Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον: Επενδύσεις και ευημερία του τόπου : Πώς να τα τορπιλίσετε

Εισαγωγή

Τις προηγούμενες εβδομάδες αντάλλαξα μηνύματα με ένα καλό φίλο σχετικά με τα Φ/Β στο Γεντίκι , στον ιστότοπο (Νερά-Γεωργία-Περιβάλλλον) και στο blog μας.

Είχα αποφασίσει να μην απαντήσω και να συνεχίσω τη συζήτηση καθώς η πρώτη μου απάντηση θεωρώ ότι κάλυπτε σε μεγάλο βαθμό τα επιχειρήματα. Τις τελευταίες ημέρες όμως διαβάζοντας διαφορά άρθρα άλλαξα γνώμη.

Αρχικά, όπως ανέφερε και ο φίλος συμφωνεί μαζί μου ότι η χώρα χρειάζεται παραγωγικές επενδύσεις για να αναπτυχθεί και να πάει μπροστά ώστε να μην έχουμε διαβίωση με δανεικά. Σε αυτό, αλλά και στην ανάγκη ανάπτυξης των ΑΠΕ, συμφωνούν πολλοί στη χώρα. Το ίδιο ισχύει και για την ανάπτυξη του τουρισμού ή της γεωργίας.

Όλοι συμφωνούν ότι είναι τα ισχυρά σημεία της χώρας και πρέπει να τα αναπτύξουμε.

Η άρνηση επενδύσεων στην αυλή μας

Το πρόβλημα αρχίζει όταν αυτές οι θεωρίες πρέπει να γίνουν πράξη με επενδύσεις και σκληρή δουλειά. Γιατί αρχικά πρέπει κάπου να εγκατασταθούν. Και δυστυχώς όποια επένδυση γίνει, όποιο τεχνικό έργο θέλουμε να κάνουμε πρέπει κάπου να εγκατασταθεί, από κάπου να περάσει. Προφανώς εκεί θα υπάρξει κάποια αλλοίωση του περιβάλλοντος. Γιατί οποιοδήποτε έργο είτε είναι ΑΠΕ, είτε μεγάλο ξενοδοχείο για να υποδεχτεί τουρίστες υψηλού εισοδήματος για να στηρίξουν τα εισοδήματά μας, είτε εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων, είτε μονάδα διαχείρισης αποβλήτων των πόλεων (σκουπιδιών κλπ), για να πάμε προς μια πράσινη ανάπτυξη και κυκλική οικονομία, είτε δρόμοι, λιμάνια, αεροδρόμια πρέπει να εγκατασταθεί κάπου και να λειτουργήσει.

Τότε αρχίζουν οι αντιρρήσεις. Όχι εδώ.

Δικαιολογίες ; Ότι μπορεί να φανταστεί ανθρώπινο μυαλό. Από πλήρη άρνηση των ΑΠΕ διότι οι κακοί κεφαλαιούχοι προσπαθούν να κερδίσουν καταστρέφοντας τα Άγραφα μέσω των ΑΠΕ μέχρι αποδοχή μεν αλλά άλλα λόγια να αγαπιόμαστε.

Πριν λίγες μέρες διάβασα διαμαρτυρία για ΥΗ έργο στον Λούσιο και Ερύμανθο γιατί απειλούν το rafting, διαμαρτυρία για αιολικά και Φ/Β στο Μαίναλο και στο Λυκαίο όρος όπου απειλούν το τουρισμό. Η ΔΕΗ ΑΠΕ στο πρόγραμμά της έχει μόνο αιολικά και κυρίως Φ/Β στα παλαιά της λιγνιτορυχεία και μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πουθενά Υδροηλεκτρικά.

Πριν λίγες μέρες διάβασα για κάποιες καλόγριες που σταμάτησαν τη γραμμή μεταφοράς ηλεκτρισμού στη Πελοπόννησο γιατί τους χαλούσε την ησυχία καθώς περνούσε 500 μ. μακριά από το μοναστήρι τους !

Σήμερα όμως μέσα στο κούνημα από το σεισμό διάβασα την εισήγηση αντιδημάρχου Αγιάς για την εγκατάσταση ανεμογεννητριών στο Κίσσαβο που προκάλεσε σχετική διαμαρτυρία στο αρμόδιο Υπουργείο.

Οι προτάσεις :

Να μη γίνει καμία επένδυση σε ΑΠΕ μέχρις ότου γίνει η αναθεώρηση του σχετικού χωροταξικού σχεδίου της χώρας. Κάτι ανάλογο θα ήταν να μην γίνονται μεταβιβάσεις ακινήτων στη χώρα μέχρι να τελειώσει το κτηματολόγιο. Είναι γνωστό ότι το κτηματολόγιο σέρνεται για χρόνια γιατί κάποιοι δεν το θέλουν. Καταπατήσεις με κτηματολόγιο δεν θα υπάρχουν. Ή να μη γίνονται δηλώσεις ΟΣΔΕ των αγροτών μέχρις ότου λυθεί το θέμα των δασικών χαρτών. Αφού κατάφεραν να χρησιμοποιήσουν τις αεροφωτογραφίες του 1945 που πολλά χωράφια λόγω των συνθηκών (πόλεμος, εμφύλιος) δεν καλλιεργούνταν και βγήκαν λιβαδικές εκτάσεις.

Αν είχαν αεροφωτογραφίες πριν από το 1930 όλες οι πλαγιές που σήμερα καλλιεργούνται θα ήταν βοσκότοποι ή δάση. Αν χρησιμοποιούσαν του 1960 τα προβλήματα θα ήταν ελάχιστα αλλά μάλλον δεν είναι αυτός ο στόχος. Αν περιμένουμε να τελειώσει το χωροταξικό είναι βέβαιο ότι θα σταματήσουμε όλες τις επενδύσεις σε ΑΠΕ στη χώρα για πολλά χρόνια. Μάλλον αυτή είναι η επιδίωξη.

Πρόβλημα με τα συνοδευτικά έργα. Πραγματικά σε ότι κατασκευαστεί από σπίτι, δρόμο, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρισμού κλπ. θα υπάρχουν συνοδευτικά έργα που με το τέλος του έργου αποκαθίστανται. Ακόμα και τα λατομεία που εγκαταλείπονται τώρα πρέπει να φυτευτούν με δένδρα. Επομένως μια πρόβλεψη αποκατάστασης είναι λογική. Από την άλλη η διάνοιξη δρόμων μπορεί να συμβάλει στην αντιπυρική προστασία αλλά και στην δυνατότητα επισκέψεων σε περιοχές που σήμερα δεν υπάρχει πρόσβαση. Το ίδιο ισχύει για το επιχείρημα της διάβρωσης και των κατολισθήσεων. Όποιος επενδύει για τα επόμενα 25-50 χρόνια θα φροντίσει να μην καταστραφεί η επένδυσή του από τη διάβρωση και θα πάρει μέτρα. Αλλά σχετικοί όροι στη σύμβαση δεν θα έβλαπταν κανένα. Αυτά είναι λογικό να συζητηθούν.

Να μην εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες πάνω από 1000 μέτρα. Καλύτερα θα ήταν πάνω από 150 μέτρα στη στεριά και να απαγορευτούν στα νησιά. Και για τα θαλάσσια αιολικά κάτι θα πρέπει να πούμε. Έτσι θα εξασφαλίσουμε ότι δεν θα γίνουν πουθενά ανεμογεννήτριες γιατί εκεί δεν έχει αιολικό δυναμικό. Δυστυχώς ο αέρας φυσά στα βουνά και όχι στο κάμπο. Για να είμαστε σίγουροι ακόμα και μετά από πολλά χρόνια που μπορεί να γίνει το χωροταξικό δεν θα γίνουν επενδύσεις σε ΑΠΕ.

Γειτνίαση με ιερούς χώρους (Μοναστήρι) και περιοχές NATURA τα μόνιμα στη φαρέτρα. Ίσως κάπου υπάρχουν και αρχαία ή μπορεί να ανακαλυφτούν στο μέλλον. Είναι βέβαιο ότι κάπου θα υπάρχουν. Όσο για το σεβασμό στα μνημεία φαίνεται από τις ενέργειες του Δήμου να συντηρήσει τους αναβαθμούς που είχαν κατασκευάσει οι πρόγονοι των σημερνών κατοίκων για να συντηρήσουν τη ζωή τους εκεί και να τους κάνει επισκέψιμους. Ίσως κάποιες καλλιέργειες πχ φασολάκια εκεί να ήταν ένα μουσείο παραδοσιακής γεωργίας που θα ενδιέφερε κάποιους. Αλλά αυτό χρειάζεται δουλειά. Οπότε το ξεχνάμε.

Αναφέρει επίσης ότι μειώθηκε το τέλος υπέρ του Δήμου από 3 σε 1% λόγω COVID. Υποθέτω ότι είναι κάτι προσωρινό εκτός και αν πιστέψουμε ότι ο ιός θα είναι πάντα εδώ και θα συνεχίζεται η πανδημία. Ελπίζω να μη ζήσουμε κάτι τέτοιο. Ξέχασε να αναφέρει ότι 80% των επενδύσεων θα είναι εισαγόμενος εξοπλισμός. Το ίδιο ισχύει και για το μοσχαρίσιο κρέας που τρώμε. Χαρακτηριστικά δείγματα ανικανότητας προγραμματισμού της παραγωγής μας.

Ανακατεύουμε βοσκοτόπους, γεωργική παραγωγή κλπ. Δεν ξέρω πόσο χώρο θα πιάσουν 15-20 ανεμογεννήτριες αλλά δεν νομίζω να περιορίσουν ουσιαστικά τους βοσκοτόπους του Κίσσαβου ούτε τις περιοχές με μηλιές που άρχισαν να εγκαθίστανται. Ούτε τα πρόβατα θα γυρίσουν να βόσκουν εκεί. Όχι γιατί θα υπάρχουν οι ανεμογεννήτριες αλλά γιατί πλέον δεν θα υπάρχουν πρόβατα κατάλληλα για να βόσκουν. Η ανικανότητά μας να βελτιώσουμε τα καραγκούνικα και τις άλλες ντόπιες φυλές προβάτων που αντί να παράγουν 350 και 400 κιλά γάλα όπως τα εισαγόμενα παράγουν τα μισά, έχει οδηγήσει σε οικόσιτη προβατοτροφία. Μάλλον δεν θα υπάρξουν ξανά βοσκοί να περιφέρονται με τα ημινομαδικά κοπάδια. Ο εισηγητής δεν αναφέρθηκε στο κίνδυνο να μη γονιμοποιούνται οι μηλιές ή οι αχλαδιές ούτε στις πιθανές μειώσεις γεννήσεων και γαλακτοπαραγωγής των προβάτων αν φτάσουν εκεί. Ευτυχώς.

Η τουριστική αξιοποίηση είναι ένα άλλο σημαντικό θέμα. Στα 40 χρόνια της μεταπολίτευσης η ευημερία των δανεικών επέτρεψε να κτιστούν πολλά σπίτια για παραθεριστικές κατοικίες. Οι συνταξιούχοι των 40 και 50 ετών που μπορούσαν να κάθονται στα παραθεριστικά τους όλο το καλοκαίρι διατηρούσαν τη ζωή εκεί. Αυτό πέτυχε να αυξήσει το δημόσιο χρέος από 20% του τότε μικρού ΑΕΠ (1974) και να φτάσει αισίως στο 200% με τη βοήθεια του COVID. Φοβάμαι όμως ότι στο μέλλον καθώς θα πρέπει τα παιδιά και τα εγγόνια μας να αποπληρώσουν τα δανεικά μας δεν θα έχουν αυτή τη πολυτέλεια. Φοβάμαι ότι αν αποφασίσουμε να αξιοποιήσουμε τουριστικά τα υπέροχα βουνά μας θα πρέπει να τα συνδυάσουμε με μεγάλα ξενοδοχεία οπότε πάλι θα είμαστε αντίθετοι. Όπως είμασταν πριν λίγα χρόνια αντίθετοι με τα μεγάλα ξενοδοχεία στα νησιά μας. Μέχρι που καταλάβαμε ότι οι τουρίστες δεν έρχονται στα κακής ποιότητας ενοικιαζόμενα δωμάτια που είχαμε αλλά θέλαν κάτι αντίστοιχο με τους ανταγωνιστές μας και τώρα πια παρακαλούμε να έρθουν επενδύσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες. Είναι αυτές που ευτυχώς συνεχίζονται ακόμα.

Αυτό όμως που δεν πρότεινε ο Αντιδήμαρχος και αποφάσισε το Δημοτικό Συμβούλιο είναι πως θα ζήσει αυτή η χώρα. Ατυχώς στη περίοδο της μεταπολίτευσης η χώρα κατάφερε να διώξει βιομηχανίες (Pirelli, Nissan, κλπ), να κλείσει ή χρεωκοπήσει βιομηχανίες (κατασκευές λεωφορείων, κλωστουφαντουργεία), να αδρανοποιήσει βιομηχανίες κρατικοποιώντας (Ναυηγεία, ΕΛΒΟ κλπ) και να υποβαθμίσει οτιδήποτε παραγωγικό στη χώρα. Η γεωργία διατηρήθηκε μόνο με επιδοτήσεις χωρίς εθνική αγροτική πολιτική που να εξασφαλίζει υψηλό εισόδημα κάτι που έκαναν οι Ιταλοί και οι Ισπανοί και δυστυχώς κάνουν και οι Τούρκοι ανταγωνιστές μας. Τώρα πρέπει για να ξεχρεώσουμε τα δανεικά να δημιουργήσουμε εισοδήματα με ΠΑΡΑΓΩΓΗ και όχι με αέρα καθώς τα δανεικά τελείωσαν. Τι έχουμε εκτός από το τουρισμό που όλοι συμφωνούμε ότι χρειάζεται αλλά όχι ως μοναδική απασχόληση;

Η Ελλάδα είναι μια ορεινή περιοχή με μικρές πεδιάδες ανάμεσα στα βουνά και με μεγάλο αριθμό νησιών.

Ποιοι είναι οι φυσικοί μας πόροι ;

Ο αέρας που φυσά στα βουνά, στις ακτογραμμές και στα νησιά, ο ήλιος με τη μεγάλη ηλιοφάνεια, η υδραυλική ενέργεια από τις βροχές και τα χιόνια στα βουνά μας.

Οι πεδιάδες (αλλά και αρκετές ορεινές περιοχές) μας μικρές μεν αλλά με μεγάλη ποικιλία μικροκλιμάτων που μπορούν να παράγουν υψηλής ποιότητας προϊόντα διατροφής και πρώτες ύλες. Έχουμε αρκετές ορυκτές ύλες που άλλες αξιοποιούμε όπως το αλουμίνιο, άλλες ελπίζουμε μετά από πολλά εμπόδια να αξιοποιήσουμε (χρυσός) και άλλες είτε τις έχουμε κρατικοποιήσει και φυτοζωούν καταστρέφοντας το περιβάλλον (Νικέλιο) είτε τις έχουμε αναξιοποίητες.

Όλα αυτά πρέπει να τα αξιοποιήσουμε επενδύοντας και εργαζόμενοι σκληρά για να έχουμε παραγωγή αγαθών που θα πουλάμε για να ζήσουμε καλύτερα. Να καταλάβουμε ότι η ΕΕ δεν είναι μια αγελάδα για να αρμέγουμε αλλά μια τεράστια αγορά να τοποθετούμε τα ανταγωνιστικά προϊόντα μας, να κερδίζουμε και να ζούμε. Όλα αυτά χρειάζονται τεχνικά έργα που προφανώς αλλοιώνουν το περιβάλλον.

Το να προσπαθήσουμε να μειώσουμε τι αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι σωστό. Το να αρνούμαστε κάθε τεχνικό έργο θα μας οδηγήσει στη χρεωκοπία !

Ενδιαφέρον έχει και η αντιμετώπιση της ΥΗ ενέργειας τόσο από το Υπουργείο όσο και από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Στα δύο ΕΣΕΚ (Εθνικό Σχέδιο Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής- της προηγούμενης και της σημερινής κυβέρνησης) τα υδροηλεκτρικά ουσιαστικά δεν υπήρχαν. Το λιγνίτη αντικατέστησε κυρίως το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Ούτε και ως λύση για την αποθήκευση ενέργειας με αντλησιοταμίευση που θα ισορροπούσε τις αυξομειώσεις της παραγωγής από αιολικά και ηλιακά συστήματα.

Αν το καλοσκεφτούμε ποια διορισμένη διοίκηση θα ανελάμβανε το κόστος να βρίσκεται συνεχώς μπροστά σε διαδηλώσεις και προσφυγές των οπαδών του όχι στα διοικητικά δικαστήρια ; Το παράδειγμα προς αποφυγή, η περιπέτεια της Μεσοχώρας (έτοιμη εδώ και 15 χρόνια σε αδράνεια). Μεγάλη επιτυχία των οπαδών του όχι η τρομοκράτηση των πολιτικών στηριζόμενη στη μη αντίδραση των οπαδών του ναι. Όλο το πολιτικό προσωπικό και οι διορισμένες διοικήσεις αποφεύγουν τις κακοτοπιές και τις φασαρίες. Έτσι ή αλλιώς κανένας δεν θα αξιολογήσει το έργο τους για να επιβραβεύσει όσους αγωνίζονται να προοδεύσει η χώρα και να στιγματίσει όσους αποφεύγουν να αναλάβουν το κόστος. Η χώρα είναι αλλεργική σε κάθε μορφής αξιολόγηση.

Τι πρέπει να κάνουμε

Δεν θα ασχοληθώ με θέματα που δεν γνωρίζω αλλά με τη Γεωργία και τις ΑΠΕ που έχω ασχοληθεί αρκετά.

Η Γεωργία έχει δυνατότητες να παράγει αρκετά για να καλύψει τις ανάγκες μας και να τονώσει τις εξαγωγές ως νωπά ή μεταποιημένα προϊόντα. Μπορούμε να παράγουμε προϊόντα υψηλής αξίας και ζωοτροφές για να αναπτύξουμε τη κτηνοτροφία που είναι ελλειμματική.

Τι χρειαζόμαστε ; Σχέδιο (Εθνική Αγροτική Πολιτική και Εθνική πολιτική έρευνας και ανάπτυξης που θα την υπηρετεί), σκληρή δουλειά (που πιστεύω ότι η μεγάλη πλειοψηφία των αγροτών μπορεί να προσφέρει), νερό και επενδύσεις. Εμείς έχουμε περιοριστεί στη ΚΑΠ και τις επιδοτήσεις πάνω και κάτω από το τραπέζι χωρίς Εθνική πολιτική. Το ίδιο με την έρευνα που μένει μακριά από τη παραγωγή καθώς δεν υπάρχει ο σύνδεσμος για αμφίδρομη ενημέρωση.

Αντί να κατασκευάσουμε ταμιευτήρες στα βουνά μας που θα συγκεντρώνουν τα νερά των χειμερινών βροχών και να τα χρησιμοποιούν για παραγωγή ενέργειας, κάλυψη αναγκών ύδρευσης και άρδευσης και δημιουργία αποθέματος ασφαλείας για περιόδους ξηρασίας ή για ρύθμιση της ροής των υδάτων για μείωση των πλημυρών εμείς (ή έστω μια μικρή δυναμική ομάδα) είμαστε αντίθετοι. Το κόστος άρδευσης είναι υπερβολικά υψηλό με τεράστιο κίνδυνο εγκατάλειψης των ποτιστικών καλλιεργειών.

Σε όλη τη χώρα δημιουργείται τεράστιος περιβαλλοντικός κίνδυνος από υπεράντληση υπογείων υδάτων και είσοδο θαλασσινού νερού στους υδροφορείς. Τι κάνουμε ; Το πελατειακό σύστημα ετοιμάζει επιδοτήσεις COVID.

Ας πάμε όμως στις ΑΠΕ. Οι περισσότεροι διατείνονται ότι είναι υπέρ των ΑΠΕ. Πραγματικά το να αξιοποιήσουμε τις πηγές που έχουμε ουσιαστικά δωρεάν από το φύση θα έπρεπε να είναι πρώτη προτεραιότητα. Εμείς τι κάνουμε; Αντιδρούμε. Σήμερα για τις ΑΠΕ ή άλλες επενδύσεις όπως παλαιότερα για τα ξενοδοχεία. Με τη λογική του όχι χωρίς θετικές προτάσεις.

Σύμφωνα με όσα ανέφερα, ο Καλός Αντιδήμαρχος και το ΔΣ περιέγραψαν πως η χώρα θα μείνει υποανάπτυκτη και φτωχή γιατί αυτό θα συμβεί αν δεν υπάρξουν άμεσα επενδύσεις κάθε μορφής ανταγωνιστικής παραγωγής αγαθών για τις ανάγκες μας και τις παγκόσμιες αγορές. Εάν δεχτούμε όλες τις αντίστοιχες εισηγήσεις τότε στα επόμενα χρόνια αντί να συζητούμε πως θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός να αγωνιζόμαστε να μην μειωθεί καθώς η παραγωγικότητά μας θα μειώνεται. Και δεν θα συζητάμε για αναδρομικά των συντάξεων αλλά για συντάξεις πολύ χαμηλότερες. Αν το κόστος των συντάξεων φτάνει στο 20% του ΑΕΠ καθώς το τελευταίο θα μειώνεται χωρίς επενδύσεις οι συντάξεις θα πρέπει να μειωθούν γιατί δανεικά ή λεφτόδενδρα για να πληρωθούν δεν θα υπάρχουν. Αυτά δεν φρόντισε να προσθέσει στην εισήγησή του ο Αντιδήμαρχος για να συμφωνήσει και το ΔΣ Αγιάς. Πρέπει να τα βάλουμε όλα στο τραπέζι και τότε θα πάρουμε τις σωστές αποφάσεις που κατά τη γνώμη μου είναι να επενδύσουμε στη παραγωγή για να εξασφαλίσουμε το μέλλον. Αλλά και αυτό δεν θα είναι αρκετό. Θα πρέπει όλοι εμείς που θέλουμε την ανάπτυξη και τις επενδύσεις να το διατυμπανίσουμε. Όταν μερικές εκατοντάδες μπορούν να σταματούν τα φράγματα Μεσοχώρας και Συκιάς το επιτυγχάνουν γιατί η συντριπτική πλειοψηφία που είναι υπέρ σιωπά. Αν απέναντι στους λίγους που κάνουν φασαρία στα Δημοτικά Συμβούλια, σε διαδηλώσεις κλπ βρίσκονταν δεκάδες χιλιάδες να διαδηλώνουν υπέρ των έργων το πελατειακό σύστημα θα καταλάβαινε το συμφέρον του και θα αντιδρούσε σωστά.