Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2022

 

Για μία ακόμη χρονιά η Παγκόσμια Ημέρα Νερού, η οποία ως γνωστό εορτάζεται στις 22 Μαρτίου κάθε χρόνου, έρχεται να μας υπενθυμίσει την απόκλιση ανάμεσα στην ευθύνη που έχουμε «απέναντι» στη φύση και ιδιαίτερα σε αυτόν τον ξεχωριστής σημασίας φυσικό πόρο, καθώς και στις «πράξεις» μέσα από τις οποίες οφείλουμε να ανταποκριθούμε στις ευθύνες μας αυτές, δυστυχώς όμως, για πολλούς και ποικίλους λόγους, υπολειπόμαστε σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Σήμερα, οι όποιες δικαιολογίες και οι «εξηγήσεις» για την απόκλιση αυτή, δεν μπορούν πλέον να γίνουν αποδεκτές.

Και εάν λάβουμε υπόψη ότι ο φετινός εορτασμός της ημέρας αυτής είναι αφιερωμένος στους υπόγειους υδροφορείς και οικοσυστήματα, ειδικά εδώ στη Θεσσαλία η θλίψη για την κατάσταση που βιώνουμε είναι απεριόριστη.

Λίγα λόγια παραπάνω για αυτήν την «αφανή» οικολογική καταστροφή που συντελείται κατά τις τελευταίες δεκαετίες και που, δυστυχώς, δεν ευαισθητοποίησε όσο θα έπρεπε ούτε τους φορείς της περιοχής ούτε τις κυβερνήσεις.

Ως γνωστόν στη Θεσσαλία, με τις διακυμάνσεις που παρατηρούνται την κάθε υδρολογική χρονιά, καταναλώνονται ετησίως (υδατικό «ΑΕΠ») 1.100 έως 1.400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, από τα οποία το 95% αφορούν στην Γεωργία.

Από τις ποσότητες αυτές, συνήθως το 70% προέρχεται από υπόγεια ύδατα που αντλούνται μέσω 33.000 (περίπου) κατασκευασμένων γεωτρήσεων.

Ένα σημαντικό μέρος τους αντλούνται από μόνιμα (μη ανανεούμενα) υδατικά αποθέματα, τα οποία εκ των πραγμάτων μειώνονται διαρκώς.

Η μελέτη του  Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) Θεσσαλίας τεκμηριώνει επιστημονικά και αναμφισβήτητα ότι το συσσωρευμένο επί δεκαετίες υδατικό έλλειμμα υπόγειων υδάτων, ανέρχεται στην εκπληκτική ποσότητα των  3.000 εκ. κ. μ. νερού, κάτι που απειλεί – κυριολεκτικά – με κατάρρευση τα υπόγεια υδατικά οικοσυστήματα.

Οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις «επιβάλλουν» την αναπλήρωση των υδάτων αυτών και την σταδιακή αποκατάσταση της ισορροπίας στα οικοσυστήματα, με παροχή επιφανειακών υδάτων που θα μειώσουν τις αντλήσεις και με την υποχρέωση της Πολιτείας να επανατροφοδοτήσει (τεχνητός εμπλουτισμός) τους υδροφορείς, μειώνοντας σταδιακά το έλλειμμα έως την πλήρη αποκατάστασή τους απομακρύνοντας τους κινδύνους υφαλμύρυνσης από είσοδο θαλασσινού νερού που απειλούν πολλές περιοχές.

Δυστυχώς, τίποτε απολύτως δεν κινείται στην κατεύθυνση αυτή, αντίθετα το έλλειμμα διευρύνεται ενώ την ίδια στιγμή η Θεσσαλία αντιμετωπίζει εμφανώς σοβαρούς κινδύνους ερημοποίησης.

Επισημαίνουμε επίσης την σημαντική πτώση του υδροφόρου ορίζοντα (Y.O.) που τα τελευταία χρόνια κυμαίνεται από 30 m ως 80 m (ενώ προσωρινά η πτώση έφθασε και τα 100 m) αναλόγως της περιοχής και αποτελεί  την αιτία των σημαντικών καθιζήσεων που δημιουργούν τις ρηγματώσεις του εδάφους και των κατασκευών. Η αφαίρεση της άνωσης που ασκείται στον σκελετό του εδάφους λόγω πτώσης του Υ.Ο. αυξάνει τις ενεργές τάσεις στο έδαφος που «συμπυκνώνεται», μειώνεται δηλαδή ο όγκος των κενών που υπάρχουν μεταξύ των κόκκων, αυτό έχει συνέπεια την αλλαγή των υδραυλικών χαρακτηριστικών των υδροφορέων λόγω αναδιάταξης της δομής τους (μη αναστρέψιμη κατάσταση).

Τα προβλήματα που περιγράψαμε μπορούν μεσοπρόθεσμα να αντιμετωπισθούν με ταυτόχρονες δράσεις προς δύο κατευθύνσεις : Αφενός με την επίμονη εφαρμογή ενός προγράμματος εξοικονόμησης νερού, με στόχο την μείωση των καταναλώσεων τουλάχιστον κατά  15% - 20%, αφετέρου με την σταδιακή μείωση των αντλήσεων, αξιοποιώντας συνδυαστικά όλες τις προσφερόμενες δυνατότητες ταμίευσης και παροχής καλής ποιότητας και χαμηλού κόστους επιφανειακών υδάτων, ώστε να επιτευχθεί η ανατροπή αναλογίας χρήσης υπόγειων έναντι επιφανειακών υδάτων.

Ειδικά η επίτευξη του στόχου της εξοικονόμησης νερού συνεπάγεται την εκπόνηση και εφαρμογή ενός σχεδίου για αντικατάσταση των απαρχαιωμένων έργων μεταφοράς (ανοικτοί αγωγοί χωρίς επένδυση, χωρίς συστηματική συντήρηση κλπ.) και αντικατάσταση τους , ώστε η  διανομή και διαχείριση του νερού να γίνεται με κλειστούς αγωγούς (που πολλοί θα λειτουργούν με τη βαρύτητα χωρίς κατανάλωση ενέργειας και για την άρδευση) και νέας γενιάς «έξυπνα» δίκτυα άρδευσης.

Επιβάλλεται επίσης η θέσπιση κανόνων ελέγχου, μετρήσεις κατανάλωσης νερού, καλή διοίκηση κ.α. Για όλα αυτά δυστυχώς δεν έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, η κατάσταση παραμένει στάσιμη, ενώ κάποιοι, αποσπασματικά και συνειδητά, προσπαθούν να «φορτώσουν» τα προβλήματα αποκλειστικά στους αγρότες που «καταναλώνουν χωρίς περίσκεψη το νερό» κάτι που σε μεγάλο ποσοστό δεν είναι αληθές.

Από τα παραπάνω προκύπτει πως όσο επίμονα και συστηματικά οφείλουμε να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στο σκέλος της ζήτησης, άλλο τόσο θα πρέπει να εξαντλήσουμε ΟΛΕΣ ΑΔΙΑΚΡΙΤΩΣ και χωρίς εξαιρέσεις, τις δυνατότητες που μας προσφέρονται στο σκέλος της προσφοράς.

Αλλιώς οδηγούμαστε αντικειμενικά σε περαιτέρω υπερεκμετάλλευση των υπόγειων υδροφορέων, τους οποίους υποτίθεται, ότι το ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας στοχεύει να «ανατάξει» με την εξοικονόμηση 50 hm³ νερού ετησίως (!), δηλαδή σε περισσότερα από 60 χρόνια (!!).

Κλείνοντας το αφιέρωμα μας στην Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2022, προτρέπουμε τους αναγνώστες του ιστοτόπου μας να δούνε το βίντεο της ΠΕΔ Θεσσαλίας με τίτλο «Η Θεσσαλία, ο υδάτινος πλούτος της και οι προκλήσεις για το μέλλον», όπου (εκτός των άλλων), ειδικά στις ενότητες 2 και 3 (από το 5΄.30΄΄  λεπτό έως το 23΄.46΄΄ λεπτό) θα πάρουν και μία λεπτομερέστερη εικόνα για το θεσσαλικό πρόβλημα των υπόγειων υδροφορέων και τις προτάσεις επίλυσης του, αλλά και  την σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής Διεκδίκησης επίλυσης  Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ), με αφορμή την φετινή επέτειο της  Παγκόσμιας Ημέρας Νερού 2022 και τις σχετικές διεκδικήσεις της. 

 

Κώστας Γκούμας

Τάσος Μπαρμπούτης

 

Ενημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb​

- Από την ομάδα μας στο fb

Επίλυση του υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας ή εκτροπή Αχελώου ; Ε.Δ.Υ.ΘΕ*

 

Πλήρης οικολογική καταστροφή χωρίς ενίσχυση από Αχελώο !

«Η θέση μας είναι ότι οι προαναφερθέντες στόχοι του ΣΔΛΑΠ, ειδικά με τη διατήρηση των τεράστιων καταναλώσεων για τα 2,5 εκατ. στρ., ΔΕΝ μπορούν να επιτευχθούν χωρίς ενίσχυση από τον Αχελώο, γι’ αυτό και είμαστε αντίθετοι στην «απένταξη» των έργων αυτών από το ΣΔΛΑΠ του 2017.

...Κατά την άποψή μας, στα επόμενα χρόνια η συσσώρευση υδατικών ελλειμμάτων διαρκώς θα αυξάνεται και πολλά υδατικά οικοσυστήματα, όπως ήδη εντοπίζουν οι επιστήμονες του ΣΔΛΑΠ, θα έχουν οδηγηθεί σε κατάρρευση και οικολογική καταστροφή !

Συνεπώς η απόφαση για ενίσχυση ή όχι του ΥΔΘ πρέπει να ληφθεί ΑΜΕΣΑ».
Αυτό υποστηρίζει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ., διευκρινίζοντας ότι τα έργα εκτροπής του άνω ρου του Αχελώου, αλληλοσυμπληρώνονται και υπηρετούν από κοινού τους βασικούς στόχους του Σχεδίου Διαχείρισης των νερών της λεκάνης Πηνειού. 

Όλες τις ερωτήσεις της «Ε.τ.Δ.» (από 20/9/2021) με τις σχετικές απαντήσεις της Επιτροπής για την Διεκδίκηση επίλυσης  Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ.) μπορείτε να βρείτε εδώ

Πιο συγκεκριμένα:

ΕΡΩΤΗΣΗ «ΕτΔ» :

Στον διάλογο που αναπτύσσεται γύρω από το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας καταγράφονται απόψεις που ουσιαστικά αντιπαραθέτουν την υλοποίηση των κατευθύνσεων που καταγράφει το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (γνωστό ως ΣΔΛΑΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας (ΥΔΘ) με τα έργα «Εκτροπής Αχελώου» (Ε.Αχ.), θέτοντας επιπλέον το ερώτημα «Ποιο είναι το ζήτημα ; Η επίλυση του υδατικού προβλήματος ή η εκτροπή Αχελώου ; » (δες και πρόσφατο άρθρο κ. Β. Κορκίζογλου - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ,11/3/2022). Ποια είναι η άποψή σας ;

 

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ε.Δ.Υ.ΘΕ. :

1. Η εφαρμογή των κατευθύνσεων του ΣΔΛΑΠ για το ΥΔΘ είναι μία θέση κοινά αποδεκτή από όλους τους πολίτες, τους φορείς και τις οργανώσεις της Θεσσαλίας [εξάλλου οι κατευθύνσεις αυτές, όπως και τα έργα με τις δράσεις – μέτρα που καταγράφονται στο ΣΔΛΑΠ, αποτελούν ουσιαστικά το συμπύκνωμα όλων των επιστημονικών, τεχνικών και πολιτικών προτάσεων των θεσσαλικών (και όχι μόνο) οργανώσεων κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια].

Συνεπώς, η εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ είναι εκ των  ων ουκ άνευ.
Από την πλευρά μας εξειδικεύουμε αυτές τις κατευθύνσεις και επισημαίνουμε τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την αποτελεσματικότητα αυτού του εν πολλοίς θεωρητικού σχεδίου.

Ειδικότερα προτείνουμε την εκπόνηση και θεσμική αποδοχή ενός εφαρμοστικού πλάνου (masterplan) που θα προσδιορίζει λεπτομερώς τα έργα, τις δράσεις και πολιτικές, θα θέτει προτεραιότητες με ορθολογικά (και όχι πελατειακά ή άλλα) κριτήρια, θα προσεγγίζει με ακρίβεια τους προϋπολογισμούς και τις πηγές χρηματοδότησης και φυσικά θα ορίζει δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα.

Επιπλέον επιμένουμε στην άλλη βασική προϋπόθεση, δηλαδή την ενίσχυση του διοικητικού μηχανισμού διαχείρισης υδάτων στο ΥΔΘ, με ταυτόχρονη αναμόρφωση του ξεπερασμένου θεσμικού πλαισίου (π.χ. δημιουργία φορέα διαχείρισης στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών).
Χωρίς αυτές τις δύο προϋποθέσεις, η εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ θα παραμένει σε επίπεδο θεωρητικής συζήτησης…

2. Σε ό,τι αφορά τα έργα Ε.Αχ., η ιδέα της ενίσχυσης του υδατικού δυναμικού του ΥΔΘ από τον Αχελώο έρχεται από παλιά, ενώ παράλληλα τα έργα αυτά κατασκευάστηκαν εν μέρει (παραμένουν ημιτελή) από το 1985 !

Η ενίσχυση – μεταφορά προς το ΥΔΘ προφανώς δεν ταυτίζεται με την επίλυση του υδατικού προβλήματος (η οποία προϋποθέτει επίσης όλα όσα προαναφέραμε), ούτε αποτελεί μία «εναλλακτική» λύση σε σχέση με τα έργα/δράσεις του ΣΔΛΑΠ του ΥΔΘ.

Το αντίθετο, τα δύο αυτά αλληλοσυμπληρώνονται και «υπηρετούν» από κοινού τους βασικούς στόχους του ΣΔΛΑΠ, δηλαδή την εφαρμογή γενικά ενός συστήματος βιώσιμης διαχείρισης υδάτων στο πλαίσιο της Οδηγίας 60/2000 και της αντίστοιχης Ελληνικής νομοθεσίας, την εξασφάλιση αποθεμάτων απέναντι στους κινδύνους ξηρασίας/ερημοποίησης, την αποκατάσταση υπόγειων (κυρίως), αλλά και επιφανειακών οικοσυστημάτων (ποτάμια) που εδώ και χρόνια υποβαθμίζονται, και τέλος την ανταπόκριση στις ανάγκες του πρωτογενή τομέα (που έχουν δημιουργηθεί ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 2000) και είναι αποδεκτές από το σύνολο του πολιτικού συστήματος, την αυτοδιοίκηση και τις οργανώσεις των παραγωγών (δηλαδή διατήρηση αρδευομένων εκτάσεων στα επίπεδα των 2.500.000 στρεμμάτων, όπως προβλέπεται στο ΣΔΛΑΠ με έτος αναφοράς το 2007).

Η θέση μας είναι ότι οι προαναφερθέντες στόχοι του ΣΔΛΑΠ, ειδικά με τη διατήρηση των τεράστιων καταναλώσεων για τα 2,5 εκατ. στρ., ΔΕΝ μπορούν να επιτευχθούν χωρίς ενίσχυση από τον Αχελώο, γι’ αυτό και είμαστε αντίθετοι στην «απένταξη» των έργων αυτών από το ΣΔΛΑΠ του 2017.
Όμως όποια άποψη και εάν έχει κάποιος στο θέμα της ενίσχυσης (ή όχι), ούτε η φύση ούτε οι ανάγκες στήριξης του αγροδιατροφικού τομέα μας επιτρέπουν να «δοκιμάσουμε» κατά τα επόμενα 20 - 30 χρόνια (τόσο αναμένεται, υπό τις καλύτερες οικονομικές κ.ά. προϋποθέσεις να υλοποιηθούν όλα τα προτεινόμενα έργα και να επιτευχθεί η εξοικονόμηση των 185 εκατ. κυβικών μέτρων νερού που προβλέπονται στο ΣΔΛΑΠ), εάν θα πετύχει ή όχι το σχέδιο αυτό χωρίς την ενίσχυση.
Κατά την άποψή μας, στα επόμενα χρόνια η συσσώρευση υδατικών ελλειμμάτων διαρκώς αυξάνεται και πολλά υδατικά οικοσυστήματα, όπως ήδη εντοπίζουν οι επιστήμονες του ΣΔΛΑΠ, θα έχουν οδηγηθεί σε κατάρρευση και οικολογική καταστροφή !

Συνεπώς η απόφαση για ενίσχυση ή όχι του ΥΔΘ πρέπει να ληφθεί ΑΜΕΣΑ.
Εξάλλου και τα έργα Αχελώου, εγκαταλελειμμένα ήδη εδώ και δώδεκα χρόνια, αποκλείεται να παραμένουν εσαεί στη σημερινή τους κατάσταση (οικολογική καταστροφή στο ποτάμιο οικοσύστημα Αχελώου, κίνδυνοι καταστροφών από πλημμύρες κ.λπ.), εν αναμονή του αποτελέσματος εφαρμογής του ΣΔΛΑΠ (2017).

Συνοπτικά, εάν τα έργα Ε.Αχ. μας χρειάζονται, τα ολοκληρώνουμε και τα αξιοποιούμε πολλαπλώς (αρδευτική χρήση, ηλεκτροπαραγωγή, οικολογικά αποθέματα).

Εάν κριθεί ότι δεν τα χρειαζόμαστε (το απευχόμαστε), τότε παρέλκει η συνέχιση και ολοκλήρωσή τους, οπότε τα κατεδαφίζουμε πάραυτα για να μη δημιουργούν πρόσθετα περιβαλλοντικά κ.λπ. προβλήματα.
[Σημείωση : Ειδικά για τις λανθασμένες εντυπώσεις που καλλιεργούνται σε ό,τι αφορά τον ρόλο του ΣτΕ, τις δεσμεύσεις που δημιουργούν οι αποφάσεις του και τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις οφείλουν να αξιολογήσουν τις «επιταγές» του ΣτΕ, παραπέμπουμε σε δημοσιευμένα κείμενα του «Όμηρου» ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 1/2, 8/2, 15/2, 22/2 & 1/3/2022, αλλά θα επανέλθουμε και με κάποια άλλη αφορμή).

Για την Ε.Δ.Υ.ΘΕ. :

Κώστας Γκούμας,

Τάσος Μπαρμπούτης

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

 

«Νομιμότητα» και υποκρισία - (Τάσος Μπαρμπούτης - Κώστας Γκούμας)*

 

Πολύ συζήτηση γίνεται τον τελευταίο καιρό (ιδιαίτερα με την ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία) για τα έργα Αχελώου, την ανάγκη μεταφοράς νερού στον θεσσαλικό κάμπο, την παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας κλπ.

Για τους πολιτικούς, είτε εκείνους που αποφεύγουν να «ακουμπήσουν» το θέμα αυτό (ώστε να μην δημιουργήσουν δυσαρέσκεια σε κάποιες ομάδες συμφερόντων), είτε εκείνους που επί χρόνια έκαναν σημαία την αντίθεσή τους στα έργα αυτά, παρατηρούμε ότι η συνήθης επωδός είναι  οι αποφάσεις του ΣτΕ και η «νομιμότητα» των έργων.

Για παράδειγμα ο πρωθυπουργός κ. Κυρ. Μητσοτάκης, πριν τις εκλογές αλλά και κατά το πρώτο διάστημα της θητείας του δεν δίσταζε να υπερασπίζεται την σκοπιμότητα των έργων και να δεσμεύεται ότι αυτά θα προχωρήσουν από την κυβέρνησή του.

Όμως, πριν λίγους μήνες στην ΔΕΘ αναφέρθηκε σε «συνταγματικές» δυσκολίες και (κρίνοντας συνολικά την ουσιαστική απραξία κατά τα τρία χρόνια της θητείας του), οι δηλώσεις αυτές δεν ήταν τυχαίες.

Ανάλογες αντιφάσεις παρατηρήθηκαν και στον ΣΥΡΙΖΑ. Κατά την πρώτη περίοδο της κυβερνητικής τους θητείας, Δεκέμβριος 2015), μέσω του αρμόδιου υπουργού κ. Σπίρτζη, διαβεβαίωναν τη Βουλή (δες σχετικό δημοσίευμα, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 23/1/2016) ότι θα προχωρήσουν τα έργα Αχελώου. Η πίεση όμως που ασκήθηκε στο εσωτερικό του κόμματος για ακύρωση όλων των έργων Αχελώου (συμπεριλαμβανομένης της Μεσοχώρας) υπήρξε ιδιαίτερα ισχυρή.

Τελικά  αποφάσισαν να κάνουν «κωλοτούμπα» για τη Μεσοχώρα (στην οποία από την «κατεδάφιση» έφθασαν στην αδειοδότηση το 2017), όμως, για να περιορίσουν τις εσωτερικές αντιδράσεις, απογείωσαν την ρητορική τους «κατά της εκτροπής», την οποία παρεμπιπτόντως συνεχίζουν να θεωρούν «παράνομη» (σημ. : το πως επέλεξαν ότι η Μεσοχώρα, παρά τις ακυρωτικές αποφάσεις του ΣτΕ, θεωρείται «νόμιμη» και μπορεί να λειτουργήσει ενώ το έργο Συκιάς  θεωρείται «παράνομο» και πρέπει να κατεδαφιστεί, αυτό αποτελεί ένα ερώτημα δύσκολο για όσους απλώς διαθέτουν τον κοινό νου…).

Το σίγουρο είναι ότι το τελευταίο διάστημα, ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα αυτό πολιτεύεται με την σημαία της «νομιμότητας» (δες δήλωση βουλευτή του στην πρόσφατη σύσκεψη της ΠΕΔ Θεσσαλίας).

Το γεγονός ότι ο ίδιος αυτός βουλευτής, λίγα χρόνια πριν, ανήκοντας σε άλλον πολιτικό σχηματισμό, είχε τοποθετηθεί απερίφραστα «υπέρ» των έργων, που τώρα όμως αμφισβητεί την νομιμότητά τους, αυτό ανάγεται σε συζήτηση για την πολιτική και προσωπική του αξιοπιστία, μια συζήτηση στην οποία προφανώς δεν είμαστε διατεθειμένοι να εμπλακούμε.

Θα θέσουμε όμως κάποιους προβληματισμούς για την «νομιμότητα», μία έννοια «λάστιχο»  όπως φαίνεται, που χρησιμοποιείται από τους πολιτικούς μας ευκαιριακά, επιλεκτικά και με συγκεκριμένη σκοπιμότητα.

Και αυτό το κάνουμε μόνο και μόνο για να μην αφήσουμε (όσο οι δυνάμεις μας το επιτρέπουν) να δημιουργούνται λανθασμένες εντυπώσεις στην κοινή γνώμη και να αδυνατίζει, όπως κάποιοι επιδιώκουν, η κοινή προσπάθεια των θεσσαλών (και όχι μόνο) για την ολοκλήρωση και λειτουργία των εγκαταλειμμένων έργων Αχελώου.

1.   Οι αποφάσεις του ΣτΕ για την εκτροπή Αχελώου, που επανειλημμένα  διέκοψαν την κατασκευή των έργων, είναι  άραγε «αποδεκτές»  από τους πολίτες,από τον νομικό κόσμο ακόμη και από τους πολιτικούς ;

Ας δούμε κάποιες απόψεις πάνω σε αυτό :

Ο Κων/νος Μητσοτάκης σε συζήτηση επερώτησης της ΝΔ προς την κυβέρνηση Σημίτη στη Βουλή, 18 Φεβρουαρίου 2002 [δες την ομιλία (σελ. 3847-3848) στα πρακτικά της Βουλής] ισχυρίστηκε :  «…οι παρεμβάσεις του ΣτΕ…είναι πολλές φορές ανεπίτρεπτες …..ιδιαίτερα στην ερμηνεία του Συντάγματος που αναφέρεται στην προστασία του περιβάλλοντος….».

Ο έγκυρος νομικός, ο οποίος ως «Ομηρος»  αρθρογραφεί στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας, αναφέρει (δες το σχετικό άρθρο, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 1/3/2022): «..θεσμικές παρεκκλίσεις και ακλόνητες πεποιθήσεις προσώπων που έχουν εξουσία, οδήγησαν σε αδιέξοδο την υπόθεση των έργων στον άνω Αχελώο. Υπάρχουν πάντοτε δρόμοι που οδηγούν την προσωπική άποψη, όσο και αν αντιστρατεύεται το νόμο…και την κοινή λογική, να περιβάλλεται νομικό ένδυμα… Εδώ εντάσσονται οι πολλές αποφάσεις του ΣτΕ για Αχελώο..»

Και σε άλλο σημείο : «..Η λογική της κατά καιρούς αλλαγής του νομικού πλαισίου που καθηλώνει διαρκώς ένα έργο, δεν συμβαδίζει με τον κανόνα εφαρμογής των Νόμων που απαιτεί να ισχύει το νομικό πλαίσιο του χρόνου έναρξης των έργων. Η διάσπαση του κανόνα αχρηστεύει κάθε επενδυτική προσπάθεια.»

Εμείς με την κοινή λογική και χωρίς νομικές γνώσεις, συμμεριζόμαστε απόλυτα τις παραπάνω απόψεις. Και θα προσθέσουμε και κάτι ακόμη.

Προσχωρώντας, προς στιγμήν, στη λογική ορισμένων ότι τα έργα Αχελώου είναι «παράνομα», θα υπενθυμίσουμε ότι, όταν οι πολιτικοί μας το θέλουν, ακόμη και τις παρανομίες μπορούν να νομιμοποιήσουν και το ΣτΕ βρίσκει τρόπους «συνταγματικά» να τις επικυρώσει.

Πόσες φορές άραγε, όλες οι κυβερνήσεις, δεν νομιμοποίησαν εξόφθαλμες πολεοδομικές παραβάσεις (πχ. ημιυπαίθριοι χώροι κλπ.) ψηφίζοντας νόμους, τους οποίους το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπερβαίνουν τα όρια του Συντάγματος ;

Μήπως αυτό έγινε για εξυπηρέτηση πελατειακών στόχων ; μήπως εξυπηρετούσε εισπρακτικούς σκοπούς ; Μήπως και τα δύο αυτά μαζί καθαγίασαν τις «παρανομίες» ;

2. Ως γνωστόν τα έργα Αχελώου έχουν εγκαταλειφθεί από το 2009 (τότε έγινε η τελευταία διακοπή εργασιών λόγω ΣτΕ) και έκτοτε οι διαδοχικές κυβερνήσεις δεν επιλαμβάνονται της υπόθεσης αυτής ούτε «νοιάζονται» να ενημερώσουν τους πολίτες για τις πραγματικές τους προθέσεις. 

   Στο μεταξύ, με το «μπάζωμα» του ποταμού από τα προφράγματα της Συκιάς, δημιουργούνται ανυπέρβλητα οικολογικά προβλήματα αλλά και επικίνδυνες καταστάσεις υπό την απειλή έντονων πλημμυρικών φαινομένων (δες την σχετική έκθεση πραγματογνωμόνων) και αντίστοιχα στην σήραγγα εκτροπής.

Και το ερώτημα είναι : Αυτή η πρακτική των κυβερνήσεων, η αγνόηση των κανόνων διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, των σχετικών νόμων και των Υπουργικών αποφάσεων που οι ίδιοι έχουν εκδώσει, κατά πόσο συμβαδίζει  με την περίφημη «νομιμότητα» τους ;

Μήπως όλα αυτά συνιστούν παράβαση καθήκοντος, και μάλιστα καραμπινάτη, από τους διαχειριστές της εξουσίας ;

Και εάν ναι, γιατί κανένας εισαγγελικός λειτουργός δεν παρεμβαίνει ; Ή μήπως (κάτι που απευχόμαστε) και οι υπηρέτες της δικαιοσύνης, όταν  αντιλαμβάνονται ότι κάποια πιθανή κίνηση ή απόφαση τους θα «ενοχλήσει» την εξουσία, παραβλέπουν την «νομιμότητα» και υποχωρούν ;

3. Υπενθυμίζουμε ότι η  Πολιτεία, έστω με μεγάλη καθυστέρηση, υιοθέτησε την εφαρμογή της Οδηγίας για τα νερά (60/2000/ΕΕ), προέβη σε νομοθετικές ρυθμίσεις και από την περασμένη δεκαετία εξέδωσε Υπουργικές Αποφάσεις έγκρισης των Σχεδίων Διαχείρισης Υδάτων και προστασίας των υδάτινων οικοσυστημάτων.

Πιο συγκεκριμένα, σχετικά με τα ποτάμια του θεσσαλικού κάμπου (Πηνειός και παραπόταμοι), ορίζεται ότι πρέπει να εκλείψει η παράνομη απόληψη τεράστιου όγκου υδάτων (ύψους 100 εκατ. κυβικών μέτρων !!), που υποβαθμίζει και καταστρέφει τα οικοσυστήματα, μια πραγματικότητα που βιώνουμε συστηματικά (εδώ και πολλά χρόνια) κάθε καλοκαίρι.

Ομοίως, σχετικά με τις αντλήσεις υδάτων από υπόγειους υδροφορείς, απαγορεύεται αυτές να γίνονται από μόνιμα υδατικά αποθέματα, κάτι όμως που κατά κόρον και  ανεξέλεγκτα συμβαίνει στη Θεσσαλία.

Το ερώτημα που προκύπτει : είναι «νόμιμη» η μη εφαρμογή αυτών των υπουργικών αποφάσεων από τα όργανα της πολιτείας που είναι εντεταλμένα για την τήρηση των κανόνων διαχείρισης των υδάτων ;

Και όλοι εκείνοι που υποκριτικά επικαλούνται την «νομιμότητα», που δεν ανησυχούν για την τήρηση του Συντάγματος, που μοιράζουν δεξιά και αριστερά, όπως τους βολεύει κάθε φορά, χαρακτηρισμούς για «παράνομα» έργα, άραγε τι έπραξαν κατά την διάρκεια της θητείας τους για τα θέματα που προαναφέραμε ;

Και για να κλείσουμε, η εφαρμογή των νόμων και βεβαίως η τήρηση των κανόνων στο κρίσιμο για τη ζωή μας ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων δεν έχουν πολιτικό χρώμα, δεν κατατάσσονται σε «δεξιές» ή «αριστερές» πολιτικές, δεν προσφέρονται σαν εργαλείο εξαπάτησης της κοινής γνώμης, όπως, ανεύθυνα και με περίσσεια υποκρισίας, το χρησιμοποιούν ορισμένοι πολιτικοί και κυβερνήσεις, θεωρώντας ότι οι πολίτες τρώνε κουτόχορτο…

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Η συμβολή της γεωργίας στη μείωση αερίων θερμοκηπίου - Του Φάνη Γέμτου*

 

Σε προηγούμενα σημειώματα περιέγραψα συνοπτικά τις πολιτικές της Ε.Ε. για την πράσινη συμφωνία και από το χωράφι στο πιάτο του καταναλωτή. Ένα στοιχείο των πολιτικών αυτών είναι η μείωση των εκπομπών ΑτΘ κατά 50% μέχρι το 2030 και η ανάπτυξη μιας οικονομίας με μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Αυτά είναι απαραίτητα για να περιορίσουμε την αύξηση της θερμοκρασίας του Πλανήτη στον 1,5 ή το πολύ στους 2 β. Κελσίου ως προς την εποχή πριν από τη βιομηχανική επανάσταση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται σε φάση να μελετήσει και να διατυπώσει πρωτόκολλα και κανονισμούς για την εκτίμηση των μειώσεων των εκπομπών ΑτΘ και της απορρόφησης και αποθήκευσης. Στο πλαίσιο αυτό οργάνωσε μια διαδικτυακή ημερίδα για τους βιώσιμους κύκλους άνθρακα τη 31η Ιανουαρίου. Ακούστηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες ομιλίες από αξιωματούχους της Ε.Ε. και έγιναν συζητήσεις σε ομάδες ειδικών. Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω κάποιες από αυτές που αναφέρονται στον γεωργικό τομέα για να προετοιμαστούμε από τη μια πλευρά να συμβάλλουμε στην άμβλυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου και από την άλλη να επωφεληθούμε από τις χρηματοδοτήσεις των δράσεων που θα οδηγήσουν στην επιτυχία των πολιτικών αυτών.

Πολλοί αξιωματούχοι της Ε. Επιτροπής, αλλά και η Γαλλίδα υπουργός Γεωργίας μίλησαν στην ημερίδα τονίζοντας τη σημασία να επιτύχουν οι πολιτικές της Ε.Ε. για μείωση των εκπομπών ΑτΘ. Πολλές δυνατότητες έχουν αναπτυχθεί και πιστεύεται ότι θα αναπτυχθούν στα επόμενα χρόνια για μείωση των εκπομπών ΑτΘ, αλλά και για αφαίρεση από την ατμόσφαιρα. Στον βιομηχανικό τομέα έχουμε δυνατότητες δέσμευσης των αερίων, καθώς παράγονται από τη βιομηχανία (π.χ. χαλυβουργία), αλλά και άμεσης αφαίρεσης από την ατμόσφαιρα και αποθήκευση ή μετατροπή σε χρήσιμα προϊόντα. Πολλές νέες τεχνολογίες αναπτύσσονται και αναμένονται να μπουν σε πρακτική εφαρμογή μετά το 2030.
Οι φυσικές μέθοδοι μείωσης των ΑτΘ από την ατμόσφαιρα φαίνεται να έχουν άμεση εφαρμογή. Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ότι πολύ μεγάλες εταιρείες (Bayer, Νεστλέ, Unilever, Microsoft κ.λπ.) έχουν αναπτύξει δράσεις στους τομείς την αποθήκευσης άνθρακα στο έδαφος. Η Bayer έχει 28 δοκιμαστικούς αγρούς σε ευρωπαϊκές χώρες. Ο γεωργικός και ο δασικός τομέας, καθώς και η διαχείριση υγροτόπων και τυρφωδών εδαφών είναι στο κέντρο αυτών των συζητήσεων. Για τα δάση η δυνατότητα αποθήκευσης άνθρακα είναι αυτονόητη. Η μάζα του ξύλου των δέντρων, όπως και η αύξηση της οργανικής ουσίας στην επιφάνεια του εδάφους από τα φυλλώματα που πέφτουν και μέσα στο έδαφος, καθώς αυτό δεν διαταράσσεται, δίνουν τις δυνατότητες αποθήκευσης άνθρακα που θα αφαιρεθεί από την ατμόσφαιρα. Προφανώς σε περίπτωση φωτιάς τα ΑτΘ επανέρχονται στην ατμόσφαιρα. Η αποφυγή καύσης των δασών με μέτρα πρόληψης και η αναδάσωση μετά τις πυρκαγιές είναι στοιχεία που πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα στη χώρα μας.
Τα τυρφώδη εδάφη θέλουν ιδιαίτερη διαχείριση, καθώς έχουν αποθηκευμένο άνθρακα που με κακή διαχείριση (στράγγιση, καλλιέργεια) μπορεί να προκαλέσει εκπομπές στην ατμόσφαιρα.

Αυτό που μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα είναι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις. Το πρώτο θέμα που έγινε σαφές στην ημερίδα είναι ότι αντικείμενο δεν μπορεί να είναι μόνο η αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος, αλλά και η μείωση των εκπομπών ΑτΘ από τη γεωργία. Μία από τις παρουσιάσεις έδειξε την εικόνα που δείχνει τις ροές ΑτΘ σε ένα γεωργικό σύστημα. Η ηλιακή ενέργεια, μέσω της φωτοσύνθεσης δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Κάποιο από αυτό αποθηκεύεται στην παραγόμενη βιομάζα που τροφοδοτεί τη διατροφική αλυσίδα ή αλυσίδα άλλων χρήσεων π.χ. παραγωγή βιομάζας ή βιοκαυσίμων, είτε αποθηκεύεται στους κορμούς των δέντρων και αργότερα χρησιμοποιείται. Ένα μέρος των προϊόντων της φωτοσύνθεσης, είτε μέσω των ριζών, είτε μέσω της βιομάζας που αποτίθεται πάνω ή μέσα στο έδαφος (φυτικά υπολείμματα, ρίζες) μετατρέπεται από τους μικροοργανισμούς σε οργανική ουσία. Το καλλιεργούμενο έδαφος δέχεται τις καλλιέργειες, τα λιπάσματα και τις άλλες εισροές. Τα αζωτούχα λιπάσματα προκαλούν εκπομπές οξειδίων του αζώτου, ενώ η αποδόμηση της οργανικής ουσίας επαναφέρει το διοξείδιο του άνθρακα, στην ατμόσφαιρα. Η χρήση μηχανικού εξοπλισμού παράγει επίσης διοξείδιο του άνθρακα είτε για την κατασκευή του, είτε κατά τη χρήση του στο χωράφι. Τα παραγωγικά ζώα και κυρίως τα μηρυκαστικά παράγουν μεθάνιο που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα. Αλλά και η διαχείριση των αποβλήτων ζωικών εκτροφών προκαλούν εκπομπές ΑτΘ και κυρίως μεθάνιο. Ιδιαίτερα σημαντικές είναι οι εκπομπές μεθανίου από τις καλλιέργειες ρυζιού. Σύμφωνα με το γενικό αυτό ισοζύγιο, θα πρέπει να επιτύχουμε από τη μια πλευρά μείωση των εκπομπών ΑτΘ και από την άλλη αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών που θα αποθηκεύσουν άνθρακα στο έδαφος.

Μείωση των εκπομπών ΑτΘ από τη γεωργία μπορούμε να πετύχουμε με διάφορους τρόπους. 

Ορθολογική λίπανση κυρίως με άζωτο θα μειώσει τις εκπομπές οξειδίων του αζώτου ενώ και η παρασκευή των αζωτούχων λιπασμάτων καταναλώνει μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Εφαρμογή των πραγματικά απαραίτητων ποσοτήτων, σταδιακή εφαρμογή όταν το χρειάζονται στα φυτά, ενσωμάτωση στο έδαφος, γραμμική εφαρμογή, εφαρμογή με το αρδευτικό νερό είναι πρακτικές που θα αυξήσουν την απόδοση του λιπάσματος και θα βοηθήσουν στη μείωση των απωλειών στη ατμόσφαιρα. 

Χρήση ψυχανθών στις αμειψισπορές είτε ως καλλιέργειες φυτοκάλυψης μειώνουν τις εφαρμογές χημικών λιπασμάτων. Χρήση οργανικών υλικών (π.χ. υπολείμματα μεθανικής ζύμωσης) μπορούν να μειώσουν τη χρήση χημικών αζωτούχων λιπασμάτων.
Θα συνεχίσω στο επόμενο.

*Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Ντροπή τους ! - (Τάσος Μπαρμπούτης - Κώστας Γκούμας)*

 

Η είδηση, σε δύο μόλις γραμμές, πέρασε στα «ψιλά» των ΜΜΕ.

«Νέα προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της εγκριτικής απόφασης (ΑΕΠΟ) για το υδροηλεκτρικό έργο (ΥΗΕ) Μεσοχώρας κατέθεσε ο Σύλλογος Κατακλυζομένων Μεσοχώρας – Ο ΑΧΕΛΩΟΣ».

Πάλι τα ίδια ; Αυτό θα αναρωτηθεί ο καλοπροαίρετος πολίτης και φορολογούμενος που «πλήρωσε» από την τσέπη του, μέσω της (κρατικής τότε) ΔΕΗ, τα 600 εκατομμύρια ευρώ που δαπανήθηκαν για την κατασκευή του «σπονδυλωτού» αυτού έργου (φράγμα για τεχνητή λίμνη δίπλα από το ομώνυμο χωριό, κλειστός αγωγός προσαγωγής – δηλαδή μεταφοράς του νερού – μήκους 7.400 μέτρων και υδροηλεκτρικός σταθμός για παραγωγή 384 GWh κάθε χρόνο) και περιμένει πάνω από είκοσι χρόνια να δει την σημαντική αυτή επένδυση ΑΠΕ να προσφέρει επιτέλους το αγαθό της φθηνής και οικολογικής ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο πολύτιμης στις μέρες που ζούμε.

Κατάντη άποψη Φράγματος Μεσοχώρας

Ως γνωστόν, το έργο σχεδόν ολοκληρώθηκε από το 2001, όμως εμπόδισαν την λειτουργία του η έλλειψη πολιτικής βούλησης, η ρητορική και ο πόλεμος από συγκεκριμένους ιδεολογικοπολιτικούς κύκλους (που με επιμονή και περίσσεια λαϊκισμού διόγκωναν τους «κινδύνους» από το έργο), τα οργανωμένα ανταγωνιστικά συμφέροντα του ενεργειακού τομέα, κυρίως εκείνα που  συνδέονται με το εισαγόμενο φυσικό αέριο που σήμερα καλύπτει το 40 – 45 % της παραγόμενης  ηλεκτρικής ενέργειας, οι τοπικιστικοί ανταγωνισμοί και σκοπιμότητες (Αιτωλοακαρνάνες κλπ.)  κ.ο.κ.

Όλες αυτές οι αντιδράσεις, με τον ένα ή άλλο τρόπο, εύρισκαν ως διέξοδο τις προσφυγές στο ΣτΕ, στο οποίο συναντούσαν συνήθως ευμενή ανταπόκριση. 

Και παρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών και των οργανώσεων της χώρας, όλες πλέον οι πολιτικές δυνάμεις του τόπου καθώς και όλες οι διαδοχικές κυβερνήσεις συναινούν στην λειτουργία του έργου, έως  σήμερα δεν έχει  υπάρξει θετική ανταπόκριση από το ΣτΕ για την Μεσοχώρα !

Κατά την άποψή μας, το Δικαστήριο αυτό επιχειρεί (αντικειμενικά) να παίξει έναν αυτόνομο «πολιτικό» ρόλο στα ζητήματα της χώρας, και δεν θα μπορούσε να υπάρξει πιο σαφής ένδειξη για αυτό.

Και εδώ αξίζει να υπενθυμίσουμε μια καθαρή τοποθέτηση του Κων/νου Μητσοτάκη στη Βουλή, τον Φεβρουάριο του 2002 (δες τα πρακτικά της Βουλής, σελ. 3847) :

«…οι παρεμβάσεις του ΣτΕ…είναι πολλές φορές ανεπίτρεπτες σε ότι αφορά ιδιαίτερα στην ερμηνεία του Συντάγματος που αναφέρεται στην προστασία του περιβάλλοντος….δεν δέχομαι ότι επί της ουσίας τις περιβαλλοντικές μελέτες….το ΣτΕ θα αποφασίσει τελικά και αμετάκλητα και θα σταματήσει… την εκτέλεση των έργων, σημαντικά για την πορεία του τόπου και για την ζωή του λαού» (οι υπογραμμίσεις δικές μας).

Τα σχόλια περιττεύουν….

Δύο λόγια και για τον Σύλλογο Κατακλυζομένων Μεσοχώρας.

Είναι γνωστό ότι όσοι συσπειρώνονται στο σύλλογο αυτό αποτελούν μία μειοψηφία ανάμεσα στους ενδιαφερόμενους κατοίκους του χωριού. Αυτό καταδείχθηκε με αναμφισβήτητα στοιχεία όταν η Πολιτεία, με το Ν. 3734/2009, προσδιόρισε τις τιμές απαλλοτρίωσης των περιουσιών των κατακλυζομένων (τελικά η διαδικασία σταμάτησε λόγω νέας ακυρωτικής απόφασης του ΣτΕ), τις οποίες τιμές, με υπογραφή προσυμφώνων, αποδέχθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των ενδιαφερομένων, απομονώνοντας στην πράξη την άγονη ρητορική μιας μαχητικής μειοψηφίας «κατά του έργου».

Και για να βρούμε τι ακριβώς εννοούν με αυτό τα «κατά» του έργου, προσφύγαμε στο καταστατικό τους, όπου ένας βασικός τους «σκοπός» είναι η «αποξήλωση του φράγματος …για την αποκατάσταση …της ελεύθερης ροής του ποταμού» (!!)

Και μένει η απορία σε κάθε λογικό πολίτη μίας ευνομούμενης (υποτίθεται) χώρας : Μπορεί μία ομάδα ανθρώπων, ανοιχτά και με την έγκριση ενός Πρωτοδικείου, να συγκροτεί ένα συλλογικό όργανο για την καταστροφή ενός δημοσίου έργου που έχει ήδη κατασκευασθεί ;

Για παράδειγμα όσοι διαφωνούσαν (και ήταν αρκετοί) στην διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνωντου 2004, θα μπορούσαν εκ των υστέρων να δημιουργήσουν ένα σωματείο με στόχο την κατεδάφιση πχ. του κλειστού σταδίου στο Γαλάτσι ή των εγκαταστάσεων κωπηλασίας στο Μαραθώνα ;

Αλλά και εάν υποθέσουμε ότι αυτός ο… «σκοπός»  των «κατακλυζομένων» διέφυγε της προσοχής (ίσως από επιπόλαιη ανάγνωση…) του αντίστοιχου Πρωτοδίκη  που ενέκρινε το καταστατικό τους, πως είναι δυνατόν να συνέβη το ίδιο και από το ΣτΕ όταν εξέταζε την προσφυγή τους ;

Δεν θα έπρεπε αυτομάτως να μην κάνει δεκτή προς εξέταση την προσφυγή ενός σωματείου με τέτοιους εξόφθαλμα βάρβαρους σκοπούς, που έρχονται σε αντίθεση με το συμφέρον του συνόλου των φορολογούμενων πολιτών και μίας μεγάλης δημόσιας επιχείρησης που είχε ήδη επενδύσει εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ για την κατασκευή του ;

Άραγε πρόκειται για λάθος, για αναλγησία ή για σκοπιμότητα ;

Ίσως η απορία μας αυτή απαντηθεί από την αντιμετώπιση που θα έχει η νέα προσφυγή αυτού του συλλόγου από το ΣτΕ. Ίδωμεν …

Κλείνοντας, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση, βασικό εργαλείο για την σημερινή κυβέρνηση με στόχο την ταχύτερη ολοκλήρωση και λειτουργία του ΥΗΕ Μεσοχωρας, την υπέρβαση των νοσηρών αντιπαραθέσεων και την αποθάρρυνση πρωτοβουλιών κατά του έργου, αποτελεί ο άμεσος και οριστικός προσδιορισμός της τιμής για την απαλλοτρίωση των περιουσιών των θιγομένων κατοίκων.

Εάν αναμένει κανείς την ολοκλήρωση των διαδικασιών που επέλεξε η ΔΕΗ μέσω των δικαστηρίων, ούτε γρήγορα θα είναι τα αποτελέσματα, ούτε δίκαιες θα είναι οι τιμές απαλλοτρίωσης.

Η βέλτιστη λύση είναι η επανάληψη της κοινοβουλευτικής διαδικασίας (όπως έγινε με τον Ν. 3734/2009), μέσω της οποίας η κυβέρνηση,  σε συνεννόηση με την ΔΕΗ, θα προσδιορίσει δίκαιες και αποδεκτές από όλες τις πλευρές τιμές για τους θιγόμενους κατοίκους.

Μία τέτοια διαδικασία θα προσφέρει τα αναγκαία δεδομένα, αφενός στους κατοίκους για να αποφασίσουν ποιοι από αυτούς θα μετεγκατασταθούν και ποιοι θα αποχωρήσουν, αφετέρου στην ΔΕΗ για να προγραμματίσει σωστά τις επόμενες κινήσεις της.

Εξάλλου, μόνο έτσι θα διασφαλιστεί η σθεναρή στήριξη των κατοίκων στο έργο της ΔΕΗ και θα ανοίξει οριστικά και χωρίς άλλα εμπόδια  ο δρόμος για την λειτουργία της Μεσοχώρας.

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :

- Από την σελίδα μας στο fb

​- Από την ομάδα μας στο fb  

Οι προσδοκίες που δημιουργούνται από την νέα (2η) αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) Θεσσαλίας - Ε.Δ.Υ.ΘΕ*

 

Να μη χρησιμοποιηθεί επικοινωνιακά η υπογραφή της νέας μελέτης ΣΔΛΑΠ

…Στην πρόσφατη Συνάντηση ΠΕΔ Θεσσαλίας - βουλευτών - δημάρχων - Ε.Δ.Υ.ΘΕ., πολλοί βουλευτές της ΝΔ πρότειναν συνάντηση με τον ΥΠΕΝ κ. Κ. Σκρέκα για το ΣΔΛΑΠ.

Το αίτημά τους συμπεριλήφθηκε στις αποφάσεις της σύσκεψης. Δεν γνωρίζουμε τι θα μας πει ο κ. Υπουργός για τους 32 χαμένους μήνες. Πάντως, όποια και εάν είναι η δικαιολογία του, δεν αναπληρώνεται ο χαμένος χρόνος της κυβερνητικής τους θητείας.
Όσον αφορά την επικείμενη υπογραφή τής (νέας) μελέτης του ΣΔΛΑΠ, αυτή ΔΕΝ θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί επικοινωνιακά σαν κάποια σημαντική πολιτική ενέργεια. Ελπίζουμε να πρυτανεύσει η σεμνότητα και η συναίσθηση των επιπτώσεων από την αποτυχημένη διαχείριση της υπόθεσης αυτής και κατ’ επέκταση της τύχης των έργων Αχελώου, που υπομονετικά αναμένουν την επανένταξή τους σε σχέδιο υλοποίησης... Αυτό αναφέρει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ., απαντώντας σε σχετική ερώτηση για τη σημασία και τις προσδοκίες που δημιουργεί η αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας. 

Όλες τις ερωτήσεις της «Ε.τ.Δ.» (από 20/9/2021) με τις σχετικές απαντήσεις της Επιτροπής για την Διεκδίκηση επίλυσης  Υδατικού προβλήματος Θεσσαλίας (Ε.Δ.Υ.ΘΕ.) μπορείτε να βρείτε εδώ

Πιο συγκεκριμένα :  

ΕΡΩΤΗΣΗ :
Μεγάλη συζήτηση γίνεται για τη νέα (2η) αναθεώρηση του Σχεδίου Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΛΑΠ) που αφορά τη Θεσσαλία. Ποια είναι η σημασία του; Τι προσδοκίες δημιουργούνται (όταν αυτό εγκριθεί) ;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ε.Δ.Υ.ΘΕ. :

Τα σχέδια αυτά εκπονούνται σε εφαρμογή της Οδηγίας 60/2000 της Ε.Ε. που σκοπό έχει να πετύχει την καλή κατάσταση των υδάτων στην Ε.Ε.
Τα σχέδια καταγράφουν την ποσοτική, ποιοτική - οικολογική κατάσταση των υδάτων σε όλα τα Υδατικά Διαμερίσματα (Υ.Δ.) της χώρας μας, μελετούν και παρακολουθούν την εξέλιξη του υδατικού ισοζυγίου προσφοράς και ζήτησης νερού, διαμορφώνουν κατευθύνσεις και προτείνουν μέτρα, δράσεις και έργα για την επίλυση των προβλημάτων, μετά από διαβούλευση με φορείς και πολίτες. Στο τέλος της διαδικασίας αυτής εγκρίνονται όλα αυτά με την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης, η οποία ισχύει έως την αναθεώρηση των ΣΔΛΑΠ (που γίνεται κάθε έξι χρόνια).

Ας σημειωθεί ότι στην υποχρέωση εκπόνησης ΣΔΛΑΠ η χώρα μας ανταποκρίθηκε με μεγάλη καθυστέρηση και μετά από καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος της από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η Θεσσαλία ανήκει σε δύο Υ.Δ., το δυτικό-ορεινό τμήμα της ανήκει στο Υ.Δ. Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (λεκάνη απορροής Αχελώου), ενώ το κεντρικό και ανατολικό της τμήμα ανήκει στο Υ.Δ. Θεσσαλίας (λεκάνη απορροής Πηνειού).

Τα πρώτα ΣΔΛΑΠ που αφορούν την περιοχή μας εγκρίθηκαν το 2014 (Κυβέρνηση Σαμαρά) και η πρώτη (1η) αναθεώρησή τους έγινε το 2017 (Κυβέρνηση Τσίπρα).

Το γεγονός ότι έγινε (για πρώτη φορά) η επιστημονική καταγραφή της κατάστασης των υδάτων, ότι παρακολουθούνται τα υδάτινα οικοσυστήματα σε τακτά χρονικά διαστήματα και ότι δόθηκαν οι κατευθύνσεις επίλυσης των προβλημάτων τους, οι οποίες απέκτησαν και «θεσμικό» χαρακτήρα με Υ.Α., αυτό από μόνο του είναι πολύ σημαντικό.
Δυστυχώς όμως τα ΣΔΛΑΠ δεν έτυχαν της ανάλογης προσοχής και (κυρίως) της ουσιαστικής εφαρμογής από τα όργανα της Πολιτείας, την Αυτοδιοίκηση και τους φορείς διαχείρισης νερού για τους εξής λόγους :
α) Οι κατευθύνσεις που καταγράφηκαν στα ΣΔΛΑΠ (έργα, δράσεις, πολιτικές κ.λπ.) δεν εξειδικεύτηκαν σε ένα εφαρμοστικό σχέδιο (masterplan), ώστε να αποτελέσει δεσμευτικό πλαίσιο συγκεκριμένων ενεργειών (με εξασφάλιση οικονομικών πόρων) από τις εκάστοτε κυβερνήσεις (δείτε παλαιότερη δημοσίευση στην ίδια στήλη).
β) Τα εντεταλμένα όργανα διοίκησης για τον έλεγχο της διαχείρισης υδάτων και την εφαρμογή των κατευθύνσεων τα ΣΔΛΑΠ είναι ανεπαρκώς στελεχωμένα και σχεδόν «ξεχασμένα» από τις κυβερνήσεις, οι οποίες ελάχιστο ενδιαφέρον επιδεικνύουν για την εφαρμογή τα ΣΔΛΑΠ και την επίτευξη των στόχων της Οδηγίας 60/2000, καθιστώντας τα στην πράξη «σχέδια επί χάρτου».

Οι προτάσεις μας για Φορέα Διαχείρισης Υδάτων με συμμετοχή χρηστών αγνοούνται συστηματικά από όλες τις κυβερνήσεις (φιλελεύθερες, προοδευτικές, «οικολογο» - αριστερές κ.λπ.), προφανώς για να μπορούν ανενόχλητα να χρησιμοποιούν τα ΣΔΛΑΠ για πολιτικά παιχνίδια (δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα από αυτό που έκανε ο κ. Φάμελλος, επί ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ο οποίος επέλεξε να τα χρησιμοποιήσει ως εργαλείο «εξοβελισμού» της εκτροπής Αχελώου, κόντρα στη θέληση των φορέων, των οργανώσεων και του λαού της Θεσσαλίας, χωρίς καν να αισθάνεται την ανάγκη να ενημερώσει την κοινή γνώμη τι ακριβώς θα πράξει με τα «άχρηστα» ημιτελή έργα!).

Η Κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη, όπως στην πράξη αποδεικνύεται, είχε τόσο μειωμένο ενδιαφέρον για τον τομέα των υδάτων και τα προβλήματα στη Θεσσαλία, ώστε στην (επιβεβλημένη) αναθεώρηση του ΣΔΛΑΠ Θεσσαλίας (σχέδιο Φάμελλου), δεν έχει έως σήμερα (εδώ και 32 μήνες διακυβέρνησης) υπογράψει ούτε καν τη σύμβαση για τη μελέτη της 2ης αναθεώρησης.
Φαίνεται πως αυτό θα γίνει το αμέσως προσεχές διάστημα, όμως η διαδικασία των 12 - 15 μηνών που απαιτείται μέχρι την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, μας φέρνει στις ...εκλογές του 2023 (!!), αφήνοντας επί της ουσίας αναξιοποίητο ένα ουσιαστικό εργαλείο άσκησης υδατικής πολιτικής σε μία περιοχή με σοβαρά υδατικά προβλήματα.
Στο μεταξύ, τα στοχοποιημένα και συκοφαντημένα από τους ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ έργα Αχελώου θα «σαπίζουν» πάνω στα βουνά, θα προκαλούν οικολογικές καταστροφές στο «μπαζωμένο» ποτάμι (προς τέρψη των «αντιπάλων» της εκτροπής Αχελώου), θα κινδυνεύουν με καταστροφές οι περιοχές των έργων σε περίπτωση πλημμυρών και φυσικά η επένδυση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ θα ...«κάαααθεται» και θα περιμένει έως ότου κάποιοι σοβαροί εκπρόσωποί μας να διαχειριστούν το θέμα αυτό με υπευθυνότητα.

Στην πρόσφατη Συνάντηση ΠΕΔ Θεσσαλίας - βουλευτών - δημάρχων - Ε.Δ.Υ.ΘΕ., πολλοί βουλευτές της ΝΔ πρότειναν συνάντηση με τον ΥΠΕΝ κ. Κ. Σκρέκα για το ΣΔΛΑΠ.

Το αίτημά τους συμπεριλήφθηκε στις αποφάσεις της σύσκεψης.

Δεν γνωρίζουμε τι θα μας πει ο κ. Υπουργός για τους 32 χαμένους μήνες. Πάντως, όποια και εάν είναι η δικαιολογία του, δεν αναπληρώνεται ο χαμένος χρόνος της κυβερνητικής τους θητείας.

Όσον αφορά την επικείμενη υπογραφή τής (νέας) μελέτης του ΣΔΛΑΠ, αυτή ΔΕΝ θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί επικοινωνιακά σαν κάποια σημαντική πολιτική ενέργεια. Ελπίζουμε να πρυτανεύσει η σεμνότητα και η συναίσθηση των επιπτώσεων από την αποτυχημένη διαχείριση της υπόθεσης αυτής και κατ’ επέκταση της τύχης των έργων Αχελώου, που υπομονετικά αναμένουν την επανένταξή τους σε σχέδιο υλοποίησης....

*Για την Ε.Δ.Υ.ΘΕ.:

Κώστας Γκούμας,

Τάσος Μπαρμπούτης

ΠΗΓΗ : ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Λάρισας