιευτήρες περιμετρικά της πεδιάδας, αλλά και να επιτύχουμε ουσιαστική εξοικονόμηση με δημιουργία έργων μεταφοράς και διανομής του νερού με ελάχιστες απώλειες, βελτίωση των μεθόδων άρδευσης και χρήση νέων τεχνολογιών για την ορθολογική εφαρμογή του νερού και με αυτόν τον τρόπο θα συμβάλλουμε στην κάλυψη των διατροφικών αναγκών του πληθυσμού. Αυτό αναφέρει η ΕΔΥΘΕ απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «ΕτΔ» για τον εάν και κατά πόσο η κακή διαχείριση νερών αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη της γεωργίας στη Θεσσαλία και αν η έως τώρα, κακή, πορεία μπορεί να αντιστραφεί.
Ερώτηση
«ΕτΔ» :
Στη χώρα μας και ιδιαίτερα στη
Θεσσαλία, η κακή διαχείριση των υδάτων και η έλλειψη νερού αποτελούν τροχοπέδη
για την περαιτέρω ανάπτυξη της γεωργίας, σε μια περίοδο που η αύξηση του
πληθυσμού του πλανήτη απαιτεί αύξηση της παραγωγικότητάς της. Μπορεί να
αναστραφεί αυτό και με ποιον τρόπο ;
Εάν δεν συμβεί αυτό, ποιες θα
είναι οι επιπτώσεις στην οικονομία της περιοχής ;
Απάντηση
ΕΔΥΘΕ :
Ο πληθυσμός του πλανήτη συνεχίζει να
αυξάνεται και αναμένεται να φτάσει τα 9 δισ. μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Ταυτόχρονα, η καλλιεργούμενη γη φαίνεται να
μειώνεται καθώς γόνιμες εκτάσεις καταστρέφονται από φαινόμενα όπως η διάβρωση
των εδαφών, καταστροφή τους από αλατότητα ή οξύνιση, αλλά και από κάλυψη από
τεχνικά έργα. Παράλληλα, παρατηρείται μείωση της γονιμότητας και της υγείας
τους από τις ακολουθούμενες καλλιεργητικές πρακτικές.
Για τις διατροφικές ανάγκες του αυξημένου
πληθυσμού η γεωργία μέχρι τα μέσα του αιώνα πρέπει να αυξήσει ουσιαστικά την
παραγωγικότητά της.
Εκτιμάται ότι είναι απαραίτητη μια αύξηση της
τάξης του 70%. Και αυτό πρέπει να γίνει στις συνθήκες που αναμένεται να
δημιουργήσει η κλιματική κρίση. Η χώρα μας και η Θεσσαλία ειδικότερα πρέπει να
προετοιμαστούν και να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να επιτύχουν τις επιθυμητές
αυξήσεις της παραγωγής για κάλυψη των αναγκών.
Το κύριο χαρακτηριστικό της θεσσαλικής γεωργίας είναι η υψηλή παραγωγικότητα
που φαίνεται από τον κύκλο εργασιών ανά στρέμμα των 300€ όταν ο μ.ο. της χώρας
είναι στα 200€.
Αυτό αποδίδεται σε στοιχεία όπως η δυνατότητα
άρδευσης του 50% των καλλιεργειών, τα πολλά μικροκλίματα που καλύπτουν πολλές
καλλιέργειες, τα μεγαλύτερα αγροκτήματα, τις ικανότητες των αγροτών της στη
χρήση μηχανικού εξοπλισμού και νέων τεχνολογιών.
Ένα κρίσιμο σημείο είναι η άρδευση των καλλιεργειών. Στηρίζεται κατά 70% σε
αντλήσεις νερού από υπόγειους υδροφορείς χρησιμοποιώντας νερά σε μεγάλο ποσοστό
μη ανανεώσιμα.
Αυτό δημιουργεί ανασφάλεια για το μέλλον των
αρδευόμενων καλλιεργειών, καθώς η στάθμη των υδροφόρων οριζόντων συνεχώς κατεβαίνει
με αποτέλεσμα υψηλό ενεργειακό και οικονομικό κόστος άρδευσης, ενώ υπάρχει
κίνδυνος εισόδου θαλασσινού νερού που θα κάνει ακατάλληλα τα νερά για κάθε
χρήση. Παράλληλα, σε πολλές περιοχές της Ανατολικής Θεσσαλίας δημιουργούνται
καθιζήσεις με ρωγμές να εμφανίζονται στην επιφάνεια.
Είναι προφανές ότι η κατάσταση όπως έχει
σήμερα δεν είναι βιώσιμη.
Η προτεινόμενη λύση είναι η ταμίευση υδάτων
σε ταμιευτήρες που θα αποθηκεύουν νερό που θα χρησιμοποιείται για άρδευση των
καλλιεργειών.
Η Θεσσαλία είναι μια πεδιάδα που περιβάλλεται από ορεινούς όγκους. Εκεί
υπάρχουν αρκετές δυνατότητες δημιουργίας ταμιευτήρων που θα αποθηκεύουν τα νερά
των χειμερινών βροχοπτώσεων για να μην καταλήγουν στη θάλασσα και να είναι
διαθέσιμα το καλοκαίρι για την άρδευση των καλλιεργειών.
Μέχρι σήμερα έχουν κατασκευαστεί δύο μεγάλοι
ταμιευτήρες σε ορεινές περιοχές (του Ν. Πλαστήρα και του Σμοκόβου) και ένας
στην πεδιάδα γνωστός με το όνομα της πρώην λίμνης Κάρλας. Το νερό που
συγκεντρώνουν προσθέτει ποσότητες νερού στο ισοζύγιο που ατυχώς μένει αρνητικό.
Εκτιμάται ότι από τους υπόγειους υδροφορείς
έχουν υπεραντληθεί περισσότερα από 3 δισ. κ.μ. που σύμφωνα με τη Νομοθεσία της
ΕΕ πρέπει να αποκατασταθούν στο προσεχές μέλλον.
Είναι προφανές ότι η διατήρηση της σημερινής
γεωργίας και η αύξηση της παραγωγικότητας στο μέλλον απαιτεί άμεσα μέτρα
στήριξης του ισοζύγιου νερού με κατασκευή ταμιευτήρων, αλλά σύμφωνα με τα ΣΔΥ
του 2014 και με μεταφορά 250 εκατομμυρίων κ.μ. νερού από την όμορη λεκάνη του
Αχελώου.
Η αδυναμία κάλυψης του ελλειμματικού υδατικού
ισοζυγίου θα οδήγηση σε μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων και σε αντίστοιχη
μείωση των αποδόσεων.
Διότι μια ξηρική καλλιέργεια αποδίδει
λιγότερο από το μισό μιας αρδευόμενης. Αν στην εξίσωση προσθέσουμε τα
προβλήματα της κλιματικής κρίσης οι ξηρικές καλλιέργειες γίνονται πιο
επισφαλείς και ενδεχομένως να χρειάζονται και αυτές συμπληρωματική εφαρμογή
νερού.
Είναι προφανές από τα πιο πάνω ότι πρέπει άμεσα να προετοιμαστούμε για να
πετύχουμε την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού σε τρόφιμα λύνοντας το πρόβλημα
της διαχείρισης του νερού.
Πρέπει να καλύψουμε τόσο την πλευρά της
διαθεσιμότητας με ταμιευτήρες περιμετρικά της πεδιάδας, αλλά και να επιτύχουμε
ουσιαστική εξοικονόμηση με δημιουργία έργων μεταφοράς και διανομής του νερού με
ελάχιστες απώλειες, βελτίωση των μεθόδων άρδευσης και χρήση νέων τεχνολογιών
για την ορθολογική εφαρμογή του νερού.
Έτσι θα συμβάλλουμε στην κάλυψη των
διατροφικών αναγκών του πληθυσμού.
Για την ΕΔΥΘΕ :
*Κώστας
Γιαννακός, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας,
*Φάνης Γέμτος,
ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Πηγή : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :
- Από την σελίδα μας στο fb
- Από την ομάδα μας στο fb
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας για το blog ή/ και τις αναρτήσεις εδώ :