Ο Πηνειός στερεύει - ας ξεκινήσει το φράγμα της Συκιάς για να αντιμετωπίσει την κλιματική κρίση η κυβέρνηση - Του Γιάννη Κολλάτου*

 

Γιατί το φράγμα της Συκιάς είναι έργο πρώτης προτεραιότητας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης ;

Ο πρωθυπουργός επανέλαβε από το βήμα της Βουλής στη συζήτηση για τις φωτιές χθες ότι είμαστε αντιμέτωποι με κλιματική κρίση. Ο περιφερειάρχης πάλι χθες περιδιαβαίνοντας τον Πηνειό που έχει στερέψει, χωρίς σταγόνα νερού , από την Καλαμπάκα μέχρι τα Τρίκαλα, κάλεσε σε οικολογική αφύπνιση. Το ίδιο ποτάμι πριν από 11 μήνες, είχε πλημμυρίσει από τους παραποτάμους του Ενιπέα, Καλέντζη, Ιταλικό, Πάμισο, μετά το καταστροφικό πέρασμα της θεομηνίας «Ιανός».

Το υπ’ αριθμόν ένα έργο λοιπόν, χωρίς περιστροφές, που πρέπει να προχωρήσει η Ελλάδα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης είναι η ολοκλήρωση του φράγματος της Συκιάς και η μεταφορά νερού από την περίσσεια των χειμέριων υδάτων του Αχελώου προς τη θεσσαλική πεδιάδα, που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε ερημοποίηση. Η εικόνα αυτή του Πηνειού είναι επαναλαμβανόμενη στο τέλος κάθε καλοκαιριού τα τελευταία χρόνια. Η οικολογική καταστροφή από την καταστροφή του υγροβιότοπου είναι ανυπολόγιστη.

Το ημιτελές φράγμα της Συκιάς στον Αχελώο

Φέτος όμως λόγω του παρατεταμένου καύσωνα δεν εξατμίστηκαν μόνο τα επιφανειακά νερά, αλλά συνέβη και κάτι ύπουλο που λαμβάνει χώρα σιωπηρά στα σπλάχνα της θεσσαλικής πεδιάδας τα τελευταίες δεκαετίες. 

Ταπεινώθηκε ακόμη περισσότερο ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας, όπου ήδη καταγράφεται ένα έλλειμμα της τάξης των 3 δις κυβικών, μέτρων, με αποτέλεσμα να ρηγματώνεται η γη και να υπογονιμοποιείται, ενώ η υφαλμύρωση είναι πλέον δεδομένη, όπως και η διάβρωση στα επικλινή εδάφη, καθώς τις σιγανές ποτιστικές βροχές τα τελευταία χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής, τις διαδέχονται οι πιο σπάνιες χρονικά καταιγίδες. 

Στη Θεσσαλική πεδιάδα συντελείται λόγω της αδιαφορίας της πολιτικής ηγεσίας της χώρας, μία οικοκτονία.

Oικοκτονία… Είναι ο όρος που χρησιμοποιούν πλέον οι επιστήμονες για να περιγράψουν την περιβαλλοντική κατάρρευση, την οικολογική αυτοκτονία μιας κοινωνίας. Τα ιστορικά παραδείγματα πάμπολλα : από τις πεδιάδες της Αυστραλίας και της Βόρειας Αφρικής όπου πρωτοεμφανίστηκε ο Ηommo Sapiens και οι οποίες με τις κλιματικές αλλαγές μετατράπηκαν σε ερήμους ως τη Νότια Γροιλανδία που έγινε ακατοίκητη στην εποχή των παγετώνων… Το τελευταίο παράδειγμα που όφειλε να παραδειγματίσει τους Θεσσαλούς μας έρχεται από το στέγνωμα, στην κυριολεξία, της Λίμνης Αράλης στο Ουζμπεκιστάν.
Δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα υδάτινου στοιχείου «στραγγίστηκαν» για να ποτιστούν οι βαμβακοκαλλιέργειες της τότε Σοβιετικής Ενωσης, αφήνοντας πίσω έρημο και οικολογική καταστροφή… Καράβια μείναν στη στεριά, χιλιόμετρα μακριά από τις νέες όχθες της λίμνης που απέμεινε.

Αφορμή για τις επισημάνσεις αυτές μας δίνουν οι αλλαγές στο μικροκλίμα της θεσσαλικής πεδιάδας, όπου απουσιάζουν τα επιφανειακά ύδατα μετά την αποξήρανση της Κάρλας ( η επανασύσταση το αποκατέστησε μερικώς), το στράγγισμα της Λίμνης Πλαστήρα και του Πηνειού κάθε καλοκαίρι. 

Είναι γεγονός ότι στη Θεσσαλική υδρολογική λεκάνη παρατηρείται ένα ετήσιο έλλειμμα επιφανειακών νερών της τάξης των 1,2 δις κυβ. μέτρων νερού ετησίως. Ακόμη και η προηγούμενη κυβέρνηση που ήταν αντίθετη με το έργο της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο, αντιλήφθηκε πως έχει τεράστιο πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικό και εντέλει και περιβαλλοντικό κόστος η εγκατάλειψη των αρδευόμενων καλλιεργειών

Για τούτο όπως παραδέχτηκε σε συνέντευξή του στη «Θεσσαλία τηλεόραση» ο πρώην αναπλ. Υπουργός περιβάλλοντος κ. Φάμελλος, στα νέα διαχειριστικά σχέδια για τους υδάτινους πόρους στη Θεσσαλία δεν συμπεριέλαβε το σενάριο αυτό της σταδιακής εγκατάλειψης των αρδεύσεων, αν και τα 3 δις κ.μ. νερού έλλειμμα στον υπόγειο υδροφορέα της δεν καλύπτονται προφανώς με εξοικονόμηση (αορίστως) 50 εκατ. κ.μ. ετησίως, γιατί αυτό σημαίνει αποκατάστασή του σε 60 χρόνια.

Γιατί λοιπόν το έργο της Συκιάς, είναι έργο πρώτης γραμμής για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης :

Γιατί σε συνδυασμό με τα μεσαία φράγματα (Ενιπέα στη Σκοπιά Φαρσάλων, Μουζακίου, Πύλης κ.α. ) θα διασφαλίσει την οικολογική ισορροπία στην πιο εύφορη πεδιάδα της χώρας.
Θα διασφαλίσει πιο ήπιο κλίμα, εξομαλύνοντας όταν υπάρχει παρατεταμένη ανομβρία και καύσωνες, τους βίαιους θερινούς αντικυκλώνες (τα μπουρίνια που συνοδεύονται από χαλάζι και ισχυρούς ανέμους).
Θα διασφαλίσει πόσιμο νερό για τα επόμενα εφιαλτικά όπως προβλέπουν οι επιστήμονες καλοκαίρια. Χωρίς νερό δεν υπάρχει ζωή.
Θα δημιουργήσει πέρα από αποθήκη νερού και αποθήκη ενέργειας, μέσω της μεθόδου άντλησης ταμίευσης, για την ευστάθεια του δικτύου που θα βασίζεται σε στοχαστικές ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες που δεν λειτουργούν με άπνοια, ή φωτοβολταϊκά που δεν λειτουργούν τη νύχτα, όταν συνήθως παρατηρείται τα καλοκαίρια και η μεγαλύτερη κατανάλωση φορτίων λόγω κλιματισμού).
Θα διασφαλίσει καθαρή «πράσινη ενέργεια» από τον υδροηλεκτρικό σταθμό ανάλογη με εκείνη της Μεσοχώρας.
Θα προστατεύσει από τις πλημμύρες τη λεκάνη απορροής του Παμίσου. Τα φράγματα είναι κατεξοχήν έργα Πολιτικής Προστασίας και όσο καίγονται και αποψιλώνονται τα δάση μας, αποτελούν την ύστατη ζώνη ανάσχεσης πλημμυρών
Θα συμβάλει στον περιορισμό της ερημοποίησης της θεσσαλικής πεδιάδας και στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, με δυναμικές καλλιέργειες, που θα αυξήσουν το τζίρο ανά στρέμμα, το οποίο αποτελεί και το ζητούμενο στη μελέτη Πισσαρίδη.
Τέλος θα συμβάλλει με την ύπαρξη οπωρώνων και εαρινών πράσινων καλλιεργειών στη δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα, ενώ θα επιβραδύνει το φαινόμενο της ανάδρασης στη συντελούμενη ερημοποίηση της γης στη βόρεια Μεσόγειο.
Ακόμη και η παραμονή αντί της εγκατάλειψης ανθρώπων στην ύπαιθρο συμβάλλει ευεργετικά στην προστασία του περιβάλλοντος, ενώ η λησμονημένη Αργιθέα, μπορεί να γνωρίσει τουριστική ανάπτυξη στο μέλλον ανάλογη με εκείνη της λίμνης Πλαστήρα, αν κατασκευαστεί μία τεχνητή λίμνη στη Συκιά…

Δείτε τις εικόνες από τον Πηνειό χθες ανάμεσα σε Τρίκαλα και Καλαμπάκα :

* Ο Γιάννης Κολλάτος είναι δημοσιογράφος

Πηγή : thessaliatv.gr