Η κλιματική αλλαγή και το ανθρώπινο λάθος συρρικνώνουν την ελληνική γεωργία - Ρεπορτάζ του Γιάννη Ψαρόπουλου* (ανταποκριτή του Al Jazeera)

 

Cotton is Thessaly’s main cash crop but when farmers cannot find affordable water they abandon it in      favour of dry ones such as wheat and barley [John Psaropoulos/Al Jazeera]

Το ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera ασχολείται με τα γεωργικά και περιβαλλοντικά προβλήματα της Θεσσαλίας :

Το πλήρες ρεπορτάζ του Έλληνα ανταποκριτή Γιάννη Ψαρόπουλου με τον τίτλο «Climate change and human error shrivel Greek agriculture» μπορείτε να βρείτε εδώ

Παραθέτουμε αποσπάσματα του ρεπορτάζ (μετάφραση της Google) :

[Η κλιματική αλλαγή και το ανθρώπινο λάθος συρρικνώνουν την ελληνική γεωργία. Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τώρα την κακοδιαχείριση του νερού και τις μη βιώσιμες γεωργικές πρακτικές στην Ελλάδα

Θεσσαλία, Ελλάδα – Οι αγρότες του Αμπελώνα στην κεντρική Ελλάδα οδεύουν προς την οικονομική καταστροφή. Τον περασμένο Ιούλιο, καθώς μια σειρά από κύματα καύσωνα έπληξε τη χώρα, τους κόπηκε το ηλεκτρικό ρεύμα, ώστε να μην μπορούν να ποτίσουν τα χωράφια τους. Χάθηκαν ολόκληρες καλλιέργειες.

«Από ένα στρέμμα αχλαδιές δεν μάζεψα ούτε έναν καρπό», είπε ο Γιώργος Σακορράφας, πρόεδρος του τοπικού σωματείου αγροτών. «Άλλοι έχασαν μηδική. Ορισμένοι τρύγοι μείωσαν πολύ τις αποδόσεις».

Κλίμακα του προβλήματος

Το υψηλό κόστος κατασκευής και συντήρησης κεντρικών αρδευτικών υποδομών – φράγματα, δεξαμενές, αντλιοστάσια και δίκτυα διανομής – οδήγησε στην εγκατάλειψη πολλών έργων κατά τη διάρκεια των δεκαετιών.

Αντίθετα, οι κυβερνήσεις επέτρεψαν στους γεωργούς της Θεσσαλίας να σκάβουν τα δικά τους πηγάδια και να ποτίζουν κατά βούληση.

Σύμφωνα με το πιο πρόσφατο Σχέδιο Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας της κυβέρνησης, μόνο το 23 τοις εκατό της πεδιάδας αρδεύτηκε μέσω των αρχών διαχείρισης νερού. Το υπόλοιπο 77 τοις εκατό ήταν ελεύθερο για όλους, τρυπημένο από 33.000 φρεάτια.

Το πρόβλημα του νερού

Η κυβέρνηση υπολογίζει το ετήσιο έλλειμμα νερού της Θεσσαλίας σε 345 εκατομμύρια τόνους. Αυτό είναι το πόσο περισσότερο νερό αντλείται από υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες από ό,τι αντικαθίσταται επί του παρόντος μέσω των βροχοπτώσεων. Για τέσσερις δεκαετίες, οι αγρότες της Θεσσαλίας έχουν υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα κατά περίπου τρία δισεκατομμύρια τόνους.

Σχεδιάστηκε για χρήση σε γιγάντιους καταιονιστήρες, τους οποίους ο διευθυντής της αρχής, Θανάσης Μαρκίνος, χαρακτήρισε «μια αναποτελεσματική μέθοδο ασυμβίβαστη με τις σύγχρονες μεθόδους και τις βέλτιστες πρακτικές καλλιέργειας».

Ο Μαρκίνος υπολόγισε ότι τα δύο τρίτα του νερού πήγαν χαμένα. «Αυτή τη στιγμή, χάνουμε περισσότερο από το 35 τοις εκατό του νερού σε διαρροές και οι γιγαντιαίοι ψεκαστήρες χάνουν το 50-60 τοις εκατό στην εξάτμιση», είπε. Έτσι, από τους 50 εκατομμύρια τόνους, μόνο περίπου 18 εκατομμύρια τόνοι έφτασαν στα χωράφια.

Χάνοντας το χώμα

Ο Νίκος Δαναλάτος, καθηγητής βιώσιμης γεωργίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είπε ότι η κακή διαχείριση του νερού ήταν μόνο μια πτυχή της εντατικής γεωργίας που καταστρέφει τη γη.

Μεγάλο μέρος της Θεσσαλίας αποτελείται από λόφους, οι οποίοι ήταν καλυμμένοι με δάση μέχρι πριν από περίπου έναν αιώνα. Είπε ότι η άροση αυτών των κλίσεων με βαριά μηχανήματα διασπά την οργανική ύλη του εδάφους - αποσυντιθέμενα ή αποσυντιθέμενα φυτά που παρέχουν θρεπτικά συστατικά, σταθεροποιούν τη δομή του εδάφους και το βοηθούν να συγκρατεί νερό.

Διόρθωση του προβλήματος

Η κυβέρνηση στάθμιζε να επανεκπαιδεύσει τους αγρότες, να επεκτείνει τα αρδευτικά δίκτυα και να κλείσει πηγάδια. Κατά τη διάρκεια των επόμενων επτά ετών, το υπουργείο Γεωργίας θα οπλιστεί με ένα πολεμικό μπαούλο 22 δισεκατομμυρίων ευρώ (26 δισεκατομμύρια δολάρια) από την Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ και το Ταμείο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης μετά την COVID-19.

«Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να εξετάσει τα ζητήματα της μερικής εκτροπής του Αχελώου», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Αραβώσης, γενικός γραμματέας περιβάλλοντος και υδατικών πόρων στο υπουργείο Περιβάλλοντος. «Η μεταφορά του νερού από τον Αχελώο στη Θεσσαλία θα μειώσει τη σοβαρότητα του προβλήματος με το νερό της Θεσσαλίας», είπε στο Al Jazeera.

Κάποιοι ήταν δύσπιστοι για το πόσα μπορεί να κάνει οποιαδήποτε κυβέρνηση.

Ο Κωνσταντίνος Γκούμας ήταν ένας νέος πτυχιούχος γεωπόνος στα μέσα της δεκαετίας του 1980 όταν βοήθησε στο σχεδιασμό ενός φράγματος που θα κατασκευαστεί κοντά στην πατρίδα του Ελασσόνα στη βορειοδυτική Θεσσαλία. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2000. Όταν τελείωσαν έξι χρόνια αργότερα, είχε κατασκευαστεί μόνο ο υπερχειλιστής του φράγματος και η σήραγγα αποστράγγισης των δακτύλων. Οι αγρότες της Ελασσόνας βασίστηκαν στα δικά τους πηγάδια.

«Δεν νομίζω ότι υπήρχε έλλειψη κονδυλίων για την ολοκλήρωση του φράγματος», είπε ο Γκούμας, ο οποίος πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του υποστηρίζοντας καλύτερες υποδομές νερού. «Το έργο μόλις χάθηκε στην κρατική γραφειοκρατία»....].

*John Psaropoulos is an independent journalist based in Athens. He has covered Greece and southeast Europe since the fall of communism. He has been Al Jazeera's Greece correspondent since 2012.

ΠΗΓΗ : Al Jazeera

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb