Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον: Χωρίς σοβαρή προετοιμασία και σχέδιο, αδύνατη η επανεκκίνηση των έργων Άνω Αχελώου - (Κώστας Γιαννακός - Κώστας Γκούμας

Ημιτελή έργα Αχελώου : Φράγμα Συκιάς και Σήραγγα μεταφοράς

Τον όμορφο στίχο από το τραγούδι του Β. Τσιτσάνη «κάνε λιγάκι υπομονή» τον θυμηθήκαμε με την πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Κυρ. Μητσοτάκη στην λίμνη Κάρλα, όπου σε στιχομυθία που είχε με τον περιφερειάρχη Θεσσαλίας κ. Κ. Αγοραστό , ο τελευταίος φέρεται να ζήτησε από τον πρωθυπουργό να αναθέσει στην Περιφέρεια Θεσσαλίας (ΠΘ) την ολοκλήρωση των εγκαταλελειμμένων - από το 2010 - έργων Αχελώου και ο πρωθυπουργός, χαμογελώντας, να του απαντά : «υπομονή, ένα - ένα» !

Τι εννοούσε ο κ. πρωθυπουργός με το «ένα - ένα» ;

Ποια σημαντικά έργα της Θεσσαλίας και με ποιο τρόπο «συνδέονται» με την πρωθυπουργική του θητεία ;

Σίγουρα δεν εννοούσε την Κάρλα, η οποία κατασκευάστηκε μετά το 2000 (από το Υπουργείο Υποδομών και στη συνέχεια ολοκληρώθηκε από την ΠΘ) και εγκαινιάστηκε το 2018.

Είναι επίσης απίθανο να εννοούσε την εργολαβία του αρδευτικού Κάρλας (της οποίας η σύμβαση υπογράφηκε ενώπιον του !), ύψους μόλις 16 εκ ευρώ !

Μήπως λοιπόν εννοούσε κάποιο άλλο ;

Ότι και να εννοούσε ο κ. πρωθυπουργός εμείς για ένα πράγμα είμαστε βέβαιοι : η κυβέρνηση Μητσοτάκη, τρία χρόνια τώρα, κατέγραψε σχεδόν μηδενική πρόοδο στον κρίσιμο τομέα των υδάτων και του περιβάλλοντος.

Αναφερόμαστε φυσικά στην προώθηση και παραγωγή νέων σημαντικών υδατικών έργων και όχι στα «τρέχοντα», δηλαδή μικρού όγκου λιμνοδεξαμενές, τοπικά αρδευτικά - δίκτυα, εργολαβίες συντήρησης και άλλα παρόμοια, που «χορτάσαμε» κάθε μέρα να βλέπουμε φωτογραφίες υπογραφής συμβάσεων (ακόμη και για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ....).

Αναφερόμαστε ακόμη σε θέματα πολιτικής και διοίκησης (ελλιπέστατη παρακολούθηση των προβλημάτων, πλήρης αγνόηση των δεσμεύσεων εφαρμογής του εγκεκριμένου σχεδίου διαχείρισης υδάτων - ΣΔΥ - και της Οδηγίας 60/2000 για την ποιότητα και προστασία των καταστρεφόμενων υδροφορέων, απουσία σχεδιασμού και ιεράρχησης έργων και δράσεων – masterplan, αδιαφορία για τον ήδη ανεπαρκή διοικητικό μηχανισμό και τα προβλήματα των ΤΟΕΒ).

Με άλλα λόγια, δεν υπήρξε ΟΥΤΕ ΒΗΜΑ μπρος σε σχέση με την άθλια κατάσταση που παρέλαβε η σημερινή από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Η ένταξη του αρδευτικού Ταυρωπού (υπό την πίεση των καταστροφών από τον Ιανό) στα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και η αντίστοιχη υπόσχεση για τον ταμιευτήρα Ενιπέα (Φάρσαλα), παρότι πρόκειται για απόλυτα χρήσιμα και παραγωγικά έργα (όταν αυτά λειτουργήσουν), προφανώς δεν αλλοιώνουν την συνολική εικόνα.

Επανερχόμενοι όμως στην πολυσυζητημένη αυτή στιχομυθία, ας μας επιτραπεί μια θεωρητική «υπέρβαση».

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι στο «αίτημα» του περιφερειάρχη για τα έργα Αχελώου ο πρωθυπουργός του είχε απαντήσει με ένα μεγάλο και ενθουσιώδες ΝΑΙ, «αφαιρώντας» επί τόπου την αρμοδιότητα από το Υπουργείο Υποδομών και προσφέροντας την στην ΠΘ, ώστε εκείνη πλέον να ολοκληρώσει τα εγκαταλειμμένα ημιτελή έργα !

Το ερώτημα είναι ποιο είναι το σχέδιο της περιφέρειας μπροστά σε μια τέτοια ευθύνη ;

Η πρώτη δική μας παρατήρηση είναι ότι τα έργα Αχελώου, ούτε ως προς το μέγεθος, ούτε ως προς τα βασικά τους χαρακτηριστικά (σύνθετα έργα, φράγμα, εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, σήραγγα μεταφοράς κλπ.) είναι δυνατόν να συγκριθούν με τον ταμιευτήρα Κάρλας.

Επιπλέον, όταν η ΠΘ ανέλαβε την ολοκλήρωση της εργολαβίας της Κάρλας, όλα τα ζητήματα του έργου είχαν ήδη επιλυθεί (μελέτες, περιβαλλοντικοί όροι, απαλλοτριώσεις και κυρίως συμφωνία πολιτικών παρατάξεων αλλά και τοπικής κοινωνίας, χρηματοδότηση από ΕΕ κ.ο.κ).

Ισχύει άραγε κάτι τέτοιο για τα έργα Αχελώου ; Σαφέστατα ΟΧΙ.

Ας δούμε, εντελώς συνοπτικά, τι θα είχε να αντιμετωπίσει η ΠΘ στην περίπτωση ανάληψης της ευθύνης αυτών των έργων :

- Αναγκαία η λήψη νέας επικαιροποιημένης πολιτικής απόφασης από τη Βουλή για την επανεκκίνηση των έργων.

- Συμφωνία ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις για το νέο σχέδιο και από κοινού ένταξη των έργων στον κρατικό προϋπολογισμό, έτσι ώστε να μην βιώνουμε την ταπεινωτική (για χώρα της ΕΕ) πραγματικότητα, όπου έρχεται μια κυβέρνηση και ακυρώνει το σχέδιο της προηγούμενης, εγκαταλείποντας στο έλεος του Θεού τα κατασκευασμένα έργα και τα εκατοντάδες εκ. ευρώ από το υστέρημα των φορολογουμένων. Και ας είμαστε ειλικρινείς, η κατάσταση αυτή δεν έχει να κάνει αποκλειστικά και μόνο με την ανευθυνότητα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ....

- Επιβάλλεται η προσαρμογή στην τελευταία απόφαση του ΣτΕ (αρ. 26/ Ιαν 2014) όλων των διοικητικών αποφάσεων που σχετίζονται με τα έργα Αχελώου (πχ. χωροταξικός, υδατικός, ενεργειακός σχεδιασμός).

- Εκκρεμεί η αναθεώρηση του ΣΔΥ του 2017 ώστε να αρθεί η εξαίρεση της μεταφοράς υδάτων προς το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας, την οποία, εντελώς αντιδεοντολογικά, είχε επιβάλλει ο τότε υπουργός κ. Φάμελλος και η οποία, παρά τις αλλεπάλληλες δεσμεύσεις των υπουργών της ΝΔ για επιτάχυνση των διαδικασιών, δεν άρχισε ακόμη να εκπονείται !

- Για τον νέο σχεδιασμό του ταμιευτήρα στη θέση Συκιά, όπου θα συγκεντρώνονται τα νερά του Αχελώου, είναι αναγκαία η επιλογή και η συνεργασία ενός ενεργειακού εταίρου (πχ. ΔΕΗ, άλλος ;), ώστε από κοινού να μελετηθεί το έργο και να προσδιοριστούν τα αντίστοιχα τεχνικά χαρακτηριστικά, συμβατά ως προς το ενεργειακό σκέλος του έργου.

- Παραμένει ανοιχτή η ένταξη των ημιτελών έργων σε νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα, δεδομένου ότι η κατασκευή τους έχει διακοπεί από το 2010 !

Ας περιοριστούμε σε αυτές τις εκκρεμότητες.

Χωρίς καμία διάθεση να υποτιμήσουμε τις ικανότητες των πολιτικών στελεχών και του διοικητικού μηχανισμού της ΠΘ, δεν είναι σε θέση να επιτύχουν την υπέρβαση όλων αυτών των εμποδίων.

Εάν πράγματι η κυβέρνηση επιθυμεί την επανεκκίνηση των έργων Αχελώου, θα πρέπει να ολοκληρωθούν τα βήματα που προαναφέραμε και, όταν με το καλό έρθει η ώρα έναρξης τεχνικών εργασιών, θα βρεθεί και η επιλογή των υπηρεσιών (γιατί όχι και αποκεντρωμένα) που θα παρακολουθούν την εκτέλεση κάποιων έργων.

Σε ότι αφορά στον ρόλο της ΠΘ, αυτή τη στιγμή θα έπρεπε να επικεντρώσει στην αποφασιστική και ισχυρή πίεση προς την κυβέρνηση και όχι σε αποπροσανατολιστικές φιλολογίες και καλλιέργεια ψεύτικων ελπίδων στο θεσσαλικό λαό, και μάλιστα με επιβεβαιωμένη την απουσία ανταπόκρισης από την κυβέρνηση.

Με μια τέτοια τακτική το σίγουρο είναι ότι θα συνεχιστεί η νοσηρή στασιμότητα, ο Αχελώος θα παραμένει μπαζωμένος και πληγωμένος οικολογικά και οι κίνδυνοι καταστροφών από έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή θα παραμένουν (χωρίς βεβαίως να συγκινούνται κυβέρνηση, αντιπολίτευση και κάθε λογής ψευτοοικολόγοι).

Εξάλλου, εάν κάτι συμβεί, θα ευθύνεται ο ....κακός μας ο καιρός !

Συμπερασματικά, ΚΑΝΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ δεν υπάρχει, ούτε από την ΠΘ, ούτε φυσικά από την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την επανεκκίνηση των έργων Άνω Αχελώου.

Το αντίθετο, έχει στηθεί ένα σκηνικό «ξεπλύματος» των κυβερνητικών ευθυνών, όπου ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί ακολουθούν μια συντεταγμένη αποσιώπηση για τα έργα αυτά ενώ οι βουλευτές τους στη Θεσσαλία (πλην εκείνων που κατέχουν υπουργικές θέσεις) «αγωνίζονται» σε ένα βαθμό για τα έργα, χωρίς όμως να πιέζουν και να ενοχλούν την κυβέρνηση.

Επίσης οι Αιτωλοακαρνάνες παλεύουν ανοιχτά για την οριστική ματαίωση των έργων υπό την σιωπηλή ανοχή και προστασία του πρωθυπουργού, ενώ τέλος οι αυτοδιοικητικοί της Θεσσαλίας, στην πλειοψηφία τους φιλοκυβερνητικοί, συγκαλύπτουν την κυβέρνηση και πότε - πότε, έτσι για ξεκάρφωμα, «πετούν» και αυτοί κάποιο πυροτέχνημα «υπέρ» των έργων, σε κάποια ημερίδα η σε κάποιο κανάλι μεσημεριανό, θεωρώντας ότι οι θεσσαλοί τρώνε κουτόχορτο και δεν αντιλαμβάνονται το παιχνίδι που παίζεται πίσω από την πλάτη τους.

Παράλληλα, και εφόσον η λειτουργία των νέων ΥΗ έργων (Συκιά, Μεσοχώρα) στη Θεσσαλία απομακρύνεται χρονικά όλο και περισσότερο, εκείνοι που επενδύουν σε ανταγωνιστικές μορφές παραγωγής ενέργειας (φυσικό αέριο, ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά) απολαμβάνουν ένα ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον, αυτό που έχουν δημιουργήσει για αυτούς οι δύο τελευταίες κυβερνήσεις, έστω και εάν η χώρα το «πληρώνει» με εκτόξευση της ενεργειακής της εξάρτησης, με διόγκωση του δημοσίου χρέους, με διπλασιασμό των τιμών ενέργειας, είτε για τα λαϊκά στρώματα είτε για την βιομηχανική-βιοτεχνική παραγωγή (αύξηση τιμών, μείωση ανταγωνιστικότητας κλπ.).

Και από όλα αυτά μένουν οι Θεσσαλοί να παρακολουθούν, απογοητευμένοι και αμήχανοι, τον τόπο τους να απειλείται από την ξηρασία και την ερημοποίηση, χωρίς να δρομολογούνται έργα ταμίευσης και μεταφοράς νερού για την απόκρουση των κινδύνων.

Βλέπουν επίσης στους υπόγειους υδροφορείς, με τα τεράστια ελλείμματα, να μην εφαρμόζεται η εγκεκριμένη και συμφωνημένη από όλους πολιτική επανατροφοδότησης με μεταφερόμενα νερά, ώστε να αποτραπεί η οριστική κατάρρευση των οικοσυστημάτων.

Επίσης οι ποταμοί της περιοχής μας στεγνώνουν κάθε χρόνο και καταστρέφονται από τις υπεραντλήσεις, οι οποίες, παρά τις ισχύουσες υπουργικές αποφάσεις, συνεχίζονται ανεξέλεγκτα, υπό την πλήρη αδιαφορία των αρμόδιων (κεντρικά η αποκεντρωμένα).

Και, σε αυτή την πραγματικότητα, οι αγρότες αναζητούν απεγνωσμένα τις αναγκαίες ποσότητες νερού για άρδευση, μένοντας με τις υποσχέσεις των επιτήδειων διεκδικητών της εξουσίας (προοδευτικών, συντηρητικών, σοσιαλιστών κλπ.) ότι δήθεν θα τους εξασφαλίσουν νερό για να ποτίζουν 2,5 εκ στρέμματα καλλιεργειών στον θεσσαλικό κάμπο !

Μήπως ήρθε η ώρα κάπως να αντιδράσουμε σε όλα αυτά ή τελικά θα αρκεστούμε στην προτροπή του κ. Μητσοτάκη για .....ΥΠΟΜΟΝΗ ;

*Γιαννακός Κώστας, γεωπόνος, πρόεδρος Γεωπονικού Συλλόγου Λάρισας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,

*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. Δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ,

*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος ΔΣ ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ

Eνημερωθείτε για τα νέα του blog "Νερά - Γεωργία - Περιβάλλον" :